ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (Ε' ΛΟΥΚΑ) 30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022

ΚΥΡΙΑΚΗ  Ε΄ ΛΟΥΚΑ

«ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ» (Λουκ. 16, 24)

Ἀπὸ ἀναισθησία ψυχῆς ἔπασχε ὁ πλούσιος τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Τὸ πάθος τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου, ὁ ὁποῖος κατέκειτο στὸν πυλῶνα καταπληγωμένος καὶ περίμενε τὰ ψίχουλα γιὰ νὰ τραφεῖ, δὲν προκαλοῦσε κανένα συναίσθημα λύπης στὸν πλούσιο. Δὲν συνεκινεῖτο καθόλου ἀπὸ τὴν θλίψη τοῦ πτωχοῦ. Μὲ ἀπάθεια τὸν ἔβλεπε ἀπὸ τοὺς μεγαλοπρεπεῖς πυλῶνες τοῦ ἀνακτόρου του νὰ ὀδυνᾶται ἀπὸ τοὺς πόνους. Ἡ ἀπανθρωπία τοῦ εἶχε κλείσει τὴν καρδιά. Τὸν πλοῦτο τὸν θεωροῦσε δικό του κτῆμα καὶ τὸν σπαταλοῦσε γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τῶν ἡδονῶν του. Ἀγνώμων καὶ ἀχάριστος πρὸς τὸν Θεὸ ποὺ τοῦ ἐχάρισε τὰ πλούτη, δὲν ἀνταπέδωσε τὴν εὐεργεσία, ἀλλὰ τὰ σκορποῦσε θεραπεύοντας τὰ πάθη του.

Ἀγνόησε ὁ ἀνελεήμων πλούσιος ὅτι ἡ πραγματικὴ ἀγάπη βρίσκεται στὴν ἀγάπη γιὰ τὸν πλησίον, ὅτι δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη χαρὰ ἀπὸ αὐτὴν ποὺ προσφέρει ἡ ἐλεημοσύνη. Ἀγνόησε ὅτι ἐκεῖνος ποὺ πλουτίζει ἄλλους, πλουτίζει γιὰ τὸν ἑαυτό του αἰώνιο πλοῦτο, ἀδαπάνητο καὶ ἀληθινό. Καὶ ἐπιπλέον, δὲν σκέφθηκε ποτὲ ὅτι κάποτε θὰ ἔδινε λόγο γιὰ τὴν διαχείριση τοῦ πλούτου ποὺ τοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεὸς καὶ ὅτι θὰ τιμωρηθεῖ γιὰ τὴν ἀσπλαχνία καὶ τὴν σκληροκαρδία του.

Τὶ εἶναι ἡ ἐλεημοσύνη; Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης μᾶς δίνει ἕνα θαυμάσιο ὁρισμό. Λέγει ὅτι εἶναι «ἐπίτασις τῆς ἀγάπης, ὁ ἔλεος». Εἶναι δηλαδὴ δυνάμωμα τῆς ἀγάπης. Ὅπως ἡ θηριωδία καὶ ἡ σκληρότητα γεννᾶται ἀπὸ τὸ μῖσος, ἔτσι καὶ ἀπὸ τὴν ἀγάπη βλασταίνει ἡ ἐλεημοσύνη.  Ἐλεημοσύνη εἶναι ἡ συμπάθεια πρὸς τὶς ψυχικὲς καὶ σωματικὲς ἀνάγκες τοῦ πλησίον. Γιὰ τὴν τήρηση τῶν ἄλλων ἐντολῶν ὁ Κύριος ὁρίζει ὡς ἔπαθλο τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν‧  ἐνῶ γιὰ ἐκείνους ποὺ θὰ φανοῦν ἐλεήμονες καὶ οἰκτίρμονες πρὸς τοὺς ἄλλους ἔβαλε ἀκόμα μεγαλύτερο ἔπαθλο: «ἔσεσθε», λέει, «υἱοὶ τοῦ Ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς»  (Λουκ. 6, 35).

Στὸ ἱερὸ βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης Τωβὶτ (4, 7) ἀναφέρεται: «Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ παντὸς πτωχοῦ καὶ ἀπὸ σοῦ οὐ μὴ ἀποστραφῇ τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ».  Ὁ Θεὸς δηλαδὴ ἀνταμείβει καὶ εὐλογεῖ τὸν ἐλεήμονα, ἐνῶ ἡ πράξη τῆς ἐλεημοσύνης ἀποτελεῖ γιὰ τὸν ἄνθρωπο τιμὴ. Ἀλλὰ καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος λέγει: «ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. 25, 40). Δηλαδὴ αὐτὸς ποὺ ἐλεεῖ ὅποιον βρίσκεται σὲ δύσκολη θέση εἶναι σὰν νὰ τὸ κάνει γιὰ τὸν Θεό.

Ἀγαπητοί μου,

Κάνοντας ἐλεημοσύνη ὁμοιάζουμε μὲ τὸν πολυεύσπλαγχνο Θεὸ καὶ Πατέρα μας (Λουκ. 6, 36) καὶ ἀκολουθοῦμε τὰ ἴχνη τοῦ Κυρίου μας, ὁ Ὁποῖος γιὰ ἐμᾶς «ἐπτώχευσεν πλούσιος ὤν, ἵνα ἡμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτίσωμεν» (Β΄ Κορ. 7, 9). Ἕνας ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους καρποὺς ποὺ προσφέρει ἡ ἐλεημοσύνη σὲ ὅποιον τὴν ἀσκεῖ εἶναι ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν του. Τὸ διδάσκει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη: «ἐλεημοσύνη ἐκ θανάτου ῥύεται καὶ αὕτη ἀποκαθαριεῖ πᾶσαν ἁμαρτίαν» (Δαν. 4, 24 καὶ Παρ. 5, 27). Μᾶς τὸ ἐπισημαίνει καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη: «ἡ ἀγάπη καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν» (Α΄ Πέτρ. 4, 8).

Δὲν εἶναι ἐλεημοσύνη μόνον ἡ προσφορὰ ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἀλλὰ καὶ ὁ πνευματικὸς λόγος, ἡ προσευχή, ἡ παρηγορία καὶ ἡ στήριξη τῶν ἀνθρώπων ποὺ βρίσκονται σὲ δοκιμασίες καὶ γενικὰ δύσκολες περιστάσεις τῆς ζωῆς. Κυρίως ἀπὸ αὐτὰ ἔχει ἀνάγκη ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος. Σήμερα ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ δὲν βασανίζονται ἀπὸ τὴν ἔλλειψη ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ ἄγχος, τὴν μοναξιά, τὴν περιφρόνηση, ἀπὸ ἐμμονές, ἀπὸ ἰδεολογίες, καὶ γενικὰ ἀπὸ τὴν ἀπουσία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν ζωή τους. Οἱ Ἅγιοι κάθε ἐποχῆς μὲ τὴν χάρη ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεός, εὐεργέτησαν πολλοὺς συνδέοντάς τους μὲ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς χαρᾶς ποὺ εἶναι ὁ Χριστός.

Τὰ μυρίπνοα ἄνθη τοῦ παραδείσου, οἱ θεῖοι Πατέρες, μᾶς προσφέρουν τὰ ἀρώματα τῶν ἱερῶν διδασκαλιῶν τους.

Ὁ Μ. Βασίλειος: «Δὲν ἐλέησες, δὲν θὰ ἐλεηθεῖς. Δὲν ἄνοιξες τὴν πόρτα, θὰ ἐκδιωχθεῖς ἀπὸ τὴν Βασιλεία. Δὲν ἔδωσες ψωμί, δὲν θὰ λάβεις τὴν αἰώνια ζωή».

Ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ἂς μὴ μακαρίζουμε τοὺς πλούσιους, ἀλλὰ ἐκείνους ποὺ ζοῦν ἐνάρετα. Ἂς μὴ ταλανίζουμε τοὺς φτωχούς, ἀλλὰ ἐκείνους ποὺ ζοῦν μέσα στὴν κακία. Ἂς μὴν ἐξετάζουμε τὴν ἐξωτερικὴ ἐνδυμασία, ἀλλὰ ἐξετάζοντας καθενὸς τὴν συνείδηση καὶ ἐπιδιώκοντας τὴν χαρὰ καὶ τὴν ἀρετὴ ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὰ κατορθώματα, ἂς μιμηθοῦμε τὸν Λάζαρο, καὶ πλούσιοι καὶ φτωχοί. Πρέπει συνεχῶς νὰ ἑτοιμαζόμαστε γιὰ τὴν ἔξοδό μας. Διότι τὶ θὰ συμβεῖ ἂν ὁ Κύριος ἀποφασίσει νὰ μᾶς καλέσει ἀπόψε; Τὶ ἂν αὔριο; Εἶναι ἄγνωστο τὸ μέλλον, γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ ἀγωνιζόμαστε διαρκῶς καὶ νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι γιὰ ἐκεῖνο τὸ ταξίδι».

