ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ (14.05.2023)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

14 Μαΐου 2023

«χρηματίσαι πρῶτον ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς» (Πραξ. 11, 26)

Ἀνάμεσα στὶς τόσο πολύτιμες εἰδήσεις γιὰ τὴν ζωὴ τῆς πρώτης Ἐκκλησίας ποὺ μᾶς μετέφερε τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, εἶναι καὶ ἐκείνη ποὺ σχετίζεται μὲ τὸ ὄνομα «Χριστιανός». Μᾶς λέγει δηλαδὴ ὁ ἱερὸς συγγραφέας τῶν Πράξεων, ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, ὅτι πρώτη φορὰ στὴν Ἀντιόχεια οἱ μαθητὲς τοῦ Κυρίου καὶ τῶν Ἀποστόλων ὀνομάσθηκαν Χριστιανοί. Αὐτοὺς τοὺς ὀπαδοὺς τοῦ Ἐσταυρωμένου, ὅσοι δὲν τοὺς ἀποδέχονταν, τοὺς ἀποκαλοῦσαν χλευαστικὰ Ναζωραίους ἢ Γαλιλαίους καὶ τοὺς θεωροῦσαν αἵρεση ἢ παρακλάδι τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ. Ὅσοι πάλι, μὲ συμπάθεια ἢ καὶ θαυμασμὸ, παρατηροῦσαν τὴν πρωτόγνωρη ζωή τους, τοὺς χαρακτήριζαν «μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ».

Κυρίως, ὅσοι εἶχαν πιστεύσει στὸν Χριστὸ ὀνομάζονταν «μαθηταὶ» ἢ «ἅγιοι», διότι τίποτε δὲν ἔλεγαν, τίποτε δὲν ἀποφάσιζαν, τίποτα δὲν ἐπιχειροῦσαν νὰ κάμουν, χωρὶς νὰ ζητήσουν τὴν ἄδεια, τὴν γνώμη τοῦ Διδασκάλου τους. Τόσο στενὰ ἦσαν συνδεδεμένοι μὲ τὸν Χριστό. Αὐτοὶ οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, οἱ ὑπάκουοι καὶ πειθαρχικοὶ σὰν μικροὶ μαθητές, θὰ μποροῦσαν νὰ ἐπαναλάβουν τὸν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2, 20). Ἐπίσης, ὀνομάζονταν καὶ «ἅγιοι» οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, διότι μέρα-νύχτα ἀγωνίζονταν νὰ μείνουν καθαροὶ ἀπὸ τὸ φρόνημα καὶ τὴν τακτικὴ τοῦ κόσμου, διότι προσπαθοῦσαν νὰ ἐπιδείξουν ἀγγελικὴ πολιτεία ἐπὶ τῆς γῆς. Ἀλλὰ καὶ ἄλλα ἐπίθετα καὶ χαρακτηρισμοὺς εἶχαν τὰ πρῶτα μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Μὲ τὸν καιρὸ, ὅμως, ὅλα ξεχάστηκαν καὶ ἔμεινε μόνο αὐτὸ τὸ ἐπίθετο ποὺ τοὺς ἔδωσαν στὴν ξακουστὴ τότε Ἀντιόχεια, πιθανότατα Ἕλληνες εἰδωλολάτρες. Ἀπὸ τότε ὅσοι ἐπίστευαν στὰ διδάγματα τοῦ Εὐαγγελίου ὀνομάζονταν «Χριστιανοί», διότι τὸ ἐπίθετο αὐτὸ περιέκλειε πλήρη τὴν σημασία τοῦ μαθητοῦ τοῦ Χριστοῦ.

«Χριστιανὸς» σημαίνει ὅτι βρίσκομαι σὲ στενὴ σχέση μὲ τὸν Χριστό, ὅπως τὸ σῶμα μὲ τὴν ψυχὴ ἢ τὸ κεφάλι μὲ τὰ λοιπὰ μέλη τοῦ σώματος. Τὸ ὄνομα Χριστιανὸς σημαίνει ἀπαραιτήτως σχέση κοινωνίας ὅλων ἐκείνων ποὺ διεφύλαξαν ἀκέραιη καὶ ἀνόθευτη τὴν πίστη στὴν ἐν Χριστῷ Ἀποκάλυψη. Δὲν εἶναι δυνατὸν κάποιος νὰ φέρει τὸ ὄνομα Χριστιανός, ὅταν δὲν ἀντιλαμβάνεται ὅτι Χριστὸς καὶ Ἐκκλησία ἀποτελοῦν ἑνότητα ἀδιάσπαστη καὶ ἀσύγχυτη, ἀφοῦ, κατὰ τὸν ἱ. Χρυσόστομο, ἡ Ἐκκλησία εἶναι «γένος ἕν, Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων».

Ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς ἔγινε ἄνθρωπος, ὅποιος βαπτίζεται καὶ γίνεται μέλος τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ νὰ ἑνωθεῖ μαζί Του καὶ νὰ γίνει θεοειδής. «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. 3, 27). Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ἀφθαρσίας ποὺ ζωογονεῖ μὲ τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὅλους τοὺς πνευματικὰ νεκρούς.

Ὁ Ἅγιος Συμεὼν λέγει πὼς ὁ «Χριστός ἐστι καὶ ποθεινότατος ὑπὲρ ἅπαντα κόσμον». Ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ τὴν φύση του, περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο στὸν κόσμο ποθεῖ τὸν Κύριο. Ὅσοι φέρουν τὸ ὄνομα Χριστιανὸς δὲν εἶναι ὀπαδοὶ κάποιου φιλοσόφου ἢ κοινωνικοῦ μεταρρυθμιστῆ, ἀλλὰ εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἔχουν ἑνωθεῖ μὲ τὸν Χριστό. Ὁ πιστὸς Χριστιανὸς φαίνεται ἀπὸ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς του. Αὐτοὶ ποὺ ζοῦν μὲ ἀκρίβεια τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ εἶναι πραγματικοὶ Χριστιανοί. Ἡ ὅλη παρουσία τοῦ Χριστιανοῦ προδίδει τὴν πίστη του: «πανταχόθεν εἶναι γνώριμον, ἀπὸ τοῦ βαδίσματος, ἀπὸ τοῦ βλέμματος, ἀπὸ τοῦ σχήματος, ἀπὸ τῆς φωνῆς», τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος.

Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἐνανθρώπησε καὶ ἔπαθε, ὥστε ἐκεῖνοι ποὺ Τὸν μιμοῦνται νὰ λάβουν ὄχι μόνον ἄφεση ἁμαρτιῶν, ἀλλὰ νὰ γίνουν καὶ κοινωνοὶ τῆς Θεότητός Του, νὰ ὑποστοῦν τὴν καλὴ ἀλλοίωση. Ὁ Χριστὸς ἵδρυσε μία μόνο Ἐκκλησία, καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη. «Εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα» (Ἐφ. 4, 5). Ὅλοι οἱ αἱρετικοί, ἀκόμα καὶ οἱ μισόχριστοι Χιλιαστές, χρησιμοποιοῦν τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστιανισμὸς στὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία ταυτίζεται μὲ τὸ μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Χριστιανισμὸς καὶ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι τὸ ἴδιο. Ὁ Χριστὸς εἰρήνευσε τοὺς ἀνθρώπους. «Αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν» (Ἐφ. 2, 14), γράφει ὁ θεῖος Παῦλος. Εἶναι ἀδιανόητο νὰ γίνονται πόλεμοι καὶ νὰ ὑπάρχουν φοβερὰ σχίσματα στὸ ὄνομα Ἐκείνου ποὺ ἔφερε τὴν εἰρήνη στὸν κόσμο.

Τὸ ὄνομα Χριστιανὸς γίνεται ἀρκετὲς φορὲς ἀντικείμενο ἀρνητικῶν σχολίων. Βεβαίως, ὁ Χριστιανὸς ποὺ ὀνειδίζεται «ἕνεκεν ἐμοῦ», λέγει ὁ Κύριος (Ματθ. 5, 11), εἶναι μακαριστός. Στὶς μέρες μας ἡ κοινωνία ἀποχριστιανοποιεῖται. Φοβερὰ ἁμαρτήματα νομιμοποιοῦνται, τὸ θέλημα τοῦ ἀνθρώπου προηγεῖται τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. «ἐὰν τὸ ἅλας μωρανθῇ ἐν τίνι ἁλισθήσεται;» (Ματθ. 5,13). Ἐὰν οἱ Χριστιανοὶ χάσουν τὴν πνευματική τους δύναμη, τότε ὁ κόσμος ἀντὶ νὰ προοδεύει, θὰ καταπίπτει συνεχῶς.

