ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Β' ΝΗΣΤΕΙΩΝ 12 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

«πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας;» (Ἑβρ. 2, 3)

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Αὐτὸ τὸ ἐρώτημα μᾶς ἀπευθύνει σήμερα στὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Πῶς ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί, ἐρωτᾶ, θὰ γλυτώσουμε τὴν θεία τιμωρία, ὅταν ἀμελοῦμε μιὰ τόσο μεγάλη σωτηρία. Καθὼς γνωρίζουμε, οἱ Ἑβραῖοι, πρὸ Χριστοῦ, εἶχαν παραλάβει τὸν θεῖο λόγο δι’ ἀγγέλων. Παρόλ' αὐτὰ συχνὰ τὸν παρέβαιναν καὶ, ἀντὶ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, λάτρευαν τὰ εἴδωλα ἢ λησμονοῦσαν τὶς θεόσδοτες ἠθικὲς ἀρχές τους καὶ παραδίδονταν στὴν ἀκολασία καὶ στὴν ἠθικὴ ἐξαχρείωση καὶ κάθε φορὰ ποὺ συνέβαινε αὐτὸ ἐτιμωροῦντο. Ἂς θυμηθοῦμε τὴν περίπτωση τῆς ὀλιγοπιστίας καὶ τῆς ἀχαριστίας τους, ὅταν ἦσαν ἕτοιμοι νὰ ξαναφτιάξουν εἴδωλα καὶ νὰ τὰ προσκυνοῦν, ξεχνώντας τὶς ἄπειρες εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ πρὸς αὐτούς. Τότε «ἀπέστειλεν Κύριος πρὸς τὸν λαόν του ὄφεις τοὺς θανατοῦντας καὶ ἔδακνον τὸν λαὸν καὶ ἀπέθανεν λαὸς πολὺς υἱῶν Ἰσραήλ». (Ἀριθ. 21,5)

Αὐτὸ τὸ γεγονὸς ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ ἄλλα παρόμοια εἶχε κατὰ νοῦ ὀ Ἀπόστολος Παῦλος, ὥστε νὰ καταλήξει στὸ συμπέρασμα ὅτι, ἐὰν οἱ Ἑβραῖοι πλήρωσαν τὴν ἀνυπακοή τους στὸν Θεό τόσο ἀκριβὰ, μὲ ἀρρώστιες καὶ θανάτους, ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ πῶς θὰ ἀποφύγουμε τὴν  θεία τιμωρία γιὰ τὴν ἀνυπακοή μας στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ; Ἐκείνους τοὺς δίδαξαν οἱ Προφῆτες, ἐμᾶς μᾶς ἐδίδαξε τὴν ἀλήθεια ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος. Καὶ ἔπαθε καὶ σταυρώθηκε γιὰ ἐμᾶς: «λούσαντι ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ» (Ἀποκ. 1, 5). 

«καὶ ἐγένετο τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ πᾶσιν αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου» (Ἑβρ. 5, 9). Ὅταν μιλᾶμε γιὰ σωτηρία ἐννοοῦμε τὴν διάσωση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ μὲ τὴν ἁμαρτία ἡ εἰκόνα αὐτὴ ἀμαυρώθηκε καὶ χρειάσθηκε νὰ ἔρθει ὀ Χριστὸς στὴν γῆ γιὰ νὰ τὴν καθαρίσει καὶ νὰ ὁδηγήσει τὸν ἄνθρωπο στὴν τελειοποίησή του. Σωτηρία εἶναι ἡ διάσωση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καὶ ἡ ἕνωσή του μὲ τὸν Θεό. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ κατὰ χάριν θέωση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Τίποτε δὲν εἶναι στὸν Θεὸ τόσο περιζήτητο καὶ περισπούδαστο ὅσο ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, γράφει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «οὐδὲν γὰρ οὕτω Θεῷ περισπούδαστον ὡς ψυχῆς σωτηρία».

