ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (Θ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ) 14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2022

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ

«ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ’ ἰδίαν προσεύξασθαι» (Ματθ. 14, 23)

Δὲν ὑπάρχει στὸν κόσμο ὑψηλότερη ἐργασία ἀπὸ τὴν προσευχή, γιατὶ αὐτὴ ἑνώνει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν Θεό. Ἡ προσευχὴ εἶναι συνομιλία μὲ τὸν Θεό.

Εἴδαμε στὴν σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὅτι ὁ Κύριος ἀνέβηκε στὸ ὄρος νὰ προσευχηθεῖ. Παίρνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὸ γεγονὸς αὐτό, ἂς ἐξετάσουμε πῶς μιλοῦν οἱ θεῖες Γραφὲς ἀλλὰ καὶ πῶς τοποθετοῦνται οἱ θεῖοι Πατέρες στὸ θέμα τῆς προσευχῆς.

Κατὰ τὴν Βάπτιση τοῦ Κυρίου μας καὶ ἐνῶ Ἐκεῖνος προσευχόταν, ἀκούστηκε ἐξ οὐρανοῦ ἡ φωνὴ τοῦ Πατρός: «Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός» (Λουκ. 3, 24). Ἀλλὰ καὶ ἡ θεία Του Μεταμόρφωση συνέβη κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς Του καὶ ἀκούστηκε πάλι ἡ φωνὴ τοῦ Πατρὸς στὸ ὄρος Θαβώρ: «Αὐτοῦ ἀκούετε» (Ματθ. 12, 8). Λίγο πρὶν τὸ ἑκούσιο Πάθος Του θερμὰ προσευχήθηκε ὁ Κύριος. Καὶ ὅταν εἶπε: «Πάτερ, δόξασόν σου τὸ ὄνομα», ἀκούστηκε πάλι φωνὴ ἀπὸ τὸν οὐρανό: «καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω» (Ἰω. 12, 20). Ἀλλὰ καὶ ἡ Πάναγνος Θεοτόκος, ἐπὶ ἀρκετὰ χρόνια, παρέμεινε προσευχομένη στὸν Ναό, ὅπου τὴν ἀφιέρωσαν οἱ γονεῖς Της, ἀναμένοντας τὴν εὐλογημένη ὥρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ.

Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι τὴν προσευχὴ ἐδίδαξαν, μιμούμενοι τὸν Δεσπότη Χριστό. Αὐτὴν ἐβίωσαν οἱ Προφῆτες καὶ Δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλὰ καὶ οἱ Ὅσιοι, οἱ Μάρτυρες καὶ οἱ Ἅγιοι τῆς Καινῆς. Αὐτὴν εἶχαν ἀστείρευτη δύναμη, παρηγοριά, εἰρήνη καὶ χαρά. Ὅλοι σὰν ἔνσαρκοι ἄγγελοι καὶ «ἄνθρωποι ὁμοιοπαθεῖς» μὲ τὴν προσευχὴ ἀπέκτησαν οὐράνια χαρίσματα, φθάνοντας διὰ τῆς καθάρσεως στὸν φωτισμὸ καὶ τὴν θέωση.

Τὶ εἶναι ἡ προσευχή;

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐπιστρατεύουν τὶς πιὸ ἐκφραστικὲς εἰκόνες γιὰ νὰ φανερώσουν τὸ μεγαλεῖο της, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου νὰ τὴν ἔχει ὡς μέσο ἐπικοινωνίας του μὲ τὸν Θεό. «Ἀγγέλων ἔργον», τὴν χαρακτηρίζει ὁ Μέγας Βασίλειος, «θείαν κλίμακα πρὸς οὐρανὸν ἀναβαίνουσαν». «Μέγα ὅπλον ἀκαταμάχητον ποὺ ἀποκρούει κάθε ἐναντία δύναμη καὶ ἐξασφαλίζει τὴν συμμαχία τοῦ Θεοῦ», τὴν χαρακτηρίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος. Πράγματι, δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη παρηγοριὰ ἀπὸ τὴν καταφυγὴ στὸν Κύριο διὰ τῆς προσευχῆς. «Στὸν Κύριο προσευχήθηκα δυνατὰ ὅταν μὲ βρῆκαν θλίψεις καὶ μὲ ἄκουσε», ψάλλει ὁ προφητάναξ Δαβίδ (Ψαλμ. 119, 1). «Ζήτησε τὴν βοήθειά μου στὴν θλίψη σου καὶ θὰ σὲ σώσω ἀπὸ αὐτήν», γράφει ἀλλοῦ (Ψαλμ. 49, 15). Ὅλα τὰ καλὰ μὲ τὴν προσευχὴ τὰ ζητᾶμε καὶ ὅλα τὰ κακὰ μὲ τὴν προσευχὴ τὰ ξεπερνᾶμε. Γι’ αὐτὸ εἶπε ὁ Κύριος: «Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε» (Νὰ μένετε ἄγρυπνοι καὶ νὰ προσεύχεσθε) (Λουκ. 21, 36).

Ἡ προσευχὴ πρέπει νὰ συνοδεύεται μὲ τὴν συμφιλίωση πρὸς τοὺς ἀδελφούς μας. «Πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου» (Ματθ. 5, 24). Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος προσεύχεται πάνω στὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ γιὰ τοὺς σταυρωτές Του: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασι τὶ ποιοῦσι» (Λουκ. 23, 34). Ὁ πρωτομάρτυς Στέφανος φώναξε γι’ αὐτοὺς ποὺ τὸν λιθοβολοῦσαν: «Κύριε,μὴ στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην» (Πράξ. 7, 60).

Τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς συνομιλοῦμε μὲ τὸν Θεὸ μὲ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὴν παντοδυναμία Του, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἀπάντηση εἶναι χαρακτηριστική: «Κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν» ((Ματθ. 9, 29). Ὑπόσχεται ὁ Θεὸς τὶς εὐλογίες ποὺ ζητοῦμε, σύμφωνα ὅμως μὲ τὸ συμφέρον τῆς ψυχῆς μας. «Ζητᾶτε καὶ θὰ σᾶς δοθεῖ, κρούετε καὶ θὰ σᾶς ἀνοιχθεῖ» (Ματθ. 7, 7). Στὶς Παροιμίες διαβάζουμε: Ἐκεῖνος ποὺ ἀποστρέφει τὸ αὐτί του ἀπὸ τὸ νὰ ἀκούει τὸν νόμο, ἀκόμα καὶ ἡ προσευχή του θὰ εἶναι βδέλυγμα. (Παρ. 28, 9). Μερικὲς φορὲς ὁ Κύριος ἀπαντᾶ στὶς προσευχές μας πρὶν Τοῦ ζητήσουμε: Καὶ πρὶν αὐτοὶ κράξουν, ἐγὼ θὰ ἀποκρίνομαι καὶ ἐνῶ αὐτοὶ θὰ μιλοῦν, ἐγὼ θὰ ἀκούω (Ἡσ. 65, 24). «Ὁ Πατέρας ξέρει ἀπὸ ποιὰ πράγματα ἔχετε ἀνάγκη, προτοῦ ἐσεῖς τὰ ζητήσετε» (Ματθ. 6, 7).

Ἐπίσης, ἡ προσευχὴ συνδέεται μὲ τὴν ἀρετὴ τῆς αὐτοκριτικῆς. Τὸ «ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» τοῦ τελώνου, τὸ «ἥμαρτον» τοῦ ἀσώτου, τὸ «μνήσθητί μου» τοῦ ληστῆ, εἶναι κραυγὴ ἀγωνίας πρὸς τὸν Θεὸ γιὰ τὴν ἐκζήτηση τῆς χάρης Του στὴν ζωή μας.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος γράφει: Ἡ προσευχὴ εἶναι ὁ ἥλιος τῶν νοερῶν ὀφθαλμῶν τῆς ψυχῆς. Ὅπως ὁ ἥλιος εἶναι ὁ φωτισμὸς τοῦ σώματος, ἔτσι καὶ ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ φῶς τῆς ψυχῆς. Ἡ προσευχὴ εἶναι ἀληθινὰ οὐράνια πανοπλία καὶ ἀπὸ μόνη της εἶναι δυνατὸ νὰ διαφυλάξει ἀσφαλεῖς αὐτοὺς ποὺ ἔχουν παραδώσει τὸν ἑαυτό τους στὸν Θεό. Ἡ προσευχὴ εἶναι κοινὸ φάρμακο τῶν παθῶν. Εἶναι χορηγὸς τῆς ζωῆς, ὑποθήκη ὑγείας, ἐλπιδοφόρο ἄνθος, μεγάλο λιμάνι, ἀσφαλὴς περιοχή. Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ σωτήριο φάρμακο ποὺ ἐμποδίζει τὴν διάπραξη ἁμαρτημάτων καὶ ρίζα μυρίων ἀγαθῶν, πιὸ δυνατὴ καὶ ἀπὸ τὴν βασιλεία ἀκόμη. Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ λιμάνι τῶν βασανισμένων, ἄγκυρα ὅσων κλυδωνίζονται, στήριγμα τῶν σαλευομένων, θησαυρὸς τῶν πτωχῶν, ἀσφάλεια τῶν πλουσίων, ἀπομάκρυνση νοσημάτων, φύλακας τῆς ὑγείας, φυγαδευτήριο κάθε λύπης, πηγὴ εὐθυμίας, ἀφορμὴ συνεχοῦς εὐχαριστίας, μητέρα τῆς φιλοσοφίας. Καὶ συνεχίζει ὁ Ἅγιος: Τὸ κύριο ἔργο τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἡ προσευχή. Ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε γιὰ νὰ ὑμνεῖ τὸν Θεό, γιὰ νὰ λατρεύει τὸν Θεό, γιὰ νὰ μετέχει στὴν θεία ἀγαθότητα καὶ μακαριότητα. Ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ λαχταρᾶ γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τρέχει μὲ πόθο νὰ ἀνυψωθεῖ πρὸς αὐτόν. Μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ὑμνωδία εὐφραίνεται, τὸ πνεῦμα του ἀγάλλεται, ἡ καρδιά του σκιρτᾶ. Ἀναθέστε ὅλες σας τὶς φροντίδες στὸν Θεό. Μὴ γίνεσθε ὀλιγόψυχοι . Αὐτὸς γνωρίζει τὶς ἐπιθυμίες σας καὶ ἔχει τὴν δύναμη νὰ τὶς ἐκπληρώσει ὅπως Ἐκεῖνος γνωρίζει. Κύριε, ὄχι ὅπως ἐγὼ θέλω, ἀλλὰ Σὺ γνωρίζεις τὸ συμφέρον τῆς ψυχῆς μου.

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος διδάσκει: Ἀσφαλῶς καὶ θὰ προσευχόμαστε, ἀλλὰ νὰ ζητᾶμε στὴν προσευχή μας μόνο τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Δὲν εἶπε ὁ Κύριος: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ…καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν»; Εὔκολα ὁ Χριστὸς μπορεῖ νὰ μᾶς δώσει ὅ,τι ἐπιθυμοῦμε. Καὶ κοιτάξτε τὸ μυστικό. Τὸ μυστικὸ εἶναι νὰ μὴν ἔχετε στὸν νοῦ σας νὰ ζητήσετε τὸ συγκεκριμένο πρᾶγμα. Τὸ μυστικὸ εἶναι νὰ ζητᾶτε τὴν ἕνωσή σας μὲ τὸν Χριστὸ ἀνιδιοτελῶς, χωρὶς νὰ λέτε: Δῶσ’ μου τοῦτο, δῶσ’ μου ἐκεῖνο… Εἶναι ἀρκετὸ νὰ λέμε: «Κύριε ἐλέησον».Δὲν χρειάζεται ὁ Θεὸς ἐνημέρωση γιὰ τὶς διάφορες ἀνάγκες μας. Ἐκεῖνος τὰ γνωρίζει ὅλα καλύτερα ἀπὸ μᾶς καὶ μᾶς δίνει τὴν ἀγάπη Του. Τὸ θέμα εἶναι νὰ ἀνταποκριθοῦμε σὲ αὐτὴν τὴν ἀγάπη μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν Του.

Ὁ ἅγιος Παΐσιος: Προσευχὴ σημαίνει συνεχῶς βοήθεια. Νὰ νοιώσουμε τὴν προσευχὴ σὰν ἀνάγκη. Ὅπως τὸ σῶμα χρειάζεται τροφή, ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ γιὰ νὰ ζήσει πρέπει νὰ τραφεῖ. Ἂν δὲν τραφεῖ, ἔρχεται ὁ πνευματικὸς θάνατος. Ὅποιος, ὅμως, δὲν θεωρεῖ τὴν προσευχὴ ἀνάγκη, ἀλλὰ ἀγγαρεία, μοιάζει μὲ ἀνόητο παιδάκι ποὺ ἀποστρέφεται τὸν μαστὸ τῆς μητέρας του καὶ ὅλη τὴν γλυκιά της στοργὴ καὶ ἔτσι εἶναι ἀρρωστιάρικο καὶ κακορίζικο. Νὰ ζητᾶς συγχώρηση ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὰ σφάλματα ποὺ ἔκανες μέσα στὴν μέρα καὶ ὕστερα νὰ σκέφτεσαι τὴν ἁμαρτωλότητά σου γενικά.Ἔτσι ταπεινώνεσαι καὶ μετὰ ἀρχίζεις τὰ αἰτήματα ποὺ ἔχεις. Κάποτε, λέγει, ὁ ἅγιος Παΐσιος, εἶχα παρακαλέσει τὸν Θεὸ νὰ μὲ μάθει νὰ προσεύχομαι. Καὶ τότε εἶδα σὲ ὅραμα ἕνα παιδὶ δεκεπτὰ ἐτῶν νὰ προσεύχεται. Ὤ, μὲ εἶχε διαλύσει! Ἔκλαιγε καὶ προσευχόταν μὲ τέτοιο τρόπο, ποὺ μὲ συγκλόνισε. Ἄρχισε μὲ ἐξομολόγηση: Εἶμαι ἀχάριστος, ἀδιόρθωτος… Ὕστερα ἔλεγε: Τώρα, Θεέ μου, ποὺ εἶμαι σὲ τέτοια κατάσταση, πῶς θὰ μπορέσω νὰ διορθωθῶ, ἂν δὲν μὲ βοηθήσεις Ἐσύ; Καὶ ἄρχισε τὰ αἰτήματα… Καὶ συνεχίζει ὁ Ἅγιος: Ὅπως ὁ ἀσυρματιστὴς νοιώθει περισσότερη ἀσφάλεια ὅταν εἶναι σὲ διαρκῆ ἀκρόαση μὲ τὸ κέντρο, ἔτσι καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὅσο περισσότερο προσεύχεται, τόσο περισσότερο θεία σιγουριὰ νοιώθει. Εἶναι ἀσφάλεια ἡ προσευχή, μὲ τὴν ὁποία προλαβαίνουμε κάθε κακό. Καὶ ἀνάλογα μὲ τὴν θυσία καὶ τὴν προσευχὴ ποὺ κάνει ὁ ἄνθρωπος γιὰ τὸν ἑαυτό του ἢ τὸν συνάνθρωπό του, θὰ δεχθεῖ τὴν θεία βοήθεια. Νὰ προσευχόμαστε στὸν Θεό, στὴν Παναγία, στοὺς Ἁγίους μας.

Ἀδελφοί μου,

Τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας, τῶν Ἁγίων μας καὶ τοῦ φύλακα ἀγγέλου μας νὰ ἔχουμε καθημερινὰ στὴν προσευχή μας. Ἁπλὰ καὶ ταπεινὰ νὰ ἐπικαλούμαστε τὴν βοήθειά τους. Αὔριο θὰ ἑορτάσουμε τὴν Κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Μητέρας μας. Ὅλες αὐτὲς τὶς μέρες τὸ γλυκό Της ὄνομα δὲν φεύγει ἀπὸ τὰ χείλη μας. Καὶ τὶ δὲν ἔχουμε νὰ Τῆς ποῦμε! Νὰ Τὴν ὑμνήσουμε, νὰ Τὴν δοξάσουμε, νὰ Τὴν παρακαλέσουμε γιὰ τὶς δυσκολίες μας.

Ἡ προσευχὴ τοῦ Ἁγίου Ἀνθίμου πρὸς τὴν Παναγία ἰδιαίτερα θὰ μᾶς ἐνισχύσει: «Λύτρωσέ μας, Παναγία μου, ἀπὸ τοὺς κινδύνους τῆς ψυχῆς, τοὺς ὁποίους ἐμεῖς δημιουργοῦμε στὸν ἑαυτό μας. Λύτρωσέ μας ἀπὸ τὶς παγίδες τοῦ πονηροῦ. Δῶσε μας φώτιση καὶ τόλμη νὰ Σοῦ φωνάζουμε κάθε μέρα καὶ νὰ σοῦ λέμε: Ὑπεραγία Θεοτόκε, Σὺ εἶσαι ἡ παρηγοριὰ καὶ ἡ προστασία μας. Ρῦσαι μας καὶ τὸν κόσμο ὅλο ἀπὸ κάθε ψυχικὸ καὶ σωματικὸ κίνδυνο! Σὺ εἶσαι τῶν Χριστιανῶν ὅλων ἡ Μητέρα καὶ ἡ Βοήθεια. Τοὺς ἀσθενεῖς νὰ θεραπεύσεις, τοὺς λυπημένους νὰ παρηγορήσεις, τοὺς ἀβοηθήτους νὰ βοηθήσεις, τοὺς κινδυνεύοντας νὰ λυτρώσεις, τοὺς ἁμαρτωλοὺς νὰ σώσεις. Πολλὰ χρόνια Σὲ λατρεύομε, Παναγία μου, καὶ ἐγὼ καὶ τὰ τέκνα μου. Δοῦλοι σου εἴμαστε καὶ Σὲ παρακαλοῦμε. Τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους Σου καὶ ἡ Χάρη Σου νὰ διαχέεται πλούσια κάθε μέρα ἐπάνω μας, σὲ ὅλους μας. Πνευματικά Σου τέκνα εἴμαστε καὶ Σὺ Μητέρα μας. Δῶσε μας τὴν Χάρη καὶ τὴν εὐλογία Σου! Ἀξίωσέ μας νὰ ἀγαπήσουμε τὸν Υἱό Σου καὶ Ἐσένα καὶ νὰ Σᾶς ὑπηρετήσουμε ὅπως θέλει ἡ Χάρη Σας!» Ἀμήν! Γένοιτο!

ΠΗΓΗ