Κυριακή κστ' εβδομάδος (7-12-2014)

ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε Εφεσ. 5.8 - 19 

Ἀδελφοί, ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε· ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ φωτὸς ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ· δοκιμάζοντες τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ· καὶ μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε, τὰ γὰρ κρυφῇ γινόμενα ὑπ᾽ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστιν καὶ λέγειν· τὰ δὲ πάντα ἐλεγχόμενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται· πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστι. Διὸ λέγει· ῎Εγειρε, ὁ καθεύδων, καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. Βλέπετε οὖν ἀκριβῶς πῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ᾽ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι.

Διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. Καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ.

Μάς προτρέπει σήμερα ο απόστολος Παύλος να περπατούμε ως τέκνα φωτός. Όλη δε η περικοπή που ακούσαμε, από την προς Εφεσίους επιστολή, κινείται γύρω από τούτη την κεντρική ιδέα, την οποία τονίζει με την τετραπλή επανάληψη της λέξης φως. Να περπατάτε, μάς λέει, σαν τέκνα φωτός· και επειδή «οὐ δύναται δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς ποιεῖν, οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖν» (Ματθ. 7.18), μάς απαριθμεί τους καρπούς του φωτός, οι οποίοι είναι η αγαθοσύνη, η δικαιοσύνη και η αλήθεια. Λίγο πιο πριν (Εφεσ. 5.1-7) μάς έχει προτρέψει πρώτον να γίνουμε μιμητές του Θεού και να περπατούμε εν αγάπη, όπως και ο Χριστός μάς αγάπησε και προσέφερε τον εαυτό του στον Θεό ως θυσία για όλους εμάς, και δεύτερον να αποφεύγουμε την πορνεία, την πλεονεξία, τις αισχρότητες, την μωρολογία και την ευτραπελία. Αντιπαραβάλει τώρα τα έργα του φωτός, αντί της οργής την αγαθοσύνη, δηλαδή την καλή προαίρεση και την πραότητα· αντί της πλεονεξίας την δικαιοσύνη· και αντί της ψεύτικης και εφήμερης ηδονής την αλήθεια, η οποία δεν είναι άλλη από τον ίδιο τον Χριστό· και αυτούς τους πνευματικούς καρπούς θα πρέπει να τους επιδεικνύουμε πάντοτε και σε όλες τις εκφάνσεις του βίου μας. Και πώς θα περπατούμε ως τέκνα φωτός; δοκιμάζοντας τι είναι ευάρεστο στον Θεό, απέχοντας από τα έργα του σκότους τα άκαρπα, τα οποία γίνονται εν κρυπτώ και είναι αισχρό ακόμα και να τα αναφέρει, και ελέγχοντας αυτά υπό το φως. Και για να γίνουμε φως και τέκνα φωτός, «σήκω», μάς λέει, «εσύ που κοιμάσαι και αναστήσου από τους νεκρούς, και θα σε φωτίσει ο Χριστός». Κοιμισμένος και νεκρός είναι εκείνος που δουλεύει στην αμαρτία, επομένως μάς παρακινεί σε μετάνοια και σε διαρκή αναζήτηση του Χριστού, ο οποίος είναι η ζωή και το φως του κόσμου. Πολλοί θεωρούν ότι το «ελέγχετε» που αναφέρει ο Απόστολος αφορά στις αμαρτίες ή στα ατοπήματα των άλλων, αποκόπτοντας την φράση από την συνάφειά της, και γίνονται έτσι κριτές και ελεγκτές των αδελφών τους. Πριν όμως και μετά το «ελέγχετε» λέει να δοκιμάζουμε τι είναι ευάρεστο στον Θεό και ποιο είναι το θέλημα του Κυρίου, ο οποίος είπε να μη κρίνουμε για να μη κριθούμε[1], και να μη βιαζόμαστε να ξεριζώσουμε τα ζιζάνια, γιατί αν προσπαθήσουμε κάτι τέτοιο θα καταστρέψουμε και τα υγιή φυτά. Ο Άγιος