ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ (24-1-2010)
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ
Μέ τήν ἐπιλογή τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου θέλει ἡ Ἐκκλησία μας νά μᾶς εἰσαγάγη στό πνεῦμα τῆς περιόδου τοῦ Τριωδίου. Καί ὅπως γνωρίζουμε, πρόκειται γιά μιά περίοδο ἰδιαίτερης πνευματικῆς προετοιμασίας, μετανοίας, ἀσκήσεως καί νηστείας, ἐν ὄψει τῶν συγκλονιστικῶν γεγονότων τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τοῦ Πάσχα πού ἀκολουθοῦν.
Ὁ Τελώνης καί ὁ Φαρισαῖος ἐκπροσωποῦν δύο διαφορετικούς κόσμους. Προβάλλονται, λοιπόν, ὡς τύποι ζωῆς, πρός ἀποδοχή ἤ ἀπόρριψη. Ὁ Τελώνης θεωρεῖται ἁμαρτωλός καί γι᾿ αὐτό εἶναι κατακριτέος, ἐνῶ ὁ Φαρισαῖος θεωρεῖται πραγματικός θρησκευτικός τύπος, πού ὅλοι πρέπει νά τόν σέβονται καί νά τόν μιμοῦνται. Ὅμως, στήν εὐαγγελική λογική καί ἀντίληψη, τά πρόσωπα τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου παίρνουν ἀντίθετες διαστάσεις. Ὁ Τελώνης δικαιώνεται, ἐνῶ ὁ Φαρισαῖος προβάλλεται ὡς θρησκευτικός τύπος πρός ἀποφυγήν.
Ὁ Φαρισαῖος, κατά τήν παραβολή, «σταθείς εἰς ἑαυτόν», ἀρχίζει νά προσεύχεται. Κατέχεται ἀπό τό αἴσθημα τῆς αὐταρεσκείας, διότι δέν εἶναι «ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων». Νοιώθει αὐτάρκεια, ἀφοῦ «νηστεύει δὶς τοῦ Σαββάτου», ἀποδίδει στούς πτωχούς τό ἕνα δέκατο ἀπό τά κέρδη του καί προπαντός δέν εἶναι «ὡς οὗτος ὁ Τελώνης».
Σέ τέτοια τύφλωση βρισκόταν ὁ Φαρισαῖος, πού δέν ἔβλεπε στόν ἑαυτό του καμμιά ἁμαρτία, καμμιά ἀδυναμία, κανένα πάθος. Ἦταν δυνατόν νά μήν ἔχη ἁμαρτίες; Κάθε μέρα ὅλοι μας ἁμαρτάνουμε, ἄλλος στίς πράξεις, ἄλλος στά λόγια, ἄλλος στίς σκέψεις καί στίς ἐπιθυμίες. Τό φοβερώτερο, ὅμως, γιά τόν Φαρισαῖο ἦταν ὄχι ὅτι ἔπλεξε τό ἐγκώμιο τοῦ ἑαυτοῦ του, ἀλλά ὅτι ἀπέρριψε ὅλους τούς ἄλλους.
Ὁ Φαρισαῖος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς, τῆς νηστείας καί τῆς φιλανθρωπίας. Θά περιμέναμε, ὅμως, αὐτά τά θετικά στοιχεῖα νά μήν ὁδηγοῦν μόνο σέ μιά κοινωνική καί θρησκευτική καταξίωση, ἀλλά καί σέ μιά δικαίωση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός, ὅμως, ἔχει ἄλλα κριτήρια καί δέν ξεγελιέται μέ ἐξωτερικές συμπεριφορές. Τά κριτήρια τοῦ Θεοῦ ἀναφέρονται στό βάθος τῆς πνευματικῆς ζωῆς, σ᾿ αὐτό πού εἴμαστε καί ὄχι σ᾿ αὐτό πού δείχνουμε.
Ἡ ἐγωκεντρική θρησκευτικότητα κάνει τόν ἄνθρωπο ὑποκριτή καί ἀντικοινωνικό. Τό ταπεινό φρόνημα φέρνει τόν ἕνα ἄνθρωπο κοντά στόν ἄλλο καί τόν συμφιλιώνει μέ τόν Θεό. Ὁ θρησκευτικός ἄνθρωπος, ἄν δέν γίνεται κάθε μέρα πιό κοινωνικός καί πιό γλυκύς, τότε δέν τόν ἀποστρέφεται μόνο ἡ κοινωνία, ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ Θεός.
Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, σέ μιά σκοτεινή γωνιά τοῦ Ναοῦ, ὁ Τελώνης, μή τολμώντας νά σηκώση τά μάτια του στόν Οὐρανό, ζητεῖ συντετριμμένος καί ταπεινωμένος τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Εἶχε πλήρη συναίσθηση τῆς ἀθλιότητός του καί τῆς ἁμαρτωλότητός του. Ὅταν προσεύχεται, δέν παίζει μέ τίς λέξεις καί προπαντός δέν ἐμπαίζει τόν Θεό. Ἡ προσευχή του εἶναι ἔκφραση μιᾶς ὑγιοῦς αὐτογνωσίας καί αὐτοσυνειδησίας.
Καί ἡ παραβολή καταλήγει στό συγκλονιστικό συμπέρασμα, ὅτι ὁ μέν Τελώνης πῆγε στό σπίτι του δικαιωμένος ἀπό τόν Θεό, ὁ δέ Φαρισαῖος καταδικασμένος. Ὁ Τελώνης δέν ἐπαινεῖται γιά τήν ἁμαρτωλότητά του, ἀλλά γιά τήν αὐτογνωσία του καί τήν αἴσθηση τῆς ἀναξιότητός του. Ἐλπίζει στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ἐξαρτᾶ τή σωτηρία του ἀποκλειστικά καί μόνο ἀπό τήν χάρη καί τήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου.
Καί εἶναι μεγάλο κρῖμα, ἕνας ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας, τῆς ἐφαρμογῆς τῶν θρησκευτικῶν κανόνων καί ἐντολῶν, τῆς ἠθικότητος καί τῆς φιλανθρωπίας, τῶν καλῶν ἔργων καί τῶν θετικῶν ἐντυπώσεων, νά μήν δικαιώνεται ἀπό τόν Θεό. Καί αὐτό γιατί στήν κάθε ἐκδήλωσή του προβάλλει τό ἐγώ του καί ἀπορρίπτει ἐγωϊστικά τούς ἄλλους.
Ἀδελφοί μου, τό τελικό συμπέρασμα τῆς ὅλης εὐαγγελικῆς περικοπῆς εἶναι ὅτι «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται». Γι᾿ αὐτό, ἄς ἐπιτελοῦμε τά ἔργα τοῦ Θεοῦ μέ ταπείνωση. Ἀπό τόν Φαρισαῖο ἄς δανεισθοῦμε τίς ἀρετές καί ἀπό τόν Τελώνη τήν ταπείνωση. Ἔτσι, θά ἀξιωθοῦμε τῆς αἰωνίου δόξης στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. ΑΜΗΝ.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ
Μέ τήν ἐπιλογή τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου θέλει ἡ Ἐκκλησία μας νά μᾶς εἰσαγάγη στό πνεῦμα τῆς περιόδου τοῦ Τριωδίου. Καί ὅπως γνωρίζουμε, πρόκειται γιά μιά περίοδο ἰδιαίτερης πνευματικῆς προετοιμασίας, μετανοίας, ἀσκήσεως καί νηστείας, ἐν ὄψει τῶν συγκλονιστικῶν γεγονότων τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τοῦ Πάσχα πού ἀκολουθοῦν.
Ὁ Τελώνης καί ὁ Φαρισαῖος ἐκπροσωποῦν δύο διαφορετικούς κόσμους. Προβάλλονται, λοιπόν, ὡς τύποι ζωῆς, πρός ἀποδοχή ἤ ἀπόρριψη. Ὁ Τελώνης θεωρεῖται ἁμαρτωλός καί γι᾿ αὐτό εἶναι κατακριτέος, ἐνῶ ὁ Φαρισαῖος θεωρεῖται πραγματικός θρησκευτικός τύπος, πού ὅλοι πρέπει νά τόν σέβονται καί νά τόν μιμοῦνται. Ὅμως, στήν εὐαγγελική λογική καί ἀντίληψη, τά πρόσωπα τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου παίρνουν ἀντίθετες διαστάσεις. Ὁ Τελώνης δικαιώνεται, ἐνῶ ὁ Φαρισαῖος προβάλλεται ὡς θρησκευτικός τύπος πρός ἀποφυγήν.
Ὁ Φαρισαῖος, κατά τήν παραβολή, «σταθείς εἰς ἑαυτόν», ἀρχίζει νά προσεύχεται. Κατέχεται ἀπό τό αἴσθημα τῆς αὐταρεσκείας, διότι δέν εἶναι «ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων». Νοιώθει αὐτάρκεια, ἀφοῦ «νηστεύει δὶς τοῦ Σαββάτου», ἀποδίδει στούς πτωχούς τό ἕνα δέκατο ἀπό τά κέρδη του καί προπαντός δέν εἶναι «ὡς οὗτος ὁ Τελώνης».
Σέ τέτοια τύφλωση βρισκόταν ὁ Φαρισαῖος, πού δέν ἔβλεπε στόν ἑαυτό του καμμιά ἁμαρτία, καμμιά ἀδυναμία, κανένα πάθος. Ἦταν δυνατόν νά μήν ἔχη ἁμαρτίες; Κάθε μέρα ὅλοι μας ἁμαρτάνουμε, ἄλλος στίς πράξεις, ἄλλος στά λόγια, ἄλλος στίς σκέψεις καί στίς ἐπιθυμίες. Τό φοβερώτερο, ὅμως, γιά τόν Φαρισαῖο ἦταν ὄχι ὅτι ἔπλεξε τό ἐγκώμιο τοῦ ἑαυτοῦ του, ἀλλά ὅτι ἀπέρριψε ὅλους τούς ἄλλους.
Ὁ Φαρισαῖος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς, τῆς νηστείας καί τῆς φιλανθρωπίας. Θά περιμέναμε, ὅμως, αὐτά τά θετικά στοιχεῖα νά μήν ὁδηγοῦν μόνο σέ μιά κοινωνική καί θρησκευτική καταξίωση, ἀλλά καί σέ μιά δικαίωση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός, ὅμως, ἔχει ἄλλα κριτήρια καί δέν ξεγελιέται μέ ἐξωτερικές συμπεριφορές. Τά κριτήρια τοῦ Θεοῦ ἀναφέρονται στό βάθος τῆς πνευματικῆς ζωῆς, σ᾿ αὐτό πού εἴμαστε καί ὄχι σ᾿ αὐτό πού δείχνουμε.
Ἡ ἐγωκεντρική θρησκευτικότητα κάνει τόν ἄνθρωπο ὑποκριτή καί ἀντικοινωνικό. Τό ταπεινό φρόνημα φέρνει τόν ἕνα ἄνθρωπο κοντά στόν ἄλλο καί τόν συμφιλιώνει μέ τόν Θεό. Ὁ θρησκευτικός ἄνθρωπος, ἄν δέν γίνεται κάθε μέρα πιό κοινωνικός καί πιό γλυκύς, τότε δέν τόν ἀποστρέφεται μόνο ἡ κοινωνία, ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ Θεός.
Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, σέ μιά σκοτεινή γωνιά τοῦ Ναοῦ, ὁ Τελώνης, μή τολμώντας νά σηκώση τά μάτια του στόν Οὐρανό, ζητεῖ συντετριμμένος καί ταπεινωμένος τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Εἶχε πλήρη συναίσθηση τῆς ἀθλιότητός του καί τῆς ἁμαρτωλότητός του. Ὅταν προσεύχεται, δέν παίζει μέ τίς λέξεις καί προπαντός δέν ἐμπαίζει τόν Θεό. Ἡ προσευχή του εἶναι ἔκφραση μιᾶς ὑγιοῦς αὐτογνωσίας καί αὐτοσυνειδησίας.
Καί ἡ παραβολή καταλήγει στό συγκλονιστικό συμπέρασμα, ὅτι ὁ μέν Τελώνης πῆγε στό σπίτι του δικαιωμένος ἀπό τόν Θεό, ὁ δέ Φαρισαῖος καταδικασμένος. Ὁ Τελώνης δέν ἐπαινεῖται γιά τήν ἁμαρτωλότητά του, ἀλλά γιά τήν αὐτογνωσία του καί τήν αἴσθηση τῆς ἀναξιότητός του. Ἐλπίζει στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ἐξαρτᾶ τή σωτηρία του ἀποκλειστικά καί μόνο ἀπό τήν χάρη καί τήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου.
Καί εἶναι μεγάλο κρῖμα, ἕνας ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας, τῆς ἐφαρμογῆς τῶν θρησκευτικῶν κανόνων καί ἐντολῶν, τῆς ἠθικότητος καί τῆς φιλανθρωπίας, τῶν καλῶν ἔργων καί τῶν θετικῶν ἐντυπώσεων, νά μήν δικαιώνεται ἀπό τόν Θεό. Καί αὐτό γιατί στήν κάθε ἐκδήλωσή του προβάλλει τό ἐγώ του καί ἀπορρίπτει ἐγωϊστικά τούς ἄλλους.
Ἀδελφοί μου, τό τελικό συμπέρασμα τῆς ὅλης εὐαγγελικῆς περικοπῆς εἶναι ὅτι «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται». Γι᾿ αὐτό, ἄς ἐπιτελοῦμε τά ἔργα τοῦ Θεοῦ μέ ταπείνωση. Ἀπό τόν Φαρισαῖο ἄς δανεισθοῦμε τίς ἀρετές καί ἀπό τόν Τελώνη τήν ταπείνωση. Ἔτσι, θά ἀξιωθοῦμε τῆς αἰωνίου δόξης στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. ΑΜΗΝ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου