Κυριακή 31η Μαρτίου 2024

Κυριακή Β΄ Νηστειῶν (Γρηγορίου Παλαμᾶ).

(Μαρκ. 2, 1 – 12).

Κατά τή σημερινή δεύτερη Κυριακή τῶν Νηστειῶν ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία παρουσιάζει ὡς πρότυπο ζωῆς καί τιμώμενο πρόσωπο τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, τόν θαυματουργό. Ὁ μεγάλος αὐτός ἀστέρας τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μία προσωπικότητα πού ἔπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στή διαμόρφωση τῆς ὀρθόδοξης θεολογικῆς σκέψης. Εἶναι ὁ σοφός νοῦς, πού φωτίστηκε ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί θεολόγησε γιά τήν οὐσία καί τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ξεχώρισε τήν ἀνθρώπινη σοφία καί κοσμική φιλοσοφία ἀπό τή θεολογία καί τήν ἐμπειρική θεογνωσία. Παρουσίασε τή δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νά μετέχει στήν ἄκτιστη χάρη τοῦ Θεοῦ, τήν προοπτική νά φωτίζεται καί νά θεώνεται, στηριζόμενος στήν ἀπέραντη ἀγάπη τοῦ Οὐράνιου Πατέρα του.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς προβάλλεται σάν ζωντανό παράδειγμα τοῦ κάθε πιστοῦ, διότι καθιστᾶ τή θεολογία τρόπο ζωῆς καί ἀναπόσπαστο κομμάτι τῆς ἀνθρώπινης πραγματικότητας. Ἡ καθημερινότητά μας εἶναι γεμάτη ἀπό τήν παρουσία καί τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς διαβεβαίωσε ὅτι μεριμνάει γιά μᾶς καί μᾶς παρακολουθεῖ μέ τό στοργικό Του βλέμμα σέ κάθε δευτερόλεπτο τῆς ζωῆς μας. Μᾶς διαβεβαίωσε πώς ἔχει καταμετρήσει ἀκόμη καί τίς τρίχες τῆς κεφαλῆς μας καί πώς οὔτε μία τρίχα δέν πέφτει ἀπό τό κεφάλι μας, ἐάν Ἐκεῖνος δέν τό ἐπιτρέψει. Κάθε ἀναπνοή, κάθε σκέψη, κάθε λόγος καί κάθε πράξη τοῦ ἀνθρώπου ἔχει ἄμεση ἀναφορά στόν Θεό. Δέν ὑπάρχει οὔτε μία ἀνθρώπινη στιγμή πού νά εἶναι ἀδιάφορη γιά τόν Θεό ἤ νά λανθάνει τῆς προσοχῆς Του. Ἄρα τό θέμα δέν εἶναι πόσο μᾶς σκέφτεται ὁ Θεός. Ὁ Θεός μᾶς σκέφτεται καί μᾶς προσέχει συνεχῶς καί ἀσταμάτητα. Τό ζήτημα εἶναι πόσο συνειδητοποιοῦμε αὐτή τή μέριμνα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί πόσο ἀντιλαμβανόμαστε τήν παρουσία Του στήν ὕπαρξή μας. Ἐπίσης τό ζητούμενο εἶναι πόσο σκεφτόμαστε ἐμεῖς τόν Θεό καί πόσο διψᾶμε γιά μιά ἐπικοινωνία μαζί Του.

Ἐάν καταλαβαίνουμε ὅτι κάθε λεπτό πού ἀναπνέουμε εἶναι δῶρο καί παροχή τοῦ Θεοῦ, πῶς μποροῦμε νά ἀδιαφοροῦμε γιά Ἐκεῖνον;

Πῶς μποροῦμε νά Τόν βάζουμε στό περιθώριο της ζωῆς μας; Πῶς μποροῦμε νά ζοῦμε, νά κοινωνοῦμε μέ τούς ἄλλους, νά κινούμαστε καί νά κάνουμε ὁτιδήποτε, χωρίς νά σκεπτόμαστε τόν Θεό; Τό κάνουμε ὅμως! Λησμονοῦμε τόν Θεό συνεχῶς! Φτιάχνουμε ἕνα δικό μας κόσμο ἔξω ἀπό Ἐκεῖνον. Χτίζουμε τή δική μας πραγματικότητα, ἡ ὁποία στηρίζεται στήν ἀπουσία Του.

Τόν τοποθετοῦμε στό περιθώριο τῆς διαδρομῆς μας, στό χρονοντούλαπο τῆς σκέψης, στό ὑπόγειο τῆς συνείδησης καί Τόν ἀνασύρουμε ἀπ’ ἐκεῖ μόνον ὅταν Τόν χρειαστοῦμε. Θέλουμε νά ὑπάρχει ὁ Θεός, ἀλλά δέν θέλουμε νά μᾶς ἀφορᾶ. Θέλουμε νά εἶναι διαθέσιμος γιά ὅποτε Τόν χρειαστοῦμε, ἀλλά δέν θέλουμε νά καθορίζει ἡ παρουσία Του τήν κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς μας. Αὐτό, ὅμως, μᾶς ὁδηγεῖ στήν ἀποξένωση ἀπό τόν Θεό. Στήν ἄγνοια τοῦ Θεοῦ.

Μακριά ἀπό τόν Θεό βαδίζουμε σ’ ἕναν λαβύρινθο σκέψεων, ἀποφάσεων, καταστάσεων καί δεδομένων, πού δέν ξέρουμε ποῦ θά μᾶς βγάλει.

