ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: 01-02-2015: ΄΄Η ΕΠΙΚΥΝΔΙΝΗ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ΄΄.

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ  ΞΑΝΘΗΣ  ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΕΩΡΙΟΥ.

 «Η Επικίνδυνη Αυτάρκεια»


Δύο χαρακτηριστικοὺς τύπους ἀνθρώπων μᾶς παρουσιάζει ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή: Ἕνα Φαρισαῖο καὶ ἕναν Τελώνη ποὺ προσεύχονται στὸ Ναό. Ἀποτελοῦν τοὺς δύο ἀντίθετους πόλους τῆς κοινωνίας τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ὁ ἕνας εἶναι ὁ εὐσεβὴς καὶ δίκαιος στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων, ὁ γνώστης τοῦ Νόμου, ὁ ἀνήκων στὴν ὁμάδα τῶν Φαρισαίων ποὺ ἦταν ἡ ἄρχουσα θρησκευτικὴ τάξη. Ὁ ἄλλος εἶναι ὁ ἐκπρόσωπος τῆς τάξεως τῶν ἁμαρτωλῶν, τῶν ἀνθρώπων ποὺ τὸ ἐπάγγελμά τους ἦταν συνυφασμένο μὲ τὴν ἁρπαγή, τὴ βιαιότητα, τὴν ἀπομύζηση τῶν ὑπαρχόντων τοῦ λαοῦ. Τελώνης στὴ συνείδηση ὅλης τῆς κοινωνίας τῆς ἐποχῆς εἶναι ὁ ἔσχατος τῶν ἁμαρτωλῶν.

Τί λέγουν οἱ δύο αὐτοί ἄνθρωποι στήν προσευχή τους; «Ὁ Θεός, εὐχαριστώ σοι ὅτι οὔκ εἰμί ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἅδικοι, μοίχοι, ἤ καί ὡς οὗτος ὁ τελώνης, νηστεύω δίς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι». Ἡ προσευχὴ τοῦ φαρισαίου εἶναι ἕνας ἔπαινος τοῦ ἑαυτοῦ του καὶ τῶν ἀρετῶν του. Ἀπαριθμεῖ τά ἔργα του καί αἰσθάνεται τὴν θρησκευτική του ὑπεροχή ἔναντι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, τούς ὁποίους γενικά τούς χαρακτηρίζει ὡς ἁμαρτωλούς. Δέν αἰσθάνεται νά τοῦ λείπει τίποτα, εἶναι αὐτάρκης καί δέν φαίνεται νά ἐξαρτάται καθόλου ἀπό τόν Θεό, ἀφοῦ ἔχει τόσα δικά του ἔργα στά ὁποῖα μπορεῖ νά στηριχθεῖ καί γιά τά ὁποῖα μπορεῖ νά καυχηθεῖ.

Ἡ προσευχὴ τοῦ τελώνη εἶναι ταπεινὴ καὶ ἀθόρυβη. Συντετριμμένος ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες του ζητεῖ, κτυπώντας τὸ στῆθος του, τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Δὲν κρίνει κανένα, κατακρίνει μόνο τὸν ἑαυτό του, τὸν ὁποῖο βλέπει τελείως χαμένο χωρὶς τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.  «Ὁ Θεός ἰλάσθητι μοι, τῷ ἁμαρτωλῷ». Στὸ τέλος τῆς εὐαγγελικῆς διηγήσεως τῆς παραβολῆς δικαιώνεται ὁ ταπεινὸς τελώνης καὶ ὄχι ὁ ὑψηλόφρων φαρισαῖος. Διότι «πᾶς ὁ ὑψών ἑαυτόν ταπεινωθήσεται, ὁ δέ ταπεινῶν Ἑαυτόν ὑψωθήσεται» Ὁ Χριστὸς ἀνατρέπει τὴν ἐπικρατοῦσα γνώμη ποὺ βλέπει τελείως ἐξωτερικὰ τὶς ἀνθρώπινες ἐκδηλώσεις καὶ θέλει νὰ δείξει ὅτι τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς, ποὺ τὰ βλέπει μόνο ὁ Θεός, δὲν συμφωνοῦν πάντα μὲ τὴ φαινομενικὴ ζωή.

Φυσικὰ ὁ Χριστὸς δὲν κατηγορεῖ τὸ φαρισαῖο γιατὶ εἶναι ἐνάρετος ἄνθρωπος καὶ ἐκτελεῖ τὰ θρησκευτικά του καθήκοντα. Τὸν κατηγορεῖ γιατὶ σ’ αὐτὰ στηρίζει τὴν ζωή του καὶ ὄχι στὸ Θεό, γιατὶ αἰσθάνεται αὐτάρκεια καὶ δὲν στηρίζεται στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Ἡ Ἐκκλησία τοποθετώντας τήν περικοπή αὐτή σάν ἀνάγνωσμα στήν ἀρχή τῆς νέας ἐκκλησιαστικῆς περιόδου τοῦ Τριωδίου, θέλει νὰ μᾶς προφυλάξει ἀπὸ τὸν «ὑψηλόφρονα λογισμὸ» τοῦ φαρισαίου ποὺ μπορεῖ νὰ φωλιάζει σὲ κάθε εὐσεβὴ χριστιανὸ.

ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ.