Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2023

Κυριακή τοῦ Ἀσώτου.

(Λουκ. 15, 11 – 32).

«πάτερ, δός μοι...» (Λουκ. 15, 12).

Τήν πολυσήμαντη καί πολυδιάστατη παραβολή τοῦ Ἀσώτου ἀκούσαμε σήμερα. Εἶναι ἡ παραβολή μέ τίς περισσότερες καί ἐντονότερες ἀντιθέσεις. Μέσα της βλέπουμε τήν ἀγάπη καί τό μίσος, τήν ἀσωτία καί τή σωτηρία, τήν εὐγένεια καί τήν ἀγένεια, τήν αὐθεντικότητα καί τήν ὑποκρισία, τήν ἔπαρση καί τόν ἐξευτελισμό, τόν πλοῦτο καί τήν πενία, τή χαρά καί τή θλίψη, τή στοργή καί τή σκληρότητα. Ὁ Χριστός, καθώς ξεδιπλώνει τήν ἱστορία τοῦ Ἀσώτου, μᾶς δείχνει μέ τρόπο καθαρό τήν αἰτία ὅλων τῶν προβλημάτων στή σχέση μας μέ τόν Θεό Πατέρα.

Σύμφωνα μέ τή διήγηση τοῦ Χριστοῦ ὅλα τά θέματα ξεκινοῦν ἀπό τή στιγμή πού ὁ μικρότερος υἱός λέγει στόν Πατέρα του: «πάτερ, δός μοι». Τό θετικό βεβαίως εἶναι πώς ἀναγνωρίζει τήν πατρότητα τοῦ κηδεμόνα του. 

Μέσα στήν καρδιά του ἀποδέχεται ὡς πατέρα αὐτόν ἀπό τόν ὁποῖο θέλει νά ἀπαιτήσει ἐκεῖνα πού νομίζει ὅτι τοῦ ἀνήκουν. 

 Αὐτό τό ἐσωτερικό αἴσθημα πώς ὁ Θεός εἶναι Πατέρας ἀποτελεῖ τήν πεμπτουσία τῆς πίστης. Ἡ πίστη χτίζεται πάνω στήν ἐμπιστοσύνη πού ἔχει τό παιδί γιά τόν Πατέρα. Ἡ ἀληθινή πίστη εἶναι ἡ σχέση μέ τόν Πατέρα. Ἡ ἀποδοχή τῆς θεϊκῆς Πατρότητας τοποθετεῖ τή σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό στά σωστά ὅρια. Ὁ ἄνθρωπος καταλαβαίνει τό μέγεθός του, τίς δυνάμεις, τίς ἐσωτερικές του ἀνασφάλειες κάθε φορά πού ἀποκαλεῖ τόν Θεό «Πατέρα». Ὁμολογεῖ ὅτι εἶναι παιδί, δηλαδή ὅτι εἶναι μικρός, ἀδύναμος, ἀπροστάτευτος, φτωχός, ἐνδεής. Ὁμολογεῖ ὅμως ὅτι εἶναι καί υἱός. Ἄρα στή σχέση του μέ τόν Πατέρα ὑπάρχει στενή συγγένεια, ἔντονη ἀγάπη, παρρησία, ἁπλότητα, ἐλπίδα καί χαρά.

Ἡ ἀποδοχή καί ἡ ὁμολογία τῆς Πατρότητας τοῦ Θεοῦ γίνεται ἕνας μυστικός θησαυρός γιά τόν ἄνθρωπο. Γίνεται ἕνα ἐσωτερικό καταφύγιο, στό ὁποῖο ξέρει ὅτι θά τρέξει ὅταν ἡ ζωή τοῦ δείξει τό σκληρό της πρόσωπο. Ἡ ἐμπιστοσύνη στή θεϊκή Πατρότητα εἶναι καί ἡ βασική αἰτία τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας. Ὁ πλανημένος καί ἀπρόσεκτος ἄνθρωπος, ὁ ταλαιπωρημένος ἀπό τά λάθη καί ἀπό τά πάθη, ὁ πληγωμένος ἀπό τίς ἀπογοητεύσεις τῆς ζωῆς, ξέρει ὅτι ὑπάρχει πάντοτε ἕνας Πατέρας πού τόν περιμένει. Ὑπάρχει ἕνα πρόσωπο στό ὁποῖο θά μπορεῖ νά τρέξει, ὅταν δέν ἔχει ποῦ ἀλλοῦ νά πάει. Ὑπάρχει μία ἀγκαλιά γιά νά τόν ἀγκαλιάσει, ὅταν ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι θά τόν ἔχουν ραπίσει σκληρά. Ὑπάρχει ὁ Πατέρας νά τοῦ σβήσει τά ἁμαρτήματα, ὅταν ἀκόμη καί αὐτός ὁ ἴδιος δέν μπορεῖ νά συγχωρέσει τόν ἑαυτό του. Ἐάν ὁ Θεός δέν ἦταν Πατέρας, ἡ μετάνοια δέν θά εἶχε ἐλπίδα. Ἐάν ὁ Θεός δέν ἦταν Πατέρας, ἡ ἐλπίδα δέν θά εἶχε πρόσωπο. 

Ἐπειδή ὅμως εἶναι ἀληθινός Πατέρας, γι’ αὐτό μετανοοῦμε καί γευόμαστε τήν ἀπέραντη ἀγάπη Του.

Τό πρόβλημα, βεβαίως, δέν βρίσκεται στήν Πατρότητα τοῦ Θεοῦ οὔτε στήν αἴσθηση πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος γιά τή θεϊκή ἀγάπη. Τό πρόβλημα ξεκινάει ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀντιλαμβάνεται τή σχέση του μέ τόν Θεό ὠφελιμιστικά καί ὄχι εὐχαριστιακά. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος, ἀντί νά πεῖ στόν Πατέρα του «εὐχαριστῶ», λέγει συνεχῶς «δός μοι». Τή στιγμή πού ὁ ἄνθρωπος πλησιάζει τόν Θεό μόνο γιά νά ζητήσει, τότε ἡ καθαρή ἀγάπη δηλητηριάζεται ἀπό τό συμφέρον. Ἡ ἀπαιτητικότητα τοῦ ἀνθρώπου κάνει τήν προσέγγισή του πρός τόν Θεό καιροσκοπική. Αὐτό ἔκαναν καί τά δύο παιδιά τῆς σημερινῆς παραβολῆς. Ἦταν κοντά στόν Πατέρα τους, ἐπειδή περίμεναν κάτι ἀπ’ Αὐτόν. Ὁ μικρός εἶχε τό θάρρος νά τό ζητήσει αὐτό τό κάτι ἤ μᾶλλον νά τό ἀπαιτήσει. Ὁ μεγάλος ἦταν δειλός καί ὑποκριτής. Εἶχε ἀπαιτήσεις ἀπό τόν Πατέρα, ἀλλά δέν τολμοῦσε νά ζητήσει. Ἔτσι οἱ ἀνεκπλήρωτες ἐπιθυμίες μετατράπηκαν σέ πικρία καί σέ μίσος γιά τόν Πατέρα του καί γιά τόν ἀδελφό του.

Ἡ προσέγγιση τοῦ Θεοῦ μέ σκοπό τήν ἱκεσία καί τήν ἐκζήτηση τοῦ θεϊκοῦ ἐλέους δέν εἶναι κακό. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μᾶς εἶπε νά Τοῦ ζητᾶμε καί θά μᾶς δίνει, νά Τοῦ κτυπᾶμε καί θά μᾶς ἀνοίγει. Τό νά θέλουμε καί νά περιμένουμε τήν ὁποιαδήποτε βοήθεια τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας εἶναι φυσικό, ἐφόσον εἴμαστε παιδιά Του. Ἡ ἀπαιτητικότητα, ὅμως, δημιουργεῖ μία σχέση πολύ ποταπή καί πολύ φτηνή. Ὁ Θεός, βεβαίως, δέν κουράζεται καί δέν διστάζει νά μᾶς χαρίσει ὅ,τι ζητᾶμε. Ἐμεῖς, ὅμως, βγάζουμε μία χαμηλή ποιότητα στή σχέση μας μαζί Του, ὅταν μόνον ἀπαιτοῦμε. Εἶναι λάθος νά νομίζουμε ὅτι ἔχουμε μόνον δικαιώματα ἀπέναντι στόν Θεό καί νά ξεχνᾶμε τίς ἀμέτρητες εὐεργεσίες καί τά ἀπειράριθμα δῶρα πού ἤδη μᾶς ἔχει χαρίσει. Αὐτή ἡ σκληρότητά μας μᾶς ὁδηγεῖ στήν κακή χρήση τῶν δώρων πού μᾶς κάνει. Ἡ παράχρηση τῶν δώρων Του φέρνει ἀμέτρητες περιπέτειες καί τήν καταστροφή.

Ἡ σημερινή παραβολή μιλάει γιά δύο ἀπαιτητικούς γιούς, πού ποτέ δέν κατάλαβαν τόν Πατέρα τους. Ὁ ἕνας βίωσε τό λάθος του καί γύρισε προσφέροντας στόν Πατέρα τή μετάνοιά του. Ὁ ἄλλος ἔμεινε σκληρόκαρδος καί ἀπαιτητικός. Ἐμεῖς ἄς ἔχουμε μία σχέση εὐχαριστιακή μέ τόν Θεό. Νά ζητᾶμε ὅταν πρέπει καί εἶναι ἀπαραίτητο, ἀλλά νά μήν ξεχνᾶμε νά εὐχαριστοῦμε γιά ὅλα. Νά εἴμαστε παιδιά Του καί ὄχι ἁρπακτικά. Ἐάν κάνουμε λάθη, νά θυμόμαστε ὅτι Ἐκεῖνος πάντοτε μᾶς περιμένει. Θέλει νά μᾶς ἀγκαλιάσει, νά μᾶς συγχωρέσει καί νά μᾶς χαρίσει τήν ἀπέραντη ἀγάπη Του, ὅπως ξέρει νά τή χαρίζει σέ ὅλα τά πλάσματά Του. Ἀμήν.

ΠΗΓΗ