Ἀγχωνόμαστε, θλιβόμαστε, μπερδευόμαστε, θυμώνουμε, χανόμαστε μέσα στίς ἐπιλογές καί στίς ἀποφάσεις, διότι δέν ξεχωρίζουμε τό σωστό ἀπό τό λάθος, τό ἁπλό ἀπό τό σύνθετο, τό σημαντικό ἀπό τό ἀσήμαντο, τό σοφό ἀπό τό ἀνόητο. Μέ τήν ἀδιακρισία μας πληγώνουμε τούς ἄλλους.

Μέ τήν ἀπαιτητικότητά μας χωριζόμαστε ἀπό τούς ἄλλους. Μέ τήν τυφλή ὑποταγή στίς ἐπιθυμίες μας δυστυχοῦμε. Βιώνουμε τό ἀπύθμενο κενό τῆς ἄδειας ψυχῆς, τῆς κούφιας σκέψης, τῆς κοντόφθαλμης λογικῆς, τῆς ἀπαίδευτης καί ἀπάνθρωπης ἐπιστήμης, τῆς σκληρόκαρδης διαχείρισης, τῆς διασκέδασης πού κουράζει, διαλύει καί στεγνώνει κάθε πνευματική μας ἰκμάδα. Χωρίς τόν Θεό πρωταγωνιστή στή ζωή μας, ἡ ζωή μας γίνεται μία ἀποτυχημένη παράσταση, μία ἐξουθενωτική διαδρομή, μία ἀθεράπευτη ἀσθένεια. Ἡ ζωή χωρίς Θεό εἶναι ἕνα ἄλυτο δράμα, ἕνας ἀβάσταχτος πόνος, ἕνα καταστροφικό ψέμα.

Ὁ σήμερα τιμώμενος καί προ βαλλόμενος Ἅγος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς δίνει σέ ὅλους τό σύνθημα τῆς ἐπανασύνδεσης μέ τόν Θεό. Μᾶς διδάσκει ὅτι ὁ Θεός εἶναι πρόθυμος νά ἐπικοινωνήσει μαζί μας, ἀρκεῖ ἐμεῖς νά Τόν ζητήσουμε. Μᾶς ἐξηγεῖ τόν τρόπο τῆς ἀληθινῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό, πού εἶναι ἡ ἄληστη μνήμη Του. Μᾶς ἀναλύει τήν πρακτική μέθοδο, μέ τήν ὁποία θά συνομιλοῦμε ἀκατάπαυστα μέ τόν Κύριο. Μᾶς παροτρύνει στήν ἀδιάλειπτη καί ἀδιάκοπη προσευχή, ὅπως βιώθηκε μέσα στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση. Μᾶς ὑπενθυμίζει πώς ἡ ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό εἶναι ἕνα ἄθλημα, ἕνας ἀγώνας δύσκολος καί ἐπίπονος στήν ἀρχή ἀλλά ἐξαιρετικά ὄμορφος καί χαρούμενος. Ἡ προσευχή δέν εἶναι στιγμές, εἶναι κατάσταση. Εἶναι μόνιμος τρόπος ζωῆς καί συμπεριφορᾶς. Ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή δέν εἶναι γιά κάποιους ἐκλεκτούς, γιά κάποιους ξεχωριστούς πιστούς, γιά τούς μοναχούς, τούς ἀναχωρητές καί τούς ἡσυχαστές. Ἡ νοερή καί ἀδιάλειπτη προσευχή εἶναι γιά ὅλους τούς πιστούς. Ὅλα τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας μποροῦν νά μετέχουν στό μεγάλο δῶρο τῆς συνεχοῦς ἐπικοινωνίας μέ τόν Θεό.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἄξιοι νά λάβουμε τήν ἄκτιστη θεία χάρη, ἀρκεῖ νά τό θέλουμε, νά τό ζητᾶμε καί νά τό ἐπιδιώκουμε. Σ’ αὐτό τό μεγάλο ἄθλημα τῆς προσευχῆς καί τῆς οἰκείωσης τοῦ Θεοῦ δέν θά ἐπιδοθοῦμε μόνοι μας. Χρειαζόμαστε τή συνδρομή καί τήν καθοδήγηση ἑνός πνευματικοῦ ὁδηγοῦ. Χρειαζόμαστε τή συμπαράσταση καί τή συμπόρευση τοῦ πνευματικοῦ μας πατέρα, ὁ ὁποῖος θά μᾶς προφυλάξει ἀπό τίς ἀπάτες καί τίς παγίδες τοῦ μισάνθρωπου διαβόλου καθώς καί ἀπό τίς πλάνες τοῦ ἐγωισμοῦ. Χωρίς πνευματικό ὁδηγό αὐτή ἡ διαδρομή καί κάθε προσπάθεια θά μείνει ἄκαρπη. 

Μέ τήν ταπείνωσή μας στό πετραχήλι τοῦ πνευματικοῦ θά λάβουμε τά δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἡ ζωή μας εἶναι πολύ σύντομη, γιά νά τήν κατασπαταλήσουμε στήν ἀπουσία τοῦ Θεοῦ.

Ὅσο ζοῦμε, προλαβαίνουμε νά συνδεθοῦμε μαζί Του ἀδιάσπαστα καί λυτρωτικά. Μέ τίς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καί μέ τόν φιλότιμο πνευματικό μας ἀγώνα μακάρι νά τό πετύχουμε. Ἀκολουθώντας τήν Ἁγιοπνευματική Ὀρθόδοξη Παράδοση ἄς ξεχάσουμε τά συνθήματα τοῦ κόσμου. Ἄς καλλιεργήσουμε τή νοερή ἐργασία τῆς προσευχῆς. Ἄς ξαναθέσουμε τόν Χριστό ἀπόλυτο κυβερνήτη τῆς ὕπαρξής μας, διότι μόνον τότε θά φτάσουμε μέ ἀσφάλεια στό γαλήνιο λιμάνι τῆς σωτηρίας.

Ἀμήν.

ΠΗΓΗ