ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ΛΟΥΚΑ του Τελώνου και Φαρισαίου (Λουκ.ιη΄10-14) «...ὁ εἰς Φαρισαῖος...καὶ ὁ ἕτερος Τελώνης» π. Χρυσόστομος Τελίδης
«...ὁ εἰς Φαρισαῖος...καὶ ὁ ἕτερος Τελώνης»
Στην σημερινή παραβολή, όλοι μας λίγο-πολύ αντικρίζουμε τον
εαυτό μας, τους γύρω μας, τους γνωστούς και τους φίλους μας, όλοι μας
κατα καιρούς έχουμε συναντήσει και Φαρισαίους,
όμως έχουμε συναντήσει και Τελώνες.
Η σημερινή παραβολή εἶναι μιὰ ὁλοζώντανη ζωγραφιά.
Μιὰ ζωγραφιὰ ψυχῶν.
Πῆρε τὸ πινέλο του ὁ Χριστὸς καὶ παρουσίασε μὲ μιὰ καταπληκτικὴ
παραστατικότητα δύο τύπους ψυχοσύνθεσης,αυτής τού Φαρισαῖου
καὶ αυτής τού Τελώνη που εἶναι δύο ἄνθρωποι τελείως διαφορετικοί.
Δύο ξεχωριστοί κόσμοι.
Ἡ μελέτη αὐτῶν τῶν τύπων θὰ μᾶς ὠφελήσῃ πολὺ και θὰ μᾶς
ἀποκαλύψῃ πολλὰ μυστικὰ τῆς ψυχῆς και ίσως κάποια στιγμή
μᾶς προφυλάξῃ και ἀπὸ παρόμοια λάθη.
Γι’ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας ἀρχίζει τὸ "Τριώδιον", τὴν περίοδον
τῆς αὐτοπερισυλλογῆς και της εσωστρέφειας, τον προθάλαμο
της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και όχι του ξέφρενου γλεντιού
και της αχαλίνωτης διασκέδασης όπως συχνά-πυκνά ακούμε από χείλη
αδαών ή ημιμαθών ψευτοδιανοουμένων, μὲ τὴν παραβολὴν αὐτή, του
Τελώνου και του Φαρισαίου, που θα ακούσουμε από το στόμα των
ιερέων μας την Κυριακή 24η του Φεβρουαρίου, μια παραβολή που
θα μᾶς διξάξῃ μια μεγάλη αρετή...
την ταπείνωση.
...ὁ εἰς Φαρισαῖος. Εἶναι ὁ διδάσκαλος τοῦ λαοῦ.
Εἶναι ἐπίσημο πρόσωπο, ποὺ τιμᾷ ἰδιαιτέρως ὁ κόσμος.
Μὲ ὕφος, λοιπόν, ἐγωϊστικό· μὲ κινήσεις ἐπιδεικτικές,
μὲ βῆμα ἀλύγιστο, διασχίζει τὸ πλῆθος, ἀνεβαίνει στό ἱερὸ
καὶ στέκεται στὸ ψηλότερο σημεῖο γιὰ νὰ φαίνεται ἀπὸ παντοῦ.
Σηκώνει τὰ χέρια του πρὸς τὸν οὐρανὸ καὶ ἀρχίζει μὲ δυνατὴ φωνή,
γιὰ νὰ τὸν ἀκοῦνε ὅλοι, νὰ ἀπαριθμῇ τὶς ἀρετὲς του.
«Νηστεύω, λέγει, δυὸ φορὲς τὴν ἑβδομάδα· κάνω ἐλεημοσύνες·
μοιράζω στοὺς πτωχοὺς τὸ δέκατον τῶν εἰσοδημάτων μου».
Πρῶτο λοιπόν στοιχεῖο τοῦ Φαρισαίου είναι
η α ὐ τ ο δ ι α φ ή μ ι σ η.
Τὸ ἴδιο ὅμως, κάνει καὶ ὁ σύγχρονος Φαρισαῖος.
Δημιουργεῖ θόρυβο γύρω ἀπὸ τὸ ὄνομά του.
Ὅ,τι καὶ νὰ κάμῃ, θέλει νὰ τὸ γράψουν οἱ ἐφημερίδες.
Διαφημίζει τὴν ἀρετὴ του. Καυχᾶται γιὰ τίς ἐπιτυχίας του.
Θέλει καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι νὰ τὸν ἀναγνωρίζουν
ὡς ἄνθρωπο ἀρετῆς, δυνάμεως καὶ δραστηριότητος.
Καὶ λησμονεῖ ὁ ταλαίπωρος, ὅτι εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας βουνὸ
ἑνώπιον τοῦ Θεοῦ.
«Ἐὰν ἀνομίας παρατηρήσῃς Κύριε, Κύριε, τίς ὑποστήσεται;»
λέγει ὁ Ψαλμωδός.
Ἐὰν ὁ Θεὸς ἤθελε νὰ μᾶς κρίνῃ ὄχι μὲ τὴν ἀγάπη Του,
ἀλλὰ μὲ τὴν δικαιοσύνη Του, ἀλλοίμονό μας τότε.
Δὲν θὰ ἐσώζετο κανεὶς ἀπολύτως.
Όμως ο άμοιρος Φαρισαῖος δὲν σταματᾷ ἐκεῖ, προχωρεῖ παρακάτω
για να φτάσει σε ένα άλλο στοιχείο που τον χαρακτηρίζει και αυτό είναι
η κ α τ ά κ ρ ι σ η.
Κατακρίνει τοὺς πάντες μὲ δριμύτητα καὶ σκληρότητα.
«Ὅλοι, λέγει, εἶναι ἅρπαγες, ἄδικοι, ἀνήθικοι, ὅπως καὶ αὐτὸς ἐδῶ ὁ Τελώνης.
Μόνον ἐγὼ εἶμαι δίκαιος καὶ ἐνάρετος.
Σὲ εὐχαριστῶ, διότι δὲν ἔγινα ὡσὰν αὐτούς».
Αυτή είναι η φράση που μας κάνει μέχρι και στις μέρες μας, ανθρώπους
που χρησιμοποιούν τέτοια λόγια, να τους αποκαλούμε Φαρισαῖους.
Ὅλοι οἱ ἄλλοι ἁμαρτωλοί και μόνον αὐτὸς εἶναι ὁ ἄγγελος!
Τί σοῦ ἔκαναν οἱ ἄλλοι καὶ τοὺς κατηγορεῖς;
Τί σοῦ ἔφταιξε καὶ ὁ ταλαίπωρος Τελώνης, ποὺ θρηνεῖ τὴ δυστυχία του;
Γιατὶ κατηγορεῖς τόσο σκληρά;
Γιατί δὲν συμπονᾶς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους;
Γιατὶ δὲν προσεύχεται γι’ αὐτούς;
Ποιός εἶσαι ἔπειτα ἐσύ, ποὺ κατακρίνεις;
Ποιός σοῦ ἔδωσε αὐτὸ τὸ δικαίωμα;
Ὁ Θεὸς όμως συγχωρεῖ τοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ τοὺς χαρίζει τὴν εὐτυχία Του.
Κάνει άραγε το ίδιο με τους υποκριτές, οι οποίοι βέβαια μπορεί να κοροϊδέψουν
τον κόσμο όλο σε αυτή την πεπερασμένη ζωή τους, όμως γυμνοί θα
παρουσιαστούν στην δίκαιη κρίση του Θεού.
Γεμάτη, ἡ κοινωνία μας, δυστυχῶς, ἀπὸ Φαρισαίους,
που είναι κόλακες, θορυβοποιοί, ἐγωϊστές, φίλαυτοι, συμφεροντολόγοι,
καιροσκόποι, δουλοπρεπεῖς, ὑποκριταί, φυγόπονοι, φθονεροί, ἀσεβεῖς,
ποὺ στὸ τέλος ταπεινώνονται καὶ συντρίβονται.
Γιατί τὸ εἶπε σαφῶς ὁ Κύριος:
«Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται....»
...καὶ ὁ ἕτερος Τελώνης.
Σκυμμένος σὲ μιὰ γωνιὰ ὁ Τελώνης, θλιμμένος, θρηνεῖ χωρὶς
νὰ μπορεί νὰ ὁμιλήσῃ.
Οὔτε τὰ μάτια του δὲν τολμᾷ νὰ ὑψώσῃ πρὸς τὸν οὐρανό.
Δὲν κατηγορεῖ κανένα.
Χτυπάει μόνον μὲ ὀδύνη τὰ στήθη του καὶ ζητεῖ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι ὁ σκλαβωμένος ἀετός.
Τὸν ἐπλήγωσε ἡ ἁμαρτία μὲ τὸ φαρμεακερό της βέλος.
Τοῦ ἔσπασε τὰ φτερὰ.
Ὑποφέρει. Καὶ κράζει:
«Ὁ Θεὸς ἱλάσθητι μοι τῷ ἁματωλῷ!»
Μόνον αὐτὸ λέει και είναι αρκετό γιατί ποιός ζήτησε
μετανιωμένος το έλεος του Θεού και δεν το πήρε;
Ἀδελφοί μου, ἡμεῖς εἴμεθα οἱ Τελῶνες.
Ὁ ἕνας ἔφταιξε σε τοῦτο· ὁ ἄλλος στο άλλο και όλοι εἴμαστε
ὑπόλογοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
Ὅμως δεν θα λιποψυχήσουμε.
Ὁ Κύριος εἶναι σπλαχνικός.
Μᾶς δέχεται ὅλους.
Δὲν τὸν ἀκοῦτε;
«Δεῦτε πρὸς Μὲ πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι,
κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Ματθ. ια΄ 28).
Ἐλᾶτε κοντά μου οἱ κουρασμένοι, οἱ φορτωμένοι μὲ ἀμαρτίες.
Ἐγὼ θὰ σᾶς ξεκουράσω, μας λέει.
Ἐκεῖ ψηλά, μὴ λησμονοῦμε, εἶναι στημένος ὁ Σταυρός που στήθηκε
για όλους εμάς.
Γιὰ νὰ μᾶς σώσῃ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
Κουράγιο, λοιπόν.
Οἱ Τελῶνες θὰ γεμίσουν τὸν Παράδεισον.
Οἱ μετανοήσαντες Τελῶνες. Γιατί πρὶν τελειώσει ἡ παραβολή,
ὁ Κύριος ἔκανε τὴν πιὸ βαρυσήμαντη δήλωση:
Ὅτι ἀπὸ τοὺς δύο, έφυγε δικαιωμένος για τὸ σπίτι του
ὄχι ὁ Φαρισαῖος, ἀλλ’ ὁ μετανοήσας ἁμαρτωλὸς Τελώνης:
«Ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Δὲν τὸν ἔσωσαν τὸν Φαρισαῖο οἱ νηστεῖες του, οὔτε οἱ ἐλεημοσύνες του.
Δικαιώθηκε ὁ ἄλλος, ὁ ἁμαρτωλος, ἀλλὰ ταπεινὸς καὶ μεταμεληθεὶς Τελώνης.
Πόσες τέτοιες ἐκπλήξεις θὰ δεί ὁ κόσμος στην ἄλλη ζωή!
Ἄνθρωποι, ποὺ τους θεωροῦμε Αγίους, θὰ καταδικασθοῦν.
Καὶ ἄλλοι πάλι ποὺ τους θεωρούσαμε ἁμαρτωλούς, θὰ κερδίσουν τὸ
πολυπόθητο στεφάνι της νίκης, γιατί εἶχαν ἀληθινά μετανοήσει
για τα σφάλματα τους.
Καλό Τριώδιο σε όλους!!!
«...ὁ εἰς Φαρισαῖος...καὶ ὁ ἕτερος Τελώνης»
Στην σημερινή παραβολή, όλοι μας λίγο-πολύ αντικρίζουμε τον
εαυτό μας, τους γύρω μας, τους γνωστούς και τους φίλους μας, όλοι μας
κατα καιρούς έχουμε συναντήσει και Φαρισαίους,
όμως έχουμε συναντήσει και Τελώνες.
Η σημερινή παραβολή εἶναι μιὰ ὁλοζώντανη ζωγραφιά.
Μιὰ ζωγραφιὰ ψυχῶν.
Πῆρε τὸ πινέλο του ὁ Χριστὸς καὶ παρουσίασε μὲ μιὰ καταπληκτικὴ
παραστατικότητα δύο τύπους ψυχοσύνθεσης,αυτής τού Φαρισαῖου
καὶ αυτής τού Τελώνη που εἶναι δύο ἄνθρωποι τελείως διαφορετικοί.
Δύο ξεχωριστοί κόσμοι.
Ἡ μελέτη αὐτῶν τῶν τύπων θὰ μᾶς ὠφελήσῃ πολὺ και θὰ μᾶς
ἀποκαλύψῃ πολλὰ μυστικὰ τῆς ψυχῆς και ίσως κάποια στιγμή
μᾶς προφυλάξῃ και ἀπὸ παρόμοια λάθη.
Γι’ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας ἀρχίζει τὸ "Τριώδιον", τὴν περίοδον
τῆς αὐτοπερισυλλογῆς και της εσωστρέφειας, τον προθάλαμο
της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και όχι του ξέφρενου γλεντιού
και της αχαλίνωτης διασκέδασης όπως συχνά-πυκνά ακούμε από χείλη
αδαών ή ημιμαθών ψευτοδιανοουμένων, μὲ τὴν παραβολὴν αὐτή, του
Τελώνου και του Φαρισαίου, που θα ακούσουμε από το στόμα των
ιερέων μας την Κυριακή 24η του Φεβρουαρίου, μια παραβολή που
θα μᾶς διξάξῃ μια μεγάλη αρετή...
την ταπείνωση.
...ὁ εἰς Φαρισαῖος. Εἶναι ὁ διδάσκαλος τοῦ λαοῦ.
Εἶναι ἐπίσημο πρόσωπο, ποὺ τιμᾷ ἰδιαιτέρως ὁ κόσμος.
Μὲ ὕφος, λοιπόν, ἐγωϊστικό· μὲ κινήσεις ἐπιδεικτικές,
μὲ βῆμα ἀλύγιστο, διασχίζει τὸ πλῆθος, ἀνεβαίνει στό ἱερὸ
καὶ στέκεται στὸ ψηλότερο σημεῖο γιὰ νὰ φαίνεται ἀπὸ παντοῦ.
Σηκώνει τὰ χέρια του πρὸς τὸν οὐρανὸ καὶ ἀρχίζει μὲ δυνατὴ φωνή,
γιὰ νὰ τὸν ἀκοῦνε ὅλοι, νὰ ἀπαριθμῇ τὶς ἀρετὲς του.
«Νηστεύω, λέγει, δυὸ φορὲς τὴν ἑβδομάδα· κάνω ἐλεημοσύνες·
μοιράζω στοὺς πτωχοὺς τὸ δέκατον τῶν εἰσοδημάτων μου».
Πρῶτο λοιπόν στοιχεῖο τοῦ Φαρισαίου είναι
η α ὐ τ ο δ ι α φ ή μ ι σ η.
Τὸ ἴδιο ὅμως, κάνει καὶ ὁ σύγχρονος Φαρισαῖος.
Δημιουργεῖ θόρυβο γύρω ἀπὸ τὸ ὄνομά του.
Ὅ,τι καὶ νὰ κάμῃ, θέλει νὰ τὸ γράψουν οἱ ἐφημερίδες.
Διαφημίζει τὴν ἀρετὴ του. Καυχᾶται γιὰ τίς ἐπιτυχίας του.
Θέλει καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι νὰ τὸν ἀναγνωρίζουν
ὡς ἄνθρωπο ἀρετῆς, δυνάμεως καὶ δραστηριότητος.
Καὶ λησμονεῖ ὁ ταλαίπωρος, ὅτι εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας βουνὸ
ἑνώπιον τοῦ Θεοῦ.
«Ἐὰν ἀνομίας παρατηρήσῃς Κύριε, Κύριε, τίς ὑποστήσεται;»
λέγει ὁ Ψαλμωδός.
Ἐὰν ὁ Θεὸς ἤθελε νὰ μᾶς κρίνῃ ὄχι μὲ τὴν ἀγάπη Του,
ἀλλὰ μὲ τὴν δικαιοσύνη Του, ἀλλοίμονό μας τότε.
Δὲν θὰ ἐσώζετο κανεὶς ἀπολύτως.
Όμως ο άμοιρος Φαρισαῖος δὲν σταματᾷ ἐκεῖ, προχωρεῖ παρακάτω
για να φτάσει σε ένα άλλο στοιχείο που τον χαρακτηρίζει και αυτό είναι
η κ α τ ά κ ρ ι σ η.
Κατακρίνει τοὺς πάντες μὲ δριμύτητα καὶ σκληρότητα.
«Ὅλοι, λέγει, εἶναι ἅρπαγες, ἄδικοι, ἀνήθικοι, ὅπως καὶ αὐτὸς ἐδῶ ὁ Τελώνης.
Μόνον ἐγὼ εἶμαι δίκαιος καὶ ἐνάρετος.
Σὲ εὐχαριστῶ, διότι δὲν ἔγινα ὡσὰν αὐτούς».
Αυτή είναι η φράση που μας κάνει μέχρι και στις μέρες μας, ανθρώπους
που χρησιμοποιούν τέτοια λόγια, να τους αποκαλούμε Φαρισαῖους.
Ὅλοι οἱ ἄλλοι ἁμαρτωλοί και μόνον αὐτὸς εἶναι ὁ ἄγγελος!
Τί σοῦ ἔκαναν οἱ ἄλλοι καὶ τοὺς κατηγορεῖς;
Τί σοῦ ἔφταιξε καὶ ὁ ταλαίπωρος Τελώνης, ποὺ θρηνεῖ τὴ δυστυχία του;
Γιατὶ κατηγορεῖς τόσο σκληρά;
Γιατί δὲν συμπονᾶς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους;
Γιατὶ δὲν προσεύχεται γι’ αὐτούς;
Ποιός εἶσαι ἔπειτα ἐσύ, ποὺ κατακρίνεις;
Ποιός σοῦ ἔδωσε αὐτὸ τὸ δικαίωμα;
Ὁ Θεὸς όμως συγχωρεῖ τοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ τοὺς χαρίζει τὴν εὐτυχία Του.
Κάνει άραγε το ίδιο με τους υποκριτές, οι οποίοι βέβαια μπορεί να κοροϊδέψουν
τον κόσμο όλο σε αυτή την πεπερασμένη ζωή τους, όμως γυμνοί θα
παρουσιαστούν στην δίκαιη κρίση του Θεού.
Γεμάτη, ἡ κοινωνία μας, δυστυχῶς, ἀπὸ Φαρισαίους,
που είναι κόλακες, θορυβοποιοί, ἐγωϊστές, φίλαυτοι, συμφεροντολόγοι,
καιροσκόποι, δουλοπρεπεῖς, ὑποκριταί, φυγόπονοι, φθονεροί, ἀσεβεῖς,
ποὺ στὸ τέλος ταπεινώνονται καὶ συντρίβονται.