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ  Θεολόγος: «Ἅπλωσε τὰ χέρια σου ὄχι στὸν οὐρανό, ἀλλὰ στὰ χέρια τῶν φτωχῶν. Τότε ἄγγιξες τὴν ἴδια τὴν κορυφὴ τοῦ οὐρανοῦ».

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: «Τὸ μεγαλεῖο τῆς ἐλεημοσύνης δὲν κρίνεται ἀπὸ τὴν προσφορά, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν προθυμία αὐτοῦ ποὺ προσφέρει. Ὁ ἐλεήμονας ἐλεεῖ καὶ δανείζει καὶ τὸ σπίτι του εἶναι γεμᾶτο ἀγαθά, γιατὶ ὁ Θεὸς εὐλογεῖ καὶ αὐτὸν καὶ τὸ σπίτι του.  Αὐτὸς ἔχει γίνει πιστὸς οἰκονόμος καὶ ὅσα τοῦ δόθηκαν θεωρεῖ ὅτι εἶναι ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ ἐλεήμονας ἀγαπιέται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ σώζεται ἀπὸ Αὐτὸν ὅταν κινδυνεύει. «Ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾶ ὁ Θεός» (Β΄ Κορ. 9, 7). Ὁ ἐλεήμονας κάνει τὴν ἐλεημοσύνη του κρυφά, διότι ἡ καρδιά του ὠθεῖται ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον καὶ ὄχι ἀπὸ φιλοδοξία. Ὁ ἐλεήμονας στέκεται σὰν ἐλιὰ φορτωμένη καρπό. Αὐτὸς θὰ γίνει κληρονόμος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀνελεήμονας εἶναι ἄνθρωπος δυστυχισμένος, διότι ἡ καρδιά του οὐδέποτε αἰσθάνθηκε τὴν χαρὰ τῆς εὐεργεσίας καὶ τῆς ἐλεημοσύνης».

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος σὲ κήρυγμά του τὸ 1937 διδάσκει τὶς μοναχές: «Ἡμεῖς δὲν ἔχομεν ὑπάρχοντα διὰ νὰ δώσωμεν εἰς τοὺς πτωχούς ἐλεημοσύνην‧ εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐλεοῦμεν καθημερινῶς τὴν ψυχήν μας, ποὺ τὴν ἔχομεν πιὸ πλησίον μας. Νὰ τὴν ἔχωμεν ἐν χαρᾷ, ἐν εἰρήνῃ. ἐν πραότητι, ἐν ὑπομονῇ, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν κατανύξει καὶ μὲ ὅλες τὶς ἀρετές. Αὐτὲς θὰ τὴν ἐλεήσουν, αὐτὲς θὰ τὴν βοηθήσουν, αὐτὲς θὰ τῆς δώσουν φτερὰ νὰ πετάξη. Ὅταν θὰ ἐξέλθη ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὸ βρωμισμένο τοῦτο σῶμα, μὲ τὶ χαρὰ θὰ πορευθῆ ἡ ψυχὴ εἰς τὸν οὐρανόν! Ὁ ἐλεῶν πτωχὸν δανείζει Θεόν. Ἡ ψυχή μας εἶναι ὁ πλησίον μας».