Θέλουμε ἐμεῖς καὶ ποθοῦμε τὸν Θεὸ γι’ αὐτὸ καὶ μᾶς χαρίζει τὴν σωτηρία μας. Ἡ τρυφὴ τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἐπιθυμίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ παραβολὴ τοῦ οἰκοδεσπότου μὲ τοὺς ἐργάτες τοῦ ἀμπελῶνος εἶναι χαρακτηριστική. Ἔδωσε σὲ ὅλους ἀπὸ ἕνα δηνάριο, «ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώτων» (Ματθ. 20, 8). Ἔλαβαν ὅλοι τὸ δηνάριο τῆς σωτηρίας, καὶ οἱ τῆς ἑνδεκάτης καὶ οἱ τῆς πρώτης». Κατὰ τὸν Ἅγιο Θεοφύλακτο, «δηνάριο εἶναι ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ ἀναμορφώνει τὸν ἄνθρωπο στὸ κατ’ εἰκόνα καὶ τὸν κάνει θείας φύσεως κοινωνό». Μὲ τὴν παραβολὴ αὐτὴ μᾶς διδάσκει ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἀπελπιζόμαστε, ἀλλὰ νὰ ἔχουμε τὸ θάρρος μας στὸν Θεὸ γιὰ τὴν σωτηρία μας, ἔστω κι ἂν ἤλθαμε κοντά Του τὴν τελευταία ὥρα.

Γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ κόσμου ὁ Θεὸς προσφέρει τὸν Μονογενῆ Υἱό Του. Ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ συνειδητοποιήσουμε πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν κόσμο ὁλόκληρο. Ὁ Χριστὸς ἦρθε στὸν κόσμο γιὰ νὰ σώσει τὸν κόσμο. Σταυρώθηκε γιὰ νὰ συντρίψει τὸν θάνατο καὶ νὰ νικήσει τὴν ἁμαρτία.  Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε πὼς κατ’ οὐσίαν ἡ σωτηρία εἶναι χάρισμα Θεοῦ‧ «ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ» (Ρωμ. 9, 16). Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι κάτι ποὺ ἀποκτήσαμε ἐξαιτίας τῶν καλῶν μας ἔργων, ἀλλὰ χάρισμα τοῦ Θεοῦ. Ἁπλῶς, γιὰ νὰ τιμήσει ὁ Θεὸς τὸ ἀνθρώπινο γένος, ζητάει τὴν θέληση καὶ τὰ καλά μας ἔργα. Αὐτὸς ποὺ ἔδωσε τὸ Τίμιο Αἷμά Του γιὰ τὸν ἄνθρωπο, Αὐτὸς θὰ μᾶς ἀπαλλάξει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ θὰ σωθοῦμε. Γενικὰ, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε, πὼς ἡ σωτηρία μας ἐπιτυγχάνεται μέσα στὴν Ἐκκλησία διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία», καθὼς ὁμολόγησε ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἐνώπιον τοῦ συνεδρίου (Πράξ. 4, 12).

Πῶς, λοιπόν, ἀγνοώντας ὅλα αὐτά, σύμφωνα μὲ τὴν συλλογιστικὴ τοῦ μακαρίου Παύλου, πῶς παραμελώντας τὴν σωτηρία ποὺ μᾶς προσέφερε Αὐτὸς ὁ Ἴδιος ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, πῶς περιφρονώντας τὸ ἔργο τοῦ Θεανθρώπου, ἡ περιφρόνησή μας αὐτὴ καὶ ἀμέλεια θὰ μείνει χωρὶς συνέπειες; Εὔλογοι καὶ ἀξιοπρόσεκτοι οἱ προβληματισμοὶ τοῦ θείου Παύλου, ἀδελφοί μου, καὶ θὰ πρέπει νὰ ἀπασχολήσουν καὶ ἐμᾶς κατὰ τὴν περίοδο μάλιστα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, τὴν περίοδο ποὺ καλούμαστε σὲ πιὸ ἔντονο πνευματικὸ ἀγῶνα, σὲ αὐτοεξέταση, σὲ μετάνοια, σὲ ἐξομολόγηση τῶν πεπραγμένων μας.

