Η Χάρις νικά την αμαρτία

Επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου

Υπάρχουν, αγαπητοί μου, υπάρχουν πολλοί, που λένε, πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να νικήσει την αμαρτία, να κόψει τα ελαττώματά του, να ξεριζώσει τα πάθη του, ν’ αλλάξει ζωή και να ζήσει όπως θέλει το Ευαγγέλιο. Είναι αδύνατη, λένε, η μεταβολή του ανθρώπου. Στον άνθρωπο κυριαρχεί η φύσις. Η γάτα θα κυνηγάει τα ποντίκια, το γεράκι τα περιστέρια, ο λύκος τα πρόβατα, ο αράπης θα έχει το δέρμα του πάντα μαύρο με οσαδήποτε σαπούνια κι αν τον πλύνεις. Αν πάψει, λένε, η γάτα να κυνηγάει ποντίκια, το γεράκι περιστέρια, ο λύκος πρόβατα και αν ο αράπης αλλάξει δέρμα, τότε και ο άνθρωπος θα μπορέσει να νικήσει το κακό, ν’ αλλάξει την πονηρή του φύση και να γίνει άνθρωπος με καλοσύνη και αρετή.

Η Χάρις νικά την αμαρτία

Αλλ’ ό,τι δεν γίνεται στο βασίλειο της φύσεως γίνεται στο βασίλειο της χάριτος. Και ποιο είναι το βασίλειο της χάριτος; Βασίλειο της χάριτος είναι η Εκκλησία που ίδρυσε ο Χριστός. Μεσ’ στην Εκκλησία ο άνθρωπος, οσοδήποτε αμαρτωλός και διεφθαρμένος και αν είναι, αν πιστέψει στον εσταυρωμένο Λυτρωτή του κόσμου, βρίσκει τη δύναμη να πετάξει από πάνω του το βαρύ φορτίο των αμαρτιών του και να γίνει άγιος, ο λύκος να γίνει αρνί, το κοράκι να γίνει περιστέρι, ο μαύρος να γίνει άσπρος σαν το χιόνι και ο σκοτεινός σαν τη νύχτα να γίνει λαμπρός σαν τον ήλιο.

Υπάρχουν τέτοια παραδείγματα ηθικής μεταβολής ανθρώπων; Ναι, υπάρχουν! Υπάρχουν όχι ένα και δυο, αλλά πολλά παραδείγματα παλαιότερα και νεώτερα, που δείχνουν την τεράστια επίδραση της δυνάμεως του Χριστού πάνω στη διεφθαρμένη φύση του ανθρώπου. Μόνο ο Χριστός αλλάζει ριζικά τον άνθρωπο. Ένα δε από τα πιο υπέροχα παραδείγματα ριζικής ηθικής αλλαγής είναι και η ζωή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Η Εκκλησία μας τελεί την ιερά της μνήμη την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών και την 1η Απριλίου. Θα προσπαθήσουμε με λίγα λόγια στην ομιλία μας αυτή να διηγηθούμε τη ζωή της οσίας Μαρίας.

***

Η Μαρία η Αιγυπτία έζησε τον 5ο αιώνα μ.Χ., στα χρόνια του αυτοκράτορος Ιουστινιανού, που έχτισε την Αγία Σοφία. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η πόλη αυτή την εποχή εκείνη ήταν μια από τις πιο πλούσιες αλλά και τις πιο διεφθαρμένες πόλεις του κόσμου. Όπου πλούτος εκεί και ακολασία και διαφθορά. Μέσα στο διεφθαρμένο περιβάλλον η Μαρία δεν άργησε να διαφθαρεί. Ήταν 12 χρονών όταν άρχισε να παραστρατεί. Και αν μια κοπέλα δεν προσέξει, αλλ’ αφήσει τον εαυτό της και πέσει στην αμαρτία είναι δύσκολο πια να συγκρατηθεί. Την πρώτη πτώση ακολουθεί η δεύτερη, τη δεύτερη η τρίτη και ούτω καθεξής. Ο άνθρωπος μοιάζει με μια σφαίρα, που αν την αφήσεις να πέσει από μια κορυφή ενός υψώματος, θ’ αρχίσει να κατρακυλάει προς τα κάτω, και δεν θα σταματήσει παρά όταν πια φθάσει στο βάθος. Και η Μαρία κατρακύλησε στην αμαρτία. Έπεσε πολύ βαθειά. Διεφθάρη σε αφάνταστο βαθμό. Να διηγηθούμε τώρα τη ζωή της αμαρτίας που ζούσε; Ένα όργιο ήταν η ζωή της. Στην εξουσία του Διαβόλου είχε γίνει ένα φοβερό αγκίστρι, και μ’ αυτό ο Διάβολος έπιανε ψυχές και τις διέφθειρε. Η Μαρία η Αιγυπτία είχε γίνει πασίγνωστη και πολυζήτητη στη διεφθαρμένη κοινωνία της Αλεξανδρείας. Είχε γίνει βασίλισσα, θεά της ηδονής, της αισχρής αμαρτίας. Γι’ αυτήν μιλούσαν οι ακόλαστοι νέοι και για χάρη της τα πάντα θυσίαζαν.

