ΜΗΝΥΜΑ

ΓΙΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΩΝ, ΕΟΡΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Παρασκευή 31 Μαΐου 2024

 Κυριακή της Σαμαρείτιδος

«ἐθαύμασαν ὃτι μετά γυναικός ἐλάλει»

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Θεολόγος

(Θεολογικό σχόλιο στην Κυριακή της Σαμαρείτιδος)

Η πέμπτη Κυριακή από του Πάσχα είναι αφιερωμένη σε μια σημαντική γυναίκα της Καινής Διαθήκης, στην αγία Φωτεινή τη Σαμαρείτιδα. Αυτή η γυναίκα, ούσα αμαρτωλή και «αιρετική» (κατά τους Ιουδαίους), αξιώθηκε να γίνει συζητητής του Κυρίου, ο Οποίος της αποκάλυψε ύψιστες αλήθειες, τις οποίες δεν είχε αποκαλύψει, εισέτι, ούτε στους μαθητές Του.

Η Σαμάρεια ήταν πόλη, αλλά και ονομασία περιοχής, στα βορειοανατολικά της Παλαιστίνης. Απείχε περί τα 45 χιλιόμετρα από την Ιερουσαλήμ και είχε ιδρυθεί από τον βασιλιά Αμβρί, τον 10ο π. Χ. αιώνα. Καταλήφτηκε πολλές φορές από βασιλείς της Δαμασκού και άλλους από ειδωλολατρικούς λαούς. Τον 2ο π. Χ. αιώνα καταστράφηκε και ανοικοδομήθηκε από τον Ρωμαίο ανθύπατο Γυβίνιο και τον Ηρώδη το Μέγα και γι’ αυτό είχε μετονομαστεί σε Σεβάστεια ή Σεβαστή, προς τιμήν του Καίσαρος.

 2024 ΙΟΥΝΙΟΥ 2 - ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Η ΛΥΤΡΩΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ (Ιω. 4, 5-42)

†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

(Κήρυγμα στην Αηδονιά, στις 9/5/2004)

Αναπόφευκτο ερώτημα

Είτε το θέλουμε, είτε όχι, συχνά μας απασχολεί το ερώτημα: «Γιατί τάχα ζούμε; Υπάρχει άραγε τίποτε μετά τον θάνατο; Μήπως το πιο καλό απ’ όλα, είναι εκείνο που έλεγαν οι αρχαίοι: «Φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν»; Ή πιο απλά, όπως το λένε σήμερα: «Δεν υπάρχει τίποτε. Φάε, πιές, γλέντα. Πέρασε όσο πιο καλά μπορείς στη ζωή σου. Αυτό τελικά μένει. Μην απασχολείσαι με το τι λέει ο καθένας για τα πέρα από τον τάφο».

 ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΟΙ ΑΥΤΟΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Ἡ Ἐκκλησία δέν καλεῖ τούς ἀνθρώπους νά δεχτοῦν ἁπλῶς μέ τήν νόηση, ὡς «ἀρχή» ἤ «ἀξίωμα», ὅτι ὁ Χριστός ἦταν τόσο ἄνθρωπος ὅσο καί Θεός. Δέν ζητάει «πίστη» μέ τήν ἔννοια τῆς ἀτομικῆς νοητικῆς ὑποταγῆς σέ ἕνα «ὑπερφυσικό» δεδομένο. Καταθέτει τήν μαρτυρία τῆς ἐμπειρίας τῶν πρώτων «αὐτοπτῶν μαρτύρων» τῆς «Ἐπιφανείας» τοῦ Θεοῦ στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, καί καλεῖ τούς ἀνθρώπους νά μετάσχουν ἐμπειρικά σέ ἕναν τρόπο ὑπάρξεως πού ἐπαληθεύει τήν μαρτυρία τῶν «αὐτοπτῶν μαρτύρων».

 Ἡ ταυτότητά μας

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 2 Ἰουνίου 2024, Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος (Πράξ. ια΄ 19-30)

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΑΣ

«Ἐγένετο χρηματίσαι πρῶτον ἐν Ἀντιοχείᾳ τoὺς μαθητὰς Χριστιανούς»

Ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ τῆς Κυρια­κῆς τῆς Σαμαρείτιδος ἔχει ἰδιαίτερη σημασία, διότι μεταξὺ ἄλλων μᾶς δίνει μία ἱστορικὴ πληροφορία ποὺ ἔχει μεγάλη ἀξία. Μᾶς λέει ὅτι στὴν Ἀν­τιόχεια, κατὰ τοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους, εἶχαν αὐξηθεῖ πολὺ οἱ πιστοὶ ποὺ εἶχαν γίνει μέλη τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ νὰ τοὺς διακρίνουν δὲ οἱ εἰδωλολάτρες ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους Ἰουδαίους, τοὺς ὀνόμασαν γιὰ πρώτη φορὰ Χριστιανούς. Ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια ξαπλώθηκε ἡ ὀνομασία αὐτὴ καὶ σὲ ἄλλες Ἐκκλησίες καὶ ἐπικράτησε τελικὰ παντοῦ.

Ποιό εἶναι ὅμως τὸ νόημα τοῦ ὀνόματος «Χριστιανὸς» καὶ τί συνέπειες ἔχει γιὰ ὅσους τὸ φέρουμε; Σὲ αὐτὰ θὰ ἐπικεντρώσουμε τὴν προσοχή μας.

1. Τὸ ὄνομα «Χριστιανὸς»

 Κυριακή της Σαμαρείτιδος, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ιω. δ’ 5-42 (02-06-2024)

Αρχιμ. Αυγουστίνου Κκαρά

Η αληθινή λατρεία του Θεού

Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας μεταφέρει στην πόλη της Σαμαρείας Συχάρ, όπου ο Ιησούς Χριστός συναντά στο πηγάδι του Ιακώβ τη Σαμαρείτισσα γυναίκα. Ο διάλογος μεταξύ του Ιησού Χριστού και της Σαμαρείτισσας, ενώ έχει ως αφετηρία κάποιο υλικό πράγμα, το νερό, «δος μοι πιείν», εντούτοις στη συνέχεια καταλήγει σε μια συνομιλία με υψηλές διδασκαλίες και μηνύματα.  Ο διάλογος αυτός στάθηκε η αφορμή ώστε η γυναίκα αυτή να πιστέψει πραγματικά ότι ο Χριστός είναι ο Μεσσίας. Η Σαμαρείτισσα αυτή γυναίκα είναι η μετέπειτα Αγία Φωτεινή η Σαμαρείτιδα, την οποία τιμά η Εκκλησία μας κατά την ομώνυμη Κυριακή της Σαμαρείτιδος, αλλά και στις 26 Φεβρουαρίου. Η Αγία Φωτεινή αφιέρωσε τον εαυτό της στη διάδοση του ευαγγελίου στην Αφρική και στη Ρώμη, όπου και τελικά μαρτύρησε για την πίστη του Ιησού Χριστού και σφράγισε έτσι το ιεραποστολικό της έργο με το μαρτύριο του αίματος.

 Κυριακή της Σαμαρείτιδος, Αποστ. Ανάγνωσμα: Πράξεις των Αποστόλων ια’ 19-30 (02-06-2024)

Πρωτ. Φιλίππου Φιλίππου

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα είναι παρμένο από το 11ο κεφάλαιο του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων. Το κεφάλαιο αυτό μας πληροφορεί για τη δράση των Αποστόλων οι οποίοι διασκορπίστηκαν από τα Ιεροσόλυμα μετά το λιθοβολισμό του αγίου πρωτομάρτυρος Στεφάνου και έφτασαν μέχρι την Φοινίκη, την Κύπρο και την Αντιόχεια, κηρύττοντας τον Χριστό μόνο στους Ιουδαίους. Μεταξύ τους βρίσκονταν και μερικοί Κύπριοι και Κυρηναίοι, οι οποίοι ήρθαν στην Αντιόχεια και κήρυτταν στους ελληνόφωνους Ιουδαίους, ότι ο Ιησούς είναι ο Κύριος. Με το κήρυγμά τους πολλοί πίστεψαν και δέχτηκαν το Ευαγγέλιο. Όλα αυτά ακούστηκαν στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων και έστειλαν τον Βαρνάβα να πάει στην Αντιόχεια. Όταν έφτασε εκεί ο Βαρνάβας χάρηκε βλέποντας το έργο της χάριτος του Θεού και συμβούλευε όλους να μένουν αφοσιωμένοι στον Κύριο. Ο Βαρνάβας ήταν άνθρωπος αγαθός, γεμάτος Άγιο Πνεύμα και πίστη.

 ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2024

ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

(Ιω. δ΄ 5-42) (Πραξ. ια΄ 19-30)

Στους ορίζοντες της αλήθειας

«Πνεῦμα ὁ Θεός, καί τούς προσκυνοῦντας αὐτόν ἐν πνεύματι καί ἀληθεία δεῖ προσκυνεῖν»

Η ανακάλυψη του βαθύτερου νοήματος της ζωής περνά μέσα από την αλήθεια της Εκκλησίας, όπως μάς την αποκαλύπτει ο ίδιος ο Κύριος. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή μάς βάζει ακριβώς μπροστά από αυτή τη μεγάλη πρόκληση. Ν’ ανοίξουμε τον εαυτό μας, να τον καταστήσουμε διάφανο, για να δεχθεί τη μεγάλη αλήθεια της ζωής, η οποία είναι εκείνη που σώζει και ανεβάζει τον άνθρωπο στις πιο ψηλές πνευματικές κορυφογραμμές.

 ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ TΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ (02.06.2024)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

2 Ἰουνίου 2024

«ἀντλήσατε ὕδωρ μετ’εὐφροσύνης ἐκ τῶν πηγῶν τοῦ σωτηρίου» (Ἠσ.12,3)

Οἱ ἱερές προφητεῖες τῆς Βίβλου, ἀγαπητοί ἀδελφοί, πού εἰπώθηκαν 10 αἰῶνες πρό Χριστοῦ, εἶναι ἕνα διαχρονικό θαῦμα, ἀψευδής μαρτυρία περί τῆς Θεότητος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Προφήτης Ἠσαΐας κράζει: «ἀντλήσατε δροσερό νερό μέ χαρά ἀπό τίς σωτήριες πηγές» καί ὁ Προφήτης Ζαχαρίας βοᾷ: «καί ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελεύσεται ὕδωρ ζῶν ἐξ Ἱερουσαλήμ» (14,8). Σεῖς τῶν ὁποίων ἡ ψυχή διψᾶ, πηγαίνετε στό πνευματικό νερό πού τρέχει ζωντανό στή Νέα Ἱερουσαλήμ. Οἱ φωτισμένοι Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐπισημαίνουν καί ὁραματίζονται τή μεσσιανική ἐποχή. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἀπέδιδε τήν ἐκπλήρωση τῶν προφητειῶν στόν Ἑαυτό Του. Ὁ ἠγαπημένος μαθητής ἀναφωνεῖ: «Αὐτή εἶναι ἡ αἰώνια ζωή τό νά γνωρίζουν Ἐσένα τόν μόνο ἀληθινό Θεό (τόν Πατέρα) καί τόν Ἰησοῦ Χριστό τόν ὁποῖον ἔστειλες» (Ἰω. 17,3).

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Απόστολος: Πραξ. ια΄ 19-30

Ευαγγέλιον: Ιωαν. δ΄ 5- 42

2 Ιουνίου 2024

Ο Κύριος, ο Δημιουργός και εξουσιαστής των πάντων, έρχεται σήμερα να ζητήσει λίγο νερό. Όχι όμως από οποιονδήποτε άνθρωπο, αλλά έναν αμαρτωλό. Αν άποιος παρατηρούσε Τον Κύριον και γνώριζε την ζωή αυτής της γυναίκας, της Σαμαρείτιδας, θα μπορούσε να σκανδαλιστεί. Θα μπορούσε ακόμη και να δημιουργηθούν μέσα του αμφιβολίες για Τον Κύριον λέγοντας «οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ …».

 ΤΟ ΕΛΑΦΙ ΚΑΙ Η ΠΗΓΗ – ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2024

Μία ἀπό τίς πιό ὡραῖες εἰκόνες τῶν Ψαλμῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι καί αὐτή τοῦ ἐλαφιοῦ (Ψαλμ. 41) πού λαχταρᾶ νά πιεῖ καί νά δροσιστεῖ ἀπό τίς πηγές τῶν ὑδάτων, καθώς μέσα στά σωθικά του νιώθει ἔντονο τόν φλογισμό ἀπό τά μικρά ἑρπετά (τά φιδάκια) τά ὁποῖα ἔχει καταπιεῖ μαζί μέ τό χορτάρι. Τά φίδια ἔχουν δηλητήριο καί πικραίνουν τό στόμα τοῦ ἐλαφιοῦ, ἀλλά καί προκαλοῦν μεγάλη δίψα. Ἔτσι τό ἐλάφι σπεύδει νά πιεῖ νερό, γιά νά ξεπικράνει τό στόμα του καί νά σβήσει τή δίψα του. Ἔτσι καί ὁ ψαλμωδός ἀναφέρεται στήν ψυχή πού ἐπιποθεῖ τόν Θεό, γιατί εἶναι διψασμένη καί νιώθει στήν ὕπαρξη τήν πικρίλα ἀπό τήν ἁμαρτία καί τό κακό. Ὁ Θεός γίνεται ἡ πηγή, ἀπό ὅπου ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ συνεχῶς νά λαμβάνει «ὕδωρ ἀθανασίας»!

Ἡ τροφή τοῦ κόσμου

Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος (02.06.2024)

Κατά Ἰωάννην δ΄ 5-42

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Χριστός Ἀνέστη!

Ζοῦμε στήν ἀτμόσφαιρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ θεία ἐνέργεια πού μᾶς ἔρχεται ἀπό τόν ἀναστημένο μας Κύριο ἀνορθώνει ὄχι μόνον ἕνα παράλυτο σῶμα, ὅπως εἴδαμε τήν περασμένη Κυριακή, ἀλλά κυρίως μιά νεκρωμένη ψυχή.

Συνήθως, ζητᾶμε ἀπό τόν Χριστό τήν ἀναστήλωση τοῦ σώματός μας, νά μᾶς χαρίσει τήν ὑγεία. Ποιά, ὅμως, εἶναι ἡ ἀξία ἑνός ζωντανοῦ σώματος πού περπατᾶ, τρώει, μιλᾶ, κοιμᾶται, ἄν δέν ἔχει μέσα του μιά ψυχή πού ἀγαπᾶ καί ἀγαπιέται!

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ 2-6-2024 «ΕΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ»

«ΕΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ»

       Ἡ σημερινή Εὐαγγελική περικοπή τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη μᾶς παρουσιάζει τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος διερχόταν μὲ τοὺς μαθητὲς ἀπὸ τὴ Σαμάρεια, νὰ συζητᾶ στὸ φρέαρ τοῦ Ἰακώβ, μὲ μία Σαμαρείτιδα γυναῖκα καὶ μάλιστα μὲ γυναῖκα, ἡ ὁποία, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴ συζήτηση, δὲν ὑπῆρξε πολὺ ἐνάρετη καὶ σεμνὴ στὴ ζωή της. Σ’ αὐτὴν τὴ γυναῖκα,  ὁμιλεῖ περὶ τοῦ «ζῶντος ὕδατος» ποὺ δὲν στερεύει ποτέ, περὶ τῆς «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» λατρείας τοῦ Θεοῦ καὶ περὶ τῆς μεσσιανικῆς Του ἰδιότητας.

