ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή της Απόκρεω

19 Φεβρουαρίου 2023

Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται της Απόκρεω, διότι αυτή η Κυριακή είναι η τελευταία μέρα κατάλυσης του κρέατος μέχρι την εορτή της Αναστάσεως. Κατά την Ορθόδοξο Εκκλησία, ο πιστός συμμετέχει στην πνευματική του πορεία ψυχικά και σωματικά. Από αυτή την εβδομάδα, η οποία αποτελεί τον προθάλαμο για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εντείνεται ο προσωπικός αγώνας για την μετάνοια και την κάθαρση κατά των παθών μας, για να εορτάσουμε αληθινά τα ιερά γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης του Κυρίου.

Όπως προαναφέρθηκε παραπάνω, στον αγώνα μας αυτό για την κατά χάριν κοινωνία μας με τον Τριαδικό Θεό μετέχει όλο το ανθρώπινο είναι μας, όλες μας οι αισθήσεις και μετερχόμαστε με όλα τα μέσα για την επίτευξη του στόχου μας. Σε αυτό συντελεί και ο σταδιακός περιορισμός των τροφών μέχρι την έναρξη της αυστηρής νηστείας, η οποία ξεκινά από την Δευτέρα της Α’ Εβδομάδος των Νηστειών.

Μετά τη σύντομη αυτή παραπάνω επισήμανση σχετικά με την προέλευση της ονομασίας «Κυριακή της Απόκρεω», στη συνέχεια θα σχολιάσουμε την ευαγγελική περικοπή που αναγιγνώσκεται την Τρίτη Κυριακή της περιόδου του Τριωδίου. Η συγκεκριμένη περικοπή από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο αναφέρεται στους Λόγους του Κυρίου Ημών Ιησού σχετικά με την ένδοξο και φοβερά ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας Του, η οποία θα είναι πλήρως αντίθετη με τον ταπεινό και άφραστο  τρόπο που ο Θεάνθρωπος Χριστός Γεννήθηκε και Σαρκώθηκε κατά την πρώτη Του είσοδο στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους και γενικότερα στον κόσμο, που σκοπό είχε να λυτρώσει όλα τα πλάσματά Του από την αμαρτία και τον θάνατο, αποκαθιστώντας τα στην παραδείσια κατάσταση. Η Δευτέρα, λοιπόν, Έλευση του Υιού του Θεού θα πραγματοποιηθεί με κάθε μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα. Τότε, κατά την Ημέρα της Εσχάτης Παρουσίας Του, θα έλθει ως ο Κριτής των πάντων. Θα κρίνει όλη την ανθρωπότητα αδέκαστα, αναλόγως των πράξεων και του εν γένει βίου του καθενός μας. Γι’ αυτό και με το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, η Αγία μας Εκκλησία έρχεται να μας υπενθυμίσει για άλλη μια φορά,  ενόψει της περιόδου του Τριωδίου και στη συνέχεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ότι ο Θεός εκτός από φιλάνθρωπος Θεός της συγχώρεσης και της αγάπης, είναι και η Αρχή της Δικαιοσύνης. Έτσι, κατά την Ημέρα της Κρίσεως, ο Κύριος, σεβόμενος απόλυτα την ελευθερία μας στο να επιλέγουμε στην πορεία της επίγειας ζωής μας την τήρηση και την εφαρμογή ή μη του Θείου Λόγου Του και της διδασκαλίας της Εκκλησίας Του, θα επιδοκιμάσει ή θα απομακρύνει τον καθένα μας αναλόγως των λόγων και των πράξεων σε σχέση της συμπεριφορά μας και του σεβασμού απέναντι στον πλησίον και στο Άγιο Όνομα Του. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι σε αυτόν τον πνευματικό μας αγώνα εκτός από την απόκτηση της αρετής της ταπείνωσης, της ειλικρινής μετάνοιας, όπως περιγράφονται στην Ορθόδοξη υμνογραφία και στα ευαγγελικά αναγνώσματα των προηγούμενων δύο Κυριακών του Τριωδίου, χρειάζεται και η ακριβής εφαρμογή της χριστιανικής διδασκαλίας. Από την ημέρα της εισδοχής μας με τα μυστήρια του βαπτίσματος και του χρίσματος στην Ορθόδοξο πίστη οφείλουμε να μιμούμαστε και να πράττουμε σύμφωνα με το κήρυγμα και τη δράση του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού, καθώς και των μαθητών Του και των Αγίων της Εκκλησίας Του, που ανάλωσαν όλη τους την ύπαρξη φθάνοντας ακόμη και στο μαρτυρικό θάνατο, ομολογώντας την πίστη τους στον Θεάνθρωπο Κύριο, ο Οποίος με την ένδοξη Ανάσταση Του πρόσφερε τη σωτηρία μας από την αμαρτία και τη λύτρωσή μας από την εξουσία του διαβόλου και του θανάτου. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά που διακρίνουν το αληθινά πιστό μέλος της Εκκλησίας του Χριστού είναι η ανιδιοτελής αγάπη προς όλους τους συνανθρώπους μας, χωρίς διακρίσεις, θυσιάζοντας την ικανοποίηση του εγωισμού τους προς ανακούφιση των υλικών και πνευματικών αναγκών, με τελικό στόχο την εν Χριστώ σωτηρία του πλησίον του. Άλλο γνώρισμα του Χριστιανού πιστού είναι η άδολη φιλευσπλαχνία και μεγαλοθυμία του εις τύπον του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού, ο Οποίος προσφέρει σε όλους ανεξαιρέτως τις θείες δωρεές Του σε πιστούς και απίστους. Παρομοίως και ο πιστός Χριστιανός παραβλέπει και συγχωρεί όσους τον αδίκησαν προστρέχοντας πρόθυμα στην βοήθεια και ανακούφιση των υλικών και πνευματικών αναγκών τους.

Επίσης, και το αποστολικό ανάγνωσμα της σημερινής Κυριακής σχετίζεται με τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε στον συνάνθρωπό μας, ο οποίος θα αποτελέσει κριτήριο κατά την Δευτέρα Παρουσία, όπου ο Κύριος της Δόξης θα ξεχωρίσει τους δίκαιους στα δεξιά Του, δηλαδή κοντά Του, και εξ ευωνύμων Του, δηλαδή μακριά Του, τους άδικους και άσπλαχνους. Σύμφωνα με την προς Κορινθίους Α’ επιστολή του αποστόλου Παύλου, αυτός που επιθυμεί να είναι αληθινός Χριστιανός θα πρέπει να προσέχει τον τρόπο που κινείται και συμπεριφέρεται. Ο πιστός που θέλει να φέρει δίκαια το όνομα του Χριστιανού οφείλει να μην αποτελεί σκάνδαλο με τα λόγια και τις ενέργειες του απέναντι των πνευματικά ανώριμων και νεοφώτιστων αδελφών του, με αποτέλεσμα να κλονίζεται η πίστη τους στο μήνυμα του ευαγγελίου. Ούτε με το κακό παράδειγμα του να προκαλεί τα δυσμενή  σχόλια των αρνητών και άπιστων προς το λυτρωτικό έργο του Χριστού και της Εκκλησίας Του. Αλλά, ο γνήσιος μαθητής και κήρυκας της Χριστιανικής διδασκαλίας, κατά τα λόγια του Κυρίου στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, είναι και πρέπει να διατηρείται ως το αναμμένο φώς που φωτίζει τον κόσμο και διαλύει το πνευματικό σκοτάδι.

Τέλος, η τιμώμενη σήμερα μνήμη της Αγίας ενδόξου Οσιομάρτυρος Φιλοθέης της Αθηναίας  συνδέεται άρρηκτα με τη σημερινή ευαγγελική διήγηση σχετικά με την αναφορά του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού στην Τελική Κρίση του κόσμου. Η Αγία ένδοξος Οσιομάρτυρας Φιλοθέη έζησε στην Αθήνα  στα ζοφερά χρόνια της Τουρκοκρατίας. Καταγόταν από την αρχοντική Αθηναϊκή  οικογένεια των Μπενιζέλων. Γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς το 1522 μ.Χ. κατά θαυμαστό τρόπο, κατόπιν θερμής προσευχής. Οι γονείς της την νύμφευσαν σε πολύ νεαρά ηλικία, ωστόσο σύντομα ο σύζυγος και οι γονείς της πέθαναν. Τότε πραγματοποίησε τον μεγάλο της πόθο να γίνει μοναχή, λαμβάνοντας το όνομα Φιλοθέη. Η Αγία Φιλοθέη εφάρμοσε στην πράξη όσα ακούσαμε στην ευαγγελική περικοπή για εκείνους που ο Κύριος θεωρεί εκλεκτούς Του. Μοίρασε πρόθυμα την περιουσία της για την ίδρυση γυναικείου μοναστηριού προς τιμή του Αγίου αποστόλου Ανδρέα καθώς και μετόχια, δηλαδή εξαρτήματα της μονής σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Εκτός, από την έντονη λατρευτική δράση της, διακρίθηκε και για την ίδρυση διάφορων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ορφανοτροφείων και σχολείων. Σε αυτά τα ευαγή ιδρύματα έβρισκαν καταφύγιο οι υπόδουλοι από τους Τούρκους Αθηναίοι. Με τις ευεργεσίες της η μοναχή Φιλοθέη, σαν άλλη Ταβιθά, ικανοποιούσε τις υλικές και πνευματικές ανάγκες των δυστυχισμένων στη σκλαβιά χριστιανών κατοίκων και, το κυριότερο, τους συγκράτησε σταθερούς στην πατρώα πίστη, σώζοντάς τους από τον βίαιο εξισλαμισμό τους. Όλες αυτές οι θεάρεστες δραστηριότητες της Αγίας προκάλεσαν την μήνιν των Οθωμανών τυράννων, οι οποίοι σε μία ολονυκτία που μετείχε η Αγία εισήλθαν στο ναό και την χτύπησαν βάναυσα, με αποτέλεσμα στις 19 Φεβρουαρίου του 1589 μ.Χ. να υποκύψει στα τραύματα της.

Η χάρις του Αγίου Πνεύματος, αγαπητοί μου αδελφοί, δια πρεσβειών της Αγίας Οσιομάρτυρος Φιλοθέης, να μας αξιώσουν να αγωνιζόμαστε αδιάκοπα εφαρμόζοντας τις ευαγγελικές διδαχές προς ανακούφιση των ενδεών αδελφών μας. Παράλληλα, δια των πρεσβειών της, ας επιστήσουμε την προσοχή μας στα όσα αναφέρει η υμνογραφία των  ακολουθιών  του Εσπερινού και του Όρθρου της Κυριακής της Απόκρεω και να αποφύγουμε τον πειρασμό της ραθυμίας ως προς τα καθήκοντά μας προς τον συνάνθρωπο και της κατάκρισης του πλησίον μας, προκαλώντας την δίκαιη οργή του Κυρίου  κατά τη φοβερά ημέρα της Κρίσεως. Αλλά αντιθέτως, με την ενεργό και ένθερμη μετοχή μας στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας και τον προσωπικό μας πνευματικό αγώνα για την πιστή τήρηση των εντολών Του, να καταστούμε εκείνη την φοβερά ημέρα κατά χάριν κληρονόμοι της αιώνιας βασιλείας Του. Αμήν.

ΠΗΓΗ