ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΣΩΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ

Πρωτ. Βασίλειος Ἰ. Καλλιακμάνης

1. Τό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα (Μάρκ. 2, 1-12)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἰσῆλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς Καπερναούμ· καὶ ἠκούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι. Καὶ εὐθέως συνήχθησαν πολλοί, ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν· καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον. Καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν φέροντες, αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων· καὶ μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον ἐφ’ ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο. Ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου. Ἦσαν δέ τινες τῶν γραμματέων ἐκεῖ καθήμενοι καὶ διαλογιζόμενοι ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν· Τί οὗτος οὕτω λαλεῖ βλασφημίας;

Τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός; Kαὶ εὐθέως ἐπιγνοὺς ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ ὅτι οὕτως αὐτοὶ διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς, εἶπεν αὐτοῖς· Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; Τί ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν τῷ παραλυτικῷ, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει; Ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ Yἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀφιέναι ἐπὶ τῆς γῆς ἁμαρτίας, λέγει τῷ παραλυτικῷ· Σοὶ λέγω, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. Καὶ ἠγέρθη εὐθέως, καὶ ἄρας τὸν κράβαττον ἐξῆλθεν ἐναντίον πάντων, ὥστε ἐξίστασθαι πάντας καὶ δοξάζειν τὸν Θεὸν λέγοντας ὅτι οὐδέποτε οὕτως εἴδομεν.

2. Νεοελληνική ἀπόδοση

Ὕστερα ἀπό λίγες μέρες πῆγε καί πάλι ὁ Ἰησοῦς στήν Καπερναούμ καί ἔγινε γνωστό, ὅτι βρισκόταν σέ κάποιο σπίτι. Ἀμέσως μαζεύτηκαν ἐκεῖ πολλοί, τόσοι πού δέν ὑπῆρχε χῶρος οὔτε καί ἔξω ἀπό τήν πόρτα· καί Αὐτός τούς δίδασκε τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Καί ἔρχονται κάποιοι πού ἔφερναν ἕναν παράλυτο, πού τόν μετέφεραν τέσσερις. Καί μή μπορώντας ἀπό τόν πολύ κόσμο νά πλησιάσουν τόν Ἰησοῦ, ξεσκέπασαν τή στέγη πάνω ἀπό τό σημεῖο πού βρισκόταν ὁ Ἰησοῦς καί ἔκαναν ἕνα ἄνοιγμα καί κατέβασαν ἀπό ἐκεῖ τό κρεβάτι, ἐπάνω στό ὁποῖο ἦταν ξαπλωμένος ὁ παράλυτος. Ὁ Ἰησοῦς εἶδε τήν πίστη τους καί εἶπε στόν παράλυτο: “Παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες σου!”. Ἐκεῖ ἦταν καί μερικοί γραμματεῖς, πού ἀκούγοντάς το ἄρχισαν νά σκέπτονται: “Πῶς μιλάει αὐτός ἔτσι βλασφημώντας; Ποιός μπορεῖ νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες ἐκτός ἀπό τό Θεό;”. Ὁ Ἰησοῦς μέ τό πνεῦμα του κατάλαβε ἀμέσως ὅσα αὐτοί εἶχαν κατά νοῦ καί τούς εἶπε: “Τί εἶναι αὐτά πού σκέφτεστε; Ποιό εἶναι εὐκολότερο; Νά πῶ στόν παράλυτο: Σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες σου; Ἤ νά τοῦ πῶ: Σήκω, πάρε τό κρεβάτι σου καί περπάτα; Ἀλλά γιά νά καταλάβετε ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου ἔχει ἐξουσία νά συγχωρεῖ ἐδῶ στή γῆ ἁμαρτίες” (γύρισε καί εἶπε στόν παράλυτο): “Ἐγώ σέ διατάζω, σήκω, πάρε τό κρεβάτι σου στόν ὦμο σου καί πήγαινε στό σπίτι σου!”. Καί ἐκεῖνος σηκώθηκε ἀμέσως. Καί ἀφοῦ πῆρε τό κρεβάτι του στόν ὦμο του μπροστά στά μάτια ὅλων, βγῆκε καί ἔφυγε γιά τό σπίτι του! Ὅλοι ἔμειναν κατάπληκτοι καί δόξαζαν τό Θεό λέγοντας: “Ποτέ μέχρι τώρα δέν εἴδαμε κάτι τέτοιο!”.