Αλλά ξαφνικά η Μαρία η Αιγυπτία, η αμαρτωλή αυτή γυναίκα που είχε σκανδαλίσει και ταράξει την πόλη και είχε παρασύρει χιλιάδες νέους στην αμαρτία, άλλαξε. Πώς; Ακούστε. Ένα καράβι έφευγε από το λιμάνι της Αλεξανδρείας, για να μεταφέρει προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα. Σ’ αυτό το καράβι μπήκε και η Μαρία η Αιγυπτία. Παρ’ όλη την αμαρτωλότητά της υπήρχε μέσ’ στο βάθος της καρδιάς της και μια σπίθα· υπήρχε κάτι που την ανησυχούσε. Η Μαρία έφθασε στους Αγίους Τόπους, πήγε στα Ιεροσόλυμα. Ξημέρωνε 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα που η Εκκλησία μας γιορτάζει την ύψωση του σταυρού. Χιλιάδες κόσμος πήγαιναν να προσκυνήσουν στην εκκλησία εκείνη, που είχε χτίσει η αγία Ελένη στο μέρος όπου βρέθηκε ο τίμιος σταυρός. Όλοι και όλες με ευλάβεια έμπαιναν στο ναό, πλησίαζαν το σταυρό, γονάτιζαν και τον προσκυνούσαν. Η Μαρία, ανακατωμένη με τους άλλους χριστιανούς, έφθασε στην πόρτα του ναού. Αλλά μόλις έκαμε να προχωρήσει, μια δύναμη αόρατη την εμπόδιζε. Ήταν αδύνατο να προχωρήσει έστω και ένα βήμα. Κατάλαβε ότι σαν αμαρτωλή ήταν ανάξια να μπει μέσα στο ναό και να προσκυνήσει. Την εμπόδιζαν οι αμαρτίες. Άρχισε να κλαίει, να μετανοεί για την αμαρτωλή της ζωή και να παρακαλεί την υπεραγία Θεοτόκο να μεσιτεύσει στον Υιό της για να συγχωρέσει τις αμαρτίες της. Η παράκλησή της εισακούσθηκε. Δεν αισθανόταν πια εμπόδιο. Μπήκε στο ναό, προχώρησε, προσκύνησε τον τίμιο σταυρό και έδωσε υπόσχεση, πως θ’ αρχίσει μια νέα ζωή. Άκουσε τότε τη φωνή που της έλεγε: Μαρία, αν περάσεις τον Ιορδάνη ποταμό, θα βρεις ανάπαυση.

Έφυγε από τα Ιεροσόλυμα. Πήγε στον ποταμό Ιορδάνη. Βρήκε εκεί πνευματικό πατέρα, εξομολογήθηκε τα αμαρτήματά της, και με την άδεια του πνευματικού πέρασε τον Ιορδάνη και προχώρησε στην έρημο. Εκεί στην έρημο έζησε 47 ολόκληρα χρόνια. Έζησε μια πολύ αυστηρή ζωή. Αυτή, που στην Αλεξάνδρεια ζούσε μέσ’ στην πολυτέλεια· αυτή που έτρωγε και έπινε τα πιο διαλεχτά φαγητά και ποτά και κοιμόταν πάνω σε μαλακά κρεβάτια και είχε όλες τις ανέσεις και όλες τις ευχαριστήσεις της σάρκας· αυτή που ντυνόταν μέσ’ στα μεταξωτά κι ήταν στολισμένη με πανάκριβα βραχιόλια και σκουλαρίκια, δώρα των εραστών της, αυτή τώρα ζει μια όλως δι’ όλου αντίθετη ζωή. Χορτάρια ήταν η τροφή της. Ποτό της το νερό του Ιορδάνου. Στρώμα της το σκληρό έδαφος της ερήμου. Σκεπή τα άστρα του ουρανού. Συντροφιά της τα άγρια θηρία. Είναι φοβερό να σκεφθεί κανείς πώς έζησε μέσ’ στην έρημο μια γυναίκα τόσο καλομαθημένη. Με τη δύναμη του Χριστού πάλεψε και νίκησε το σατανά της σάρκας, και τέλος αξιώθηκε να κοινωνήσει τα άχραντα μυστήρια από τον άγιο Ζωσιμά και να θαφτεί στην έρημο.

***

Αγαπητοί μου! Την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, στο τέλος της Μεγ. Σαρακοστής, και την 1η Απριλίου η Εκκλησία μας προβάλλει τη ζωή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας σαν θαυμάσιο παράδειγμα μετανοίας. Κανένας άντρας και καμιά γυναίκα, οσεσδήποτε αμαρτίες και αν έχουν κάμει, δεν πρέπει ν’ απελπισθούν και να πουν πως Δεν υπάρχει για μένα σωτηρία. Όχι! Υπάρχει για όλους τους αμαρτωλούς οδός σωτηρίας· είναι η οδός που οδηγεί στο Γολγοθά, στο σταυρό του Κυρίου. Μια σταλαγματιά από το αίμα του φθάνει για να σβήσει και να εξαφανίσει όλες τις αμαρτίες. Αν δεν στηνόταν ο σταυρός, θάπρεπε οι αμαρτωλοί ν’ απελπισθούμε. Αλλά τώρα όχι. Ας πλησιάσουμε τον Εσταυρωμένο. Ας ασπασθούμε τα άχραντά του πόδια. Ας τα ραντίσουμε με τα δάκρυά μας, όπως η Μαρία η Αιγυπτία. Πίστη μας είναι αυτό που λέει το Ευαγγέλιο, ότι ο Χριστός ήλθε στον κόσμο για να θυσιασθεί και με το τίμιό του αίμα να λυτρώσει τον κόσμο (Α΄ Ιωάν. 1, 7). Η χάρις νικά την αμαρτία.

Επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου Μητροπολίτου Φλωρίνης, Μυρίπνοα άνθη, εκδ. Ορθόδοξος Ιεραποστολική Αδελφότητα ο «Σταυρός», Αθήνα, 1974