Μωσῆς τῷ καιρῷ τῆς ἐγκρατείας, Νόμον ἐδέξατο, καὶ λαὸν ἐπεσπάσατο, Ἠλίας νηστεύσας, οὐρανοὺς ἀπέκλεισε· τρεῖς δὲ Παῖδες Ἀβραμιαῖοι, τύραννον παρανομοῦντα, διὰ νηστείας ἐνίκησαν. Δι' αὐτῆς καὶ ἡμᾶς Σωτὴρ ἀξίωσον, τῆς Ἀναστάσεως τυχεῖν, οὕτω βοῶντας· Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος ἰσχυρός, Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.

(Δοξαστικό Αἴνων Α΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν)

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί. Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν. Ἑορτάζουμε τόν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔναντί τῶν αἱρέσεων ἐν μέσῳ τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς.

Ὀρθοδοξία σημαίνει ὀρθή πίστη καί ὀρθή λατρεία πρός τήν Ἁγία Τριάδα.

Ἡ πίστη καί ἡ λατρεία λοιπόν εἶναι ἀλληλένδετες μεταξύ τους, ἔτσι ὥστε δέν γίνεται νά λέμε ὅτι εἴμαστε ὀρθόδοξοι στήν πίστη ἄν ἐπίσης δέν πορευόμαστε καί ὀρθόδοξα, τηρώντας τίς ἐντολές καί συμμετέχοντας στήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας.

Τίς ἅγιες αὐτές ἡμέρες ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νά ἀγωνιστοῦμε μέ ἐπιμέλεια, μέ πνευματική ἀγρύπνια καί ταπεινοφροσύνη ἔτσι ὥστε ἡ μετάνοιά μας καί ἡ ἀγάπη μας πρός τόν Θεό νά μεγαλώσουν. Στήν πορεία μας αὐτή, ἀπαραίτητο ὅπλο εἶναι καί ἡ νηστεία, τήν ὁποία ὁ Μ. Βασίλειος ἀποκαλεῖ «πρεσβυτέρα Νόμου», γιατί δόθηκε ὡς ἐντολή πρίν ἀκόμα ἀπό τόν Νόμο.

Ὁ Ἅγιος Δωρόθεος στά Ἀσκητικά του Ἔργα μᾶς δίνει πολύτιμες συμβουλές ὅσον ἀφορᾶ τήν νηστεία, σωματική καί πνευματική. Μᾶς λέγει ὅτι ἡ νηστεία μᾶς βοηθᾶ νά καταπολεμήσουμε τά πάθη τῆς γαστριμαργίας ἀλλά καί τῆς λαιμαργίας. Ποιά εἶναι ὅμως ἡ διαφορά τῆς γαστριμαργίας ἀπό τήν λαιμαργία; Ὁ Ἅγιος Δωρόθεος μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι τό ρῆμα «μαργαίνω» σημαίνει χάνω τήν αὐτοκυριαρχία μου καί τήν λογική μου, δηλαδή, γίνομαι μανιακός σέ κάποιο πάθος. Ἔτσι γαστρίμαργος εἶναι αὐτός ποῦ ἔχει τή μανία νά γεμίζει τήν γαστέρα του, δηλ. τό στομάχι του, τρώγοντας ἀκατάσχετα χωρίς νά τόν ἐνδιαφέρει ἡ ποιότητα τοῦ φαγητοῦ ἀλλά ἡ ποσότητα. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά, λαίμαργος εἶναι αὐτός ποῦ θέλει νά ἱκανοποιεῖ τόν λαιμό του μέ τήν νοστιμάδα τῶν φαγητῶν. Ὁ λαίμαργος δηλαδή δέν ἐνδιαφέρεται νά τρώει πολλά φαγητά, ἀλλά θέλει τά νόστιμα. Ἄς ἐξετάσουμε κι ἐμεῖς λοιπόν ἀδελφοί μου τόν ἑαυτό μας γιά νά δοῦμε ἀπό ποιό πάθος καταπολεμούμαστε, τήν γαστριμαργία ἤ τήν λαιμαργία; Ἔτσι, ὅσον ἀφορᾶ τήν σωματική νηστεία θά πρέπει νά καταναλώνουμε ἁπλά φαγητά καί ὄχι σέ μεγάλες ποσότητες. Ο Μ. Βασίλειος μᾶς διδάσκει νά σηκωνόμαστε ἀπό τό τραπέζι πρίν ἀκόμα φθάσουμε τό σημεῖο τοῦ κορεσμοῦ.

Ὅπως ὅμως νηστεύουμε ἀπό τροφές, ἔτσι θά πρέπει νά νηστεύει καί ἡ γλώσσα μας ἀπό τήν καταλαλιά, ἀπό τό ψέμα, ἀπό τήν ἀργολογία, ἀπό τήν ἀποδοκιμασία τοῦ πλησίον καί φυσικά ἀπό τήν ὀργή. Παρόμοια νά νηστεύουν καί τά μάτια μας, δηλαδή νά μήν κοιτάζουν μάταια πράγματα ἤ ἀπρεπεῖς παραστάσεις. Καί τά πόδια μας καί τά χέρια μας νά ἀπέχουν ἀπό κάθε κακό πράγμα. Ἔτσι ἡ νηστεία μας θά γίνει «νηστεία δεκτή» ἀπό τόν Θεό.

Καί κάτι τελευταῖο γιά τήν νηστεία. Ἀναφέρεται στό βιβλίο τοῦ Εὐεργετινοῦ, ὅτι κάποτε ἕνας γέροντας νήστεψε ἑβδομήντα ἑβδομάδες, τρώγοντας μία φορά μόνο τήν ἑβδομάδα, καί παρακαλώντας στό διάστημα αὐτό τόν Θεό νά τοῦ φανερώσει τήν σημασία ἑνός χωρίου τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἀλλά ὁ Θεός δέν τοῦ τήν ἀπεκάλυψε. Λέγει τότε, «δέν κατόρθωσα τίποτα, ἄν καί ἔκανα τόσους κόπους. Ἄς πάω λοιπόν στόν ἀδελφό μου καί ἄς τόν ρωτήσω». Φεύγοντας λοιπόν καί καθώς ἔκλεινε τήν πόρτα τῆς καλύβας του, εἶδε μπροστά του ἕναν ἄγγελο ποῦ τοῦ εἶπε: 

«Οἱ ἑβδομήντα ἑβδομάδες τῆς νηστείας σου δέν ἔφθασαν στόν Θεό. Ὅταν ὅμως ταπεινώθηκες καί κίνησες νά πᾶς στόν ἀδελφό σου, ὁ Θεός μέ ἔστειλε νά σού ἐξηγήσω τό ρητό». Ἡ ἱστορία αὐτή μᾶς διδάσκει ἀδελφοί μου ὅτι ἡ σωστή νηστεία γίνεται πάνω ἀπό ὅλα μέ ταπείνωση κι ἔτσι μᾶς φέρνει πιό κοντά στόν ἀδελφό μας.

Εἴθε ὁ Πανάγαθος Θεός νά συνεχίσει νά μᾶς δίνει πλουσιοπάροχα τήν Χάρη Του, ἔτσι ὥστε μέ ὑπομονή νά ἐργαζόμαστε τίς ἐντολές Του.

Ἀμήν.

π. Θεολόγος Παντελής

Ἐφημέριος Ἁγ. Ἰωάννου Ἀνατολῆς

ΠΗΓΗ