ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

(Μάρκ. 10, 32–45)

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Πλησιάζοντας στό τέλος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἑτοιμαζόμαστε νά γίνουμε αὐτήκοοι καί αὐτόπτες μάρτυρες τοῦ Πάθους καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Γιά τήν προετοιμασία μας αὐτή, μεταξύ ἄλλων, ἡ Ἐκκλησίας μας τιμᾶ ὅλως ἰδιαιτέρως τήν Ὁσία Μαρία τήν Αἰγυπτία, τήν ὁποία θέτει ὡς περίλαμπρο παράδειγμα ταπείνωσης καί μετανοίας γιά ὅλους μας. Τό Εὐαγγέλιο τῆς ἡμέρας προέρχεται ἀπό τόν Μάρκο καί ἔχει ὡς ἑξῆς σέ ἁπλή γλώσσα:

«Ἐκεῖνο τόν καιρό πῆρε ὁ Ἰησοῦς τούς δώδεκα μαθητές του καί ἄρχισε νά τούς λέει ἐκεῖνα πού ἐπρόκειτο νά τοῦ συμβοῦν. Ὅτι δηλαδή ἀνεβαίνουμε στά Ἱεροσόλυμα καί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου θά παραδοθεῖ στούς ἀρχιερεῖς καί γραμματεῖς, οἱ ὁποῖοι θά τόν καταδικάσουν σέ θάνατο καί θά τόν παραδώσουν στούς ἐθνικούς, θά τόν ἐμπαίξουν, θά τόν μαστιγώσουν, θά τόν φτύσουν καί θά τόν θανατώσουν καί τήν τρίτη ἡμέρα θά ἀναστηθεῖ.

Καί τόν παίρνουν ἀπό κοντά ὁ Ἰάκωβος καί ὁ Ἰωάννης, οἱ γιοί τοῦ Ζεβεδαίου καί τοῦ λένε: Διδάσκαλε, θέλουμε νά μᾶς κάνεις ὅ,τι θά ζητήσουμε. Καί ἐκεῖνος τούς εἶπε: τί θέλετε νά σᾶς κάνω; καί ἐκεῖνοι τοῦ εἶπαν: δῶσε μας νά καθίσουμε, τότε πού θά δοξαστεῖς, ἕνας στά δεξιά σου καί ἕνας στά ἀριστερά σου. Καί ὁ Ἰησοῦς τούς εἶπε: δέν ξέρετε τί ζητᾶτε.

Μπορεῖτε νά πιεῖτε τό ποτῆρι πού ἐγώ πίνω καί νά βαπτιστεῖτε τό βάπτισμα πού ἐγώ βαπτίζομαι; Καί ἐκεῖνοι τοῦ εἶπαν μποροῦμε. Τότε ὁ Ἰησοῦς τούς εἶπε: τό ποτήρι πού ἐγώ πίνω θά τό πιεῖτε, καί τό βάπτισμα πού ἐγώ βαπτίζομαι θά βαπτιστεῖτε: ἀλλά τό νά καθίσετε στά δεξιά μου καί στά ἀριστερά μου δέν εἶναι στήν ἐξουσία μου νά τό δώσω, ἀλλά ἀνήκει σ' ἐκείνους γιά τούς ὁποίους εἶναι ἑτοιμασμένο. 

Καί ὅταν ἄκουσαν οἱ δέκα ἄρχισαν νά ἀγανακτοῦν μέ τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη. Καί ὁ Ἰησοῦς τούς κάλεσε κοντά του καί τούς εἶπε: Σᾶς εἶναι γνωστό πώς ἐκεῖνοι πού στόν ἔξω κόσμο νομίζουν πώς εἶναι ἄρχοντες, αὐτοί ὑποδουλώνουν τούς ἀνθρώπους καί ἐκεῖνοι ἀπ' αὐτούς πού ἔχουν τά μεγάλα ἀξιώματα, αὐτοί τούς ἔχουν στήν ἀπόλυτη ἐξουσία τους. Ὅμως δέ θά εἶναι ἔτσι σέ σᾶς, ἀλλ' ἄν κάποιος θέλει νά γίνει μεγάλος μεταξύ σας, θά εἶναι ὑπηρέτης σας, καί ἄν κάποιος ἀπό σᾶς θέλει νά γίνει πρῶτος, θά εἶναι δοῦλος ὅλων.

Γιατί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου δέν ἦλθε γιά νά ὑπηρετηθεῖ, ἀλλά γιά νά ὑπηρετήσει καί νά δώσει τήν ψυχή του γιά νά λυτρωθοῦν πολλοί».

Ὅλοι γνωρίζουμε καί κατανοοῦμε, πιστεύω, πώς ὁ εὐαγγελικός λόγος, ὁ λόγος τοῦ Κυρίου μᾶς εἶναι ἐναργής, εἶναι ἐνεργός καί ἀποκαλυπτικός, εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρος, πάντοτε παρών ὄχι μόνο ὡς μιά ἱστορική πραγματικότητα, ἀλλά καί ὡς μιά ζωντανή ἔκφραση τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στό κόσμο ἐδῶ καί τώρα. Ὑπό τό πρίσμα αὐτό θά πρέπει νά τοποθετήσουμε στή θέση τῶν ἀποστόλων τοῦ Κυρίου ἐμᾶς, οἱ ὁποῖοι βρισκόμαστε γύρω του ὡς πιστοί μαθητές καί συνοδοιπόροι Του. Σέ ἐμᾶς μιλάει ὁ Χριστός καί σήμερα μέ τόν εὐαγγελικό Του λόγο καί λίγο πρίν φτάσουμε στό ἑκούσιο Πάθος μᾶς λέγει αὐτά τά ὁποῖα θά συμβοῦν σέ Ἐκεῖνον. Μᾶς ἀποκαλύπτει τά ὅσα θά ὑποστεῖ γιά ἐμᾶς, τίς ταπεινώσεις, τά βασανιστήρια, τόν μαρτυρικό θάνατο ἀλλά καί τήν ζωηφόρο Του ἔγερση.

Μᾶς ἀποκαλύπτει τό μεγάλο μυστικό, τό οὐράνιο σχέδιο γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Τήν ἴδια ἀποκάλυψη ἔκανε καί προηγουμένως, πρίν τήν Μεταμόρφωσή Του (Μάρκ. 8, 30–33), μετά τή θεραπεία τοῦ δαιμονιζομένου παιδιοῦ (Μάρκ. 9, 30–32) καί τώρα –γιά τρίτη φορά– πρίν τήν εἴσοδό Του στά Ἱεροσόλυμα. Εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι ὁδεύει πρός τό Πάθος ἑκούσια, γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων καί ἐπιθυμεῖ τήν προετοιμασία τῶν μαθητῶν Του, ὅλων μας. Σκοπός εἶναι νά κατανοήσουμε, μεταξύ ἄλλων, πώς ἡ πανηγυρική μετά «βαΐων καί κλάδων» εἴσοδός Του στά Ἱεροσόλυμα τίς ἑπόμενες μέρες δέν θά εἶναι παρά ἡ ἀπαρχή τῆς προδοσίας καί ἡ ἀρχή τοῦ τέλους, κατά τό ἀνθρώπινον. Ὡστόσο γιά τό σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας θά ἀποτελέσει τήν ἀρχή τοῦ τέλους τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου διά τῆς ἄφατης καί ἀπόλυτης θυσιαστικῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τό δημιούργημά Του.

Ἡ συνέχεια τῆς περικοπῆς ἀνήκει στόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, καί μέσω αὐτῶν σε κάποιους ἀπό ἐμᾶς πού δέν μποροῦμε νά συλλάβουμε τή διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, πού δέν μποροῦμε νά τήν ἀκολουθήσουμε, γιατί δέν τήν ἔχουμε κατανοήσει οὔτε κατά βάθος οὔτε κατά πλάτος, καθώς ἑρμηνεύουμε τά πράγματα ἐπιπόλαια, ἐπιφανειακά, νοησιαρχικά, ὠφελιμιστικά. Μπρός στούς λόγους τοῦ Κυρίου γιά τό ἐπερχόμενο Πάθος Του, οἱ μαθητές δέν ἔχουν νά ποῦν τίποτα, δέν ἀποροῦν, δέν συμπάσχουν, δέν ρωτοῦν περί αὐτοῦ παρά μόνο κοιτάζουν τό δικό τους συμφέρον.

Ἐπειδή βλέπουν τήν Βασιλεία πού ἐπαγγέλλεται ὁ διδάσκαλός τους κοσμικά, ἐπιθυμοῦν καί αὐτοί νά γίνουν ἐξουσιαστές τοῦ κόσμου. Ὁ πειρασμός τῆς ἐξουσίας εἶναι πάντοτε παρών στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου καί στήν ζωή τή δική μας βέβαια, σέ προσωπικό, συζυγικό, οἰκογενειακό, ἐργασιακό, κοινωνικό ἐπίπεδο ἀλλά καί σέ παγκόσμιο: τό βλέπουμε δυστυχῶς νά συμβαίνει μέ τόν χειρότερο τρόπο στίς ἡμέρες μας, ἰδίως μέσα ἀπό τήν κόλαση τοῦ πολέμου.