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἐπισημαίνει: «Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀγαθὰ ἀποκτοῦν σήμερα οἱ ἄνθρωποι, τόσο πιὸ πολλὰ προβλήματα ἔχουν. Οὔτε τὸν Θεὸ εὐχαριστοῦν γιὰ τὶς εὐεργεσίες Του οὔτε τὴν δυστυχία τῶν συνανθρώπων τους βλέπουν γιὰ νὰ κάνουν καμιὰ ἐλεημοσύνη. Ἡ ἐλεημοσύνη καὶ ἡ καλωσύνη βοηθᾶνε τὴν καρδιά του‧ ἐνεργοῦν ὅπως τὸ λάδι στὴν σκουριασμένη κλειδαριά. Ἡ σκληρὴ καρδιὰ μαλακώνει κοντὰ στὶς πληγωμένες ψυχές. Γίνεται εὐαίσθητη καὶ ταπεινή. Ἡ ἐλεημοσύνη στοὺς πονεμένους, χῆρες, ὀρφανὰ πάρα πολὺ βοηθάει καὶ γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῶν κεκοιμημένων. Γιατὶ ὅταν δίνει κανεὶς ἐλεημοσύνη γιὰ κάποιον κεκοιμημένο, οἱ ἄλλοι λένε: ‘‘Θεὸς σχωρέστον! Νὰ ἁγιάσουν τὰ κόκκαλά του!’’ Ἂν τύχει κάποιος νὰ ἔχει ἀρρώστιες,νὰ μὴν μπορεῖ νὰ δουλέψει, νὰ ἔχει χρέη καὶ σὲ μιὰ δύσκολη περίσταση τὸν βοηθήσεις καὶ πεῖς: ‘‘πάρτα γιὰ τὴν ψυχὴ τοῦ τάδε’’, θὰ πεῖ καὶ αὐτός: ‘‘Θεὸς σχωρέστον! Νὰ ἁγιάσουν τὰ κόκκαλά του’’! Κάνουν δηλαδὴ καρδιακὴ προσευχὴ καὶ αὐτὸ εἶναι ποὺ βοηθάει τοὺς κεκοιμημένους».

Εὐσεβὲς ἐκκλησίασμα,

Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Τσαλίκης ἔλεγε: «Πέντε δίνω, δέκα μοῦ στέλνει ὁ Θεός». Ὅσο δίνουμε ἐκεῖ ποὺ πρέπει, συνάγουμε θησαυροὺς στὸν οὐρανό, «ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν» (Ματθ. 6, 19). Ἡ εὐτυχία δὲν βρίσκεται στὸ χρῆμα, ἂν εἶναι φτωχὴ ἡ ψυχή μας. Καὶ πάλι, δὲν παθαίνουμε τίποτα ἀπὸ τὴν φτώχεια, ἂν εἶναι πλούσια ἡ ψυχή μας. Ἂν κάτι μᾶς φέρνει πλησιέστερα πρὸς τὸν Θεὸ καὶ μᾶς κάνει νὰ Τοῦ μοιάσουμε, αὐτὸ εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἐλεημοσύνη. Ἂς ἐπιδιώξουμε, λοιπόν, νὰ ἔχουμε στὴν καρδιὰ καὶ στὴν ζωή μας τὸν Ἐλεήμονα Θεό. Ἀπαύγασμα αὐτῆς τῆς γεύσης τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ θὰ εἶναι ὅτι θὰ γίνουμε καὶ ἐμεῖς ὁπωσδήποτε ἐλεήμονες πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας. Ἔτσι θὰ ἀναδειχθοῦμε σὲ εἰκόνες τοῦ Πανάγαθου καὶ Πανοικτίρμονος Θεοῦ, ὥστε ἡ πατρική Του φωνή «ὁ ἐλεῶν Θεὸν δανείζει πτωχόν» (Παρ. 19, 17) νὰ ἀντηχήσει στὰ αὐτιά μας καὶ νὰ καταστοῦμε τοῦ Παραδείσου οἰκήτορες.

Ἀδελφοί μου,

Ὅταν ἔλθει ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς ἐξόδου μας ἀπὸ τὸν μάταιο τοῦτο κόσμο, θὰ εἴμαστε ἀπολύτως βέβαιοι ὅτι ὁ φιλάνθρωπος Πατέρας μας θὰ μᾶς καλοδεχτεῖ, γιατὶ τὶς ἁμαρτίες μας θὰ τὶς ἔχει ἁπαλύνει ἡ ἀγαπητική μας διάθεση πρὸς τοὺς ἀδελφούς μας. Καὶ τὸ σπουδαιότερο, θὰ ἀκούσουμε ἀπὸ τὸ στόμα Του: «μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται» (Ματθ. 5, 7). ΑΜΗΝ!

ΠΗΓΗ