3. Θεολογική καί κοινωνική προσέγγιση

α) Τά θαύματα πού διασώζουν οἱ ἱεροί εὐαγγελιστές, ἀποτελοῦν «σημεῖα»-σημάδια ἔλευσης τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο, ἐνῶ ταυτόχρονα προαναγγέλλουν «τούς καινούριους οὐρανούς καί τήν καινούρια γῆ, ὅπου θά βασιλεύει ἡ δικαιοσύνη» (βλ. Β΄ Πέτρ. 3, 13). Στά εὐαγγέλια περιγράφονται σαράντα περίπου θαύματα τοῦ Χριστοῦ, πού ἀφοροῦν σωματικές καί ψυχικές θεραπεῖες ἀσθενῶν, προστασία ἀπό τά στοιχεῖα τῆς φύσης, ἀπαλλαγή ἀπό τήν ἐπήρεια δαιμονικῶν δυνάμεων, ἀναστάσεις νεκρῶν καί ἄλλα. Τά θαύματα δέν ἀποβλέπουν στόν πειθαναγκασμό τῶν ἀνθρώπων νά πιστέψουν. Συνήθως ἀποτελοῦν καρπό θερμῆς πίστης καί ἐμπιστοσύνης στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὡστόσο μαρτυροῦνται καί θαύματα χωρίς τήν προϋπόθεση αὐτή.

β) Στό σημερινό εὐαγγέλιο (Μάρκ. 2, 1-12) περιγράφεται ἡ θεραπεία ἑνός παραλυτικοῦ στήν Καπερναούμ. Ὁ Χριστός δίδασκε σέ ἕνα σπίτι, τό ὁποῖο ἦταν ἀσφυκτικά γεμάτο, ὥστε δέν ὑπῆρχε χῶρος οὔτε κἄν ἔξω ἀπό τήν πόρτα. Ἡ δυσκολία προσέγγισης πρός τό μέρος τοῦ διδασκάλου, ὁδήγησε τούς τέσσερις συνοδούς τοῦ παραλυτικοῦ νά ξηλώσουν τή στέγη καί ἀπό ’κεῖ νά κατεβάσουν μπροστά στόν Χριστό τό φορεῖο, πάνω στό ὁποῖο βρισκόταν ὁ ἀσθενής. Βλέποντας ὁ Χριστός τήν πίστη τους, τοῦ εἶπε: «Παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες».

γ) Ἐπειδή ὅμως γιά τούς Γραμματεῖς ἡ ἄφεση ἁμαρτιῶν θεωροῦνταν ἔργο μόνο τοῦ Θεοῦ καί καρπός κάποιας θυσίας, εἶδαν ὡς βλασφημία τή συγχώρηση τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖνος ὡς καρδιογνώστης κατάλαβε τίς σκέψεις τους καί τούς ρώτησε: «Τί εἶναι εὐκολότερο νά πῶ στόν παράλυτο: σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες ἤ σήκω, πάρε τό κρεβάτι σου καί περπάτα;». Γιά νά μάθετε λοιπόν ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου ἔχει ἐξουσία συγχώρησης, λέει στόν παράλυτο, «σήκω, πάρε τό κρεβάτι σου καί πήγαινε στό σπίτι σου». Ἡ θεραπεία τοῦ ἀσθενοῦς προξένησε μεγάλο θαυμασμό καί ὅλοι δόξαζαν τό Θεό.

δ) Μέ βάση τό εὐαγγελικό κείμενο μπορεῖ κάποιος νά ἑστιάσει τό ἐνδιαφέρον του σέ πολλά θέματα. Ὁρισμένα ἀπό αὐτά εἶναι: ἡ ὑπερνίκηση τῶν ἐμποδίων γιά τή συνάντηση μέ τόν Χριστό, ἡ βεβαιότητα τῆς πίστης καί ἡ ὑπέρβαση τῆς λογικῆς, ἡ σύνδεση σωματικῆς καί ψυχικῆς ἀσθένειας, ὁ φθοροποιός ρόλος τῆς ἁμαρτίας, ἡ τυπολατρική θρησκευτικότητα τῶν Γραμματέων καί κυρίως τό γεγονός ὅτι, κανείς δέ σώζεται μόνος του! Στήν παρούσα συνάφεια θά ἀναφερθοῦμε ἀκροθιγῶς στό πρῶτο καί τό τελευταῖο ἀπό αὐτά.

