ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

(Ἰω. 4, 5-42)

Μᾶς λέγει τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ὅτι κάποτε ὁ Κύριος, κουρασμένος καὶ διψασμένος ἀπὸ τὴν ὁδοιπορία, στάθμευσε παρὰ τὸ φρέαρ τοῦ Ἰακώβ. Ἐκεῖ συνάντησε μία γυναῖκα ἀπὸ τὴ Σαμάρεια καὶ τῆς προσέφερε τὴ σωτηρία. Ἡ γυναῖκα αὐτὴ ἐπέλεξε νὰ πάει καὶ νὰ ἀντλήσει νερὸ τὴν ὥρα τοῦ μεγάλου καύματος, ὅταν δηλαδὴ ἐκ τῶν πραγμάτων δὲν βρισκόταν κανεὶς ἄλλος ἐκεῖ. Ἴσως ἔτσι ἤθελε νὰ ἀποφύγει τὰ σκωπτικὰ καὶ προσβλητικὰ σχόλια εἰς βάρος της γιὰ τὴν ἄστατη προσωπική της ζωή. Στὸ φρέαρ συνάντησε τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν τὴν κατέκρινε, ἀλλὰ τὴν ἕλκυσε στὴν ἀγάπη του καὶ τὴ μετάνοια.

Ὁ Χριστὸς ζητᾶ ἀπὸ τὴ Σαμαρείτιδα νὰ τοῦ δώσει νερὸ ἀπὸ τὸ πηγάδι, ἐνῷ κατ᾽ οὐσίαν αὐτὸ ποὺ ἤθελε ἦταν ἡ σωτηρία τῆς γυναίκας. Ἡ Σαμαρείτιδα ἐξεπλάγηκε καὶ ἀπόρησε γιὰ τὸ αἴτημα ποὺ ἐξέφραζε ὁ Χριστός, διότι τὴν τότε ἐποχὴ οἱ Ἰουδαῖοι δὲν εἶχαν ὁποιεσδήποτε σχέσεις μὲ τοὺς Σαμαρεῖτες. Ἡ εὔλογος ἀπορία τῆς γυναικὸς ἀποτελεῖ ἀφορμή, ὥστε ὁ Χριστὸς νὰ ξεκινήσει μία διαλογικὴ συζήτηση μαζί της καὶ νὰ τῆς προσφέρει τὶς ὑψηλὲς καὶ σωτηριώδεις ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου. Ἔτσι τῆς εἶπε γιὰ τὸ ζῶν ὕδωρ, τὸ ζωογόνο, τὸ ἄφθονο, τὸ ἀνεξάντλητο. Αὐτὸ δὲν θὰ τὸ ἔδινε ὡς ἄντλημα ἀπὸ τὸ παρακείμενο φρέαρ, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, ἀπὸ τὴ σοφία, τὴ δύναμη καὶ τὴν ἀγαθότητά του. Πηγὴ αὐτοῦ τοῦ ὕδατος ἦταν ἡ ἀγαθὴ καρδία του καὶ ὅσοι τὸ λάμβαναν δὲν θὰ διψοῦσαν ποτὲ ξανά.

Ἐκ τῶν πραγμάτων αὐτὴ ἡ ὑψηλὴ διδαχὴ δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ γίνει κατανοητὴ τόσο εὔκολα ἀπὸ τὴ Σαμαρείτιδα. Ἡ γυναῖκα σκεφτόταν πιὸ ἁπλὰ καὶ πιὸ προακτικά, γι᾽ αὐτὸ καὶ εἶπε στὸν Χριστό: «Κύριε, δός μοι τοῦτο τὸ ὕδωρ, ἵνα μὴ διψῶ μηδὲ ἔρχωμαι ἐνθάδε ἀντλεῖν». Ὁ Χριστὸς ὅμως συνεχίζοντας τῆς ἀποκαλύπτει τὸν ἰδιαίτερο τρόπο ζωῆς της, ὅπου αὐτὴ συζοῦσε σὲ ἄνομες σχέσεις: «πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ», τῆς λέγει. Ἡ ἐπισήμανση τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶχε ἀφετηρία τὸν φθόνο πρὸς τὸ πλάσμα του οὔτε στόχευε στὴν ἐξουδένωσή του. Γι᾽ αὐτὸ καὶ μίλησε κατευθείαν στὴν καρδία τῆς Σαμαρείτιδος, συγκινῶντας την καὶ ὠθῶντας την, τρόπον τινά, νὰ ἀποκαλύψει καὶ τὸν δικό της πόθο γιὰ σωτηρία.

Ἡ Σαμαρείτιδα εἶχε ἐσωτερικὴ ποιότητα. Ἦταν ἕνας κεκρυμμένος μαργαρίτης, ἕνα πολύτιμο πετράδι, ποὺ ἔλαμπε παρὰ τὴν ἄστατη ζωή της, γι᾽ αὐτὸ καὶ δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ διαφύγει τῆς προσοχῆς τοῦ Δεσπότη Χριστοῦ. Εἶχε εὐγένεια ψυχῆς καὶ μεγάλη δεκτικότητα καὶ προσφερόταν γιὰ σπορὰ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἂν καὶ Σαμαρείτιδα, δὲν τὴ χαρακτήριζε ἡ ἄρνηση καὶ ἡ ἀπιστία, ἀλλὰ ὁ πόθος καὶ ἡ ἀναμονὴ τοῦ Μεσσία. Ὅταν τὸν συνάντησε καὶ ὅταν γεύτηκε τὴν ἀγάπη καὶ τὴ διδαχή του πίστεψε εἰλικρινά. Ξέχασε τὸ ὕδωρ τὸ ὑλικὸ καὶ προτίμησε τὸ ζῶν τοῦ Δεσπότη Χριστοῦ, γενόμενη καὶ ἡ ἴδια «πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον» γιὰ τοὺς συμπατριῶτες της.

Εἶναι ὄντως θαυμαστὴ ἡ μεταβολὴ ποὺ ἐπέφερε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν ταλαίπωρη ἐκείνη γυναῖκα. Προϋπόθεση ὅμως τῆς ριζικῆς μεταβολῆς ἦταν ἡ ἐσωτερικὴ δίψα τῆς Σαμαρείτιδας, καθὼς καὶ ἡ διάκριση τοῦ Χριστοῦ. Δὲν ἀπαιτεῖται ἄγριος τρόπος στὴν προσέγγιση τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι γιὰ τὸν ἄλφα ἢ βῆτα λόγο ἀγνοοῦν τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, παρὰ μόνο γνησιότητα καὶ ἀγάπη καὶ εἰλικρινὲς ἐνδιαφέρον. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἐπειδὴ ἡ Σαμαρείτιδα μπορεῖ νὰ ἐντοπιστεῖ σὲ ὅλους μας, ἂς ἐπιδείξουμε τὸν ἴδιο μὲ αὐτὴ ζῆλο γιὰ τὴ σωτηρία, ἂς στραφοῦμε ὡς φιλομαθεῖς στὶς ἀλήθειες τῆς πίστης μας καὶ ἂς ἀγωνιστοῦμε καὶ ἐμεῖς ἀνάλογα.