Σάββατο 18 Μαΐου 2024

 Κυριακή των Μυροφόρων: Ο Δεύτερος Ευαγγελισμός

Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης, Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ

Η Κυριακή των Μυροφόρων κρύβει μέσα της μιαν άλλη μεγαλύτερη γιορτή, την γιορτή ενός δεύτερου Ευαγγελισμού της Παναγίας• την γιορτή του Ευαγγελισμού της ως Μητέρας της καινής κτίσεως• ως Μητέρας των τέκνων της αναστάσεως.

Η ανάσταση του Χριστού, σημειώνει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, είναι ανάσταση της ανθρώπινης φύσεως και ανάκληση του παλαιού Αδάμ στην άφθαρτη και αθάνατη ζωή. Και όπως ο πρώτος άνθρωπος που είδε τον παλαιό Αδάμ ήταν γυναίκα, η Εύα, έτσι και ο πρώτος άνθρωπος που είδε τον νέο Αδάμ, τον Χριστό, μετά την εκ νεκρών ανάστασή του που ανακαίνισε την ανθρώπινη φύση, ήταν πάλι γυναίκα. Η γυναίκα αυτή όμως δεν ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, αλλά η Παναγία, όπως συνάγεται από λεπτομερή συγκριτική ανάλυση και σύνθεση των αφηγήσεων της αναστάσεως των τεσσάρων Ευαγγελίων, που κάνει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.

 2024 ΜΑΙΟΥ 19 - ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ (Μαρκ. 15, 43-47 και 16, 1-8)

†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

Η ανάσταση του Χριστού διαλύει το σκοτάδι

Η Κυριακή των Μυροφόρων, δύο εβδομάδες μετά την Ανάσταση, μάς γυρίζει σε εκείνο το πρωινό, που - μόλις τελείωσε η αργία του Σαββάτου - οι άγιες Μυροφόρες ξεκίνησαν να πάνε στο μνήμα του Χριστού. Ξεκίνησαν με βαριά καρδιά, γιατί θεωρούσαν ότι ο Χριστός ήταν ακόμα νεκρός μέσα στον τάφο. Πάντοτε βαραίνει η καρδιά μας, όταν φέρνουμε στη μνήμη μας θάνατο και νεκροταφεία. Γιατί ο θάνατος είναι για μας σκοτάδι. Και φέρνει συναισθήματα βαριά.

 ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Ἡ τρίτη Κυριακή ἀπό τῆς Ἀναστάσεως εἶναι ἀφιερωμένη στήν τιμή καί τήν ἱερή μνήμη τῶν Μυροφόρων γυναικῶν, τοῦ ἐξ Ἀριμαθαίας Ἰωσήφ, κρυφοῦ μαθητῆ τοῦ Κυρίου, καί τοῦ εὐσχήμονος βουλευτῆ Νικοδήμου, τοῦ νυκτερινοῦ μαθητῆ τοῦ Κυρίου, μαρτύρων τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Τά πρόσωπα τῶν Ἁγίων αὐτῶν μαρτύρων ἀποκαλύπτουν τήν οὐσία καί τήν δύναμη τῆς πίστεως, τόν ὀντολογικό δεσμό καί τήν κοινωνία ἀνάμεσα στόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο.

Τό νόημα τῆς πίστεως

 Χωρὶς γογγυσμό

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 19 Μαΐου 2024, Κυριακή τῶν Μυροφόρων (Πράξ. ς΄ 1-7)

ΧΩΡΙΣ ΓΟΓΓΥΣΜΟ

«Ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους»

Δὲν θὰ ἦταν ὑπερβολή, ἂν λέγαμε ὅτι ἡ ἰδανικὴ ἀνθρώπινη κοινωνία ἦταν ἡ κοινωνία τῶν Χριστιανῶν τῶν ἀποστολικῶν χρόνων. Θεμέλιό της εἶχε τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης καὶ ἀπὸ αὐτὴν πήγαζε ἡ κοινοκτημοσύνη. Ὅλα τὰ ἀγαθὰ ἦταν κοινὰ γιὰ ὅλους. Ἔμοιαζε τότε ἡ Ἐκκλησία σὰν μιὰ μεγάλη οἰκογένεια· ἦταν ἕνα σῶμα μὲ κεφαλὴ ἁγία τὸν Χριστό.