Ἡ πεφωτισμένη διὰ τῆς θείας χάριτος διάνοια τῶν θείων Πατέρων θὰ μᾶς διαφωτίσει:

Ὁ Μ. Βασίλειος: «Τὸ κακὸ καὶ ἡ ἁμαρτία ξεκινᾶ ἀπὸ τὴν δική μας προαίρεση. Ὅταν μᾶς περιτριγυρίζει ἡ φωτιὰ τοῦ κακοῦ ἢ τὰ λιοντάρια τῆς ἁμαρτίας, νὰ ἐλπίζουμε στὸν Θεὸ γιὰ τὴν σωτηρία μας. Ἡ θεία βοήθεια ἀπὸ τὴν μιὰ καὶ ἡ θέλησή μας ἀπὸ τὴν ἄλλη φέρνουν τὴν νίκη κατὰ τοῦ πονηροῦ».

Ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Μὴ εἴπῃς‧ ἔκλεψα, ἐφόνευσα, ἐπόρνευσα καὶ οὐ δέχεταί με ὁ Θεός. Μηδὲν τούτων εἴπῃς‧ δέχεται γὰρ πάντας, ὡς τὸν λῃστήν ὡς τὸν τελώνην καὶ ὡς τὴν πόρνην‧ μόνον μὴ ἀπογνῶμεν, παρακαλῶ, μὴ ραθυμήσωμεν. Κρούσωμεν διὰ μετανοίας καὶ εἴπωμεν. Ἄνοιξον ἡμῖν, Κύριε, τοῖς ἀναξίοις καὶ ἁμαρτωλοῖς‧ διὰ τὸ ὄνομά Σου τὸ Ἅγιον μὴ ἀποστραφῇς ἡμᾶς, ἀλλὰ δυσωπήθητι καὶ μὴ στερήσῃς ἡμᾶς τῆς βασιλείας Σου. Σὺ γὰρ εἶ Θεὸς τῶν ἀπηλπισμένων καὶ σωτηρία πάντων τῶν καταφευγόντων εἰς Σέ. Ἡ θεία χάρις», λέγει ὁ χρυσὸς ἐπίσκοπος, «αὕτη ἡ δρόσος τοῦ Πνεύματος, αὐτὴ ἡ ἐνισχυτικὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, μᾶς ἀνακουφίζει στὸν πνευματικό μας ἀγῶνα. Ὁμοίως καὶ ἡ συμβολὴ τῆς Κυρίας Θεοτόκου, ἀλλὰ καὶ τῶν Ἁγίων καὶ τῶν ἱερῶν τους λειψάνων».

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: «Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ θεία φιλανθρωπία εἶναι ἄπειρη καὶ πλούσια ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἐν τούτοις ἡ σωτηρία εἶναι ἀδύνατη χωρὶς τὴν συγκατάθεση καὶ τὴν συνεργασία τοῦ ἀνθρώπου. Πρῶτος αὐτὸς ὀφείλει νὰ συναισθανθεῖ ὅτι ἁμάρτησε‧ νὰ μεταμεληθεῖ, νὰ έπιθυμήσει καὶ νὰ ἐπιζητήσει τὴν σωτηρία του καὶ ἔτσι ἡ Χάρη νὰ τὸν ἐπιβραβεύσει μὲ αὐτήν. Διότι ἡ συναίσθηση καὶ ἡ μεταμέλεια, ὁ πόθος τῆς σωτηρίας καὶ ἡ ἀναζήτησή της εἶναι σημεῖο ἀποστροφῆς τῆς ἁμαρτίας καὶ διάθεσης ἀσκήσεως στὴν ἀρετή. Εἶναι, κατὰ κάποιο τρόπο, ἐπίκληση τῆς θείας εὐσπλαγχνίας, ἡ ὁποία βιάζεται νὰ ἐλεήσει τὸν περιπλανημένο».

Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Ρῶσος, ὁ ἰατρός: «"εἶπεν ὁ Κύριος‧ ἀμὴν λέγω ὑμῖν‧ ἐὰν μὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς’" (Ἰω. 6,53). Ποιὰ ζωή;», θὰ πεῖ ὁ Ἅγιος. «Τὴν ζωὴ τὴν αἰώνια. Δὲν θὰ ἔχετε ζωὴ αἰώνια, δὲν θὰ γίνετε κοινωνοὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν θὰ σωθεῖ ἡ ψυχή σας. Μπορεῖ νὰ ὑπάρχει κάτι πιὸ ξεκάθαρο ἀπὸ αὐτὸν τὸν λόγο; Ἂν δὲν πιστεύουμε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας στὸν Θεό, ἂν δὲν βαφτιζόμαστε, ἂν δὲν κοινωνοῦμε τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, τότε γιὰ ἐμᾶς σωτηρία δὲν ὑπάρχει».

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος ἀπευθυνόμενος στὶς μοναχὲς ἔλεγε: «Φύγετε, λοιπόν, ἀδελφὲς ἀπὸ τὰ πάθη, διότι ὁ Νυμφίος σας δὲν τὰ δέχεται αὐτά. Ἐκεῖνος ἀγαπᾶ τὸν ἀγῶνα. Δὲν βλέπει ὅμως τὰ ἔξω‧ εἶναι καρδιογνώστης‧ γνωρίζει μέσα τὴν καρδιά καὶ τὴν ὀρέγεται νὰ εἶναι ἁπλῆ καὶ ταπεινή. Ὅλα τὰ οὐράνια καὶ τὰ ἐπίγεια εἶναι εἰς τὴν ἐξουσίαν Του. Πουθενὰ ὅμως ἀλλοῦ δὲν ἀναπαύεται νὰ κατοικήσει παρὰ μόνον εἰς τὴν καρδίαν σας. Ἐκεῖ θέλει νὰ ἔχει τὸν θρόνον Του. Πρέπει ὅμως νὰ Τοῦ τὴν ἑτοιμάσετε διὰ νὰ ἔλθη. Ὅταν ταπεινώσετε τὸν ἑαυτό σας, ὅταν ταπεινώσετε τὸ φρόνημά σας…τότε θὰ ἀπολαύσετε τὸν Νυμφίον σας μέσα εἰς τὴν καρδίαν σας καὶ θὰ Τὸν ἀκούσετε νὰ σᾶς φωνάζει: "ἐγώ εἰμι ἡ Ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή"».

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος: «Μὲ τὴν ἐξομολόγηση φεύγει ἡ ἐνοχὴ καὶ ἔρχεται ἡ χάρη μέσα μας. Ἡ ἁμαρτία κάνει τὸν ἄνθρωπο πολὺ μπερδεμένο ψυχικά. Τὸ μπέρδεμα αὐτὸ φεύγει μόνο μὲ τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ, μόνο μὲ τὴν μετάνοια. Ὅταν ἐξομολογεῖται ὁ ἄνθρωπος, ἡ Χάρη τὸν ἐλευθερώνει ἀπὸ τὰ ψυχικὰ τραύματα, τὸν ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὸ κακὸ ποὺ ἔχει συσσωρευτεῖ μέσα του. Ὁ Θεὸς ὅλα τὰ συγχωρεῖ μὲ τὴν ἐξομολόγηση».

