Κυριακὴ τῆς Σαμαρείτιδος

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 18 Μαΐου 2025, Κυριακὴ τῆς Σαμαρείτιδος (Ἰωάν. δ΄ 5-42)

ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1. Προϋπόθεση ἡ μετάνοια

Βαθύτατα πνευματικὰ νοήματα μᾶς παραθέτει ἡ σημερινὴ εὐαγγελι­κὴ περικοπή. Ὁ Κύριος κάποτε συνάν­τησε στὸ πηγάδι τοῦ Ἰακὼβ μιὰ γυναίκα, ἡ ὁποία πῆγε γιὰ ν’ ἀντλήσει νερό. Δὲν δίστασε νὰ συνομιλήσει μαζί της, παρόλο ποὺ κάτι τέτοιο ἀπαγορευόταν ἀπὸ τοὺς ραββίνους, διότι ὑποτιμοῦσαν τὶς γυναῖκες. Μάλιστα ἡ γυναίκα αὐτὴ ἦταν ἀλλοεθνής· καταγόταν ἀπὸ τὴ Σαμάρεια. Οἱ Ἰουδαῖοι ἐχθρεύονταν τοὺς Σαμαρεῖτες. Ἐπιπλέον, αὐτὴ ἡ Σαμαρείτιδα γυναίκα εἶχε ἁμαρτωλὴ ζωή.

Ὁ καρδιογνώστης Κύριος, ὡστόσο, διέβλεψε τὴν ἀγαθὴ προαίρεσή της καὶ τῆς ἔκανε λόγο γιὰ τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν». Δηλαδὴ γιὰ τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ, ποὺ ξεδιψᾶ κάθε ἀνθρώπινη ψυχή. Ἡ Σαμαρείτιδα ἔκπληκτη ζήτησε ἀπὸ τὸν Χριστὸ νὰ τῆς δώσει ἀπὸ τὸ παράξενο αὐτὸ νερό. Ὁ Κύριος ὅμως, πρὶν τῆς τὸ προσφέρει, τῆς ἀποκάλυψε τὴν ἁμαρτωλὴ ζωή της, θέλοντας νὰ διανοίξει τὰ βάθη τῆς συνειδήσεώς της καὶ νὰ τὴν καλέσει σὲ μετάνοια. Διότι, γιὰ ν᾿ ἀποκτήσει τὴ θεία Χάρι, ἦταν ἀπαραίτητο νὰ συνειδητοποιήσει πρῶτα τὴν ἁμαρτωλότητά της.

Αὐτὸ ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία καὶ γιὰ ἐμᾶς, ποὺ ἀσφαλῶς ἐπιζητοῦμε τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ καὶ στὰ ἔργα μας. Μᾶς βεβαιώνει ὅτι, ὅποιος θέλει νὰ γευθεῖ τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν», θὰ πρέπει ν᾿ ἀντιπροσφέρει δάκρυα μετάνοιας. Ἡ μετάνοια εἶναι ἡ πλέον ἀναγκαία προ­ϋπόθεση γιὰ νὰ λάβουμε τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ.

2. Ἡ νέα πνευματικὴ λατρεία

Ἡ Σαμαρείτιδα, ἀπὸ τὴν ἀποκάλυψη ποὺ τῆς ἔκανε ὁ Κύριος, κατάλαβε ὅτι συνομιλοῦσε μὲ κάποιον ἀπεσταλμένο τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ Τὸν ρώτησε ποιός εἶναι ὁ σωστὸς τόπος λατρείας τοῦ Θεοῦ: τὸ ὄρος Γαριζίν, ὅπου Τὸν λάτρευαν οἱ Σαμαρεῖτες, ἢ ὁ Ναὸς τῶν Ἱεροσολύμων; Ὁ Κύριος τότε τῆς ἀποκρίθηκε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι πνεῦμα καὶ πρέπει νὰ λατρεύεται «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ».

Αὐτὴ τὴ νέα λατρεία ἔφερε ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο. Ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ λοιπὸν δὲν προσφέρεται μόνο σὲ κάποιο συγ­κεκριμένο τόπο, ὅπως ἦταν τότε ὁ Ναὸς τῶν Ἱεροσολύμων, οὔτε ἔχει κάποιο χρονικὸ περιορισμό. Ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος εἶναι «πανταχοῦ παρών», μπορεῖ νὰ λατρεύεται σὲ ὁποιοδήποτε σημεῖο τῆς γῆς, ὁποιαδήποτε χρονικὴ στιγμή. Ὄχι μὲ θυσίες ζώων, ὅπως αὐτὲς ποὺ πρόσ­φεραν στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ἀλλὰ μὲ μία θυσία διαφορετική, ποὺ ἐπιτελεῖ­ται στὸ θυσιαστήριο τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀνθρώπου. Μὲ τὴ θυσία τοῦ ἴδιου τοῦ κακοῦ ἑαυτοῦ μας, τῆς διάνοιας, τῆς θελήσεως, τῶν συναισθημάτων μας· μὲ τὴ θυσία τῶν ἁμαρτιῶν μας. «Ὅλον σαυτὸν ἀνάθες τῷ Θεῷ καὶ ὁλοκαύτωσον» (PG 59, 190). Ὅλο τὸν ἑαυτό σου πρόσφερε σὰν ὁλοκαύτωμα στὸν Θεό, μᾶς προτρέπει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Ἐκεῖ, στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας, μποροῦμε πάντοτε νὰ λατρεύουμε τὸν Κύριο «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ».

3. Ὅταν χορτάσει ἡ ψυχὴ

Ἡ Σαμαρείτιδα κατόπιν ἐξέφρασε στὸν Κύριο τὴν προσδοκία της νὰ μάθει τὴν πλήρη ἀλήθεια ἀπὸ τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία. Τότε ὁ Κύριος τῆς ἀποκάλυψε ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι ὁ Χριστός. Συγκλονισμένη ἡ ἀλλοεθνὴς γυναίκα, «ἀφῆκε τὴν ὑδρίαν αὐτῆς», ἄφησε ἐκεῖ τὴ στάμνα της καὶ ἔτρεξε στὴν πόλη νὰ προσ­καλέσει τοὺς συμπατριῶτες της νὰ συν­αντήσουν τὸν Κύριο. Λησμόνησε τὴ στάμνα. Ξέχασε τὸν ἀρχικὸ σκοπό της, τὴ δίψα της. Ἔφυγε χωρὶς νὰ πάρει τίποτα μαζί της. «Ἐπειδὴ τῆς ἀληθινῆς πηγῆς ἐπέτυχε, κατεφρόνησε τῆς αἰσθητῆς» (PG 59, 193), σχολιάζει ὁ χρυσορρήμων ἅγιος Ἰωάννης. Βρῆκε τὴν ἀληθινὴ πηγή, ποὺ ξεδιψᾶ πραγματικὰ τὸν ἄνθρωπο, γι᾿ αὐτὸ καὶ περιφρόνησε τὴν αἰσθητή.

Ἡ πηγὴ αὐτὴ εἶναι ὁ Χριστός. Ὅποιος γνωρίσει τὸν Χριστό, ὅποιος ξεδιψάσει ἀπὸ τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν» ποὺ Ἐκεῖνος προσ­φέρει, δὲν ἀναζητεῖ κάτι ἄλλο στὴ ζωή του. Περιφρονεῖ τὰ μάταια ἀγαθὰ τοῦ παρόντος κόσμου. Πολὺ περισσότε­ρο, δὲν ἐπιδιώκει νὰ ξεδιψάσει ἀπὸ τὰ λασπόνερα τῆς γῆς αὐτῆς· ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Εἶναι πλήρης, γεμάτος, χορτάτος. Ἡ μόνη καὶ ἀσίγαστη δίψα στὴν καρδιά του εἶναι ὁ πόθος, ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Κύριο.

Αὐτὴ ἡ ἀγάπη ἄναψε στὴν καρδιὰ τῆς Σαμαρείτιδας γυναίκας, ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ γνώρισε τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Δὲν ἄφησε ἁπλῶς τὴ στάμνα, ἀλλὰ ἐγκατέλειψε ὅλη τὴν προηγούμενη ζωή της. Ἔφθασε ἡ πρώην ἁμαρτωλὴ Σαμαρείτιδα νὰ γίνει ἡ ἰσαπόστολος ἁγία Φωτεινή, ἡ ὁποία τελικῶς μαρτύρησε ἀπὸ ἀγάπη γιὰ Ἐκεῖνον. Μαζί της μάλιστα μαρτύρησαν καὶ οἱ τέσσερις ἀδελφές της καὶ οἱ δύο υἱοί της. Ὅλοι τους μᾶς διδάσκουν μὲ τὸ παράδειγμά τους ὅτι μόνο κοντὰ στὸν Χριστὸ ξεδιψᾶ καὶ χορταίνει ἡ ψυχή μας.

ΠΗΓΗ