ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή Α΄ Νηστειών (Ορθοδοξίας)

5 Μαρτίου 2023

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα καί ἑορτάζουμε τήν ἀναστύλωση τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, ἡ ὁποία ἄν καί ὑπῆρξε τό κύριο ἔργο τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία συγκλήθηκε τό 787 μ.Χ., ἐντούτοις ἐπετεύχθη μετά ἀπό σχεδόν 60 χρόνια σάν σήμερα, τήν Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, στίς 11 Μαρτίου τοῦ 843 μ. Χ. ἀπό τήν αὐτοκράτειρα Ἁγία Θεοδώρα.

Μέ βάση τήν θεολογία τῶν Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἄς ἀναφέρουμε ἐπιγραμματικά, γιά νά γνωρίζουμε καί τί πιστεύουμε, ὅτι:

Α) Οἱ ἱερές Εἰκόνες δέν εἶναι εἴδωλα, ὅπως μέχρι σήμερα λένε οἱ αἱρετικοί, διότι ἀπεινονίζουν ὑπαρκτά πρόσωπα, σέ ἀντίθεση μέ τά εἴδωλα, τά ὁποῖα ἀπεικονίζουν ἀνύπαρκτες, ψεύτικες μορφές, ποῦ ἀποτελοῦν φανταστικό προϊόν μυθοπλασίας.

Β) Ἡ προσκύνηση τῆς ἱερᾶς εἰκόνας ἀποδίδει τιμή στό εἰκονιζόμενο πρόσωπο καί ὄχι στήν ὕλη ἀπό τήν ὁποία εἶναι φτιαγμένη. Ἤδη πολύ πρίν τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο ὁ Μέγας Βασίλειος (4ος αἰώνας), θεμελιώνοντας πρώϊμα κατά κάποιον τρόπο τήν θεολογία τῆς Συνόδου, λέει: «Ἡ της εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει.» (De spiritu sancto 18.45.20).

Γ) Μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή λαμβάνουμε παραδείγματα γιά τήν τιμή τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ἀρκεῖ μόνον νά σκεφθοῦμε, πῶς ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει πολλές εἰκονικές παρομοιώσεις καί προτυπώσεις, ἀλλά καί παραστατικές ἐξεικονίσεις γεγονότων τῆς θείας Οἰκονομίας, ἡ πραγματοποίηση τῶν ὁποίων ἔλαβε χώρα στούς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ φλεγομένη καί μή καιομένη βάτος, ποῦ προεικονίζει τήν ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου. Ἡ τριήμερη παραμονή τοῦ Ἰωνᾶ στήν κοιλιά τοῦ κήτους, πού προεικονίζει τήν τριήμερη ταφή καί ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ κιβωτός τοῦ Νῶε ὡς προεικόνιση τῆς Ἐκκλησίας καί ἄλλα. Ἀλλά καί μέσα στήν Καινή Διαθήκη ξεκάθαρα ὁ Χριστός ἀναφέρει: «ὁ ἑωρακώς ἐμέ, ἑώρακε τόν Πατέρα» (Ἰω. ιδ΄ 9), ἐνῶ κι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρός τούς Κολοσσαεῖς ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως» (α 15).

Ἄρα ἡ πολεμική ἐναντίον τῶν εἰκόνων δέν μάχεται τίς ὑλικές εἰκόνες, ἀλλά τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ὡς κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν  Θεοῦ δημιουργημένος εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Τό πᾶν, λοιπόν, γιά τόν ἀγωνιζόμενο Χριστιανό εἶναι νά διαφυλάττει καθαρή τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά του. Νά ζεῖ μιμούμενος τόν Χριστό, ὥστε νά ὑπάρχει ὡς ἕνας μικρός Χριστός.

Ἀρκετοί Ἀδελφοί ὅμως δυσκολεύονται νά ἀναγνωρίσουν, αὐτήν τήν μεγάλη ἀλήθεια, πώς ἔμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, διότι δυστυχῶς ἔχουν τήν χριστιανική πίστη ὡς ἰδέα στό μυαλό κι ἀρκοῦνται ἁπλῶς νά θρησκεύουν καί ὄχι νά βιώνουν τήν ἐμπειρία τῆς θεανθρώπινης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στή ζωή μας,  ὅπως τήν ἐξεικονίζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Διότι δέν ἔκαναν τόν πνευματικό κόπο νά διαβάσουν ἔστω τήν Καινή Διαθήκη, ἀλλά οὔτε καί ἐργάσθηκαν ποτέ σοβαρά στήν πνευματική  ζωή, ὥστε νά ἐγκαταστήσουν τό Ὀρθόδοξο βίωμα, αὐτό δηλαδή πού ἀναστύλωσε τότε τίς ἱερές Εἰκόνες.