Πολύτιμος συνοδοιπόρος μας ἡ σοφία τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Στὴν πρὸς Διόγνητον ἐπιστολὴ ὑπάρχει ἕνας ὁρισμὸς γιὰ τοὺς Χριστιανούς: «Κατοικοῦν στὴν ἰδιαίτερη πατρίδα τους, ἀλλὰ ὡς πάροικοι. Μετέχουν σὲ ὅλα τὰ πράγματα ὡς πολίτες καὶ ὑπομένουν τὰ πάντα ὡς ξένοι. Ἔχουν σάρκα, ἀλλὰ δὲν ζοῦν σαρκικά. Πείθονται στοὺς ὁρισμένους νόμους τοῦ κράτους, ἀλλὰ μὲ τὴν ζωή τους νικοῦν τοὺς νόμους. Ἀγαποῦν ὅλους καὶ ἀπὸ ὅλους καταδιώκονται, ἀγνοοῦνται καὶ κατακρίνονται. Πεθαίνουν κατὰ κόσμον καὶ ζωογονοῦνται ἀπὸ τὸν Θεό. Εἶναι πτωχοὶ καὶ πολλοὺς πλουτίζουν».

Ὁ ἱ. Χρυσόστομος τονίζει: «Χριστιανὸς σημαίνει μικρὸς Χριστὸς καὶ ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Ἐσταυρωμένος. Ἄρα, ὁ Χριστιανὸς εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Σταυροῦ. Γι’ αὐτὸ εἶναι ἀνάρμοστο καὶ ξένο στὸν Χριστιανὸ νὰ ἀναζητᾶ τὶς εὐκολίες καὶ τὴν ἀνάπαυση. Ὁ Κύριός σου σταυρώθηκε στὸν Σταυρό, κι ἐσὺ ἐπιζητεῖς τὴν ἄνεση; Ἂν ἀγαπᾶς τὸν Κύριό σου, πέθανε ὅπως Ἐκεῖνος. Σταύρωσε τὸν ἑαυτό σου, ἔστω κι ἂν δὲν σὲ σταυρώνει κανείς. Καὶ Σταυρὸς εἶναι ὁ ἀγώνας ἐναντίον τῆς κακίας καὶ τῆς ζήλιας σου. Σταυρώνεις τὸ «ἐγώ» σου, ὅταν ἀρνεῖσαι νὰ ἱκανοποιήσεις τὶς κακὲς ἐπιθυμίες σου. Κρεμᾶς τὸν ἑαυτό σου στὸν Σταυρό, ὅταν ἀφήνεις τὸν Θεὸ νὰ κατευθύνει τὴν ζωή σου χωρὶς τὶς δικές σου λογικὲς παρεμβάσεις. Ὅποιος ἀγαπᾶ τὴν ἀσφάλεια καὶ τὶς ἡδονὲς τῆς παρούσης ζωῆς, εἶναι ἐχθρὸς τοῦ Σταυροῦ, αὐτοῦ του Σταυροῦ ποὺ ὁ Χριστιανὸς ἀγαπᾶ καὶ σηκώνει μὲ ὑπομονὴ γιὰ χάρη τοῦ ἐσταυρωμένου του Κυρίου».

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος διδάσκει: «Οὐδεὶς ἀδοκίμαστος εὐδόκιμος, οὐδεὶς ἀδοκίμαστος ὑψοῦται ὕπερθεν τοῦ γεώδους ἐπιπέδου. Οἱ δοκιμασίες προάγουν εἰς τὴν τελειότητα. Ὁ Χριστιανὸς ὁ ὁποῖος δὲν δοκιμάζεται, δὲν μπορεῖ νὰ τελειοποιηθεῖ καὶ ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος εἶναι ἀδόκιμος, δὲν μπορεῖ νὰ γίνει εὐδόκιμος, Δὲν μπορεῖ δηλαδὴ νὰ ἀνέλθει σὲ πνευματικὰ ὕψη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστιανὸς εἶναι ἀπαραίτητο νὰ διέλθει τὸ σκληρὸ καὶ ἐπώδυνο καμίνι τῶν δοκιμασιῶν, οἱ ὁποῖες παιδεύουν πρὸς τὴν φιλοσοφία κα τὴν ὑπομονή. Γιατὶ ἡ ὑπομονὴ εἶναι ἀδελφὴ τῆς φιλοσοφίας. Σοφὸς γίνεται αὐτὸς ποὺ διέρχεται αὐτὸ τὸ καμίνι τῶν δοκιμασιῶν. Αὐτὲς μᾶς ὁδηγοῦν στὴν σωτηρία. Ἡ δοκιμασία ἀπαιτεῖται διὰ τὴν ἀτέλειαν τοῦ Χριστιανοῦ πρὸς τελείωση αὐτοῦ. Δὲν ἔχουμε Θεὸ αὐστηρό, τιμωρό, ἀλλὰ εὔσπλαγχνο, ὁ Ὁποῖος ἀγαπᾶ τὸ πλάσμα Του καὶ δὲν τὸ ἀφήνει στερημένο δοκιμασιῶν, διότι ὅποιος στερεῖται δοκιμασιῶν, στερεῖται τὴν αἰωνιότητα. Αὐτὲς ὠφελοῦν καὶ τελειοποιοῦν τὸν Χριστιανό. Ὁ χριστιανός θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ξένος πρὸς τὸν γογγυσμό, διότι αὐτὸς εἶναι ἕνα καρφί κατὰ τοῦ Κυρίου ποὺ παραχώρησε τὴν δοκιμασία».

