Η μετάνοια της αμαρτωλής

Μητροπολίτης Πειραιώς Καλλίνικος Καρούσος

«Ἡ βεβυθισμένη τῇ ἁμαρτίᾳ εὗρε Σε λιμένα τῆς σωτηρίας».

Η παραβολή του Ασώτου και η σκηνή που μας υπενθυμίζει σήμερα η Εκκλησία έχουν το ίδιο δίδαγμα. Με τη διαφορά, ότι στην παραβολή εκτίθεται η θεωρία της μετανοίας, ενώ εδώ έχουμε έμπρακτη την εκδήλωση της ευσπλαγχνίας του ελεήμονος Θεού.

Από την συγκινητική σκηνή, που θα σας παρουσιάσω στη συνέχεια, ενεπνεύσθη και συνέθεσε τον υπέροχο ύμνο της η αρχόντισσα του Βυζαντίου Κασσιανή. Δεν ήταν αμαρτωλή η Κασσιανή, όπως ανιστόρητα λένε μερικοί. Στον ύμνο της περιγράφει με άφθαστη πνοή και δύναμη μια σκηνή, που συνέβη, όταν ο Κύριος βρισκόταν στη γη. Και η οποία σκηνή αποτελεί το επίκεντρο της σημερινής λατρευτικής συνάξεως της Εκκλησίας μας.

***

Ποία ήταν η σκηνή και πού εξετυλίχθη;

Κάποιος, ονόματι Σίμων, προσεκάλεσε τον Κύριο σε γεύμα. Όχι για να Τον τιμήσει. Όχι από ευλάβεια και σεβασμό προς το Διδάσκαλο. Ούτε γιατί πίστευε στη θεία αποστολή Του. Αλλά μάλλον από λόγους επιδείξεως. Ήθελε να ιδεί ο κόσμος, ότι φιλοξενεί Αυτόν, που είχε όνομα μεγάλου θεραπευτού και διδασκάλου. Και γι’ αυτό η φιλοξενία του ήταν ψυχρή. Δεν πλένει τα πόδια του Κυρίου, όπως συνήθιζαν να κάνουν σε κάθε επιφανή φιλοξενούμενο. Δεν Του κάνει φιλοφρονήσεις. Δεν εκδηλώνει τον ενθουσιασμό του για τον Μέγα επισκέπτη του.

Ο Κύριος εδέχθη και πήγε στο σπίτι του Σίμωνος. Πολλοί άλλοι καλεσμένοι ευρίσκοντο εκεί. Το σπίτι ήταν γεμάτο από κόσμο, από φίλους του Σίμωνος, ίσως δε και από μερικούς φιλοπερίεργους.

Έξω στην πόρτα πλησιάζει μια αμαρτωλή. Την γνωρίζουν όλοι. Οι πάντες της ρίχνουν ματιές περιφρονήσεως. Είναι η παραστρατημένη της γειτονιάς.

Η γυναίκα διστάζει να μπει μέσα. Στην καρδιά της γίνεται μια πάλη. Τα πόδια της τρικλίζουν. Μα να, νικά τους δισταγμούς της. Αποφασίζει και εισέρχεται.

Όλων τα μάτια πέφτουν τώρα επάνω της. Άλλοι γελούν ειρωνικά. Άλλοι φυλάγονται μη και ακουμπήσει επάνω τους και μολυνθούν. Και άλλοι κάτι σιγοψιθυρίζουν στους διπλανούς τους. Η δύστυχη τρέμει. Έχει τα μάτια κατεβασμένα κάτω. Η καρδιά της κτυπά δυνατά. Το πρόσωπό της είναι χλωμιασμένο. Μα προχωρεί. Προχωρεί προς το μέρος του Διδασκάλου.

Εκείνος της ρίχνει ένα βλέμμα γεμάτο από οίκτο, από ευσπλαγχνία και συμπόνοια. Για τους αμαρτωλούς δεν ήλθε στη γη;

Η μετάνοια της αμαρτωλής

Η αμαρτωλή δεν μπορεί πια να συγκρατηθεί. Αρχίζει να κλαίει με αναφιλητά. Αψηφά τις ειρωνείες των καλεσμένων και γονατίζει μπροστά στον Κύριο. Του αγκαλιάζει τα πόδια και τα πλένει με τα δάκρυα της μετανοίας της. Και με τα μαλλιά της κεφαλής της, τα οποία χρησιμοποιούσε άλλοτε για να προσελκύει τα θύματά της, σκουπίζει τα πόδια του Κυρίου. Και μετά βγάζει από τον κόρφο της ένα δοχείο γεμάτο με πολύτιμο μύρο, που είχε κρυμμένο, και το ρίχνει στα άγια πόδια του Κυρίου.

Η σκηνή είναι αφάνταστα συγκινητική. Ο Κύριος δέχεται τη μετάνοια της αμαρτωλής. Την συγχωρεί και της θεραπεύει τα τραύματα της ψυχής της. «Ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι» είναι ο παρήγορος λόγος Του.

Οι άλλοι κοιτάζουν με αγανάκτηση. Πώς αυτός -σκέπτονται- που κάνει τον Προφήτη, καταδέχεται την αμαρτωλή;

Όμως ο καρδιογνώστης Κύριος του δίδει το πρέπον μάθημα. Σίμων, λέγει, ήλθα στο σπίτι σου. Φίλημα δεν μου έδωσες, ενώ η γυναίκα αυτή ασπάσθηκε συντριμμένη τα πόδια μου. Δεν άλειψες την κεφαλήν μου με έλαιον, ενώ αυτή μου έριξε μύρο. Δεν έπλυνες τα πόδια μου, ενώ αυτή τα έπλυνε με τα δάκρυά της. Γι’ αυτό «ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ».

***

Μέγα δίδαγμα μετανοίας.

Κι εμείς είμαστε ένοχοι, αδελφοί μου. Άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο, έχουμε λερώσει την ψυχήν μας. Ο χιτώνας μας δεν είναι λευκός. Η πλανεύτρα αμαρτία μας έχει παρασύρει.

Αμφιβάλλετε; Ρίξτε μια ειλικρινή ματιά στον εσωτερικό σας κόσμο. Κάνετε μια αυτοκριτική των πράξεών σας. Ω! «ἐὰν εἴπωμεν, ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν» μας φωνάζει ο Απόστολος Ιάκωβος.

Και ημπορεί μεν να μας εφύλαξε ο Θεός από θανάσιμες πτώσεις. Όμως και αυτά, που θεωρούμε δήθεν μικρά και ασήμαντα σφάλματα, δημιουργούν ενοχήν ενώπιον του Θεού. Ενοχήν, που εάν δεν την ξεπλύνουμε με ειλικρινή μετάνοια μπορεί να μας χωρίσει αιώνια από την αγκάλη του Επουρανίου μας Πατρός. Γι’ αυτό, εφ’ όσον είτε λίγο είτε πολύ έχουμε μιμηθεί την αμαρτωλή σε παραστρατήματα και αμαρτίες, να την μιμηθούμε και στην μετάνοιά της. Ο Σωτήρας μας μάς περιμένει. Μην αναβάλλουμε ούτε στιγμή. Εφ’ όσον έχουμε βυθισθεί στην αμαρτία, ας βρούμε κοντά στον Χριστό το λιμάνι της σωτηρίας. Για να αισθανθούμε κι εμείς την ανακούφιση, που ένοιωσε η αμαρτωλή, όταν άκουσε από το στόμα του Κυρίου: «ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι».

Μητροπολίτης Πειραιώς Καλλίνικος Καρούσος, Η Εβδομάδα των Παθών, Δ΄ έκδ., Αθήνα 1983