Γιατί τὸ εἶπε σαφῶς ὁ Κύριος:
«Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται....»
...καὶ ὁ ἕτερος Τελώνης.
Σκυμμένος σὲ μιὰ γωνιὰ ὁ Τελώνης, θλιμμένος, θρηνεῖ χωρὶς
νὰ μπορεί νὰ ὁμιλήσῃ.
Οὔτε τὰ μάτια του δὲν τολμᾷ νὰ ὑψώσῃ πρὸς τὸν οὐρανό.
Δὲν κατηγορεῖ κανένα.
Χτυπάει μόνον μὲ ὀδύνη τὰ στήθη του καὶ ζητεῖ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι ὁ σκλαβωμένος ἀετός.
Τὸν ἐπλήγωσε ἡ ἁμαρτία μὲ τὸ φαρμεακερό της βέλος.
Τοῦ ἔσπασε τὰ φτερὰ.
Ὑποφέρει. Καὶ κράζει:
«Ὁ Θεὸς ἱλάσθητι μοι τῷ ἁματωλῷ!»
Μόνον αὐτὸ λέει και είναι αρκετό γιατί ποιός ζήτησε
μετανιωμένος το έλεος του Θεού και δεν το πήρε;
Ἀδελφοί μου, ἡμεῖς εἴμεθα οἱ Τελῶνες.
Ὁ ἕνας ἔφταιξε σε τοῦτο· ὁ ἄλλος στο άλλο και όλοι εἴμαστε
ὑπόλογοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
Ὅμως δεν θα λιποψυχήσουμε.
Ὁ Κύριος εἶναι σπλαχνικός.
Μᾶς δέχεται ὅλους.
Δὲν τὸν ἀκοῦτε;
«Δεῦτε πρὸς Μὲ πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι,
κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Ματθ. ια΄ 28).
Ἐλᾶτε κοντά μου οἱ κουρασμένοι, οἱ φορτωμένοι μὲ ἀμαρτίες.
Ἐγὼ θὰ σᾶς ξεκουράσω, μας λέει.
Ἐκεῖ ψηλά, μὴ λησμονοῦμε, εἶναι στημένος ὁ Σταυρός που στήθηκε
για όλους εμάς.
Γιὰ νὰ μᾶς σώσῃ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
Κουράγιο, λοιπόν.
Οἱ Τελῶνες θὰ γεμίσουν τὸν Παράδεισον.
Οἱ μετανοήσαντες Τελῶνες. Γιατί πρὶν τελειώσει ἡ παραβολή,
ὁ Κύριος ἔκανε τὴν πιὸ βαρυσήμαντη δήλωση:
Ὅτι ἀπὸ τοὺς δύο, έφυγε δικαιωμένος για τὸ σπίτι του
ὄχι ὁ Φαρισαῖος, ἀλλ’ ὁ μετανοήσας ἁμαρτωλὸς Τελώνης:
«Ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Δὲν τὸν ἔσωσαν τὸν Φαρισαῖο οἱ νηστεῖες του, οὔτε οἱ ἐλεημοσύνες του.
Δικαιώθηκε ὁ ἄλλος, ὁ ἁμαρτωλος, ἀλλὰ ταπεινὸς καὶ μεταμεληθεὶς Τελώνης.
Πόσες τέτοιες ἐκπλήξεις θὰ δεί ὁ κόσμος στην ἄλλη ζωή!
Ἄνθρωποι, ποὺ τους θεωροῦμε Αγίους, θὰ καταδικασθοῦν.
Καὶ ἄλλοι πάλι ποὺ τους θεωρούσαμε ἁμαρτωλούς, θὰ κερδίσουν τὸ
πολυπόθητο στεφάνι της νίκης, γιατί εἶχαν ἀληθινά μετανοήσει
για τα σφάλματα τους.
Καλό Τριώδιο σε όλους!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου