Μεγάλη Παρασκευή

π. Θωμάς Χόπκο

Ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής είθισται να τελείται την Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της ακολουθίας είναι η ανάγνωση των δώδεκα Ευαγγελίων, που αναφέρονται στο πάθος του Χριστού. Το πρώτο από αυτά τα αναγνώσματα είναι από το Ιωάν. 13, 31 -18, 1. Είναι ο μακρύς διάλογος του Χριστού με τους αποστόλους Του που καταλήγει στη λεγόμενη αρχιερατική προσευχή του Χριστού. Το τελικό Ευαγγέλιο μας πληροφορεί για το σφράγισμα του Τάφου και για την εγκατάσταση φρουράς μπροστά στη σφραγισμένη είσοδό του (Ματθ. 27, 62-66).

Μεγάλη Παρασκευή

Τα δώδεκα ευαγγελικά αναγνώσματα του πάθους του Χριστού τοποθετούνται σε διάφορα μέρη της ακολουθίας. Η όλη υμνολογία σχετίζεται με τα πάθη του Σωτήρα και εν πολλοίς δανείζεται τη θεματολογία της από τα Ευαγγέλια, τις προφητείες και τους Ψαλμούς. Οι Μακαρισμοί προστίθενται στην ακολουθία μετά από το έκτο ευαγγελικό απόσπασμα και δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στη σωτηρία του ληστή που αναγνώρισε τη Βασιλεία του Χριστού.

Οι Ώρες της μεγάλης Παρασκευής επαναλαμβάνουν τα Ευαγγέλια του πάθους με την προσθήκη σε κάθε Ώρα και αναγνωσμάτων από την Παλαιά Διαθήκη, προφητειών που αφορούν τη λύτρωση των ανθρώπων, και χωρίων από τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, σχετικών με τη σωτηρία που προσφέρεται στον άνθρωπο μέσα από τα παθήματα του Χριστού. οι ψαλμοί που χρησιμοποιούνται έχουν ένα προφητικό χαρακτήρα π.χ. 2, 5, 22, 109, 139 κ.α.

Δεν έχουμε θεία Λειτουργία τη Μεγάλη Παρασκευή για τον ίδιο λόγο που απαγορεύεται και η τέλεση της Ευχαριστίας κατά τις ημέρες της νηστείας της Σαρακοστής.

π. Θωμάς Χόπκο, Δόγμα και λατρεία Βασικό εγχειρίδιο για την ορθόδοξη πίστη, Τόμος: 1ος, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα, 2014