ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ (04.06.2023)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

«καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου» (Πράξ. 2, 4)

Τὴν μεγάλη δεσποτικὴ ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς ἑορτάζει σήμερα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία. Μὲ τοὺς θεολογικοὺς καὶ βαθυστόχαστους ὕμνους ποὺ ψάλλονται σήμερα μεταφερόμαστε νοερὰ στὴν Ἁγία Πόλη, στὸ ὑπερῷο, ὅπου ἦσαν συγκεντρωμένοι ὁμοθυμαδὸν οἱ μαθητὲς τοῦ Κυρίου μὲ τὴν Παναγία Μητέρα Του. Ἐκεῖ βλέπουμε νὰ ἐκτυλίσσονται θαυμαστὰ γεγονότα. Συμπληρωνόταν ἤδη ἡ πεντηκοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τὸ Πάσχα, ὅταν ἕνας δυνατὸς θόρυβος, σὰν ὁρμητικὸς ἄνεμος, ἀκούστηκε πάνω ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα μὲ ἐπίκεντρο τὸ ὑπερῷο, ὅπου ἔμεναν οἱ μαθητὲς «προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει» (Πράξ. 1, 14).

Πύρινες γλῶσσες ἐμφανίσθηκαν πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι κάθε μαθητοῦ, οἱ ὁποῖες μαζὶ μὲ τὴν βίαιη πνοὴ ἦσαν τὰ ὁρατὰ σημεῖα τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔτσι, ἐκπληρώνεται ἡ ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου λίγο πρὶν ἀναληφθεῖ στοὺς οὐρανούς, ὅτι «Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας» (Πράξ. 1, 5). Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ἐκείνη ἄρχισε τὸ κοσμοσωτήριο ἔργο τῶν Ἀποστόλων, τὸ ὡραιότερο ἔργο ποὺ ἐπιτελέσθηκε ποτὲ πάνω στὴν γῆ καὶ τὸ ὁποῖο συνιστοῦσε τὴν καινούργια Δημιουργία τοῦ Θεοῦ, τὴν Ἐκκλησία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Πεντηκοστὴ χαρακτηρίζεται ὡς ἡ γενέθλια ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας.

Οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ ἐφοδιασμένοι μὲ νέες, πρωτόγνωρες πνευματικὲς δυνάμεις, ἐξόρμησαν μὲ ἐνθουσιασμὸ γιὰ τὸν εὐαγγελισμὸ τῆς οἰκουμένης. Ἀπὸ διστακτικοί καί φοβισμένοι γίνονται «λέοντες πῦρ πνέοντες». Ἀποστέλλονται γιὰ τὸ κτίσιμο ἑνὸς νέου κόσμου, ποὺ, ἤδη, εἶχε θεμελιωθεῖ στὸν βράχο τοῦ Γολγοθᾶ, στὸ Αἷμα τοῦ Θεανθρώπου καὶ ἐμψυχώνονται στὸ ἔργο τους αὐτὸ μὲ τὴν ζῶσα πνοὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι ἀρχίζουν νὰ κηρύττουν «τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. 2, 11). Ποταμοὶ θείας Χάριτος ρέουν ἀπὸ τὸ πνεῦμα καὶ τὴν καρδιά τους καὶ ποτίζουν καὶ δροσίζουν ἀναρίθμητες ψυχές. Κηρύττουν «Ἰησοῦν Χριστὸν ἐσταυρωμένον» καὶ ἀναστάντα καὶ καλοῦν τὸν λαὸ σὲ εἰλικρινῆ μετάνοια.

Ἔτσι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, πλάθεται ἡ νέα Δημιουργία, ἡ ὁποία γιὰ τὴν ἠθικὴ καὶ πνευματική της ὀμορφιὰ καὶ ἁρμονία προκαλεῖ τὸν θαυμασμὸ τοῦ κόσμου. Ἡ πρώτη Ἐκκλησία ἐμφανίζεται ὡς μία ἰδανικὴ πολιτεία. Ὄντως, Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ἡ ἁγνότητα, ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ ἀνυπόκριτη ἀγάπη εἶναι τὰ κυριώτερα χαρακτηριστικά της. Οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ προσεύχονταν, ἄκουγαν μὲ πόθο τὰ κηρύγματα τῶν Ἀποστόλων, κοινωνοῦσαν τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου καὶ ἐκδήλωναν μὲ ὅλη τους τὴν ψυχὴ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον.