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος νουθετεῖ τὶς ἱερὲς μονάστριες: «Ἐὰν ἐδῶ ἔχης θλῖψιν, ἐκεῖ θὰ ἔχης χαράν‧ ἐδῶ ἐὰν τιμωρῆσαι, ἐκεῖ θὰ ἔχης ἀνάπαυσιν‧ ἐδῶ ἐὰν ἀγωνισθῆς, ἐκεῖ θὰ λάβης τὰ στέφανα‧ ἐὰν ἐδῶ ὀνειδισθῆς, ἐὰν σὲ προσβάλλουν, ἐὰν σὲ συκοφαντοῦν, ἐκεῖ θὰ σὲ ἐπαινοῦν καὶ θὰ σὲ ἐγκωμιάζουν. Ξεύρετε ποῦ εἶναι ὁ θρόνος μας; Στὸν Γολγοθᾶ ἐπάνω, ἐκεῖ θὰ ἀνεβοῦμε. Οἱ ἀγωνισταί, οἱ ὑπομονετικοί, οἱ ταπεινοί, οἱ μακρόθυμοι, ἐκεῖνοι ποὺ ἐργάζονται τὰς ἀρετάς, ἐκεῖνοι θὰ πᾶνε εἰς τὸν Παράδεισον. Δὲν εἶναι, ἀδελφές, εὔκολο νὰ πᾶμε εἰς τὸν Παράδεισον. Πρέπει νὰ ἀγωνισθῶμεν».

Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἐπισημαίνει: «Ἡ ζωὴ τοῦ Χριστιανοῦ ἀποτελεῖ ἕνα συνεχῆ ἀγῶνα χριστοποιήσεως, εἰς τὸ νὰ εἶναι ὁ Χριστὸς ἐντός σου.

Τὸ Ἅγιο Βάπτισμα, αὐτὸ πρῶτον ζωγραφίζει τὴν εἰκόνα τοῦ Σωτῆρος ἐντὸς τοῦ Χριστιανοῦ. Στὴν συνέχεια, ἡ εἰκὼν αὕτη διατηρεῖται, συμπληροῦται καὶ τελειοῦται διὰ τῶν λοιπῶν Ἁγίων Μυστηρίων καὶ ἁγίων ἀρετῶν: τῆς Θείας Κοινωνίας, τῆς ἐξομολογήσεως, τῆς πίστεως, τῆς ἀγάπης, τῆς προσευχῆς, τῆς νηστείας, τῆς πραότητος, «ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ἡμῖν» (Γαλ. 4, 19).

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος σημειώνει: «Σοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεὸς ἕνα μικρὸ πειρασμό, μιὰ μικρὴ δυσκολία, ἕνα πρόβλημα… Κι ἐσὺ ἀντὶ νὰ χαρεῖς, κάθεσαι καὶ στενοχωριέσαι; Πές, Χριστέ μου, νὰ εἶναι εὐλογημένο! Ἀφοῦ Ἐσὺ ἐπέλεξες αὐτὸ ἢ ἡ ἀδυναμία μου αὐτὸ κι Ἐσὺ τὸ ἀνέχεσαι, νὰ εἶναι εὐλογημένο… Καὶ εὐχαριστῶ, Θεέ μου! Ξεχνᾶμε νὰ λέμε εὐχαριστῶ καὶ στὴν θλίψη καὶ στὸν πόνο καὶ στὴν κάθε δοκιμασία μας.

