2021 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 29 – ΑΠΟΤΟΜΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Η ΑΠΟΤΟΜΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ (Μαρκ. 6, 14-30)

†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

(Διασκευή ομιλίας στην Ι. Μονή Προφ. Ηλία Πρέβεζας στις 29/8/2000)

Το σκοτεινό βάθος

Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, του οποίου την μνήμη τελούμε σήμερα, ήταν ο πιο μεγάλος Προφήτης και κατά την μαρτυρία του Κυρίου μας, ο αγιότερος άνθρωπος, μετά από την Παναγία, που πέρασε στον κόσμο. Καταλαβαίνει, λοιπόν, κανείς πόσο φοβερό έγκλημα ήταν μια άσχημη τοποθέτηση απέναντι αυτού του ανθρώπου. Και ακόμη χειρότερα, τι φοβερό έγκλημα, τι μεγάλη αμαρτία, ήταν η φυλάκισή του και η αποκεφάλισή του στην φυλακή!

Οι άγιοι πατέρες παρουσιάζουν το γεγονός αυτό με τα μελανότερα χρώματα. Όταν όμως παρακολουθήσουμε να δούμε πώς συνέβη η θανάτωση του Τιμίου Προδρόμου, βλέπουμε, αδελφοί μου, την παγίδα του διαβόλου, που μπλέκει στο χειρότερο, ανθρώπους με εντελώς ήρεμη και αγαθή διάθεση. Και τους μπλέκει τόσο πολύ, που αν παρακολουθήσει την εξέλιξη των γεγονότων με διάθεση να συμπονέσει τους πρωταγωνιστές του εγκλήματος, θα έπρεπε για όλα τα πρόσωπα που έλαβαν μέρος στο φρικτό γεγονός, της Αποκεφαλίσεως του Προδρόμου, να κλαίει από συγκίνηση και συμπόνια. Εκτός βέβαια από ένα πρόσωπο το οποίο ήταν όντως δαιμονικό αλλά βρίσκεται στα μετόπισθεν και δεν εμφανίζεται καθόλου.

Τι συνέβη λοιπόν; Για να το δούμε, για να καταλάβουμε πώς προχωρεί η αμαρτία, και πώς, με τρόπο που μας φαίνεται φυσικός παγιδεύει τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο που έχει συνηθίσει να τα βλέπει όλα με το μάτι της στιγμής, με τα αισθήματα της στιγμής, χωρίς να υποψιάζεται τι κρύβεται από πίσω.

Η δύναμη της αμαρτίας

Τι απλούστερο και τι φυσικότερο, από ότι ένας άντρας δοκίμασε στοργή για μια γυναίκα, του άρεσε, την ερωτεύτηκε. Την σημερινή εποχή, όχι αυτό που έκανε ο Ηρώδης, αλλά τρισχειρότερα ακούμε. Και τους συμπονούμε τους ανθρώπους και λέμε: «Τι να έκανε ο άνθρωπος; Μια γυναίκα την δικαιούται ο καθένας και η κάθε γυναίκα έναν άντρα, αφού της άρεσε και αφού του άρεσε, τέλος πάντων, εντελώς σωστά δεν είναι, αλλά και τι να κάνει, δηλαδή;». Έτσι και ο Ηρώδης πήρε την Ηρωδιάδα, η οποία ήταν γυναίκα του αδελφού του. Και αφού την πήρε, ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος σαν ιερέας και προφήτης έκανε μια παρέμβαση και είπε: «ουκ έξεστί σοι έχειν αυτήν». Για οποιαδήποτε άλλη γυναίκα έχεις δικαίωμα, να την πάρεις. Την γυναίκα του αδελφού σου δεν κάνει. Δεν κάνει Ηρώδη μου, αμαρτία είναι.

Και τώρα αρχίζουν οι πολλές συγκινήσεις. Ο Ηρώδης αισθάνεται την καρδιά του να γλυκαίνει, γιατί αισθάνεται μέσα του λίγο φόβο Θεού. Δεν λέγει το Ευαγγέλιο ότι όταν άκουσε τον έλεγχο του Προδρόμου, έγινε έξω φρενών, λέγει ότι αγάπησε τον Ιωάννη «και ηδέως αυτού ήκουε». Τον άκουγε με ευχαρίστηση, γιατί σκεπτόταν: «Βρε, για ποιόν μιλάει; Για την ψυχή μου μιλάει. Για να μην πάω στην κόλαση». Από τα λόγια αυτά του Ευαγγελίου βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Ηρώδης έτρεχε, πότε-πότε, να ακούσει τον Πρόδρομο από κοντά. Του τα έψελνε και τον άκουγε. Δεν είναι συγκινητικό, αδελφοί, δεν σας έρχεται να κλάψετε; Έχετε γνωρίσει πολλούς που τρώνε «καμπάνες» και αγαπάνε εκείνον που τους τα ψέλνει; Και να, πάει εκούσια ο Ηρώδης να τον ακούσει για να ωφεληθεί. Ο Ηρώδης λοιπόν, εις τα έμπροσθεν, πονάει. Αλλά η Ηρωδιάδα στα μετόπισθεν, χωρίς να αισθάνεται τίποτε, γίνεται θηρίο. Η Ηρωδιάδα είναι το δαιμονικό πρόσωπο μέσα στην ιστορία αυτή. Και πείθει.

Τι απλούστερο πράγμα, από το να πείσει μια γυναίκα ένα άντρα να της κάνει το χατίρι; Και να βάλλει τον Πρόδρομο στην φυλακή;

Προχωρούμε στο δεύτερο στάδιο. Τι απλούστερο πράγμα, από το να γίνουν στα ανάκτορα γιορτές και διασκεδάσεις; Και σ’ αυτές τις περιπτώσεις και τότε και σήμερα όλοι συμβάλλουν με τον δικό τους τρόπο, τον έξυπνο, τον ανόητο, τον γελοίο, να είναι το γλέντι πιο εντυπωσιακό. Έβαλαν την Σαλώμη, την θυγατέρα της Ηρωδιάδας να χορέψει. Πορνικά χόρεψε; Πιο συμμαζεμένα; Πάντως άρεσε του Ηρώδη και των καλεσμένων του. Συναρπάστηκε λοιπόν ο Ηρώδης και λέει: Θα δώσω δώρο ό,τι μου ζητήσεις. Μέχρι το μισό από την βασιλεία μου. Μπλόκαρε το κοριτσάκι το άπειρο, έστω και αν ήταν και δέκα οχτώ, είκοσι χρονών, μπλόκαρε, τι να ζητήσει; Και πάει στα μετόπισθεν στην μαμά. «Τι να ζητήσω;». Εκείνη της είπε: Να του πεις: Θα μου κάνεις δώρο το κεφάλι του Προδρόμου. Και βγαίνει και η κοπέλα χωρίς να έχει κανένα πρόβλημα η ίδια με τον Πρόδρομο, για να κάνει το χατίρι της μαμάς, και ζητάει το κεφάλι του Προδρόμου. Και ο Ηρώδης βρίσκεται για δεύτερη φορά μπλεγμένος.

Είχε πει την μεγάλη κουβέντα: Θα δώσω και το μισό μου βασίλειο. Και είχε ορκιστεί στον Θεό ή στην ψυχή του, το ίδιο κάνει, ότι, ό,τι και να του ζητήσει, θα της το δώσει. Και όλοι οι μεθυσμένοι γύρω του, έλεγαν ενθουσιασμένοι: ό,τι ζητήσει το κορίτσι! Ο Ηρώδης, λοιπόν, τι να κάνει; Σκυθρώπιασε, στενοχωρήθηκε όταν άκουσε να κόψει το κεφάλι του Προδρόμου, αλλά σκέφτηκε ότι δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Στο κάτω-κάτω μέσα σε ένα βασίλειο που έχει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους τι αξία έχει ένας άνθρωπος; Είναι μήπως το μισό βασίλειο; Τίποτε δεν αξίζει. Οπότε, υπογράφηκε το χαρτί και ο υπασπιστής του έκοψε το κεφάλι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου μέσα στην φυλακή.

Αποτέλεσμα: Ο μεν Ιωάννης ο Πρόδρομος πήρε μια ακόμη μεγάλη τιμή, Προφήτης, Απόστολος και Μάρτυς. Αξιώθηκε να μαρτυρήσει επειδή κήρυττε το σωστό.

Η πορεία της αμαρτίας

Αλλά αυτό, που έγινε, ήταν αμαρτία. Και φτάσαμε στην αμαρτία τόσο ανθρώπινα, που κανείς δεν το κατάλαβε. Γιατί κάποιος αρχιμάστορας στεκόταν από πίσω. Ποιος ήταν; Ο διάβολος.

Γι’ αυτό και λέει ένα τροπάριο «ωρχήσατο η θυγάτηρ του παμπονήρου διαβόλου». Βέβαια δεν «ωρχήσατο» μόνο «η θυγάτηρ του παμπονήρου διαβόλου», χόρευε κυριολεκτικά ο διάβολος.

Ποιος ήταν ο χορός του; Ο χορός του ήταν να καταφέρει ανθρώπους, που δεν είχαν καμιά διάθεση να κάνουν την αμαρτία, να αμαρτήσουν. Και το επέτυχε.

Πώς το επέτυχε; Σαν να ήταν το φυσικότερο γεγονός, σαν να μην μπορούσε να γίνει και διαφορετικά. Πόσα έχουμε ακούσει την σημερινή εποχή, πόσα έχουμε δικαιολογήσει, παραξενιές, ανωμαλίες, ανταρσίες, αισχρότητες του χειρίστου βαθμού; Που μερικές φορές βρίσκουν πανελλήνιο έπαινο από την τηλεόραση, και ακόμα και οι ευσεβέστεροι άνθρωποι πλανώνται και δικαιολογούν πνευματικά απαράδεκτες καταστάσεις.

Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει ο άνθρωπος, στο κάθε τι που γίνεται, να μην βλέπει την επιφάνεια, αλλά να βλέπει ποιος το φτιάχνει, ποιος κρύβεται από πίσω. Διαφορετικά η αμαρτία του Ηρώδη θα επαναλαμβάνεται με τον ανετότερο τρόπο από μένα και από σένα και από τον καθένα μας. Και η εξυπνάδα του διαβόλου είναι ότι δεν χρησιμοποιεί τα πιο απαίσια πρόσωπα για να σε παγιδεύσει, αλλά τα πιο πονηρά, τα πρόσωπα που τα εμπιστεύεσαι, που αγαπάς, και μερικές φορές και πρόσωπα ιερά.

Γι’ αυτό, η συμβουλή των Αγίων μας είναι: Ό,τι και αν κάνεις εξέτασε να δεις πού οδηγεί; Στον Θεό; Στην μετάνοια; Στην αρετή; Ή σε κάτι το αντίθετο; Και όταν καταλάβεις κάτι τέτοιο, η συμβουλή της σημερινής εορτής είναι: Καλλίτερα να είχες επιορκήσει, Ηρώδη, παρά που σκότωσες τον Πρόδρομο.

Τι είναι ο όρκος; Κλωτσοσκούφι είναι; Το ιερότερο πράγμα είναι. Αλλά και ο όρκος ο ιερός δεν είναι για να σε βγάλει σε αμαρτία. Άμα καταλάβεις ότι έκανες όρκο που σε βγάζει σε αμαρτία, αντί να κάτσεις να το λύσεις με το μικρό σου μυαλό, πήγαινε στον πνευματικό σου και πες του: «έκανα ανόητο όρκο». Θα σου βάλλει επιτίμιο για να μάθεις να μην λες ανόητες κουβέντες και θα σε λύσει από τον όρκο. Προτιμότερο αυτό παρά να δέσεις την ψυχή σου για την κόλαση.

Αναίρεση δικαιολογιών

Η αράχνη φτιάχνει ένα δίχτυ αραχνοΰφαντο και πιάνει τα κουνουπάκια. Ο διάβολος μας φτιάχνει ένα πλέγμα, που φαίνεται διασκέδαση, ευχάριστο, τερπνό, αλλά είναι σιδερένιο, που άμα πέσεις επάνω του, δεν μπορείς να λυθείς. Γι’ αυτό μας λέγει η εορτή, «φυλάξου από τις παγίδες του διαβόλου».

Ας τις πάρουμε με την σειρά:

Ο Ηρώδης είπε: Τι ωραία γυναίκα η Ηρωδιάδα! Έπρεπε να κάνει την σκέψη: Ωραία είναι, αλλά είναι του αδελφού μου. Ας πάρω καμία άλλη. Έτσι θα είχε γλιτώσει.

Δεύτερον: Του ζήτησε η Ηρωδιάδα να βάλλει τον Πρόδρομο στην φυλακή. Να της πει: Γιατί; Έκανα την αμαρτία και σε πήρα, θα την διπλασιάσω;

Τρίτον: Χόρεψε η κοπέλα και του άρεσε.

Να της πει: Τι θέλεις, παιδάκι μου; Ένα φουστάνι; Πάρτο. Ένα δαχτυλίδι; Πάρτο. Σου φτάνουν αυτά.

Ας είμαστε πιο φρόνιμοι για την βασιλεία των ουρανών από ό,τι για τα επίγεια, για να μην πέφτουμε στις παγίδες του διαβόλου. Αν το κάνουμε, τότε το δίδαγμα της αποτομής της κεφαλής του Προδρόμου μένει μέσα μας. Αμήν.-

ΠΗΓΗ