ε) Οἱ χριστιανοί σέ κάθε ἐποχή βρίσκουν ἐμπόδια στήν πορεία τους, προκειμένου νά συναντήσουν τό Σωτήρα Χριστό. Αὐτά προέρχονται ἀπό ἐνδογενεῖς ἀλλά καί ἐξωγενεῖς παράγοντες. Ἄλλα ἀφοροῦν τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, ἐνῶ ἄλλα προέρχονται ἀπό τό κοινωνικό περιβάλλον μέσα στό ὁποῖο ζεῖ. Ὄχι σπάνια τά ἐμπόδια αὐτά μπορεῖ νά προέρχονται καί ἀπό «χριστιανικά περιβάλλοντα». Ἰδιαίτερα ἀπό ἐκεῖνα πού ἀφήνουν, ἴσως ἀνεπαίσθητα, νά ἐπωάζονται καί νά ὑφέρπουν στούς κόλπους τους ἡ ὑποκρισία καί ὁ φαρισαϊσμός. Ἔτσι ὅμως προκύπτουν δύο κακά. Οἱ ἄνθρωποι μένουν καταρχάς ψυχικά ἀθεράπευτοι, ἀφοῦ ἐφησυχάζουν μένοντας στή θρησκευτική τους αὐτάρκεια, καί δεύτερον δημιουργοῦν στρεβλή εἰκόνα γιά τό χριστιανικό ἦθος.

στ) Τά κυριότερα ὅμως ἐμπόδια γιά τή συνάντηση μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα μέ τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί εἰδικότερα τόν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ πού ἑορτάζει σήμερα, προέρχονται ἀπό τούς ἐσωτερικούς δεσμούς τῶν παθῶν. Γι’ αὐτό ὁ θεοφόρος πατέρας ἐπιμένει στήν κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπό αὐτά καί ἐπικαλεῖται τή θεία βοήθεια γιά τό φωτισμό τοῦ νοός. Ὁ ἀγώνας γιά τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη καί τή μεταστοιχείω σή τους σέ ἀρετές, διεξάγεται κυρίως στήν καρδιά τοῦ χριστιανοῦ. Ἡ καρδιά εἶναι «τό ταμεῖο τῶν λογισμῶν καί τό πρῶτο σαρκικό ὄργανο τοῦ λογιστικοῦ» κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο. Ὁπότε ἡ πνευματική ἐγρήγορση καί ἡ μετάνοια, ἡ διόρθωση καί ἡ προσοχή συνδέονται μέ τό «θρόνο τῆς χάριτος», τήν καθαρή καρδιά.

ζ) Ἡ στροφή πρός τόν «ἔσω ἄνθρωπο» δέν καλλιεργεῖ τήν ἀτομική σωτηρία, ὅπως νομίζουν ὁρισμένοι, ἀλλά παρέχει τήν εὐκαιρία φιλάδελφου ἀνοίγματος πρός τόν πλησίον. Τό ἄνοιγμα αὐτό δημιουργεῖ τίς προϋποθέσεις ὑγιοῦς κοινωνικότητας, διότι προέρχεται ἀπό καθαρή καρδιά χωρίς ἐμπάθεια. Σέ κάθε περίπτωση, ὁ ἄνθρωπος δέ σώζεται μόνος του. Σώζεται μέ τούς συνανθρώπους του ἐντός τῆς Ἐκκλησίας. Συχνά ἔχει ἀνάγκη ἀπό συνανθρώπους-συνοδούς, οἱ ὁποῖοι ἐάν διαθέτουν ἀποφασιστικότητα, θερμή πίστη στό Θεό καί ἀγάπη στόν πλησίον, εἶναι ἱκανοί νά ὁδηγήσουν στή σωτήρια συνάντηση μέ τόν ἰατρό τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων, τόν Ζωοδότη Χριστό.