Ὁ Χριστός ὅμως ἀντί γιά θρόνους καί ἐξουσίες τοῦ κόσμου τούτου προτείνει στούς ἀποστόλους ἀλλά καί σέ ὅλους μας τόν δικό Του δρόμο, αὐτόν τῆς ὑπερβάλλουσας ἀγάπης, τόν ἀκάνθινο δρόμο τῆς θυσίας καί τοῦ μαρτυρίου, τόν ὁποῖο βάδισε καί ὁ Ἴδιος, τόν δρόμο τῆς ταπείνωσης καί διακονίας τοῦ ἑνός πρός τόν ἄλλον. Γι’ αὐτό καί στιγματίζει τήν ὑπάρχουσα κατάσταση, τήν ὁποία βλέπουμε νά διατηρεῖται παντοῦ στόν κόσμο ἀκόμα καί σήμερα: «οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καί οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν», λέγει δηλαδή «σᾶς εἶναι γνωστό πώς ἐκεῖνοι πού στόν ἔξω κόσμο νομίζουν πώς εἶναι ἄρχοντες, αὐτοί ὑποδουλώνουν τούς ἀνθρώπους καί ἐκεῖνοι ἀπ' αὐτούς πού ἔχουν τά μεγάλα ἀξιώματα, αὐτοί τούς ἔχουν στήν ἀπόλυτη ἐξουσία τους».

Δυστυχῶς ἡ πραγματικότητα πού βιώνουμε ἀλλά καί ἀκοῦμε καί μαθαίνουμε καθημερινά δέν διαφέρει καθόλου ἀπό ἐκείνη τῶν λόγων τοῦ Κυρίου. Μέ τήν εὐκαιρία μάλιστα τῶν γεγονότων τοῦ πολέμου στήν Οὐκρανία μπορεῖ κανείς ν’ ἀντιληφθεῖ τό δραματικό μέγεθος τῆς ἀποτυχίας τῶν ἀνθρώπων νά ἀκολουθήσουν τό Χριστό καί τήν διδασκαλία Του, ὅταν μάλιστα σέ αὐτόν τόν θλιβερό καί ἀπάνθρωπο πόλεμο πρωταγωνιστοῦν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Βλέπουμε πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ἀποστασία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πόσο ἀπέχει ἐνίοτε ἡ Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Ὀρθοπραξία, πόσο ἀπέχουν οἱ μεγάλες μετάνοιες ἀπό τήν πραγματική καρδιακή μετάνοια, πόσο ἀπέχει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τό νά γίνει ἔνΘεος, νά Χριστοποιήσει τήν ζωή του, νά κάνει πράξη αὐτό πού ἔκανε καί δίδαξε ὁ Κύριος.

Ἅς μήν ξεχνᾶμε λοιπόν ὅτι ὁ Χριστός ἦλθε γιά νά ὑπηρετήσει τό ἀνθρώπινο γένος καί νά δώσει τήν ψυχή Τοῦ «λύτρον ἀντί πολλῶν». Ἄν ὁ Κύριός μας εἶναι ὑπηρέτης, πῶς ἐμεῖς ζητᾶμε νά εἴμαστε ἄρχοντες καί δυνάστες τῶν γύρω μας, τοῦ κόσμου μας; Ὁ δρόμος τῆς ἁγιότητας εἶναι προφανῶς δρόμος θυσιαστικός, δρόμος ταπεινός. Ὁ σπουδαῖος Γεώργιος Σεφέρης λέγει πώς: «Τό σπουδαῖο δέν εἶναι νά ἀλλάξουμε τή ζωή μας, ὀνειροπολώντας μίαν “ἄλλη”, ἀλλά νά κάνουμε νά λαλήσει τούτη ἡ ζωή, ὅπως μᾶς δόθηκε, τήν καθημερινή, τήν ταπεινή, τήν ἀνθρώπινη, ὅπου το καθετί πού μποροῦσε νά γυρέψουμε πρέπει νά ὑπάρχει».

Ὁ εὐαγγελικός λόγος συναντᾶ σήμερα τό παράδειγμα τῆς Ὁσίας Μαρίας, τῆς συντριβῆς, τῆς ἐπίγνωσης καί τῶν δακρύων γιά τόν ἁμαρτωλό β ίο της, τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς ταπείνωσης καί τῆς μετανοίας, τῆς προσευχῆς καί τῆς ἄσκησης πού καταδεικνύει ὅτι ὄντως ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι οὐτοπία, δέν εἶναι ἄπιαστο ὄνειρο. Ὡς ἐκ τούτου, ἄς γεννηθεῖ καί ἄς μεγαλώσει μέσα μας ἡ ἀλήθεια ὅτι «ὅς ἐάν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος».

Αἰδεσ. Πρωτοπρ. π. Σέργιος Μαρνέλλος

ΠΗΓΗ