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «Οἱ δοκιμασίες ποὺ μᾶς ἔρχονται εἶναι μερικὲς φορὲς ἡ ἀντιβίωση ποὺ δίνει ὁ Θεὸς γιὰ τὶς ἀρρώστιες τῆς ψυχῆς μας καὶ πολὺ μᾶς βοηθοῦν πνευματικά. Γι’ αὐτὸ σὲ κάθε δοκιμασία νὰ λέμε: Σ’ εὐχαριστῶ, Θεέ μου, γιατὶ αὐτὸ χρειαζόταν γιὰ τὴν σωτηρία μου».

Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: «Ἡ σωτηρία δὲν εἶναι ἄλλο εἰμὴ ἡ ζωὴ ἐν τῷ Σωτῆρι καὶ δι’ Αὐτοῦ. Εἶναι ἡ ζωὴ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Τοῦτο εἶναι ἕνας συνεχὴς ἀγών. Κατ’ αὐτὸν ὁ ἄνθρωπος ζῆ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ὁλόκληρον τὴν ζωὴν τοῦ Σωτῆρος ὡς ἰδική του, τῇ βοηθείᾳ τῶν Ἁγίων Μυστηρίων καὶ τῶν ἁγίων ἀρετῶν, ἀπὸ τῆς πνευματικῆς του γεννήσεως μέχρι τῆς ἀναλήψεώς του».

Χριστιανοί μου!

Οἱ ἀνησυχίες τοῦ θείου Παύλου ποὺ ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα πρέπει νὰ μᾶς θέσουν σὲ ἐγρήγορση, Γιὰ τὴν σωτηρία μας ὁ Θεὸς ἀπαιτεῖ τὴν ἔνταση τοῦ ἀγῶνα μας καὶ ὄχι τὸ πλῆθος τῶν καλῶν ἔργων μας. Ὁπωσδήποτε θὰ τὰ λάβει ὑπόψη Του καὶ αὐτά, ἀλλὰ εἶναι ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη στὴν καρδιά μας νὰ βάλουμε στὴν πρώτη γραμμὴ τὸν Χριστό. Νὰ προηγεῖται τὸ θέλημά Του στὶς ἐνέργειές μας. Νὰ δείξουμε ἀνεπιφύλακτη ἐμπιστοσύνη στὸ πρόσωπό Του. Νὰ μὴ λιποψυχήσουμε στὸν ἀγῶνα μας. Νὰ παραδράμουμε τὶς φωνὲς τοῦ κόσμου γιὰ καλοπέραση καὶ ἁμαρτωλὴ ἄνεση. Νὰ εἰσέλθουμε διὰ τῆς στενῆς πύλης ποὺ ὁδηγεῖ στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὅσος κόπος κι ἂν χρειάζεται, νὰ τὸν καταβάλλουμε γιὰ νὰ σωθοῦμε. Νὰ ἀποκτήσουμε "νοῦν Χριστοῦ”, ὥστε νὰ ὁδηγηθοῦμε στὴν σωτηρία.  Τὸν τρόπο γιὰ νὰ τὸ πετύχουμε αὐτὸ μᾶς τὸν ὑποδεικνύουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας μὲ τὴν μεγαλειώδη διδασκαλία τους. Ὁ Χριστός, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, μᾶς χάρισε τὴν σωτηρία. Ἂς Τὸν εὐγνωμονοῦμε νύχτα - μέρα.

Τὸ γλυκόηχο τραγούδι τοῦ ποιητῆ Βερίτη ἂς ἠχήσει στὶς ψυχές μας καὶ πάλι:

«Ὤ, δὲν εἴμαστε μόνο σάρκα καὶ αἷμα

γιὰ τὴν πρόσκαιρη καὶ μάταιη ζωή.

Δὲν μᾶς ἔπλασεν ἡ τύχη μας καὶ μοίρα

καὶ τοῦ κάθε ψευτονοῦ ἡ συμβουλή.

Μᾶς συνέχει τοῦ Θεοῦ ἡ παρουσία

καὶ ἡ ψυχή μας περιμένει…

τὴν καινούργια προσδοκία».  Ἀμήν!

ΠΗΓΗ