Μνήμη Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου (25-1-2015) 

Εβρ. 7.26 – 8.2 Ἀδελφοί, τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος, ὃς οὐκ ἔχει καθ᾿ ἡμέραν ἀνάγκην, ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν θυσίας ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ· τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν ἀνενέγκας. Ὁ νόμος γὰρ ἀνθρώπους καθίστησιν ἀρχιερεῖς ἔχοντας ἀσθένειαν, ὁ λόγος δὲ τῆς ὁρκωμοσίας τῆς μετὰ τὸν νόμον υἱὸν εἰς τὸν αἰῶνα τετελειωμένον. Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, τοιοῦτον ἔχομεν ἀρχιερέα, ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, τῶν Ἁγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος. 

Τιμά και εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία την μνήμη ενός από τους Τρεις Ιεράρχες, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, και το ανάγνωσμα από την προς Εβραίους επιστολή που ακούσαμε αναφέρεται μεν στον Μέγα Αρχιερέα, τον Κύριο Ιησού Χριστό, εμμέσως δε στον τιμώμενο Άγιο, μιας που όλοι οι αρχιερείς, δηλαδή οι επίσκοποι, βρίσκονται κατά την Ορθόδοξη Παράδοση «εις τύπον και τόπον Χριστού»[1].

Τέτοιος, λέει, μάς έπρεπε αρχιερεύς, όσιος, άκακος, αμόλυντος, χωρισμένος από τους αμαρτωλούς και υψηλότερος από τους ουρανούς, ο οποίος δεν έχει κάθε μέρα ανάγκη, όπως οι άλλοι αρχιερείς, πρώτα να προσφέρει θυσίες για τις δικές του αμαρτίες κι έπειτα για εκείνες του λαού· γιατί αυτό το έπραξε μία φορά θυσιάζοντας τον εαυτό του. Γιατί ο μεν νόμος της Παλαιάς Διαθήκη καθιστά αρχιερείς ανθρώπους ασθενείς, ενώ ο λόγος της Καινής Διαθήκης καθιστά αρχιερέα Υιόν τέλειο και αιώνιο. Και για να ανακεφαλαιώσω, τέτοιον έχουμε αρχιερέα, ο οποίος κάθισε στα δεξιά του θρόνου του Θεού Πατρός στους ουρανούς, των Αγίων λειτουργός και της σκηνής της αληθινής, την οποία έστησε ο Κύριος και όχι άνθρωπος. Ο απόστολος Παύλος μάς περιγράφει τον τέλειο κατά την ανθρωπότητα Ιησού Χριστό, ο οποίος υψώθηκε πάνω ακόμα και από τους ουρανούς, και εκάθισε στα δεξιά του θρόνου του Θεού. Ως τέλειος άνθρωπος, δεν είχε ανάγκη να προσφέρει θυσία για να καθαρίσει τον εαυτό του, όπως έκαναν οι αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης· προσέφερε μία και μοναδική θυσία, τον ίδιο του τον εαυτό, για τις αμαρτίες όλου του κόσμου, των ανθρώπων των πριν και των μετά από την επί της γης παρουσία του. «Οὐκ ἔστιν ἄλλη θυσία· μία ἡμᾶς ἐκαθάρισε· μετά δέ τοῦτο πῦρ καί γέενα» [2]. Αυτής της μίας και μοναδικής θυσίας του Χριστού γινόμαστε μέτοχοι σε κάθε Θεία Λειτουργία, η οποία υπερβαίνει την ανθρώπινη ιστορία και ξεπερνά κάθε έννοια χρονική. Δεν είναι άλλη η Θεία Λειτουργία που τελείται σήμερα εδώ και άλλη εκεί, ούτε άλλη η σημερινή και άλλη η χθεσινή και άλλη η επουράνια της Βασιλείας του Θεού. Αλλά κάθε φορά συμμετέχουμε στην μία σταυρική θυσία του Χριστού και κοινωνούμε το ένα σώμα του, μαζί με τους αγίους και όλους όσους πίστεψαν στον Χριστό, χθες και σήμερα και μέχρι του τέλους της ανθρώπινης ιστορίας. Γι αυτό και ο ιερέας υψώνει τα τίμια δώρα και λέει «Τά σά ἐκ τῶν σῶν...», αφού πρώτα ενθυμείται τον σταυρό, το πάθος, την τριήμερο ταφή του Χριστού, την Ανάσταση, την άνοδο στους ουρανούς και την Δευτέρα Παρουσία, ως γεγονότα τα οποία έχουν ήδη συντελεσθεί. Οι αρχιερείς της χριστιανικής πίστεως δεν ομοιάζουν με τους αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης· δεν προσφέρουν θυσίες ούτε για τον δικό τους εξαγνισμό, ούτε υπέρ του λαού. Βρίσκονται, όπως είπαμε, «εις τύπον και τόπον Χριστού», δηλαδή πρωτίστως προσφέρουν στον λαό – και στον εαυτό τους – τον Χριστό, ο οποίος είναι «ὁ προσφέρων καί προσφερόμενος», και με την άδειά τους το ίδιο κάνουν και οι ιερείς, κάθε φορά που τελούν την Θεία Λειτουργία. Έπειτα, οφείλουν να είναι υπόδειγμα οσιότητας, ακακίας, αγνότητας, να διαχωρίζουν την θέση τους από την αμαρτία και με τον βίο τους να αποτελούν υπόδειγμα για τους πιστούς, να στέκονται ψηλά, να ποιούν πρώτα και έπειτα να διδάσκουν τον λαό, δείχνοντας ότι «τό πολίτευμα ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» (Φιλιπ. 3.20). Τέτοιος αρχιερέας ήταν και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, του οποίου την μνήμη τιμούμε σήμερα. Η ζωή του, το παράδειγμά του, η διδασκαλία του και τα συγγράμματά του δεν φώτισαν μόνο τους ανθρώπους της επισκοπής του ή της εποχής του, αλλά ολόκληρη την Εκκλησία διαχρονικά, γι αυτό και τιμήθηκε με τον τίτλο του Θεολόγου. Τέτοια υποδείγματα ήταν και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Μέγας Βασίλειος, που μαζί με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο απαρτίζουν την χορεία των Τριών Ιεραρχών· και μαζί με αυτούς πλείστοι όσοι άγιοι ιεράρχες που κοσμούν και καταυγάζουν το νοητό στερέωμα της Εκκλησίας. Αλλά και η δική μας ζωή δεν μπορεί να είναι διαφορετική. Όσοι έχουμε αξιωθεί και έχουμε λάβει την σφραγίδα του Βαπτίσματος, όσοι έχουμε γευτεί και απολαύσει την θυσία του Χριστού, όσοι έχουμε μετάσχει της αθανάτου τραπέζης, ας μένουμε φυλάσσοντας την ευγένεια και την τιμή, μάς λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος [3]. Ας γινόμαστε κι εμείς σύμμορφοι με τον μεγάλο αρχιερέα Χριστό, ας μιμούμαστε το παράδειγμα των Αγίων στην αγαθότητα, στην δικαιοσύνη, στην αρετή, στον αγώνα για την πραγματική κοινωνία και μέθεξη του Χριστού. Ας γίνει κίνητρο της ζωής μας η αγάπη του Θεού, ας μη γινόμαστε αγνώμονες ή μισθωτοί, ούτε να θεωρούμε την αρετή ως βαρύ φορτίο, αλλά ας την αγαπήσουμε, γιατί όποιος αγαπά τον Θεό δεν μπορεί παρά να αγαπά και την αρετή. Κι αν τα παραπάνω φαντάζουν ξένα ως προς το πνεύμα της εποχής μας, κι άμα νομίζουμε ότι έχουμε απομείνει λιγοστοί, ας μη λησμονούμε ότι «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α' Ιω. 5.19), είναι επομένως φυσικό να μη συμφωνεί απόλυτα με τον λόγο του Ευαγγελίου, ούτε με το θέλημα του Θεού. Η ζωή ωστόσο ημών των χριστιανών έχει διαφορετικά κριτήρια, πνευματικά και αιώνια, γι αυτό και δεν ακολουθεί το το κοσμικό φρόνημα, αλλά τους λόγους του Κυρίου μας και το παράδειγμα των Αγίων, οι οποίοι τον μιμήθηκαν στην οσιότητα, στην αγαθότητα και στην αρετή. Αμήν.

π. Χ.Β.

[1] Πρβλ. Αγ. Ιγνατίου του Θεοφόρου, Επιστολή προς Μαγνησιείς, κεφ. 6. [2] Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, PG 63.107 [3] Αυτόθι.

Πηγή: Απλά και Ορθόδοξα: http://xerouveim.blogspot.gr/2015/01/25-1-2015.html#more