Η Μεταμόρφωση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού

Ιερομόναχος Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός

Τῇ ΣΤ΄ τοῦ μηνὸς Αὐγούστου ἀνάμνησις τῆς θείας Μεταμορφώσεως[1] τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Η αγία εκκλησία μας γιορτάζει με κάθε χαρά στις έξη του μηνός Αυγούστου την ανάμνηση της Θείας Μεταμορφώσεως[2] του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός συνομίλησε με τους μαθητές Του και τους είπε πολλά για κινδύνους[3] και θάνατο, για το πάθος[4] Του και τη σφαγή των μαθητών, κι αυτά όλα ήταν σχεδόν ορατά στην παρούσα ζωή (χειροπιαστά). Αντίθετα τα αγαθά, που τους υποσχέθηκε, ήταν μόνο ελπίδα για το μέλλον· θέλοντας, λοιπόν, να τους δώσει να καταλάβουν Ποιος ήταν και ποια δόξα έμελλε να λάβει, με την οποία και θα ’ρχόταν κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του, πήρε ιδιαιτέρως τους μαθητές Του Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη και ανέβηκε σ’ ένα ψηλό βουνό όπου μεταμορφώθηκε μπροστά τους. Το πρόσωπο Του έλαμψε σαν τον ήλιο, τα ενδύματά Του έγιναν λευκά σαν το φως. Και επί πλέον εμφανίσθηκαν μπροστά τους ο Μωϋσής και ο Ηλίας οι οποίοι συνομιλούσαν μ’ Αυτόν.

Μετά από λίγο τους σκέπασε ένα φωτεινό σύννεφο και μέσα από το σύννεφο ακούστηκε πάλι η ίδια φωνή που ακούστηκε κατά τη βάπτιση του Ιησού στον Ιορδάνη. Η φωνή αυτή φανέρωσε τη θεότητα του Ιησού λέγοντας· «Αυτός είναι ο Υιός Μου ο αγαπητός εις τον οποίο ευαρεστούμαι. Αυτόν να ακούτε».[5]

Αυτά είναι τα θεοπρεπή και παράδοξα της σημερινής γιορτής. Η γιορτή αυτή είναι εικόνα και προτύπωση της μελλοντικής ενδόξου καταστάσεως των δικαίων στη Βασιλεία του Θεού. Τη λαμπρότητά τους τη φανέρωσε ο Κύριος με το λόγο που είπε· «Τότε οι δίκαιοι θα λάμψουν όπως ο ήλιος».[6]

Γι’ αυτό και το κοντάκιο της σημερινής γιορτής ψάλλεται καθημερινά στις Ώρες για να είναι μια καθημερινή υπενθύμιση για κείνη τη μελλοντική δόξα.

Ο Κύριος πήρε μόνο αυτούς τους τρεις μαθητές επειδή είχαν κάποια υπεροχή ο καθένας τους ξεχωριστά έναντι των άλλων μαθητών. Ο Πέτρος αγαπούσε[7] πάρα πολύ τον Κύριο. Ο Ιωάννης ήταν ο αγαπημένος[8] μαθητής του Κυρίου. Κι ο Ιάκωβος γιατί μπορούσε να πιει το ποτήριο του πάθους[9] που ήπιε και ο Κύριος.

Εμφανίστηκαν επίσης ο Μωϋσής και ο Ηλίας γιατί ο Κύριος ήθελε να διορθώσει τις λαθεμένες απόψεις, που είχαν μερικοί γι’ Αυτόν. Δηλαδή μερικοί Τον θεωρούσαν ότι είναι ο Ηλίας, ή ο Ιερεμίας ή κάποιος άλλος προφήτης.[10] Φανερώνει, λοιπόν, ο Κύριος τους δύο κορυφαίους προφήτες τον Μωϋσή και τον Ηλία που δείχνουν τον σεβασμό τους σ’ Αυτόν, έτσι ώστε αφ’ ενός μεν να κατανοήσουν οι μαθητές τη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον Θεό και Δεσπότη (που είναι ο Χριστός) και στους δούλους Του (τον Μωϋσή, τον Ηλία και, κατ’ επέκταση και τους άλλους μικρότερους προφήτες) και, αφ’ ετέρου, για να μάθουν ότι ο Κύριος είναι ο απόλυτος κυρίαρχος και του θανάτου και της ζωής, αφού τον προσκυνούν ο Ηλίας που αντιπροσωπεύει τους ζώντες εφ’ όσον δεν έχει πεθάνει, και ο Μωϋσής που αντιπροσωπεύει τους τεθνεώτες.

Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

Αρχιμανδρίτης Ιερώνυμος Κ. Δελημάρης, Τι γιορτάζουμε στις γιορτές του Χριστού και της Παναγίας: Τα συναξάρια των δεσποτικών και των θεομητορικών εορτών της Εκκλησίας σε απλή γλώσσα, 1η έκδ. Ναύπακτος, Αδελφότης Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναυπάκτου, 2004.

[1] Άρχισε να εορτάζεται κατά πάσα πιθανότητα στα Ιεροσόλυμα (ίσως τον 5ο αι.). Ρητά αναφέρεται κατά τον 7ο αι. Στην εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως άρχισε να εορτάζεται από τον 9ο αι. Κατά την ίδια εποχή (9ο αι.) ήταν γνωστή και στην Ισπανία. Γενικά όμως στη Δύση επικράτησε τον 15ο αι. Η εορτή αυτή απόκτησε ιδιαίτερη αίγλη μετά τις ησυχαστικές έριδες (βλέπε Εύαγγ. Θεοδώρου, Μεταμόρφωσις, ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ, τ. 8ος, εκδόσεις Μαρτίνος, στ. 1053-54).

[2] Το γεγονός της Μεταμορφώσεως περιγράφεται στην Καινή Διαθήκη (Ματθ. ιζ΄, 1-13, Μάρκ. θ΄, 2-13 και Λουκ. θ΄, 28-43). Η Μεταμόρφωση έγινε γύρω στις σαράντα ημέρες πριν από το πάθος του Κυρίου. Οι άγιοι πατέρες της εκκλησίας μας μετέθεσαν τη χαρμόσυνη αυτή εορτή στις 6 Αυγούστου για να μη βρίσκεται μέσα στη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Μάλιστα με πολλή σοφία την έβαλαν στις 6 Αυγούστου που είναι σαράντα μέρες πριν από τη γιορτή του Τιμίου Σταυρού (που θυμίζει το Πάθος του Κυρίου μας).

[3] Βλέπε Ματθ. ι΄, 16-31.

[4] Βλέπε Ματθ. ιστ΄, 21, Μάρκ. η΄, 31 και Λουκ. θ΄, 22.

[5] Ματθ. ιζ΄, 1-5.

[6] Ματθ. ιγ΄, 43.

[7] Ιωάνν. κα΄ 15-17.

[8] Ιωάνν. ιγ΄, 23, ιθ΄,26 και κα΄, 7 & 20.

[9] Ματθ. κ΄, 23.

[10] Ματθ. ιστ΄, 13-20, Μάρκ. η΄, 27-29 και Λουκ. θ΄, 18-19.