ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΑ´ ΛΟΥΚΑ (ΑΓΙΩΝ ΠΡΟΠΑΤΟΡΩΝ)

῾ἀπεκδυσάμενοι τόν παλαιόν ἄνθρωπον...καί ἐνδυσάμενοι τόν νέον...᾽ (Κολ. 3, 9.10)

α. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος ἀρέσκεται συχνά στό νά χρησιμοποιεῖ εἰκόνες γιά τήν ἀπόδοση βασικῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεως: τήν εἰκόνα τοῦ σώματος καί τοῦ οἰκοδομήματος γιά τήν ᾽Εκκλησία, τήν εἰκόνα τῆς πανοπλίας τοῦ στρατιώτη γιά τίς ἀρετές τοῦ χριστιανοῦ, τήν εἰκόνα τοῦ σπόρου καί τοῦ φυτοῦ γιά τή δήλωση τῆς ἀνάστασης τοῦ σώματος. ῎Ετσι καί στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ἀπό τήν πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολή : χρησιμοποιεῖ τήν εἰκόνα τοῦ ἐνδύματος γιά νά δείξει τή μεταστροφή τοῦ ἀνθρώπου μετά τή γνωριμία του μέ τόν Χριστό. Πρέπει νά ἀπεκδυθεῖ ὁ πιστός - νά βγάλει ἀπό πάνω του – τόν παλαιό ἄθρωπο τῆς ἁμαρτίας καί νά ἐνδυθεῖ τόν καινούργιο πού ἔφερε ὁ Χριστός. ῾᾽Απεκδυσάμενοι τόν παλαιόν ἄνθρωπον...καί ἐνδυσάμενοι τόν νέον...᾽

β. 1. Εἶναι τόσο σημαντική ἡ ἀλήθεια αὐτή γιά τόν ἀπόστολο ὥστε χρησιμοποιεῖ καί ἄλλες δύο παρόμοιες εἰκόνες πρός δήλωσή της: τή νέκρωση τῶν μελῶν τῆς ἁμαρτίας καί τήν ἀπόθεση ἑνός βάρους. ῾Νεκρώσατε τά μέλη ὑμῶν τά ἐπί τῆς γῆς᾽, ῾ἀπόθεσθε καί ὑμεῖς τά πάντα...᾽. Αὐτό συμβαίνει διότι ἡ πίστη στόν Χριστό καί ἡ ἔνταξη στή Βασιλεία Του δέν εἶναι γεγονός πού συμβαδίζει μέ τά δεδομένα τοῦ κόσμου τούτου, ἀλλά προϋποθέτει πλήρη μεταστροφή, ὁριστική μετάνοια καί ἀλλαγή τοῦ ἀνθρώπου. Θέλει νά εἶναι δηλαδή κανείς μέ τόν Χριστό; Πρέπει νά ἀλλάξει ἐντελῶς τόν τρόπο τῆς ζωῆς του.

2. Εἶναι καίριας σημασίας ἡ ἀπόλυτη γραφή ἐν προκειμένῳ τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Μιλάει γιά νέκρωση, γιά ἀπέκδυση, γιά ἀπόθεση. Δέν προτείνει τή χρήση τοῦ μέτρου, τήν πορεία τοῦ σιγά-σιγά καί τοῦ λίγο-λίγο. Δέν φαίνεται δηλαδή νά προβληματίζεται ὡς πρός τά θέματα τῆς πίστεως πάνω στή χλιαρότητα. Κι αὐτό γιατί ξέρει πολύ καλά ὅτι ἄν στήν πίστη ἀφεθεῖ χῶρος ἔστω καί γιά λίγο ἐγωϊσμό, χάνεται ἡ πίστη, δεδομένου ὅτι τό ἐγωϊστικό στοιχεῖο εἶναι πάντα κατακτητικό: ὅπου ὑπάρχει τό ἐγώ δέν ὑπάρχει χῶρος γιά ὁτιδήποτε ἄλλο, πολύ περισσότερο γιά τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Γι᾽ αὐτό καί ἡ χλιαρότητα στήν πίστη θεωρεῖται ἡ χειρότερη δυνατή πνευματική κατάσταση, χειρότερη ἀκόμη καί ἀπό τήν ἴδια τήν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ. ῾Ο ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε: ῾ὁ μή ὤν μετ᾽ ἐμοῦ, κατ᾽ ἐμοῦ ἐστι᾽. Καί στήν ᾽Αποκάλυψη τοῦ ᾽Ιωάννη σημειώνεται ὅτι τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ λέγει ὅτι ῾ὄφειλες νά εἶσαι ἤ ψυχρός ἤ θερμός. ᾽Επειδή εἶσαι ὅμως χλιαρός, γι᾽ αὐτό καί θά σέ ἐμέσω ἀπό τό στόμα μου᾽.

3. Ποιός εἶναι ὅμως ὁ παλαιός ἄνθρωπος πού καλούμαστε νά ἀπεκδυθοῦμε καί νά νεκρώσουμε; ῾Ο ἀπόστολος μνημονεύει συγκεκριμένες πράξεις ἁμαρτίας: τόν θυμό, τήν ὀργή, τήν πορνεία, τήν κακία, τή βλασφημία, τήν αἰσχρολογία. Γενικά ὅμως παλαιός χαρακτηρίζεται ὁ ἄνθρωπος πού δέν σχετίζεται μέ τόν Χριστό, συνεπῶς ὁ ἄνθρωπος πού ὅ,τι σκέπτεται, λέει ἤ πράττει δέν πηγάζει ἀπό τήν πίστη του σ᾽ Αὐτόν, γι᾽ αὐτό καί δέν ὑπάρχει γνήσια ἀγάπη στήν καρδιά του. ῎Ετσι αὐτό πού κυριαρχεῖ στόν παλαιό ἄνθρωπο εἶναι ὁ ἐγωϊσμός μέ τά παρακλάδια του ἀσφαλῶς τῆς φιληδονίας, τῆς φιλαργυρίας, τῆς φιλοδοξίας. Κι αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ παλαιότητα ἤ μή ἑνός ἀνθρώπου φανερώνεται ἀπό τήν καθημερινότητά του καί ἀπό τό τί κυριαρχεῖ κάθε στιγμή μέσα στήν καρδιά του. ᾽Ενεργεῖ κάτω ἀπό τήν πνοή τῆς πίστεως καί τῆς ἀγάπης; Εἶναι ὄντως πιστός καί χριστιανός. ᾽Ενεργεῖ κάτω ἀπό τήν πνοή τοῦ ἐγωϊσμοῦ καί τοῦ ἁμαρτωλοῦ φρονήματός του; Λειτουργεῖ ὡς παλαιός ἄνθρωπος, εὑρισκόμενος σέ ἔχθρα πρός τόν Θεό καί Δημιουργό του.

4. Πῶς μπορεῖ κανείς νά ἀπεκδυθεῖ τόν παλαιό αὐτόν ἄνθρωπο καί νά τόν νεκρώσει; ῾Ο ἀπόστολος ἀπαντᾶ: ἐνδυόμενος τόν καινούργιο ἐν Χριστῷ ἄνθρωπο, δηλαδή ἀνασταίνοντας χάριτι Θεοῦ τόν Χριστό μέσα στήν ὕπαρξή του. Κι αὐτό θά πεῖ: αἴροντας τόν ζυγό τῶν ἐντολῶν Αὐτοῦ. ῞Οσο ὁ προσανατολισμός τοῦ πιστοῦ βρίσκεται στόν Χριστό καί στίς ἅγιες ἐντολές Του, τόσο καί ἡ ἁμαρτία νεκρώνεται στήν ὕπαρξή του, ἔχοντας μάλιστα τό δεδομένο τῆς ἐνίσχυσης τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ ἀπό τή δωρεά τοῦ ἁγίου βαπτίσματος καί τή συμμετοχή στή Θεία Εὐχαριστία. ῎Ετσι ἡ νέκρωση τῆς ἁμαρτίας δέν γίνεται μέ τήν ἐπιλογή ἑνός ἀρνητικοῦ δρόμου: νά μήν κάνω τήν ἁμαρτία, ἀλλά μέ τήν ἐπιλογή τοῦ μόνου λυτρωτικοῦ καί σωτήριου δρόμου: τῆς ἀκολουθίας τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου. ῾Η πνευματική ζωή εἶναι πρωτίστως θέση καί ὄχι ἄρνηση. ῾Δέν πολεμᾶμε τό σκοτάδι παρά ἀνάβοντας τό φῶς᾽ συνήθιζε νά λέγει ὁ ἅγιος τῆς ἐποχῆς μας, ὅσιος Πορφύριος ὁ καυσοκαλυβίτης.

5. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἀφενός ξεφεύγουμε ἀπό τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ - τήν ἄρση τῆς χάριτός Του καί τήν ἐγκατάλειψή μας στίς δικές μας ἀσθενεῖς δυνάμεις - ἀφετέρου νιώουμε νά μᾶς πλημμυρίζει ἡ χάρη Του καί νά μποροῦμε νά τήν ἐπισημαίνουμε παντοῦ. Μέ ἄλλα λόγια ὁ πιστός χριστιανός βλέπει τόν κόσμο ὅλον – τή δημιουργία, τόν συνάνθρωπό του, τόν ἑαυτό του – μέ τά μάτια πού μᾶς ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Καί τά μάτια αὐτά ἐπισημαίνουν ὅτι ὅλα τελικῶς εἶναι τοῦ Χριστοῦ κι ᾽Εκεῖνος εἶναι μέσα σέ ὅλα. ῾Τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός᾽, πού λέει καί ὁ ἀπόστολος ἀλλοῦ. ᾽Από τήν ἄποψη αὐτή ἡ διάσπαση πού φέρνει ἡ ἁμαρτία αἴρεται καί ὁ ἄνθρωπος ἑνοποιεῖται καί γαληνεύει.

γ. ῎Ισως ἡ παρακάτω εἰκόνα μπορεῖ νά μᾶς βοηθάει στήν πνευματική μας ζωή: μοιάζει ἡ ψυχή μας μέ ἕναν καθρέπτη. ῎Αν ἐπιλέγουμε τήν ἁμαρτία, ὁ καθρέπτης κομματιάζεται, συνεπῶς ὅλα παραμορφώνονται. ῎Αν ἐπιλέγουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἐνδεδυμένοι τόν καινόν τοῦ Χριστοῦ ἄνθρωπο, ὁ καθρέπτης ἀκεραιώνεται: καθρεπτίζεται καθαρά ὁ Θεός, ὁ ἑαυτός μας, οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, ἡ Δημιουργία. Ζοῦμε τότε τόν σκοπό τῆς ὕπαρξής μας, ζοῦμε δηλαδή τότε τήν ἀληθινή ζωή μας.