ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

8 Φεβρουαρίου 1998

«Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι».

Γι­α­τί ὁ Ἰ­η­σοῦς δι­α­κη­ρύσ­σει τήν ὑ­πε­ρο­χή τῆς προ­σευ­χῆς τοῦ Τε­λώ­νη σέ σχέ­ση μέ τοῦ Φα­ρι­σαί­ου; Οἱ λό­γοι αὐ­τῆς τῆς προ­τί­μη­σης, ἀ­γα­πη­τοί μου ἀ­δελ­φοί, εἶ­ναι φα­νε­ροί, πο­λύ σπά­νι­α ὅ­μως φθά­νου­με στό βά­θος τους.

Θά πρέ­πει νά πα­ρα­δε­χθοῦ­με ὅ­τι ὁ Ἰ­η­σοῦς δέν ἀ­παγ­γέ­λει μί­α ρη­τή κα­τα­δί­κη τοῦ Φα­ρι­σαί­ου. Συ­νη­θί­ζου­με νά τά ρί­χνου­με ὅ­λα πά­νω στούς Φα­ρι­σαί­ους καί νά τούς θε­ω­ροῦ­με ὑ­πο­κρι­τές. Ἴ­σως εἶ­ναι ἕ­να εὔ­κο­λο ἄλ­λο­θι γι­ά νά ἀ­γνο­οῦ­με τίς δι­κές μας συ­νει­δη­τές ἡ ἀ­συ­νεί­δη­τες ὑ­πο­κρι­σί­ες! Ὁ Κύ­ρι­ος ἐκ­φρά­ζε­ται ὅ­μως μέ μί­α ἀ­ξι­ο­πρό­σε­κτα δι­α­κρι­τι­κή ἀ­πό­χρω­ση: «Λέ­γω ὑ­μῖν, κα­τέ­βη οὗ­τος (ὁ τε­λώ­νης) δε­δι­και­ω­μέ­νος εἰς τὸν οἶ­κον αὐ­τοῦ ἢ γὰρ ἐ­κεῖ­νος (ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος)­». Ὁ Τε­λώ­νης, μᾶς λέ­ει, κα­τέ­βη­κε δι­και­ω­μέ­νος στό σπί­τι του, πα­ρά ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος.

Ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος προ­σεύ­χε­ται ὄρ­θι­ος, ὁ Τε­λώ­νης πε­σμέ­νος στό ἔ­δα­φος. Δέν μπο­ρεῖ ὅ­μως νά χα­ρα­κτη­ρι­σθεῖ ὑ­πε­ρή­φα­νος γι᾿ αὐ­τό ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος, ἀ­φοῦ ἡ ὄρ­θι­α στά­ση ἦ­ταν ἡ κα­νο­νι­κή στήν ἑ­βρα­ϊ­κή προ­σευ­χή.

Ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος λέ­ει ὅ­τι δέν εἶ­ναι ἅρ­πα­γας, μοι­χός, ἄ­δι­κος. Κι αὐ­τό εἶ­ναι ἀ­λή­θει­α. Οἱ φα­ρι­σαῖ­οι τά πρό­σε­χαν πο­λύ αὐ­τά. Λέ­ει πώς νη­στεύ­ει δύ­ο φο­ρές τήν ἑ­βδο­μά­δα καί δί­νει τό ἕ­να δέ­κα­το ἀπ᾿ τά εἰ­σο­δή­μα­τά του. Καί πρα­γμα­τι­κά τό ἔ­κα­νε.

Τί λά­θος, λοι­πόν, ἔ­χει ἡ προ­σευ­χή τοῦ Φα­ρι­σαί­ου; δέν ἔ­χει λά­θος σ᾿ αὐ­τά πού λέ­ει, ἀλ­λά σ᾿ αὐ­τά πού δέν λέ­ει. Τῆς λεί­πει ἡ τα­πεί­νω­ση. Γι᾿ αὐ­τό ὁ Κύ­ρι­ος εἶ­πε: «Πᾶς ὁ ὑ­ψῶν ἑ­αυ­τὸν τα­πει­νω­θή­σε­ται, ὁ δὲ τα­πει­νῶν ἑ­αυ­τὸν ὑ­ψω­θή­σε­ται».

Σέ τί ὀ­φεί­λε­ται, λοι­πόν, ἡ μο­να­δι­κή ἀ­ξί­α τῆς προ­σευ­χῆς τοῦ Τε­λώ­νη, «Ὁ Θε­ός ἰ­λά­σθη­τί μοι τῷ ἁ­μαρ­τω­λῷ»;  Ὑ­πάρ­χει πρῶ­τα τό γε­γο­νός τῆς φυ­σι­κῆς στά­σης τοῦ Τε­λώ­νη, πού εἶ­ναι πε­σμέ­νος καί δέν τολ­μᾶ νά ση­κώ­σει τά μά­τι­α του ψη­λά, σάν κα­τά­δι­κος.

Ὑ­πάρ­χει τό γε­γο­νός ὅ­τι ὁ Τε­λώ­νης χτυ­πι­έ­ται στό στῆ­θος, δεί­χνο­ντας ἔ­τσι πώς οἱ πα­ρα­βά­σεις μας ἔ­χουν τίς ρί­ζες τους μέ­σα στήν καρ­δι­ά μας, μέ­σα μας. Ὑ­πάρ­χει ἀ­κό­μη τό γε­γο­νός ὅ­τι χα­ρα­κτη­ρί­ζει τόν ἑ­αυ­τό του ἁ­μαρ­τω­λό.

Ὅ­λα αὐ­τά δι­και­ο­λο­γοῦν τήν ἔ­γκρι­ση τοῦ Κυ­ρί­ου στήν προ­σευ­χή τοῦ Τε­λώ­νη. Ὡ­στό­σο, ὑ­πάρ­χει μέ­σα στήν προ­σευ­χή αὐ­τή κά­τι ἀ­κό­μα βα­θύ­τε­ρο, κι αὐ­τό εἶ­ναι πού συ­γκι­νεῖ πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­πό τά ἄλ­λα τήν καρ­δι­ά τοῦ Σω­τῆ­ρα μας. Εἶ­ναι τά ἁ­πλᾶ λό­γι­α «ἱ­λά­σθη­τί μοι».

Μέ τά λό­γι­α αὐ­τά ὁ Τε­λώ­νης ἐ­πι­κα­λεῖ­ται τήν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, τήν ἀ­γα­θό­τη­τα, τήν εὐ­σπλαγ­χνί­α, τήν συ­γκα­τά­βα­ση τοῦ Θε­οῦ ἀ­πέ­να­ντί του. Μέ τά λό­γι­α του ὁ Τε­λώ­νης ἀ­νοί­γε­ται χω­ρίς ὅ­ρους στήν ἀ­πέ­ρα­ντη ἀ­γά­πη τοῦ Θε­οῦ, κι αὐ­τή ἡ ἀ­γά­πη τόν ἀ­γκα­λι­ά­ζει ὁ­λό­κλη­ρο καί τόν δι­και­ώ­νει. Μό­νο καί μό­νο γι­α­τί ἐ­μπι­στεύ­θη­κε.

Νά τί ἔ­λει­πε κυ­ρί­ως ἀ­πό τήν προ­σευ­χή τοῦ Φα­ρι­σαί­ου. Νά τί δί­νει τήν ὑ­πέρ­τα­τη ἀ­ξί­α στήν προ­σευ­χή τοῦ Τε­λώ­νη. Δέν ἔ­φθα­νε νά πεῖ «εἶ­μαι ἕ­νας ἁ­μαρ­τω­λός». Ἡ προ­σευ­χή πού δέ­χε­ται ὁ Θε­ός εἶ­ναι αὐ­τή πού προ­σθέ­τει: «Πι­στεύ­ω στή συγ­γνώ­μη Σου. Πι­στεύ­ω στή χά­ρη Σου. Πι­στεύ­ω στήν ἀ­γα­θό­τη­τά Σου».

Ἀ­δελ­φοί μου! Ὁ Τε­λώ­νης εἶ­χε γνω­ρί­σει τόν Πα­τέ­ρα. Ἄς προ­σευ­χη­θοῦ­με νά μᾶς δώ­σει ὁ Κύ­ρι­ος τόν φω­τι­σμό Του, γι­ά νά Τόν γνω­ρί­σου­με κι ἐ­μεῖς. Α­ΜΗΝ.