ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΛΟΥΚΑ

«Ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα...» (Λουκ. ιδ´, 16)

Ἡ παραβολή τοῦ μεγάλου Δείπνου, πού συνδέεται μέ τίς παραβολές τοῦ γάμου, ἀπό τήν συνάφεια στήν ὁποία βρίσκεται στήν Ἁγία Γραφή καί ἀπό τίς ἑρμηνεῖες τῶν ἁγίων Πατέρων, δηλώνει «τήν Οἰκονομίαν» τοῦ Σωτῆρος, δηλαδή τήν Ἐνανθρώπιση τοῦ Χριστοῦ, «τό συμπόσιον τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν», «τήν ἐν Χριστῷ πανήγυριν», «τήν ἀνέκφραστον ἀπόλαυσιν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ».

Ἐπειδή ὅμως ἡ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, οἱ γάμοι τοῦ Ἀρνίου μέ τούς πιστούς, ἐκφράζεται στό μέγα μυστήριο τῆς Ζωῆς, στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας, κατά τό ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος λαμβάνει τήν μακαρία θέωση μέ τήν ἄμεση ἕνωση μέ τόν ζῶντα καί ζωοποιό Χριστό, καί ἐπειδή μέσα στήν Θ. Εὐχαριστία ὁ ἄνθρωπος μεταλαμβάνει τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ γι᾿ αὐτό δέν νομίζουμε ὅτι πρόκειται γιά ἀλληγορία ἡ διδασκαλία, ὅτι τό Μέγα Δεῖπνο εἶναι ἡ θεία Εὐχαριστία.

Ἄλλωστε, ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν ἐκφράζεται καί βιοῦται μέσα σέ αὐτό τό μυστήριο καί εἶναι ἕνας λόγος γιά τόν ὁποῖο «οἱ τά πάντα καλῶς διαταξάμενοι ἅγιοι Πατέρες» ὅρισαν νά λέγεται αὐτή ἡ παραβολή πρίν ἀπό τήν μεγάλη ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, σάν προετοιμασία γιά τήν θεία Κοινωνία.

Στήν προπτωτική κατάσταση ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἦταν καθαρός καί εἶχε κοινωνία μέ τόν Θεό καί τούς ἀγγέλους. Τό σῶμα ἦταν ὑποτεταγμένο στήν ψυχή καί ἐτρέφετο ἀπό αὐτήν. Μετά τήν πτώση ἀποδιοργανώθηκε τελείως ὁ ἄνθρωπος. Ἀφοῦ ἔχασε τό πραγματικό του κέντρο, τήν πραγματική κοινωνία μέ τόν Θεό, ἀποδιοργανώθηκε καί ἐσωτερικά. Ἡ ψυχή, ἀφοῦ ἔχασε τήν Χάρη, θέλει νά τραφῆ ἀπομυζώντας τό σῶμα, καί ἔτσι γεννιοῦνται τά ψυχικά πάθη. Τό σῶμα μή μπορώντας νά τραφῆ ἀπό τήν ψυχή, αἰχμαλωτίζεται ἀπό τήν ὕλη καί ζητᾶ ἀπό ἐκεῖ νά ἱκανοποιηθῆ, μέ ἀποτέλεσμα νά γεννιοῦνται τά σωματικά πάθη. Ἔχουμε πλήρη ἐσωτερική ἀποδιοργάνωση.

Ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ καί Λόγου διόρθωσε τό σφάλμα αὐτό τοῦ Ἀδάμ. Ἐπανέφερε τήν κανονική τάξη στήν ἀνθρώπινη φύση. Αὐτήν τήν ἐπανόρθωση τήν βιώνουν οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πού μέ τήν θεία Χάρη ἐπανέρχονται στήν προπτωτική κατάσταση καί μάλιστα σέ ἀνώτερο βαθμό. Ἔτσι μέ τήν θεία Κοινωνία τρέφεται ἡ ψυχή καί ἐν συνεχείᾳ ἡ ψυχή διοχετεύει ὅλη τήν ζωή τοῦ Θεοῦ καί στό σῶμα καί ἐπέρχεται ἡ θεραπεία. Διότι, κατά τόν Νικόλαο Καβάσιλα, δέν προσλαμβάνει τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ προσλαμβάνει τήν ψυχή καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου. Γι᾿ αὐτό ἡ θεία Κοινωνία εἶναι ἡ πραγματική «βρῶσις... καί πόσις ἀληθινή».

Δυστυχῶς στήν πρόσκληση τοῦ Χριστοῦ νά συμμετάσχουν ὅλοι στήν ἐπαναφορά τους στήν προπτωτική καί σέ ἀνώτερη ἀκόμη κατάσταση, νά ἀπολαύσουν τήν θεία καί ζωοποιό Χάρη, νά συμμετάσχουν στό Δεῖπνο τῆς ἀγάπης Του, ὑπῆρξαν πολλοί ἀρνητές. Ὁ Κύριος τούς χώρισε σέ τρεῖς κατηγορίες. Ἄς παραμείνουμε στήν μία πού ἀπασχολεῖ σχεδόν ὅλους μας.

             «Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε καί πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά» (Λουκ. ιδ', 19).

Ἡ ἐργασία γίνεται αἰτία μή ἐκκλησιασμοῦ καί μή ἐκκλησιοποιήσεως τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι τρομερά ὑποδουλωμένος στήν ἐργασία. Εἶναι ὑποταγμένος σέ χρονικούς προσδιορισμούς, δοῦλος τοῦ χρόνου. Μετράει τήν ζωή του μέ τά ὀκτάωρα καί τίς ἐργάσιμες μέρες. Δέν μπορεῖ νά καταλάβη ὅτι πρέπει νά ἐργάζεται γιά νά ζῆ καί ὄχι νά ζῆ γιά νά ἐργάζεται. Ὁ Χριστός δέν ἀρνεῖται τήν τιμία ἐργασία, ἀλλά δέν τήν ἀπολυτοποιεῖ. Δέν τήν θεωρεῖ σάν τό ἀπαραίτητο στοιχεῖο τῆς εὐτυχίας τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι ἕνα ἐργόχειρο στήν ζωή μας. Τό κέντρο τῆς ἐπιδιώξεώς μας εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ ζωή, ἡ ἕνωσή μας μέ τόν Θεό, ἡ ἀποδέσμευση ἀπό τήν δουλεία τοῦ χρόνου, ἡ ἐλευθέρωσή μας ἀπό τήν τυραννία τοῦ ἐνθάδε καί ἡ βίωση τοῦ αἰωνίου.

Ὅλα τά σύγχρονα οἰκονομικά συστήματα χύνουν πολλή μελάνη καί καταναλίσκουν μεγάλες δυνάμεις γιά νά βελτιώσουν τούς ὅρους ἐργασίας τῶν ἀνθρώπων καί νά κάνουν ἔτσι ἀνθρωπινότερη τήν ζωή. Αὐτό ἀπό μιά ἄποψη δέν εἶναι καταδικάσιμο. Εἶναι ὅμως κολάσιμο ὅταν ἀφ᾿ ἑνός μέν βλέπουν τόν ἄνθρωπο σάν σῶμα, ἀφ᾿ ἑτέρου δέ προχωροῦν πιό πέρα γιά νά ρωτήσουν μέ δυσπιστία: «τί ἔκανε ὁ Χριστός γιά τήν ἐργασία καί τίς οἰκονομικές ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου; Ὁ Χριστός, λένε, μίλησε μόνον γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς». Αὐτή ὅμως ἡ ἐρώτηση εἶναι ἐπιπόλαια. Γιατί ὁ Κύριος μέ τήν διδασκαλία Του καί τό ἔργο Του δέν ἐπεδίωξε μιά βελτίωση τῆς ἐργασίας, ἀλλά τήν μεταμόρφωσή της.

Ἡ Ὀρθοδοξία δέν συνδέεται μέ τόν δυαλισμό (δυϊσμό), δηλαδή μέ τήν θεωρία ἐκείνη κατά τήν ὁποία γίνεται διάκριση μεταξύ τῆς ὕλης καί τοῦ πνεύματος, μεταξύ τῶν ὑλικῶν καί πνευματικῶν ἀγαθῶν. Ἀλλά τά ὑλικά ἀγαθά θεωροῦνται δῶρα Θεοῦ πού λαμβάνουν μεγάλη ἀξία ὅταν τά προσφέρουμε ὡς ἀντίδωρα στόν Θεό γιά τήν δόξα Του. Μέ ἄλλα λόγια στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία λέμε ὅτι καί τά ὑλικά μποροῦν νά γίνουν πνευματικά, καθώς ἐπίσης τά πνευματικά μποροῦν νά μετατραποῦν σέ ὑλικά. Τό μυστικό τῆς μετατροπῆς τῆς ὕλης σέ πνευματικό γεγονός εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ καί ἡ σύνδεσή μας μαζί Του.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὅταν, λοιπόν, κατά τήν διάρκεια τῆς ἐργασίας μας, ἐπιδιώκουμε νά τηροῦμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅσο κι ἄν μᾶς κοστίζη, καί φροντίζουμε νά ἔχουμε μνήμη Θεοῦ, μέ τήν προσευχή, τότε ἡ ἐργασία γίνεται παράγοντας σωτηρίας. Ὄχι ἁπλῶς βελτιώνεται, ἀλλά μεταμορφώνεται. Μπορεῖ νά εἶναι λίγα τά χρήματα ἀπό μιά τέτοια ἐργασία, ἀλλά ἡ χαρά καί ἡ εὐλογία πού παίρνουμε εἶναι ὁ μεγαλύτερος πλοῦτος, πού δέν ἐξαγοράζεται μέ τίποτε, οὔτε συγκρίνεται μέ τίποτε.

Ἡ Ὀρθοδοξία δέν ἐνδιαφέρεται νά φέρη ἁπλῶς τόν ἄνθρωπο στόν Οὐρανό, ἀλλά νά κατεβάση τόν Οὐρανό στήν γῆ ,καί αὐτό γίνεται πραγματικότητα στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας.

ΠΗΓΗ