Ε’ Κυριακή των Νηστειών – Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας

† Αρχ. Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι. Μ. Γρηγορίου Αγίου Όρους

Σήμερα Πέμπτη Κυριακή των αγίων Νηστειών η αγία μας Εκκλησία προβάλλει την μορφή της αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Συγκλονιστική η ζωή της. Δέκα επτά χρόνια στην αμαρτία. Παρέσυρε πολλούς ανθρώπους στην αμαρτία. Θέλησε, όταν άκουσε ότι πάνε άνθρωποι να προσκυνήσουν, να πάει και αυτή στα Ιεροσόλυμα να δη τι γίνεται. Περισσότερο από περιέργεια. Αλλά κάτω από την περιέργεια κρυβόταν κάποια σπίθα της Χάριτος του Θεού.

Και σας είναι γνωστό, ότι για ναύλο, επειδή δεν είχε να πληρώσει για το πλοίο από την Αλεξάνδρεια έως την Παλαιστίνη, έδωσε το σώμα της για αμαρτίες με τους ναύτες. Και όταν έφθασε στην αγία Γη της Ιερουσαλήμ και είδε όλο τον λαό να πηγαίνει στον ναό της Αναστάσεως για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, πήγε και αυτή η καημένη να μπει, αλλά μία αόρατη δύναμη την έσπρωχνε, δεν την άφηνε. Την εμπόδιζαν οι αμαρτίες της.

Προσπάθησε, προσπάθησε, αλλά δεν μπορούσε. Κατάλαβε τότε και έβαλε μεσίτρια την Παναγία και την παρακάλεσε να παρακαλέσει τον Κύριο για τις αμαρτίες της και υπεσχέθη μετάνοια και αλλαγή ζωής. Και τότε μπόρεσε να μπει. Προσκύνησε τον Τίμιο Σταυρό.

Πήρε μαζί της ένας καρβέλι ψωμί και έφυγε στην έρημο του Ιορδάνου, εκεί όπου ο Τίμιος Πρόδρομος παλαιότερα βάπτιζε τους προσερχομένους. Και εκεί, στην πανέρημο, έζησε εν μετανοία σαράντα επτά χρόνια μαζί με τα θηρία. Δεν είδε άνθρωπο στα σαράντα επτά αυτά χρόνια, και έζησε με εκείνο το ψωμί. Πόσο κράτησε εκείνο το ψωμί; Πέρασε ένα διάστημα μ’ εκείνο και μετά με ό,τι είχε η έρημος. Κάποιο χορταράκι και ό,τι άλλο εύρισκε.

Και εκεί είχε μεγάλο αγώνα. Δέκα επτά χρόνια στην αμαρτία, άλλα δέκα επτά χρόνια έκανε σκληρό αγώνα, για να ελευθερωθεί από τους λογισμούς της αμαρτίας, με την φοβερή νηστεία, με τα δάκρυα της μετανοίας, με την προσευχή. Ναι μεν η αμαρτία σταμάτησε, αλλά οι λογισμοί δεν σταμάτησαν. Τους έφερνε ο πειρασμός συνέχεια στο μυαλό της, για να την κάνει να αμαρτάνει με το μυαλό ή για να ξαναγυρίσει στον κόσμο.

Ο αγώνας ήταν φοβερός, αλλά η αγία Μαρία τον έκανε αυτόν τον αγώνα δέκα επτά χρόνια! Και αφού καθαρίσθηκε από τους λογισμούς των παθών, των αμαρτιών, και η ψυχή της έγινε αγγελική, έζησε άλλα τριάντα χρόνια στην έρημο, συνολικά σαράντα επτά χρόνια.

***

Τότε – ένα χρόνο πριν κοιμηθεί – την βρήκε ο άγιος Ζωσιμάς, ένας ιερομόναχος που κάθε Μεγάλη Τεσσαρακοστή πήγαινε και ασκήτευε στην έρημο του Ιορδάνου, όπως συνήθιζαν οι Πατέρες. Έφευγαν οι Πατέρες από τα μοναστήρια την Κυριακή της Συγχωρήσεως και πήγαιναν σε ερημητήρια, σε έρημους τόπους και εκεί προσεύχονταν και ασκήτευαν μέχρι την Κυριακή των Βαΐων.

Την Κυριακή των Βαΐων επέστρεφαν στα μοναστήρια τους και έψαλλαν το «Σήμερον η Χάρις του Αγίου Πνεύματος ημάς συνήγαγε…». Θα το ψάλουμε μεθαύριο. Την Κυριακή των Βαΐων θα το ακούσετε. Καθώς έρχονταν οι ασκητές από την έρημο, έψαλλαν το «Σήμερον η Χάρις του Αγίου Πνεύματος ημάς συνήγαγε…», δηλαδή, «μας συγκέντρωσε επί το αυτό και πάλιν η Χάρις του Αγίου Πνεύματος», και μετά άρχιζαν να εορτάζουν τα άχραντα Πάθη του Κυρίου μας και την Αγία Ανάσταση.

