Μνήμη Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου, Πατριαρχών Αλεξανδρείας (18-1-2015)

᾽Ιησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας Εβρ. 13.7-16 

Ἀδελφοί, μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν. ᾽Ιησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε· καλὸν γὰρ χάριτι βεβαιοῦσθαι τὴν καρδίαν, οὐ βρώμασιν, ἐν οἷς οὐκ ὠφελήθησαν οἱ περιπατοῦντες. Ἔχομεν θυσιαστήριον ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ τῇ σκηνῇ λατρεύοντες· ὧν γὰρ εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας εἰς τὰ ἅγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως, τούτων τὰ σώματα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς. Διὸ καὶ ᾽Ιησοῦς, ἵνα ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τὸν λαόν, ἔξω τῆς πύλης ἔπαθεν. Τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς, τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες· οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν. Δι᾽ αὐτοῦ οὖν ἀναφέρωμεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ᾽ ἔστιν καρπὸν χειλέων ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. Τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε, τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός. 

Το αποστολικό ανάγνωσμα της σημερινής Κυριακής είναι αφιερωμένο στους Αγίους Αθανάσιο και Κύριλλο, πατριάρχες Αλεξανδρείας, δύο από τους μεγαλύτερους διδασκάλους της Εκκλησίας, των οποίων και την μνήμη τιμούμε.

Και πρώτα από όλα μάς λέει ο απόστολος Παύλος να μνημονεύουμε τους πνευματικούς μας ηγέτες, οι οποίοι κήρυξαν σε εμάς τον λόγο του Θεού, και να μιμούμαστε την πίστη τους, θεωρώντας την έκβαση της διαγωγής τους. Και όντως, οι Άγιοι Πατέρες όχι μόνο δίδαξαν την ορθή πίστη, αλλά και με την ζωή τους την έκαμαν πράξη, δείχνοντας έργω και λόγω στους πιστούς κάθε εποχής τον ακριβή τρόπο της πίστεως και της εν Χριστώ ζωής. Γι αυτό και αποτελούν τους απλανείς οδηγούς και τα ζωντανά παραδείγματα για όλους μας, προκειμένου να διαβούμε το πέλαγος του βίου με ασφάλεια. Επειδή ωστόσο υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να μεγιστοποιήσουμε τον ρόλο των πνευματικών μας ηγετών και να παρεκκλίνουμε, υψώνοντας αυτούς υπέρ το δέον, μάς τονίζει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο ίδιος χθες και σήμερα και εις τους αιώνας. Μάς λέει δηλαδή, ότι το κήρυγμα των Πατέρων δεν έχει ως επίκεντρο τους ίδιους, αλλά το πρόσωπο του Χριστού· δεν προέβαλλαν τους εαυτούς τους, αλλά εκήρυξαν τον Χριστό, και έζησαν την εν Χριστώ ζωή. Και όπως ο Χριστός είναι ο ίδιος διαχρονικά και η διδασκαλία του αναλλοίωτη στον χρόνο, έτσι και το κήρυγμα του Ευαγγελίου και συνεπακόλουθα η διδασκαλία των Πατέρων, είναι αναλλοίωτα στον χρόνο και αφορούν όλους τους πιστούς, τους τότε και τους σημερινούς. Ο κόσμος μπορεί να μεταβάλλεται και να αναθεωρεί τις αξίες του ή να αλλάζει τον προσανατολισμό του, ο Χριστός όμως δεν ανήκει στον κόσμο τούτο· ομοίως κι εμείς, δεν ανήκουμε στον κόσμο τούτο αλλά στον ένα και αναλλοίωτο Κύριό μας Ιησού Χριστό. Γι αυτό και μάς προτρέπει στη συνέχεια ο απόστολος να μη παρασυρόμαστε και να μη παραφερόμαστε από διδαχές ξένες ως προς το Ευαγγέλιο· γιατί είναι καλό η καρδιά μας να ενισχύεται με την χάρη του Θεού και όχι με τροφές, με τις οποίες δεν ωφελήθηκαν όσοι βαδίζουν έχοντας αυτές ως γνώμονα στη ζωή τους. Δεν αντιπαραβάλλει την πνευματική με την υλική τροφή, αλλά θέτει τα κριτήρια της καλής πνευματικής τροφής, και αυτή δεν είναι άλλη από την χάρη του Θεού και από την ορθή διδασκαλία και πίστη, και από την μετοχή μας στο σώμα και στο αίμα του Χριστού [1]. Και για να αντιδιαστείλει έτι περισσότερο την διδασκαλία του Χριστού, ο οποίος είναι η πνευματική μας τροφή, τόσο από τον κόσμο όσο και από την εβραϊκή θρησκεία, μάς λέει ότι εμείς έχουμε θυσιαστήριο από το οποίο δεν έχουν εξουσία να φάγουν εκείνοι οι οποίοι λατρεύουν την Σκηνή του Μαρτυρίου· γιατί τα σώματα των ζώων, των οποίων το αίμα προσέφερε θυσία ο αρχιερέας εντός της σκηνής για τις αμαρτίες του λαού, καίγονται έξω από το στρατόπεδο. Γι αυτό και ο Ιησούς, για να αγιάσει με το αίμα του τον λαό, έπαθε και σταυρώθηκε έξω από την πύλη της Ιερουσαλήμ. Ο Χριστός δηλαδή είναι ο προσφέρων και προσφερόμενος, ο θύτης - αρχιερέας και το θύμα, στο σώμα και στο αίμα του οποίου μετέχουμε κατά την Θεία Λειτουργία, και στο πάθος του και στην ταφή του και στην Ανάσταση και στην αιώνιο ζωή. Επομένως, καταλήγει ο απόστολος Παύλος, ας εξερχόμαστε από το στρατόπεδο προς τον Χριστό, φέροντας επάνω μας τον ονειδισμό του· γιατί δεν έχουμε εδώ μόνιμη πόλη, αλλά την μέλλουσα επιζητούμε. Στρατόπεδο εδώ εννοεί κάθε παλαιά θρησκεία και κάθε δοξασία ξένη ως προς την διδασκαλία του Χριστού· ονειδισμός πάλι, δηλαδή ντροπή, είναι ο σταυρός του Κυρίου μας, ο οποίος αποτελούσε για τον κόσμο κατάρα και ατιμία, για μάς όμως είναι «Θεού δύναμις και Θεού σοφία» [2]. Επομένως, η ζωή του χριστιανού δεν ταυτίζεται με τις επιταγές του κόσμου· δεν ταυτιζόμαστε με το εγωκεντρικό πνεύμα της κάθε εποχής, ούτε καν με το θέλημά μας. Αλλά εγκαταλείπουμε τα πάντα· τις παλαιές ιδέες, το κοσμικό φρόνημα, την καταγωγή, τον πλούτο, κάθε τι γήινο, και συστρατευόμαστε τον Χριστό, επιζητώντας να γίνουμε πολίτες του ουρανού, δηλαδή της Βασιλείας του Θεού. Τέτοια ήταν η ζωή των αγίων της Εκκλησίας μας, τέτοιος ο βίος και η διδασκαλία των Πατέρων των οποίων την μνήμη τιμούμε σήμερα, με επίκεντρο τον Χριστό και κανέναν άλλο, μακριά από δοξασίες ανθρώπινες ή από τις διάφορες αιρέσεις οι οποίες αλλοιώνουν την διδασκαλία του Κυρίου μας. Τέτοια ας είναι και η δική μας πίστη και ζωή, κατά το υπόδειγμα των αγίων, και ας αναφέρεται ολοκληρωτικά στον Χριστό ως θυσία αινέσεως, όπως λέει ο απόστολος Παύλος, δηλαδή δοξάζοντας με τα χείλη και με την καρδιά μας τον Θεό, και καλλιεργώντας την αγαθοεργία και την αλληλεγγύη, δηλαδή την έμπρακτη αγάπη. Αμήν.

π. Χ.Β.

[1] Βλ. Α' Κορ 10.1-4: «Οὐ θέλω δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, ὅτι οἱ πατέρες ἡμῶν πάντες ὑπὸ τὴν νεφέλην ἦσαν, καὶ πάντες διὰ τῆς θαλάσσης διῆλθον, καὶ πάντες εἰς τὸν Μωϋσῆν ἐβαπτίσαντο ἐν τῇ νεφέλῃ καὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πάντες τὸ αὐτὸ βρῶμα πνευματικὸν ἔφαγον, καὶ πάντες τὸ αὐτὸ πόμα πνευματικὸν ἔπιον· ἔπινον γὰρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας, ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστός». [2] Βλ. Α' Κορ. 1.22-24: «ἐπειδὴ καὶ ᾿Ιουδαῖοι σημεῖον αἰτοῦσι καὶ ῞Ελληνες σοφίαν ζητοῦσιν, ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, ᾿Ιουδαίοις μὲν σκάνδαλον, ῞Ελλησι δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, ᾿Ιουδαίοις τε καὶ ῞Ελλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν».

Πηγή: Απλά και Ορθόδοξα: http://xerouveim.blogspot.gr/2015/01/18-1-2015.html