 Κυριακή των Μυροφόρων, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Μκ. ιε’ 43 – ιστ’ 8 (19-05-2024)

Πρωτ. Φιλίππου Φιλίππου

Η σημερινή είναι η τρίτη Κυριακή από το Πάσχα και είναι γνωστή ως Κυριακή των Μυροφόρων. Είναι αφιερωμένη στα πρόσωπα εκείνα τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον ενταφιασμό του Χριστού. Τα πρόσωπα αυτά αψήφησαν τους διάφορους κινδύνους που ελλόχευαν και προσήλθαν να πραγματοποιήσουν και να τακτοποιήσουν τα της ταφής του σώματος του Χριστού. Ο μεν Ιωσήφ μαζί με το Νικόδημο κατέβασαν το σώμα του Χριστού από τον Σταυρό και το ενταφίασαν σε λαξευμένο τάφο, οι δε Μυροφόρες αγόρασαν αρώματα και πήγαν στον πανάγιο και ζωηφόρο τάφο ξημερώματα της «μιάς των Σαββάτων», δηλαδή της Κυριακής, για να αλείψουν το σώμα του Χριστού.

 Κυριακή των Μυροφόρων, Αποστ. Ανάγνωσμα: Πράξεις των Αποστόλων στ’ 1-7 (19-05-2024)

Ηλιάνας Κάουρα, θεολόγου

Η αποστολική περικοπή της Κυριακής των Μυροφόρων είναι ειλημμένη από το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, όπως συμβαίνει σε όλη την περίοδο του Πεντηκοσταρίου. Σ’ αυτήν γίνεται αναφορά για την εκλογή των επτά διακόνων, αλλά μας δίνει συγχρόνως σημαντικά στοιχεία και πληροφορίες για τη ζωή των πρώτων χριστιανών, της πρώτης Εκκλησίας στην Ιερουσαλήμ.

 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή των Μυροφόρων

19 Μαΐου 2024

Η Κυριακή των Μυροφόρων έχει κεντρικό θέμα τη φανέρωση του αναστημένου Κυρίου στους ανθρώπους εκείνους που ανήκαν στον ευρύτερο κύκλο των μαθητών. Η συγκεκριμένη διήγηση από το ευαγγέλιο του Μάρκου είναι διπλή. Αναφέρεται αφενός στην ταφή του νεκρού Ιησού με πρωτοβουλία του κρυφού μαθητή Ιωσήφ από Αριμαθαίας, ο οποίος κατείχε σημαντική θέση στο Ιουδαϊκό συνέδριο, και εν συνεχεία στην αναστάσιμη εμπειρία τριών γυναικών μυροφόρων σε μια από τις παράνομες επισκέψεις των μαθητριών στον τάφο του Κυρίου. Πρόκειται για τη Μαρία Μαγδαληνή, τη Μαρία του Ιακώβου, η οποία σύμφωνα με αγίους Πατέρες και ερευνητές ήταν η Θεοτόκος, και τη Σαλώμη. Οι γυναίκες αυτές αξιώθηκαν να έχουν πρώτες την εμπειρία της Αναστάσεως και να μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα στους φοβισμένους και απομονωμένους μαθητές.

 ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΪΟΥ 2024

ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

(Mάρκ. ιε΄ 43-47, ιστ΄ 1-8) (Πράξ. στ΄ 1-7)

Αναστάσεως μαρτυρία

“Ηγόρασαν αρώματα  ίνα ελθούσαι αλείψωσιν αυτόν”

Xριστός Ανέστη  

H Εκκλησία μας παρουσιάζει σήμερα τα πρόσωπα εκείνα που συνδέονται με μια μαρτυρία ζωής για τη Σταυρική Θυσία και την Ανάσταση του Κυρίου. Έχουμε πρώτα τα πρόσωπα του ευσχήμονα βουλευτή Ιωσήφ του από Αριμαθαίας και του Νικόδημου που ήταν κρυφός μαθητής του Χριστού. Έπειτα, τρεις άγιες γυναικείες μορφές, τη Μαρία τη Μαγδαληνή, τη Μαρία τη μητέρα του Ιακώβου και τη Σαλώμη, τη μητέρα των υιών του Ζεβεδαίου, του Ιωάννου και του Ιακώβου.

 ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ (19.05.2024)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

«ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ ἐξαναστησόμεθα

καί ζησόμεθα ἐνώπιον αὐτοῦ» (Ὠσηέ 6,2)

Αὐτές τίς χρυσές λέξεις, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἀναφωνεῖ ὁ Προφήτης Ὠσηέ προμηνύοντας τήν τριήμερο ταφή καί τήν ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου̇ ἡ δέ Ἁγία μας Ἐκκλησία χαρμοσύνως ψάλλει: «Χθές συνεθαπτόμην σοι, Χριστέ, συνεγείρομαι σήμερον ἀναστάντι σοι». Καί τό Δεσποτικό Στόμα διαλαλεῖ διά τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου «ἐρευνᾶτε τάς Γραφάς, ἐκεῖναί εἰσιν αἱ λαλοῦσαι περί ἐμοῦ (5,39). Οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης φωτισμένοι ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα «τό λαλῆσαν διά τῶν Προφητῶν» ἔριξαν τό προφητικό τους βλέμμα στό ἀπώτερο μέλλον καί εἶδαν ὅσα θά συμβοῦν σχετικά μέ τόν Μεσσία. Εἶναι τόσο καθαρές οἱ προφητεῖες τους καί ἐπαληθεύτηκαν στή ζωή τοῦ Χριστοῦ μέ τόση ἀκρίβεια, ὥστε νομίζει κανείς ὅτι διαβάζει τά Εὐαγγέλια.

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

Απόστολος: Πράξ. στ΄ 1-7

Ευαγγέλιον: Μαρκ. ιε΄ 43-ιστ΄ 8

19 Μαΐου 2024

Τρίτη Κυριακή από του Πάσχα σήμερα και η Εκκλησία μας συνεχίζει να μας κρατά ζωντανά στη μνήμη μας τα γεγονότα της ανάστασης του Χριστού.

Αφιερώνει η Εκκλησία μας την Κυριακή αυτή στις γυναίκες μυροφόρες και στους δύο άνδρες Ιωσήφ και Νικόδημο οι οποίοι βοήθησαν στον ενταφιασμό του Χριστού. Αυτοί που αψήφησαν κάθε κίνδυνο της ζωής τους για την αγάπη του Θεανθρώπου, να τον περιποιηθούν ως ελάχιστη ένδειξη της αγάπης τους προς Αυτόν που σταυρώθηκε και πέθανε πάνω στον σταυρό για την σωτηρία όλου του κόσμου. Θα πρέπει και εμείς να σταθούμε σε δύο σημεία από την στάση των προσώπων αυτών: την ευγνωμοσύνη τους προς τον Θεάνθρωπο Χριστό για το έργο που επιτέλεσε επί της γης και την τόλμη και την θυσία τους για χάρη του Χριστού.

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ (19-5-2024)

ΓΡΑΠΤΟΝ Θ. ΚΗΡΥΓΜΑ

«…τολμήσας εἰσῆλθε πρός Πιλᾶτον καί ἠτήσατο τό σῶμα τοῦ Ἰησοῦ» (Μαρκ. 15, 43)

Ἡ σημερινή Εὐαγγελική περικοπή, ἀγαπητοί μου, παρουσιάζει τήν τόλμη ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων πού διακόνησαν στήν ταφή τοῦ Κυρίου. Τοῦ Ἰωσήφ, πού καταγόταν ἀπό τήν πόλη Ἀριμαθαία, διακεκριμένου μέλους τοῦ ἰουδαϊκοῦ συνεδρίου πού ἄνηκε στήν ἐξέχουσα τάξη τῆς κοινωνίας, καί τῶν μυροφόρων γυναικῶν, πού ἀψήφησαν τόν φόβο καί τόν κίνδυνο νά χάσουν τά πάντα καί, τολμῶντας, φρόντισαν γιά τό νεκρό σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. Ἄς σταθοῦμε ὅμως σέ αὐτή τήν ἀρετή τῆς τόλμης καί τῆς ὑπέρβασης τοῦ φόβου.

 ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ 19-5-2024 «Η ΠΙΣΤΗ ΑΠΑΙΤΕΙ ΘΑΡΡΟΣ»

«Η ΠΙΣΤΗ ΑΠΑΙΤΕΙ ΘΑΡΡΟΣ»

            Τὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τῶν Μυροφόρων ἀφηγεῖται δύο γεγονότα, τὸν ἐνταφιασμὸ τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὴν ἐπίσκεψη τῶν Μυροφόρων γυναικῶν στὸν κενό τάφο. Ὁ ἐνταφιασμὸς εἶναι ἡ τελευταία πράξη τοῦ δράματος τοῦ Σταυροῦ, μὲ τὴν ὁποία κλείνει ὁ κύκλος τῆς ἐπίγειας δράσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἀνάσταση εἶναι ἡ ἀπαρχὴ ἑνὸς καινούργιου κόσμου ποὺ προσφέρεται στοὺς ἀνθρώπους ποὺ πιστεύουν.

Σάββατο 11 Μαΐου 2024

 2024 ΜΑΪΟΥ 12 – ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (Ιω. 20, 19-31)

†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

Χιλιοτραγουδισμένο τραγούδι

Αυτές τις μέρες ζούμε μέσα στην χαρά της Ανάστασης του Χριστού. Όλες οι εορτές της εκκλησίας είναι χαρά, αλλά σαν την χαρά της Ανάστασης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δεν θα βρούμε σε καμία εορτή. Γι’ αυτό ακριβώς και όλα τα τροπάρια μιλάνε για την βαθιά χαρά και ευφροσύνη της καρδιάς του ανθρώπου, που κατάλαβε το βαθύ νόημα της Ανάστασης και πίστεψε ειλικρινά στον Κύριό μας Ιησού Χριστό.

 ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΡΝΗΣΕΙΣ: ΠΕΤΡΟΣ, ΙΟΥΔΑΣ, ΘΩΜΑΣ

Στήν ἱστορία αὐτῶν πού ἀκολούθησαν τόν Χριστό ὑπῆρξαν ἀρκετές περιπτώσεις ἀνθρώπων πού σέ μιά στιγμή ἀδυναμίας λύγισαν. Τά γεγονότα γύρω ἀπό τό πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, πού ἐντονότερα ζωντάνεψαν μέσα μας οἱ τελευταῖες ἑβδομάδες, μᾶς θύμισαν τρεῖς χαρακτηριστικές ἐπώνυμες περιπτώσεις: τήν κάμψη τοῦ Πέτρου, τήν πτώση τοῦ Ἰούδα, τήν «καλή», ὅπως ὀνομάζεται, ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ.

 Τὸ μεγάλο θαῦμα

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 12 Μαΐου 2024, Κυριακή τοῦ Θωμᾶ (Πράξ. ε΄ 12-20)

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΘΑΥΜΑ

«Διὰ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά»

Στὴ ζωὴ τῆς πρώτης Ἐκκλησίας μᾶς μεταφέρει ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα στὴ θεία Λειτουργία. Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μετὰ τὴν Πεντηκοστὴ ἦταν πολὺ ἔντονη. Αὐτὸ ἐνεργοῦσε μέσῳ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Αὐτὸ τοὺς εἶχε χαρίσει δυνάμεις θαυμαστές. Ποιές ἦταν, ἀλήθεια, οἱ δυνάμεις ποὺ ἔλαβαν τότε οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καὶ ποιά εἶναι ἡ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας σήμερα; Μὲ αὐτὰ θὰ ἀσχοληθοῦμε στὴ συνέχεια.

1. Πρωτοφανὴ γεγονότα

 Κυριακή του Αντίπασχα (Του Θωμά), Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Ιω. κ’ 19-31, (12-05-2024)

Ηλιάνας Κάουρα, θεολόγου

Η Κυριακή μετά το Πάσχα ονομάζεται Αντίπασχα ή Κυριακή του Θωμά. Η έννοια του Αντίπασχα αποτελεί έμμεση αναφορά στην μετά την ανάσταση του Ιησού Χριστού περίοδο αφού είναι η επόμενη Κυριακή από την Κυριακή του Πάσχα. Επίσης η ονομασία Κυριακή του Θωμά αναφέρεται στη  συνάντηση του αναστημένου Ιησού Χριστού με τους Μαθητές του, και το γεγονός της ψηλάφησης του Θωμά.

 Επιφανίου Αρχιεπισκόπου Κύπρου, Αποστ. Ανάγνωσμα: Α΄ Τιμ. στ΄ 11-16 (12-05-2024)

Αρχιμ. Επιφανίου Παπαντωνίου

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα είναι παρμένο από την Α’ προς Τιμόθεο επιστολή, στην οποία ο απόστολος Παύλος εφιστά την προσοχή στον παραλήπτη της Τιμόθεο, ως ποιμένα της Εκκλησίας της Εφέσου, για τον κίνδυνο των αιρετικών. Δίνει οδηγίες για ζητήματα λατρείας και παρουσιάζει τα προσόντα που πρέπει να έχει κάποιος, που επιθυμεί να είναι επίσκοπος ή διάκονος. Τονίζει το καθήκον του Τιμοθέου να είναι τύπος και παράδειγμα σε όλα, συμπαραστάτης στο ποίμνιό του και καθοδηγητής. Κυρίως όμως του εφιστά την προσοχή στο θέμα των αιρετικών και ψευδοδιδασκάλων και τον προτρέπει σε συνεχή αγώνα και εγρήγορση.

Τι πραγματικά επιζητά η σημερινή χριστιανική κοινωνία

 ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΜΑΪΟΥ 2024

ΤΟΥ ΘΩΜΑ

(Ιωάν. κ΄ 19-31) (Πράξ. ε΄ 12-20)

Ομολογία Πίστεως

“Ο Κύριός μου και ο Θεός μου”

Χριστός Ανέστη   

Κλεισμένοι στο υπερώο των Ιεροσολύμων ήταν οι δέκα μαθητές (απουσίαζε ο Θωμάς).  Και αυτό γιατί τους περιέλουζε μεγάλος φόβος μετά από τα όσα έζησαν κατά τη διάρκεια του Πάθους του Διδασκάλου τους. Ιδιαίτερα μετά το μεγάλο γεγονός της Αναστάσεως ο κίνδυνος καταδίωξής τους ήταν ιδιαίτερα έντονος.

Έτσι εξηγείται γιατί το βράδυ της Αναστάσεως ήταν τρομοκρατημένοι και βρίσκονταν σε αμηχανία ως προς το τί έπρεπε να πράξουν.  Ξαφνικά όμως και χωρίς να ανοίξει η πόρτα του υπερώου εμφανίσθηκε ο Αναστάς Κύριος και είπε: “Ειρήνη υμίν”. Βέβαια δεν εμφανίσθηκε με το φθαρτό ανθρώπινο σώμα, αλλά με το νέο, το αφθαρτοποιημένο.

 ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (12.05.2024)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ

12 Μαΐου 2024

«καί ἔπλασεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον...εἰς ψυχήν ζῶσαν» (Γεν. 2,7).

Στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀγαπητοί ἀδελφοί, στό πρῶτο βιβλίο τῆς Γενέσεως διαβάζουμε:«Ὁ Θεός φύσηξε στό πρόσωπο τοῦ Ἀδάμ καί ἔγινε ὁ ἄνθρωπος ψυχή ζωντανή, δηλαδή ὕπαρξη μέ ζωή Θεοῦ μέσα της. Καί αὐτή ἡ πραγματική ὕπαρξη στή ζωή τοῦ κόσμου νά εἶναι μόνο ὁ ἄνθρωπος. Τώρα ὁ Χριστός, μέ τήν Ἀνάστασή Του, ἀνακαινίζει τόν ἄνθρωπο. Φυσάει πάλι μέσα του τό πνεῦμα τῆς ζωῆς, πού αὐτή τώρα εἶναι μιά νέα ζωή̇ ὄχι μόνο σάν ἐκείνη πού εἶχε ὁ ἄνθρωπος πρίν ἀπό τήν πτώση του, μά πολύ παραπάνω. Αὐτό ἐννοεῖ ὁ θεάνθρωπος Λυτρωτής, ὅταν λέγει στό Εὐαγγέλιο• «Ἐγώ ἦλθον, ἵνα ζωήν ἔχωσι καί περισσόν ἔχωσι» (Ἰωάν. 10,10). Ὁ Χριστός ἀνέστη, ὄχι γιά νά ἐπαναφέρει τόν ἄνθρωπο στόν ἐπίγειο παράδεισο τῶν Πρωτοπλάστων, ἀλλά γιά νά τοῦ ἀνοίξει τό δρόμο πρός τόν οὐρανό, νά τόν ἀνεβάσει καί νά τόν καθίσει «ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρός».

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ

Απόστολος: Τιμ. Α, στ΄ 11-16

Ευαγγέλιον: Ιωαν. κ΄ 19-31

12 Μαΐου 2024

Βρίσκονταν, χωρίς αμφιβολία, σε απελπιστικά αδιέξοδα οι Μαθητές του Χριστού. Τα γεγονότα του Πάθους του Χριστού είχαν κλονίσει τις ελπίδες τους για τη λύτρωση του Ισραήλ. Το μένος του πλήθους τους έκαμε να κλειστούν στο υπερώο σε μια στάση αναμονής.

Μερικά μηνύματα, από το πρωί της μεγάλης εκείνης ημέρας της «μιάς των Σαββάτων», έριξαν κάποιες ελπίδες, τα συναισθήματα, όμως, ήταν ακόμα αλληλοσυγκρουόμενα. Οι πληροφορίες των Μυροφόρων ότι «εωράκασι τον Κύριον» δεν τους φάνηκαν πιστευτές. Τις απέδωσαν σε γυναικείες φαντασιώσεις. Ο Πέτρος και ο Ιωάννης έτρεξαν στο μνημείο, αλλά δεν είδαν τον Χριστό. Είδαν κενό τον τάφο. Άνοιξε μέσα τους το παράθυρο της ελπίδας, αλλά υπήρχαν και αμφιβολίες. Ο Λουκάς και ο Κλεόπας τους διαβεβαίωσαν ότι τον συνάντησαν στον δρόμο προς την Εμμαούς και ότι «εγνώσθη αυτοίς εν τη κλάσει του άρτου». Μα μήπως έπεσαν και αυτοί θύματα αυθυποβολής;

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (12-5-2024)

ΓΡΑΠΤΟΝ Θ. ΚΗΡΥΓΜΑ

«…καὶ λέγει αὐτοῖς· Εἰρήνη ὑμῖν» (Ἰω. 20, 19)

«Εἰρήνη ὑμῖν» ἦταν ὁ χαιρετισμός τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ πρός τούς μαθητές του, ὕστερα ἀπό τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασή του. «Εἰρήνη ὑμῖν» ἀκούστηκε δύο φορές στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή. «Εἰρήνη ὑμῖν» ἀκούγεται καί στή Θεία Λειτουργία πολλάκις νά ἐκφωνεῖται ἀπό τόν Θεῖο Λειτουργό. Μέ τήν προσευχή γιά εἰρήνη ἀνοίγει ἡ Θεία Λειτουργία καί μέ τήν εὐχή καί προτροπή τοῦ Λειτουργοῦ πάλι γιά εἰρήνη κλείνει αὐτό τό πασχάλιο δεῖπνο, τό ἱερό μυστήριο τῆς ἀγάπης: «ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν». Γιά εἰρήνη ὁμιλοῦν οἱ ἄρχοντες τοῦ κόσμου τούτου, γιά εἰρήνη ὁμιλοῦν καί οἱ ἐνδεεῖς, οἱ κατατρεγμένοι καί καταπονημένοι. Ποιά εἶναι ὅμως ἡ πραγματική εἰρήνη; Ποιά εἶναι ἡ ἀληθινή εἰρήνη πού δίνει ὁ Ἰησοῦς Χριστός στούς μαθητές του στό σημερινό ἀνάγνωσμα;

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ 12-5-2024 «Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗ»

 «Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗ»

            Τό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως ἐπειδή ὑπερβαίνει τὰ ὅρια τοῦ ἱστορικοῦ γεγονότος, δέν περιγράφεται ἀπό κανέναν Εὐαγγελιστή. Ὅλες οἱ σχετικές εὐαγγελικές διηγήσεις ἀναφέρουν τούς μάρτυρες πού εἶδαν τόν Ἀναστημένο Χριστό ἤ πού ἐπισκέφθηκαν τόν κενό τάφο. Αὐτό συνέβη γιατί ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ προϋποθέτει ὄχι τήν ἀπόδειξη ἤ τήν ἱστορική ἔρευνα, ἀλλά τήν πίστη στή δύναμη τοῦ Θεοῦ πού κατανικᾶ τόν θάνατο.