Ὁ Μέγας Δούξ

 Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

 Εγκωμιάζοντας ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τους Αγίους της Εκκλησίας μας λέγει τα εξής χαρακτηριστικά :

 «Οι Άγιοι είναι οι φίλοι του Χριστού, είναι οι στρατιώτες του Ουρανίου Βασιλέως, είναι τα πρόσωπα εκείνα τα οποία μετά παρρησίας προσεδρεύουν στο Θρόνο του Εσφαγμένου Αρνίου και, δείχνοντας τις στρεβλώσεις και τα διάφορα μαρτύρια τα οποία υπέμειναν στην γη, παρακαλούν τον Δεσπότη Χριστό να φανεί ελεήμων για το ανθρώπινο γένος.»

 Και το χαρακτηριστικό γνώρισμα των Αγίων είναι η επικοινωνία τους και η προστασία τους προς τα πρόσωπα των θεουμένων που ζουν στον πλανήτη αυτό της γης. Για παράδειγμα:
Ο Άγιος Πέτρος ο Αθωνίτης, η απαρχή του μοναχισμού της Αγιορειτικής Πολιτείας, είχε προστάτη και οδηγό στη ζωή του τον Άγιο Νικόλαο.

 Ο Άγιος Λουκάς ο εν Στειρίω απολάμβανε καθημερινά την προστασία της Αγίας Βαρβάρας.

 Ο Άγιος Θεόδωρος Επίσκοπος Αναστασιουπόλεως ο Συκεώτης είχε την καθημερινή προστασία, οδηγία και φροντίδα του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.

 Ο Άγιος Νικάνορας είχε προστάτη τον Άγιο Μηνά στην Ενορία του οποίου στη Θεσσαλονίκη γεννήθηκε κατά θαυμαστό τρόπο.

Η Αγία Σοφία, η Ασκήτρια της Κλεισούρας, την ενίσχυε το παλληκάρι όπως έλεγε, ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος. Έβλεπε τον Άγιο Μηνά τον καβαλάρη να την φρουρεί και να την σκεπάζει.

 Ο Προφήτης Ηλίας ήταν ακόμη για αυτήν ένας θερμός συμπαραστάτης.

 Οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ήταν οι προστάτες της οικογενείας του Μεγάλου Βασιλείου και του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, του αδελφού του.

 Γράφω όλα τα ανωτέρω για να αναφέρω ένα θαυμαστό γεγονός, το οποίο μας το περιγράφει ο Άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο βιογράφος του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αναφορικά με την παρουσία του Αγίου Δημητρίου στη ζωή του μεγάλου αυτού πατρός της Εκκλησίας.

 Γράφει ο Άγιος Φιλόθεος : «Ενώ λοιπόν ήταν αφοσιωμένος στην ησυχία και προσευχόταν μόνος του γι’ αυτά προς τον Θεό, παρουσιάζεται μια τέτοια οπτασία σε στιγμή που του φάνηκε ότι είχε πέσει λίγο σε ύπνο κατά το μέσο της ευχής. «Μου εφάνηκε», λέγει, «ότι μαζί με τους αδελφούς εκείνους, με τους οποίους εσχεδιάζαμε την αναχώρησι, εστεκόμαστε στα προαύλια των ανακτόρων, ενώ ήταν παρών και ο βασιλεύς, καθήμενος βασιλικώς και υψηλώς στον βασιλικό θρόνο, και παρίσταντο οι δορυφόροι γύρω του, οι συγκλητικοί και οι τάξεις των αξιωματούχων. Ένας από αυτούς ήλθε προς εμάς με μεγαλοπρέπεια και παρρησία (που εφαινόταν ότι έφερε την στολή του δουκός) και εμένα μεν», συνεχίζει, «με περιέβαλε και με αγκάλιασε με τα δυο χέρια, σαν να με ετραβούσε προς τον εαυτό του, στρεφόμενος δε προς τους συντρόφους μου, είπεˑ Ιδού, όπως μπορείτε να ιδήτε και σείς, τούτον τον κρατώ κοντά μου, κατ’ εντολή του βασιλέωςˑ εσείς όμως, αν επιθυμήτε, πηγαίνετεˑ κανείς δεν θα σας εμποδίση»».

 Η περιγραφή αυτή του ονείρου του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά έδωσε το δικαίωμα στους Ορθοδόξους Χριστιανούς, κατά την περίοδο της Ρωμαίικης Αυτοκρατορίας μας, να τιμούν ιδιαίτερα τον αθλοφόρο Μάρτυρα και να του αποδίδουν τον τιμητικό τίτλο του Μεγάλου Δουκός. Και αυτό φαίνεται σε μια περίφημη τοιχογραφία της Μονής του Μεγάλου Μετεώρου όπου εικονίζεται ο Άγιος Δημήτριος με επίσημη στολή αξιωματούχου της αυτοκρατορικής αυλής, με ράβδο και να επιγράφεται: «Ο Μέγας Δουξ».

 Γι’ αυτό και η τιμή του Αγίου στα παλαιότερα χρόνια ήταν καθολική και με επίκεντρο πάντοτε την Θεσσαλονίκη, τον τόπο του μαρτυρίου, τον τάφο του Αγίου και τα μαρτυρικά του λείψανα. Στην υμνολογία ακόμη της Εκκλησίας έχουμε και την ακολουθία της Μεγάλης Εβδομάδος προς τιμήν του Αγίου Δημητρίου με αποκορύφωμα την ημέρα της μνήμης του, ως την Κυριακή του Πάσχα.

 Είναι ποίημα του Αγίου Συμεών, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Έτσι, ο μήνας Οκτώβριος αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και αποπνέει ξεχωριστή χάρη και ευλογία για τον κάθε Μακεδόνα.

 Αυτό το ενύπνιο μας φανερώνει επίσης ότι, όπως συμβαίνει στους επίγειους άρχοντες, όπου τα πρόσωπα της αυλής, του περίγυρου και ιδιαίτερα οι υψηλά ιστάμενοι έχουν παρρησία στον επίγειο άρχοντα, έτσι και οι Άγιοι κατά πολύ δυνατότερο τρόπο έχουν παρρησία στο Θρόνο του Δεσπότου Χριστού.

 Στη σκέψη μου έρχονται τα λόγια του Γέροντος Παϊσίου : «Το κερί το οποίο ανάβουμε προς τιμήν του Αγίου, ο Άγιος το παίρνει και το μεταφέρει στο Θρόνο του Χριστού και παρακαλεί για τη δική μας σωτηρία». Και αυτή η μικρή μας προσφορά και τα βήματά μας ακόμη που κάνουμε για να δείξουμε την ευλάβειά μας και τον σεβασμό μας στον Θεό ή μια προσευχή που κάνουμε δεν είναι άνευ σημασίας, για να θυμηθώ τον Γέροντα Αιμιλιανό τον Σιμωνοπετρίτη. Ο Γέροντας Παΐσιος έλεγε για τον Άγιο Γεώργιο πώς το στόμα του είναι κολλημένο στο αυτί του Χριστού και όταν οι άνθρωποι προστρέχουν στην πρεσβεία του, τότε εκείνος ταχύτατα μεταφέρει τα αιτήματά τους στο αυτί του Χριστού.

 Βλέπετε πως τα πράγματα στην εποχή μας άλλαξαν; Η εκκοσμίκευση και ο προτεσταντισμός έχουν εισέλθει θανάσιμα στο χώρο της Εκκλησίας. Δεν ζούμε, δεν βιώνουμε την ζωογόνο Παράδοση της Εκκλησίας μας.

Δεν διαθέτουμε την ευλάβεια των προγόνων μας. Εκείνοι πεζοπορούσαν μεγάλες αποστάσεις για να προσκυνήσουν τον Μάρτυρα και να αναβαπτιστούν στα νάματα της Ορθοδόξου πίστεώς μας.

Στις αποσκευές τους είχαν την νηστεία, την προσευχή, την αγρυπνία, αλλά και τα υλικά αγαθά από τον ιδρώτα του προσώπου τους, το πρόσφορο, το κερί, το λάδι, το νάμα της Θείας Ευχαριστίας. Συμμετείχαν στην Τράπεζα του Χριστού και έτσι απολάμβαναν «ξενίας δεσποτικής». Γι΄ αυτό και είχαν στην ζωή τους συναντιλήπτορα τον Άγιο.

 Ο Άγιος Δημήτριος, «των μαρτύρων η καλλονή, της Θεσσαλονίκης ο προστάτης και της Οικουμένης ο υπέρμαχος», έρχεται να μας υπενθυμίσει μια βασική αλήθεια: Επιστροφή στις παραδόσεις μας!

Και μας υπόσχεται την ακαταμάχητη βοήθεια του Θεού και την δική του πρεσβεία για την πόλη του, για την ελληνικότατη Μακεδονία μας και για τον καθένα που θα ζητήσει την μεσιτεία του στον Θρόνο του Θεού.
Άγιε του Θεού, πρέσβευε υπέρ ημών.