Εὐσεβὲς ἐκκλησίασμα!

Τὸ ὄνομα Χριστιανὸς εἶναι ὁ πιὸ τιμητικὸς ἀπ’ ὅλους τοὺς τίτλους, μὲ τοὺς ὁποίους εἶναι δυνατὸν νὰ τιμηθεῖ ὁ ἄνθρωπος. «Περίληψις παντὸς ὑψηλοῦ νοήματος ἐν τῷ Χριστῷ νοεῖται ὀνόματι», ἐκήρυττε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης. Αὐτὴ δὲ ἡ ἀντίληψη ὡραιότατα ἐκφράστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους μάρτυρες ἕως καὶ τοὺς Νεομάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅταν οἱ δικαστὲς κατὰ τὴν ἀνάκριση ρωτοῦσαν τὸν μάρτυρα, ποιοὶ εἶναι οἱ πρόγονοί σου, ἀπαντοῦσε: «Χριστιανός εἰμι» ἢ ποιὰ εἶναι ἡ πατρίδα σου, ἀπαντοῦσε «Χριστιανός εἰμι» ἢ ποιὸ εἶναι τὸ ἐπάγγελμά σου, πάλι ἀπαντοῦσε «Χριστιανός εἰμι».

Ἀγαπητοί μου,

Ἀπὸ τότε ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἐπαναστάτησε κατὰ τοῦ Θεοῦ καὶ Δημιουργοῦ του, ἔκανε συντρόφους του τὸν θάνατο, τὴν στενοχώρια, τὸν πόνο. Αὐτὸν τὸν «κανόνα» ἐπέβαλε σ’ ἐμᾶς ἡ τοῦ Θεοῦ Σοφία. Ἀλλὰ καὶ ὁ Κύριός μας σταυρώθηκε, πόνεσε γιὰ ἐμᾶς, γιὰ τὴν ἀνόρθωση καὶ σωτηρία μας. Ἡ ἐν Χριστῷ ζωὴ ἔχει Σταυρό. Ἐὰν εἴμαστε πραγματικὰ Χριστιανοί, ἂς μιμηθοῦμε τὴν δεσποτικὴ θυσία, ἂς δείξουμε δύναμη στὶς θλίψεις καὶ τὶς δοκιμασίες μας. Οἱ ἐνάρετοι μοναχοὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐὰν δὲν εἶχαν πειρασμό, ἀναφωνοῦσαν: «Θεέ μου, γιατὶ μὲ ξέχασες;» Ὁ Ἅγιος Παΐσιος θεωροῦσε τὶς ἀσθένειες καὶ τὶς δοκιμασίες «Θεοῦ ἐπίσκεψη». Ὁ φιλάνθρωπος Κύριος καὶ Θεός μας μᾶς παραγγέλλει: «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε, ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω. 16, 33). Ὁ Ἀπόστολος σημειώνει στὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή του: «τῇ θλίψει ὑπομένοντες» (12, 12). Καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὑπογραμμίζει: «εἰ δὲ ὡς χριστιανός, μὴ αἰσχυνέσθω, δοξαζέτω δὲ τὸν Θεὸν ἐν τῷ μέρει τούτῳ» (Α΄ Πετρ. 4, 16).

Ἀδελφοί μου!

Ἂς ἀγωνισθοῦμε μὲ τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀνάλογη ζωή μας νὰ τιμήσουμε τὸ μεγάλο αὐτὸ ὄνομα!

Ὁ γλυκόηχος παιάνας τοῦ Γ. Βερίτη διαλαλεῖ:

«Εἴμαστε Χριστιανοί!...

Μ’ ἀνάμεσα ἀπ’ τὰ σύννεφα

χαρούμενο θὰ φέξη τὸ πολικὸν ἀστέρι

καὶ μές στὴν νύχτα θ’ ἁπλωθεῖ ἀόρατο ’να χέρι.

Τὸ χέρι ἐκεῖνο ποὺ μᾶς ἔχει ἀπ’ τοὺς πολλοὺς διαλέξει,

τὸ χέρι αὐτὸ ποὺ πλήρωσε τῆς ξαγορᾶς τὰ λύτρα,

τώρα μᾶς δίνει δύναμη,

ὁδηγήτρα καὶ νικήτρα». ΑΜΗΝ!

ΠΗΓΗ