Την βρήκε λοιπόν ο άγιος Ζωσιμάς σαν ένα σκελετό. Δεν ήταν πια άνθρωπος αλλά ένας σκελετός. Αλλά τι σκελετός; Ουράνιος άνθρωπος και επίγειος άγγελος! Της πέταξε το ράσο του, διότι αυτή δεν είχε ούτε ρούχα ούτε τίποτε, και ενεδύθη το ράσο του Αγίου. «Μη τρομάζεις», του λέγει, «δεν είμαι φάντασμα, άνθρωπος είμαι. Πέταξέ μου το ράσο σου». Φόρεσε το ράσο του αγίου Ζωσιμά και του είπε: «Ζωσιμά, του χρόνου την ίδια μέρα να φέρεις τα άχραντα Μυστήρια να με κοινωνήσεις». Πράγματι ο άγιος Ζωσιμάς το επόμενο έτος της πήγε τα άγια Μυστήρια. Κοινώνησε και του είπε: «Του χρόνου να ξαναέλθεις να με δεις».

Όταν λοιπόν τον άλλο χρόνο πήγε ο άγιος Ζωσιμάς, την βρήκε νεκρή. Κάτω στην άμμο είχε γράψει το όνομά της: Μαρία. Διότι μέχρι τότε δεν του είχε πει το όνομά της. Ο άγιος Ζωσιμάς την εκήδευσε, ως έπρεπε, με την βοήθεια ενός λέοντος που έστειλε ο Θεός να ανοίξει τον τάφο της με τα νύχια του. Και έγινε αυτή η πρώην αμαρτωλή, μία τόσο μεγάλη Αγία! Δεν ξέρω πόσοι Άγιοι έκαναν την άσκηση που έκανε εκείνη.

***

Παράδειγμα μετανοίας σε όλους εμάς τους αμαρτωλούς ανθρώπους, οι οποίοι – είτε έχουμε διαπράξει πολλές και σοβαρές αμαρτίες είτε λιγότερες – πάντως όλοι είμαστε αμαρτωλοί και έχουμε ανάγκη μετανοίας, δακρύων μετανοίας και πολλής αγαπήσεως του Κυρίου! Πολύ αμάρτησε η αγία Μαρία, αλλά και πολύ αγάπησε τον Χριστό. Όπως και εκείνη η αμαρτωλή γυναίκα, για την οποία λέγει ο Κύριος στο ιερό Ευαγγέλιο (Λουκ. 7:47). Και επειδή πολύ αγάπησε τον Χριστό, με ένα έρωτα που δεν περιγράφεται, μπόρεσε να κάνει υπομονή σαράντα επτά χρόνια στην πανέρημο αυτή την φοβερή άσκηση.

Γι’ αυτό σήμερα η Εκκλησία την προβάλλει. Μία γυναίκα, η οποία – όπως λένε τα τροπάρια της Εκκλησίας – νίκησε την αδυναμία και της γυναικείας φύσεως και της ανθρώπινης φύσεως. Γενναία ψυχή! Ποιος μπορεί να κάνει αυτή την άσκηση; Και όμως αυτή, η πρώην πόρνη, έκανε αυτή την φοβερή άσκηση από έρωτα θείο προς τον Θεό. Εμείς σήμερα θαυμάζουμε, απορούμε, εξιστάμεθα, εκπλησσόμαστε γι’ αυτή την φοβερή άσκηση και αγάπη της προς τον Χριστό, και κοιτούμε και την δική μας αγάπη προς τον Χριστό πόσο φτωχή είναι. Πόσο άκαρπη, και λυπούμαστε για τον εαυτό μας. Και παρακαλούμε την αγία Μαρία να μεσιτεύσει σήμερα στον Κύριο, να μας βοηθήσει και εμάς ο Χριστός, να μας δώσει έστω λίγη από την μετάνοια της, λίγα από τα δάκρυά της, αλλά προπάντων να μας δώσει τον θείο έρωτα, την αγάπη που πρέπει να έχουμε ως μαθητές του Χριστού προς αυτόν, τον Κύριο και Θεό μας και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό, ως απολυτρωθέντες δια του παναγίου και τιμίου αίματός Του.

Εύχομαι λοιπόν ταπεινά, με τις πρεσβείες της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, τώρα που έρχονται και τα άγια Πάθη του Κυρίου μας – μετά από λίγες ημέρες – και θα βλέπουμε τον Θεό εσταυρωμένο για τις αμαρτίες μας, να αποκτήσουμε πολλή αγάπη γι’ Αυτόν και έτσι να αξιωθούμε και της Βασιλείας των Ουρανών. Ας Τον ικετεύσουμε όλοι μας να μας ελεήσει και να μας βοηθήσει σ’ αυτό.

(1999)

[Από το βιβλίο: † Αρχιμανδρίτου Γεωργίου, Ομιλίες σε Εορτές του Τριωδίου και περί αρετών (των ετών 1981-1991) Γ’. Έκδ. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2017, σελ. 155]

ΠΗΓΗ