Αὐτὸ, λοιπὸν, τὸ Ἅγιο Πνεὺμα ἐζωοποίησε τοὺς ἱεροὺς μαθητές, κατερχόμενο ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν. Βέβαια, καὶ σὲ ἄλλα σημεῖα τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀναφέρεται τὸ Πανάγιο Πνεῦμα. «καὶ πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος (Γεν. 2, 1) κατὰ τὴν δημιουργία. Ἐπίσης, ὁ Ἴδιος ὁ Θεὸς πρόσταξε τὸν Μωυσῆ: «καὶ σὺ λάλησον πᾶσι τοῖς σοφοῖς τῇ διανοίᾳ, οὓς ἐνέπλησα πνεύματος αἰσθήσεως…» (Ἐξ. 28, 3). Ὁ Θεὸς εἶχε δώσει στοὺς σοφοὺς τὸ δικό Του Πνεῦμα, δηλαδὴ τὶς σοφοποιὲς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ προφητάναξ Δαβὶδ στὸν πεντηκοστὸ ψαλμὸ παρακαλεῖ: «Πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου» (Ψαλμ. 50, 11). Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίζεται ὡς στύλος πυρὸς στὴν Παλαιὰ Διαθήκη (Ἐξ. 13, 22), ὡς περιστερὰ στὴν Καινὴ Διαθήκη κατὰ τὴν βάπτιση τοῦ Χριστοῦ, ὡς βιαία πνοὴ καὶ γλῶσσα πυρὸς κατὰ τὴν Πεντηκοστή (Πράξ. 2, 1).

Ποιὰ εἶναι τὰ σημεῖα τῆς παρουσίας Του; Εὐαγγελικὴ πτωχεία, δάκρυα προσευχῆς, ἀνόθευτη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλησίον ἀγάπη, καρδιακὴ χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, ἀγαθοσύνη, πίστη, πραότητα, ἐγκράτεια. Κάθε ἄνθρωπος ποὺ βαπτίζεται, σφραγίζεται μὲ τὴν δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ σὲ ὅλα τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας ἐπέρχεται ἡ ζωοποιὸς ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐπέρχεται γιὰ τὴν σωτηρία μας καὶ ἀπὸ ἀπερίγραπτη ἀγαθότητα. Ἔκανε τὴν φύση μας ὁμόθεο. Μᾶς ἔκανε μετόχους τῆς θείας Χάριτος. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔχει ὡς ὄχημα καὶ καθέδρα τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων. Ὅπως στοὺς πνευματοφόρους Ἀποστόλους εἶναι καὶ γιὰ ὅλους τοὺς Χριστιανούς, ἀνάλογα μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καθαρότητά τους. Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι γῆ καὶ σποδός, διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γίνεται Ἅγιος, ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τι ἔχουμε τὸ ὀφείλουμε στὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Μὲ τὴν βοήθειά Του συνειδητοποιοῦμε τὰ σφάλματά μας καὶ μετανοοῦμε, ἀναζητοῦμε τὸν Θεό. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γονατιστὸς παρακαλοῦσε νὰ δώσει τὴν χάρη τοῦ Πνεύματός Του στοὺς Χριστιανούς, ὥστε νὰ κατοικήσει ὁ Χριστὸς μέσα τους, γιὰ νὰ γνωρίσουν τὸ μέγεθος τῆς ἀγάπης Του (Ἐφ. 3, 13-19).

Οἱ θεοφόροι καὶ πλήρεις Ἁγίου Πνεύματος Πατέρες μᾶς διδάσκουν:

Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας: «Ἡ τελεία μάθησις τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ γίνεται στοὺς πιστοὺς μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τὸ μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου, τὸν πλοῦτο τῶν δωρεῶν τοῦ Χριστοῦ, μόνο μὲ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μποροῦμε νὰ γνωρίσουμε».

Ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Σήμερα φθάσαμε στὴν κορυφὴ τῶν ἀγαθῶν, σ’ αὐτὴν τὴν κορωνίδα τῶν ἑορτῶν. Βρισκόμαστε πιὰ στὴν πραγματοποίηση τῶν ἐπαγγελιῶν τοῦ Κυρίου. «Γιατὶ ἂν φύγω», λέγει, «θὰ σᾶς στείλω ἄλλον Παράκλητο καὶ δὲν θὰ σᾶς ἀφήσω ὀρφανούς» (Ἰω. 16, 6). Βλέπετε τὸ πατρικό Του ἐνδιαφέρον, τὴν ἀνέκφραστη φιλανθρωπία Του; Σήμερα μᾶς στέλνει ὡς δῶρο τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο μᾶς χορηγεῖ σήμερα ἄπειρα οὐράνια ἀγαθά. Μὲ τὴν χάρη Του ἀπαλλασσόμαστε ἀπὸ τὴν δουλεία τοῦ διαβόλου καὶ καλούμαστε στὴν ἐλευθερία τοῦ Χριστοῦ. Ὁδηγούμαστε στὴν οὐράνια υἱοθεσία, ξαναγεννιόμαστε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ καὶ ξεφορτωνόμαστε τὸ βαρὺ καὶ δυσβάστακτο φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν μας. Τόσο μεγάλη εἶναι ἡ δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!»

