H Δύναμη του Σταυρού

Του Σεβ. Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
«Πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν οὐ μή ἀπόληται»
(Ἰωάννου γ΄, 15)

Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἀπευθυνόμενος στούς Ἰουδαίους καί προαναγγέλοντας τήν σταυρική θυσία Του γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων ἀναφέρθηκε στό περιστατικό τῆς ἱστορίας τῶν Ἰσραηλιτῶν ὅταν περιπλανῶντο στήν ἔρημο λέγοντας τούς ἐν συνεχείᾳ λόγους

«Ὅπως ὁ Μωῦσῆς ὕψωσε τό φίδι στήν ἔρημο, ἔτσι πρέπει νά ὑψωθεῖ καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά μή χάνεται ὅποιος πιστεύει σ’ αὐτον, ἀλλά νά ἔχει ζωή αἰώνιο» (Ἰωάννου γ΄ 14-15).

Ὁ ἐκλεκτός λαός τοῦ Θεοῦ βρισκόταν στήν ἔρημο κοντά στή γῆ Ἐδώμ. Σκληροτράχειλος ὅπως ἦταν καί ἀπερίτμητος, ὀλιγοψύχησε Κι ἄρχισε νά παραπονιέται ἐναντίον τοῦ Μωϋσῆ λέγοντας: Γιατί μᾶς ἔβγαλες ἀπό τήν Αἴγυπτο καί μᾶς ἔφερες ἐδῶ στήν ἔρημο, ὅπου δέν ὑπάρχει οὔτε ψωμί, οὔτε νερό. Κουραστήκαμε νά τρῶμε τό ἐλαφρό αὐτό ψωμίμ τό «μάννα».

Ὁ Θεός γιά νά τιμωρήσει τό μεμψίμοιρο αὐτόν λαό καί νά τόν κάνει νά συνέλθει σκόρπισε στήν κατασκήνωσή του ὀχιές – φαρμακερά φίδια- πού ὅποιο δάγκωναν ἀπέθνησκε. Καί πολύς κόσμος πήγαινε ἀπό τήν ἐξωλοθρευστική αὐτή μάστιγα.

Κάτω ἀπό τήν δυστυχία αὐτή ὁ λαός τοῦ Ἰσραήλ, ἀπελπισμένος πέφτει στά πόδια τοῦ Μωϋσῆ ζητώντας του τή σωτηρία,

Καί ὁ Μωϋσῆς βαθιά ταπεινωμένος παρακαλεῖ τόν Κύριο γιά τόν ἀχάριστο λαό. Ὁ Θεός τόν εἰσακούει καί τόν διατάζει νά φτιάζει ἕνα μεγάλο χάλκινο φίδι, νά τό κρεμάσει σ’ ἕνα ξύλο καί νά τό στήσει στήν κορυφή τοῦ βουνοῦ γιά νά τό βλέπει ὅλος ὁ λαός καί νά πεῖ «Ὅποιος δαγκώνεται ἀπό τήν ὀχιά νά ρίχνει παρευθύς τό βλέμμα του στό χάλκινο φίδι πού εἶναι καρφωμένο στό ξύλο καί θά σώζεται».

Ἔτσι ἔγινε. Μόλις κάποιος δαγκωνόταν ἀπό τήν ὀχιά ἀτένιζε τό χάλκινο φίδι κι ἀμέσως τό δηλητήριο ἔχανε τή δύναμή του, περνοῦσαν οἱ πόνοι καί γινόταν καλά.

Τό χάλκινο φίδι ἦταν σύμβολο τοῦ Χριστοῦ. Ἦταν τύπος καί προχάραγμα τῆς δυνάμεως τῆς τοῦ Σταυροῦ.

Μετά τό δράμα τοῦ Γολγοθᾶ, κάθε ἄνθρωπος, πού θά προσλβηθεῖ ἀπό μιάν ἄλλη πιό φαρμακερή ὀχιά - τήν ἁμαρτία καί θά ὑψώσει ἱκετευτικά τά βλέμματά του στό Σταυρό, θά βρεῖ τήν ἴασή του.

Τέτοια εἶναι ἡ δύναμη τοῦ Σταυροῦ. Στό Σταυρό τοῦ Κυρίου θά στρέψω κι ἐγώ τώρα τήν προσοχή μας νά μελετήσουμε τί εἶναι ὁ Σταυρός.

Ι. Ὄργανο σωτηρίας

Τό ἄλλοτε ἀτιμωτικό ξύλο τοῦ σταυροῦ καί τώρα ξύλο εὐλογημένο εἶναι ὄργανο τῆς σωτηρίας μας. Πάνω σ’ αὐτό σταυρώθηκε ὁ Λυτρωτής μας γιά τίς ἁμαρτίες μας καί νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τίς συνέπειες, πού ἡ ἁμαρτία τῶν Πρωτοπλάστων καί οἱ προσωπικές μας προξένησαν.

Τόν σταυρικό, δηλαδή τόν πιό σκληρό καί ὀδυνηρό θάνατο ἐξέλεξε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ γιά νά μᾶς λυτρώσει, γιά νά δείξει ὅλη του τήν ἀγάπη. «Εἰς τέλος ἠγάπησεν ἡμᾶς» (Ἐξαποστειλάριο τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ).

Θά μποροῦσε μέ ἕνα Του λόγο νά μᾶς ἐξαγοράσει, ἀλλά θέλησε νά δείξει ὅλη Του τήν ἀγάπη καί νά γίνει τέλειο ὑπόδειγμα.

Ὁ σταυρός ἔγινε τό εὐλογημένο ὄργανο τῆς σωτηρίας μας, ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης, ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας, τό στήριγμα τῶν πιστῶν, ἡ δόξα τῶν Ἀγγέλων καί τό τραῦμα τῶν δαιμόνων.

ΙΙ. Φωτεινός ὁδηγός.

Φωτεινός ὁδηγός. Πολλές φορές βρισκόμαστε μέσα στό πέλαγος τῶν δυσκολιῶν καί δέν ξέρουμε ποῦ καί πῶς νά κατευθυνθοῦμε, ἀλλ’ ὅταν ἀτενίσουμε τόν τίμιο Σταυρό παίρνουμε θάρρος καί προχωροῦμε μέ γιγαντωμένη τή θέλησι ἐνάντια σέ ὅλες τίς δυσκολίες, γιατί ἀπό τό ὕψος τοῦ σταυροῦ ἐκπέμπεται ἄπλετο φῶς.

Ὁ Σταυρός ἔδωσε τήν κλήση μας; Ὁ Σταυρός μᾶς ἔβγαλε ἀπό τίς τυραννικές ἀμφιβολίες γιά τή σωτηρία μας; Ὁ Σταυρός μᾶς δίδαξε πῶς νά συγχωροῦμε.

Ὁ Σταυρός, σά φωτεινός φάρος, μᾶς δεικνύει τό δρόμο, πού ἔχουμε ν’ ἀκολουθήσουμε γιά νά ἐξασφαλίσουμε τή σωτηρία μας. Ὁ δρόμος αὐτός εἶναι ὁ δρόμος τῆς ἀρετῆς καί τοῦ καθήκοντος, πού κάτω ἀπό τό ἄπλετο φῶς τῶν προβολέων τοῦ Σταυροῦ φαίνεται εὔκολος καί σύντομος.

ΙΙΙ. Πανίσχυρο ὅπλο.

Μέ τό Σταυρό κοντά μας δέν ἔχουμε νά φοβηθοῦμε ἀπό κανένα κακό. Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ διώχνει τό διάβολο, ἀπομακρύνει τούς πειρασμούς, δίνει τή νίκη. Πόσες φορές οἱ Ἅγιοι δέν ἀπελευθέρωσαν δαιμονισμένους μέ νά μόνο σημεῖο τοῦ Σταυροῦ; Πόσες φορές δέν κατετρόπωσαν στρατιές ἀκάθαρτων πνευμάτων μέ μόνη τή δύναμη τοῦ Σταυροῦ;

Ἕνας Ἅγιος πρίν ἐλευθερώσει ἕνα δαιμονισμένο ρώτησε τόν διάβολο, γιατί μπῆκε σ’ αὐτό τόν δυστυχισμένο. Γιατί, ἀπάντησε τό ἀκάθαρτο πνεῦμα, αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἔτρωγε καί ἔπινε χωρίς ποτέ νά κάμει οὔτε προσευχή, οὔτε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.

Πρίν καί μετά τό φαγητό πρέπει λοιπόν νά κάνω τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ. «Ὅταν ἔχω ἕνα πειρασμό, ὅταν ἀντικρύζω ἕνα κίνδυνο, νά κάνω μέ προσοχή καί εὐλάβεια τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, γιατί ὅποιος κάνει τό Σταυρό του, ἅρματα ἔχει στό πλευρό του».

IV. Μεγάλο βιβλίο.

Ἀτενίζοντας τό Σταυρό μαθαίνουμε ὅλα τά ἀπαραίτητα καί ἀναγκαῖα γιά τήν πνευματική μας πρόοδο. Μαθαίνουμε νά ὑποφέρουμε, ὅπως ὑπέφερε Ἐκεῖνος, πού ἐπειδή μᾶς ἀγαποῦσε καρφώθηκε πάνω στό ἀτιμωτικό ξύλο τοῦ Σταυροῦ. Μαθαίνουμε νά συγχωροῦμε, ὅπως Ἐκεῖνος συγχώρησε ἐμένα. Ὑπομονή, θυσίες, ἀνεξικακία: τρεῖς ἀπαραίτητες ὑποχρεώσεις τῆς χριστιανικῆς ζωῆς.

«Μπορεῖτε καί νά μή μέ ὑπνώσετε, εἴπε μιά ἡρωϊκή ψυχή, πού βρίσκοταν στό χειρουργεῖο. Δῶστε μου μόνο νά κρατῶ τόν Ἐσταυρωμένο». Τῆς ἔδωσαν νά κρατᾶ τόν Ἐσταυρωμένο καί κείνη δίνοντάς του χίλια φιλιά καί σφίγγοντας τον στό στῆθος της ὑπέμεινε μέ ἄφθαστη ἀντοχή ὅλους τούς πόνους τῆς ἐγχειρίσεως.

Ὁ Σταυρός εἶναι ἕνα «βιβλίο πού γράφτηκε μέ τό αἷμα τοῦ Λυτρωτοῦ κι ὅλοι μικροί καί μεγάλοι, πού διατηροῦμε ἀκόμα ἄσβεστη τή φλόγα τῆς πίστεως καί τῆς ἀγάπης, μποροῦμε νά τό διαβάσουμε. Κι εὔκολα νά τό ἐννοήσουμε, εἶναι ἡ περίληψη ὅλου τοῦ δόγματος καί τῆς ἠθικῆς».

Τέλος, γιά κάθε ψυχή ὁ Σταυρός εἶναι:

V. Ὁ ἀπαράμιλλος διδάσκαλος.

Σέ κάθε ψυχή, σύμφωνα μέ τίς ἀνάγκες της ὁ Ἐσταυρωμένος Κύριος θά τῆς ἀπευθύνει λόγια διδακτικά, λόγια ἐνθαρρυντικά, λόγια παρηγορητικά, φθάνει νά θελήσει νά στρέψει πρός Αὐτον τά βλέμματά της, ὅταν αἰσθανθεῖ τό μαῦρο πέπλο τῆς δοκιμασίας.

Αἰσθάνεσαι, θά πῆ στή μιά ψυχή, τά ἀγκάθια τῆς ὑπερηφάνειας νά σ’ ἀγκυλώνουν καί νά σέ κάνουν νά νοιμίζεις ὅτι χωρίς ἐσένα δουλειά δέ γίνεται, Πώς ἄν δέν πεῖς τή γνώμη σου, ἡ ὑπόθεση θά ναυαγήσει; Στρέψε τά βλέμματά σου σέ μένα καί δές τί ὑποφέρω ἐγώ ὁ ἄπειρος καί τέλειος Θεός, γιά σένα, γιά νά σοῦ μάθω νά ταπεινώνεσαι.

Αἰσθάνεσαι θά πεῖ σ’ ἄλλη ψυχή, τά δαγκώματα τῆς περιφρονήσεως, τῆς ἀδιαφορίας τῶν ἄλλων, νά σοῦ ξεσχίζουν τήν καρδιά. Θά ἤθελες ἀπό ὅλους ν’ ἀκοῦς τρυφερά λόγια καί νά βλέπεις νά σοῦ σκορποῦν γλυκά χαμόγελα; Σήκωσε τά μάτια σου ψηλά σέ μένα, δές μέ ποιά ἀνεκτικότητα ὑπομένω ὅλες τίς ἐξουθένωσεις.

Μέ τί ὑπομονή δέχομαι τίς ὕβρεις τῶν στρατιωτῶν, τούς χλευασμούς τῶν ὁμοεθνῶν μου, τήν κακία τοῦ ὄχλου. Ὅλοι μέ ἐγκατέλειψαν καί δέ βρῆκα πουθενά ἀνακούφιση καί παρηγοριά. Σύγκρινε τή στάση μου μέ τή δική σου.

Αἰσθάνεσαι, θά πεῖ ἀκόμα σέ ἄλλη ψυχή, ζωηρά τήν ἐπιθυμία τῆς πλεονεξίας, τοῦ πλούτου. Θές πάντα κάτι καινούργια ν’ ἔχεις;

Ἀγαπᾶς τή χλιδή καί τήν καλοπέραση; Κοίταξε με πῶς περιφρόνησα στή ζωή μου ὅλα αὐτά σέ βαθμό, πού δέν εἶχα πού νά γύρω τό κουρασμένο μου κεφάλι. Ὁλόγυμνος ἐπάνω στό σταυρό κι ἄφησα γιά κληρονομιά σ’ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα τό παράδειγμά μου καί τά τελευταῖα μου λόγια.

Ἁμαρτωλές τάσεις ἐπιδιώκουν νά σέ παρασύρουν στό βόρβορο τῆς ἁμαρτίας καί ζητοῦν νά κηλιδώσουν τήν ἁγνή σου καρδιά;

Παρατήρησε τί ὑπέφερα γιά σένα στή σάρκα μου γιά νά ἐξιλεώσω τίς δικές σου ἁμαρτίες.

Κοίταξε ἄν μπορῆς νά βρεῖς ἕνα μέρος στό σῶμα μου χωρίς πληγή. Ἀπό τήν κεφάλη ὥς τό σῶμα εἶμαι ὅλο αἷμα γιά νά σοῦ δείξω πώς νά χαλιναγωγεῖς καί τό δικό σου σῶμα, γιά νά τό ἀναστήσης μιά μέρα ἔνδοξο.

Φλόγες ἀνάβουν στήν καρδιά σου καί δέν ἔχεις τή δύναμη νά τίς σβήσεις καί νά τίς κατευθύνεις σέ μένα γιά νά βρεῖς τή γαλήνη καί τήν εἰρήνη, γιατί ὅ, τι δέν ἀγαπᾶς μαζί μου καί γιά μένα δέν μπορεῖ παρά ταραχή καί ἀνησυχία νά σοῦ δώσει.

Γι’ αὐτό παρατήρησε τήν ἀνοιγμένη καρδιά μου. Τήν ἄνοιξα γιά σένα, γιά νά σοῦ δείξω τήν ἀγάπη μου καί νά σοῦ ζητήσω ἀγάπη ἀντί ἀγάπης. Ἕλα νά κρυφτεῖς μέσα σ’ αὐτή τήν καρδιά καί θά βρεῖς τήν εἰρήνη καί τή χαρά.

Προσευχή τοῦ πιστοῦ ἐνώπιον τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου.

Πραγματικά, Κύριε, διαπιστώνω ὅτι ὅσα κι ἄν εἶναι τά πάθη μου, πού μέ κρατοῦν στήν ἁμαρτία, μέ τά φρικτά σου παθήματα διαλύονται.

Ὅσες καί νά εἶναι οἱ πληγές, πού μοῦ ἀνοίγουν οἱ ἁμαρτίες, πλησιάζοντας στό πληγωμένο σῶμα Σου, ἐπουλώνονται. Ὅσος καί νά εἶναι ὁ πόνος μου —ὁ ψυχικός ἤ ὁ σωματικός—συγκρίνοντάς τον μέ τό δικό Σου πόνο ἐπάνω στό σταυρό, γίνεται ὑποφερτός.

Κάμε ὁ Σταυρός Σου νά εἶναι γιά μένα τό στήριγμά μου, ὁ φωτεινός ὁδηγός μου, τό πανίσχυρό ὅπλο μου, τό μεγάλο βιβλίο, ὁ μοναδικός διδάσκαλος. Θέλω ἀπό σήμερα νά μή λείψει ὁ Σταυρός σου οὔτε ἀπό τό δωμάτιό μου, οὔτε ἀπό τό ἐργαστήρι μου, καί νά εἶναι ὄχι μόνο τό στολίδι τοῦ σπιτιοῦ μου, ἀλλά καί ὁ ἐμπνευστής μου κι ἄν ποτέ ἀκοώσω τούς ἄλλους νά βλασφημοῦν τόν Σταυρό σου θά διαμαρτυρηθῶ μέ τή διαγωγή μου καί τή συμπεριφορά μου συνοδεύοντας τή στάση μου μέ μιά θερμή προσευχή: «Κύριε, συγχώρησέ τους γιατί δέν ξέρουν τί λέγουν. Κάμε τέλος, Κύριε, ὅπως ὁ Σταυρός σου μέ συνοδεύσει καί ὡς τήν τελευταία μου κατοικία, ὅταν ὅλοι μέ ἐγκαταλείψουν καί τά χέρια μου δέ θά μποροῦν νά σφίξουν πιά τίποτα, ὁ Σταυρός σου —τό σύμβολο τῆς Ἀναστάσεως- νά ἔρθει ν’ ἀναπαυθεῖ στό στῆθος μου καί ἀργότερα νά τεθεῖ στήν τελευταία μου κατοικία ὡς ἐχέγγυο μιᾶς ἐνδόξου καί μακαρίας ζωῆς.

Στήν βιογραφία τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου, γραμμένη ἀπό τόν ἅγιο Ἀθανάσιο, σελ. 28 διαβάζουμε ὅτι κάποτε μιά στρατιά ὁλόκληρη ἀπό δαίμονες τοῦ ἐπιτέθηκε καί κεῖνος τούς ἐδίωξε μέ μόνο τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.

Anne Dominicaine V Avril σελ. 177.

H. Gill: Πῶς ν’ ἀγαπᾶς — Στοχασμοί στό θεῖο Δράμα. Ἔκδ. Γραφείου «Καλοῦ Τύτου», σελ. 7.