Φώτιος ερμηνεύοντας το χωρίο αυτό λέει ότι ο έλεγχος της αμαρτίας δεν γίνεται με τα λόγια, αλλά όταν η ζωή μας είναι φωτεινή, τότε από μόνη της αποτελεί θετική μαρτυρία και έλεγχο της αμαρτίας, φωτίζοντας πρώτα και κατά κύριο λόγο την δική μας ζωή, κι έπειτα με το παράδειγμά μας την ζωή των άλλων, παρακινώντας με αυτόν τον τρόπο και εκείνους σε μετάνοια. Ομοίως, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει πως όταν είμαστε φως, δηλαδή ενάρετοι και θαυμαστοί, όπως το λυχνάρι φωτίζει τα πάντα, έτσι και η ζωή μας φανερώνει τους αγαθούς και τους πονηρούς ανθρώπους. Προσθέτει δε ότι ο έλεγχος του αδελφού είναι σύμφωνος με το θέλημα του Θεού, όταν αποτελεί νουθεσία με αγάπη και με σκοπό όχι τον στιγματισμό αλλά την μετάνοια και θεραπεία του. Και συνεχίζει προτρέποντας τον καθένα σε αυτοκριτική, διότι ο έλεγχος και η ανάγκη μετανοίας δεν αφορούν μόνο στους απίστους, αλλά κυρίως στους πιστούς, επειδή πολλοί από τους πιστούς έχουμε κακία μέσα μας μεγαλύτερη και από τους απίστους. Και φέρνει σαν παράδειγμα την πλεονεξία, η οποία αποτελεί ειδωλολατρεία και μάλιστα χειρότερη των Εθνικών. Γιατί εκείνοι μεν προσκυνούν την κτίση, ενώ η πλεονεξία αποτελεί λατρεία της ύλης και άρνηση του Θεού, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου: «οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ» (Λουκ. 16.13). Μα πως γίνεται να μάς αποκαλεί ειδωλολάτρες, αφού είμαστε πιστοί χριστιανοί, και νηστεύουμε, εξομολογούμαστε, προσευχόμαστε, εκκλησιαζόμαστε και κοινωνούμε; Διότι η προσκύνηση και λατρεία του Θεού δεν συνίσταται απλά στην συμμετοχή στις προσευχές, αλλά φανερώνεται από τα έργα μας. Και η πλεονεξία, η οργή, η εφάμαρτη ηδονή και κατ' επέκταση η οποιαδήποτε αμαρτία, όταν προσκολλώμαστε σε αυτές και δεν μετανοούμε, συνιστούν αποδείξεις ότι η ζωή μας δεν είναι φωτεινή και δεν συμβαδίζει με το θέλημα του Θεού, άσχετα με το τι τα χείλη πρεσβεύουν. Γι αυτό και ο απόστολος Παύλος επαναλαμβάνει εν κατακλείδι να προσέχουμε πώς ακριβώς βαδίζουμε, όχι σαν άσοφοι αλλά σαν σοφοί, εκμεταλλευόμενοι πνευματικά τον χρόνο που διαθέτουμε, γιατί ο κόσμος κείται εν τω πονηρώ και πολλές φορές επηρεάζει και την δική μας προοπτική. Και για να μη γίνουμε άφρονες και κατακριθούμε από τα ίδια τα έργα μας, επαναλαμβάνει ότι χρειάζεται να έχουμε επίγνωση ποιο είναι το θέλημα του Κυρίου. Ας στρέψουμε επομένως το διερευνητικό μας βλέμμα μέσα μας, ας εξετάσουμε και ας ελέγξουμε την καρδιά μας και τα έργα μας σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ας μετανοούμε καθημερινά και ας αγωνιζόμαστε, ώστε ο Χριστός να μάς αναστήσει μαζί του και να μάς φωτίσει και να μάς αναδείξει γνήσια τέκνα του φωτός. Αμήν.

π. Χ.Β.

[1] Ματθ. 7.1-5: «Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε· ἐν ᾧ γὰρ κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε, καὶ ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν. τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς; ἢ πῶς ἐρεῖς τῷ ἀδελφῷ σου, ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἀπὸ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ ἰδοὺ ἡ δοκὸς ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου; ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου».

Πηγή: Απλά και Ορθόδοξα: http://xerouveim.blogspot.gr/2014/12/7-12-2014.html