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ὑπογραμμίζει: «Ἡ Ἐκκλησία ὡς θεοσύστατο ἵδρυμα καθοδηγεῖται ἀπὸ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα ποὺ παραμένει σ’ αὐτὴν αἰώνια καὶ τὴν καθιστᾶ ἀλάθητο γνώμονα τῶν δογμάτων, «στῦλο καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας». Ἡ Ἐκκλησία ἀποφαίνεται γιὰ τὴν γνησιότητα καὶ τὸ κῦρος τῶν Ἁγίων Γραφῶν. Αὐτὴ μόνη μπορεῖ νὰ βεβαιώσει, νὰ ἑρμηνεύσει καὶ νὰ διατυπώσει τὶς ἀλήθειες ποὺ ἀποκαλύφθηκαν χάρη στὴν ἐπιστασία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. «Ὅποιος πιστεύει καὶ βαπτισθεῖ θὰ σωθεῖ». Αὐτὸς ὁ Ἴδιος ὁ Σωτήρας μας σύστησε τὸ ὁρατὸ θυσιαστήριο τῆς Ἐκκλησίας, Αὐτὸς ὁ Ἴδιος ὁ Σωτήρας μας ἀπαιτεῖ θεωρία καὶ πράξη. Στὴν Ἐκκλησία ὀφείλουμε νὰ πειθαρχοῦμε καὶ ἀπὸ αὐτὴν διδασκόμαστε τὶς ἀλήθειες καὶ τὴν σωτηρία μας».

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος διδάσκει: «Διὰ νὰ ἔλθη τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον νὰ κατοικήσει μέσα μας, πρέπει πρῶτα νὰ καθαρίσωμεν τὸ ἐσωτερικόν μας μὲ τὴν ταπείνωση. Διότι, ἂν περιμένωμεν νὰ ἔλθη ἀπὸ ἰδικήν μας γνῶσιν καὶ ἐξυπνάδα, δὲν ἔρχεται. Δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμεν ποτὲ ὅτι μέρα καὶ νύκτα ἔχομεν πλησίον μας τὸν διάβολον καὶ παρακεῖ τὸν ἄγγελον‧ μὰ ἐπειδὴ εὐκολώτερον εἶναι τὸ κακὀν, δυσκολώτερον δὲ καὶ πιὸ κοπιαστικὸν τὸ καλόν, πρέπει πολὺ νὰ προσέχωμεν, διὰ νὰ μὴν ἐξαπατώμεθα».

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος τονίζει: «Νὰ γίνουμε ἔμπλεοι Ἁγίου Πνεύματος. Ἐδῶ ἔγκειται ἡ οὐσία τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἂς ριχτοῦμε στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ Αὐτὸς θὰ μεταποιήσει τὰ πάντα μέσα μας. Θὰ φέρει τὴν χαρά, τὴν εἰρήνη, τὴν ταπείνωση, τὴν ἀγάπη, τὴν προσευχή. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ θὰ μᾶς ἀνακαινίσει. Ἂς στραφοῦμε σ’ Αὐτὸν μὲ πόθο, μὲ λαχτάρα, μὲ ἀφοσίωση, μὲ ἔρωτα. Ὁ Χριστὸς θὰ μᾶς τὰ δώσει ὅλα».

Ὁ Ὅσιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ σημειώνει: «Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τελειοποιεῖ τὸν ἄνθρωπο ὡς ὑπόσταση, ἐπειδὴ πλαταίνει τὴν καρδιά, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ χωρέσει ἡ Χάρις καὶ νὰ ἀποκτήσει συμπόνοια γιὰ τοὺς ἐλαχίστους (Ματθ. 18, 10). Μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ προσελκύουμε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ποὺ κτίζει τὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ στὴν καρδιά μας. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέγει ὅτι ‘‘οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν Ἰησοῦν Χριστὸν εἰμὴ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ’’ (Α΄ Κορ. 12, 3). Γι’ αὐτὸ ὅταν λέμε Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ‘‘ἐκ καθαρᾶς καρδίας’’ (Β΄ Τιμ. 2, 22) μὲ ταπείνωση καὶ προσοχή, ἔχουμε Πεντηκοστή».

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος συμπεραίνει: «Ὅλη ἡ βάση τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι νὰ σκέφτεται ὁ καθένας τὸν ἄλλον καὶ νὰ βάζει τὸν ἑαυτό του τελευταῖο… Γιὰ νὰ κατοικήσει στὸν ἄνθρωπο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα χρειάζεται πολλὴ αὐταπάρνηση, πολὺ φιλότιμο, ταπείνωση, ἀρχοντιά, θυσία. Νὰ ἀγωνισθοῦμε νὰ γνωρίσουμε τὸν ἑαυτό μας, νὰ κόψουμε τὰ πάθη μας, νὰ ἀποκτήσουμε τὶς ἀρετὲς κι ἔτσι θὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Κι ἂν ἔλθει τὸ θεῖο φῶς, τότε ὁ ἄνθρωπος ἀναπαύει καὶ τὸ περιβάλλον του καὶ ὁ ἴδιος ἐξελίσσεται πνευματικά. Γι αὐτὸ λέω ὅτι καλὰ εἶναι τὰ καλὰ φῶτα καὶ τὰ πολύφωτα, οἱ ἐφευρέσεις τοῦ ἐγκεφάλου, ἀλλὰ ἀνώτερο εἶναι τὸ θεῖο φῶς τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο φωτίζει τὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει θεῖο φωτισμὸ βλέπει πολὺ καθαρὰ τὰ πράγματα, πληροφορεῖται χωρὶς ἀμφιβολία, καὶ οὔτε ἐκεῖνος κουράζεται, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους πολὺ θετικὰ βοηθάει».

Χριστιανοἰ μου!

Ἀκούσαμε σήμερα ἕναν ὡραιότατο ὕμνο: «Φῶς ὁ Πατήρ, φῶς ὁ Λόγος, φῶς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ὅπερ ἐν γλώσσαις πυρίναις τοῖς Ἀποστόλοις ἐπέμφθη, καὶ δι’ Αὐτοῦ πᾶς ὁ κόσμος φωταγωγεῖται Τριάδα σέβειν Ἁγίαν». Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης μὲ μιὰ ἀποφθεγματικὴ φράση περιγράφει τὸ ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: «Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα», λέγει, «εἶναι τὸ ναοποιοῦν, ζωοποιοῦν, τελειοῦν». Ναοποιοῦν: Κάνει τὸν ἄνθρωπο κατοικητήριο καὶ ναὸ τοῦ Θεοῦ. Ζωοποιοῦν: Δίνει τὴν ζωή‧ ὄχι τὴν κατ’ ὄνομα – ‘‘ὄνομα ἔχεις ὅτι ζεῖς καὶ νεκρὸς εἶ’’ (Ἀποκ. 3, 1) - ἀλλὰ τὴν ἀληθινὴ ζωή, γιατὶ μᾶς ἑνώνει μὲ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς, τὸν Θεό. Τελειοῦν: Μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἐν Χριστῷ τελείωση, ποὺ εἶναι ἔργο ἀκριβῶς τῆς Χάριτός Του, ἀλλὰ καὶ τῆς δικῆς μας προαιρέσεως καὶ προσπάθειας. Γι’ αὐτὸ ὁ θεῖος Παῦλος μᾶς προτρέπει: «Μὴ λυπεῖτε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον» (Ἐφ, 5, 30). Μὴ λυπεῖτε μὲ τὴν ζωή σας τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τὸ διώχνετε ἀπὸ τὴν καρδιά σας. Ἀφήστε χῶρο νὰ σᾶς φωτίσει ἡ Χάρη Του.

Ἀδελφοί μου,

Ὅλοι μας ἔχουμε δεχθεῖ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀνάλογα μὲ τὴν ἀντοχὴ καὶ τὴν φύση μας. Πήραμε χαρίσματα, ὄχι γιὰ νὰ ἀργοῦμε, ἀλλὰ γιὰ νὰ πολεμᾶμε. Ἀξιούμεθα τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα ἀπὸ τὰ Μυστήρια, καὶ μάλιστα αὐτὸ τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Πρέπει νὰ ζητᾶμε ἀπὸ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα νὰ διατηρήσει τὴν Χάρη Του μέσα μας μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς μας. Μέλη αὐτῆς τῆς νέας Δημιουργίας τοῦ Χριστοῦ εἴμαστε κι ἐμεῖς. Ἂς παρακαλέσουμε τὸν Ἀγαθὸ Παράκλητο νὰ σκηνώσει μέσα μας, νὰ μᾶς σώσει ἀπὸ κάθε κηλίδα ἁμαρτιῶν καὶ νὰ σώσει τὶς ψυχές μας.

Ὁ ποιητὴς Βερίτης ψάλλει:

«Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὁλόφωτο χιτώνα μ’ ἔχει ντύσει.

Μία στιγμὴ μοῦ ἀνάβλυσε παντοτινὴ εὐτυχία.

Μία στιγμὴ μὲ γέννησε γιὰ τὴν ἀθανασία.

Κι ὅλο πιὰ φεγγοβολᾶ στὸ μέτωπο τὸ στέμμα

καὶ στὶς φλέβες μου κυλᾶ τὸ εὐγενικότερο Αἷμα». ΑΜΗΝ!

ΠΗΓΗ