Μέ τήν εὐκαιρία τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, ἄς προβληματισθοῦμε λοιπόν κι ἐμεῖς λίγο γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο διαχειριζόμαστε τήν πνευματική μας ζωή κι ας ἀναρωτηθοῦμε, ἄν βιώνουμε τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ: Προσευχόμαστε καθημερινά; Νηστεύουμε συστηματικά; Δείχνουμε ἔμπρακτα τήν ἀγάπη μας, ἀκόμη κι ἄν δέν ἔχουμε κάποιο συμφέρον;

Κυρίως ὅμως ἄς δοῦμε ἀν ἐκκλησιαζόμαστε τακτικά καί μέ διάθεση θυσίας γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Καί τοῦτο διότι ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, μᾶλλον μᾶς λείπει ὁ πόθος γιά τόν Χριστό καί τήν συνάντηση μαζί Του!  Ἐρχόμαστε στήν Ἐκκλησία τίς μεγάλες ἡμέρες, ὅπως σήμερα καί συνήθως ἀργά, ὥστε ὁ ἐκκλησιασμός κι ἡ προσευχή μας νά μήν ἔχουν ἱκανή διάρκεια. Ἀκόμη ὅμως κι ὅταν ἐκκλησιαζόμαστε, μᾶς ἀρκεῖ νά λάβουμε τό ἀντίδωρο καί ὄχι τό δῶρο, δηλαδή τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀραδιάζοντας ἕνα σωρό ἀπό εὐσεβοφανεῖς δικαιολογίες τoνίζοντας μέ κρυμμένο ἐγωϊσμό τήν ἀναξιότητά μας! Στήν οὐσία ὅμως πρόκειται γιά τήν ἰσχνή καί ἀδύναμη πίστη μας, πού γεννᾶ τήν ἀδιαφορία.

Ἡ ἀπροθυμία γιά τήν συμμετοχή μας στήν θεία Κοινωνία ἔχει κορυφωθεῖ τόν τελευταῖο καιρό ἐξαιτίας τοῦ κορωνοϊοῦ. Πολλοί ἀπομακρύνθηκαν ἀπό τό Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ἐπειδή φοβοῦνται μήπως κολλήσουν κάποια ἀσθένεια καί πεθάνουν. Τόσο ἀδύνατη εἶναι ἡ πίστη τους, ὥστε φθάνουν στό σημεῖο τῆς βλασφημίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία εἶναι ἀσυγχώρητη ἁμαρτία, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός. (βλ. Λουκ. ιβ 10). Διότι ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος τῆς θείας Εὐχαριστίας μεταβάλλονται πραγματικά ἀπό τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Γίνεται πραγματική μεταβολή, ἡ ὁποία ὅμως νοεῖται μέ πνευματικό τρόπο. Καί παρότι διατηροῦν τίς φυσικές τους  ἰδιότητες, ὅπως γιά παράδειγμα τήν γεύση, ἐντούτοις δέν συμβολίζουν τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Καί ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή μας, ὅπως τονίζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στούς Κολοσσαεῖς (βλ. γ΄4) καί ἐπ’ οὐδενί δέν μεταδίδει, οὔτε προξενεῖ ἀσθένεια ἤ θάνατο! Ἄπαγε τῆς βλασφημίας!

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Δέν εἶναι Ὀρθόδοξη ζωή, ἡ ζωή πού δέν ἔχει ὀρθόδοξο βίωμα, δηλαδή θυσιαστική ἀγάπη γιά τόν Χριστό. Τό ὅτι βαπτισθήκαμε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί δέν ἐξασφαλίζει τή σωτηρία μας. Μέ τό βάπτισμα ἀνοίγει ὁ δρόμος, γινόμαστε μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἐμεῖς πρέπει νά διατηρήσουμε τήν σχέση μας ἑνωμένοι μαζί Του. Δέν ἔχει ἀνάγκη ὁ Χριστός ἀπό καμμία προσφορά ἤ θυσία μας. Ἄν νηστεύουμε, ἄν προσευχόμαστε, ἄν ἀγαθοποιοῦμε, σ’ ἐμᾶς ἐπιστρέφει ὁ ὅποιος σωματικός ἤ πνευματικός κόπος.

Διάγουμε σέ περίοδο νηστείας. Ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε γιά τίς πνευματικές ἀσκήσεις τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἄς μήν μεταθέσουμε τήν πνευματική μας ἐργασία γιά ἀργότερα. Ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε γιά τήν θεία Μετάληψη τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Ἄς φροντίσουμε νά γινόμαστε σύναιμοι καί σύσσωμοι Χριστοῦ ὅλο καί πιό συχνά. Κανείς δέν γνωρίζει πότε θά φύγει ἀπό αὐτήν τήν ζωή. Κανείς δέν ξέρει πότε θά μεταστεῖ ἀπό τά πρόσκαιρα στά αἰώνια. Ἡ ἔξοδός μας ὅμως ἀπό τόν κόσμο αὐτό, διά τοῦ θανάτου θά σημάνει γιά ὅλους μας πώς δέν θά ἔχουμε πιά δυνατότητα οὔτε νά προσευχηθοῦμε, οὔτε νά ἐκκλησιασθοῦμε, οὔτε νά νηστεύσουμε, οὔτε νά ἐξομολογηθοῦμε, οὔτε δυστυχῶς νά μεταλάβουμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων.

Ἄς ἀξιοποιήσουμε ὅσο εἶναι καιρός τίς εὐκαιρίες πού μᾶς δίνονται νά εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί στήν πράξη τῆς ζωῆς μας. Ἔτσι θά παραμείνουμε τόν Παράδεισο πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός κι ὅταν θά ἀκούγεται στό τέλος τῆς λιτάνευσης τῶν ἱερῶν Εἰκόνων τό «ἁπάντων τῶν ὑπέρ τῆς εὐσεβείας ἀγωνισαμένων, αἰωνία ἡ μνήμη», τότε ἡ ψυχή μας θά ἀγάλλεται, γιατί θά συμμετέχει σέ αὐτόν τόν μακαρισμό, ἀφοῦ κατά τήν δύναμή μας ἀγωνισθήκαμε γιά τήν ἀγάπη καί τή δόξα τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.

ΠΗΓΗ