Κυριακή Ε΄ Νηστειῶν. (Μάρκ. ε΄ 32-45)

(†) ἐπίσκοπος Γεώργιος Παυλίδης Μητροπολίτης Νικαίας

Τὸ αἷμα τῆς καρδίας!

«Ὅς ἄν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος»

Γνωρίζει, ἀγαπητοί μου, ὁ Κύριος, ὅτι πλησιάζει ἡ ἡμέρα τῆς μεγάλης θυσίας Του. Θὰ τοῦ ζητηθῇ ἀπὸ τὸν οὐράνιον Πατέρα Του ἡ ὑψίστη προσφορὰ τῆς ζωῆς Του. Βλέπει ἤδη εἰς τὸν ὁρίζοντα ὑψωμένον τὸν αἱματωμένον Σταυρόν... Θέλει διὰ τοῦτο νὰ πρετοιμάσῃ τοὺς μαθητάς Του. Νὰ μὴ ἀποκαρδιωθοῦν, ὅταν θὰ μείνουν μόνοι. Καὶ ἔτσι, καθὼς ἀνεβαίνουν πρὸς τὰ Ἱεροσόλυμα, περιγράφει μὲ ἀκρίβειαν εἰς τοὺς ἀποστόλους τὰ ὅσα πρόκειται νὰ ὑποστῇ διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων. Περίλυποι οἱ μαθηταί.  Καὶ φοβισμένοι. Καὶ ἀμίλητοι.

Αἴφνης ἀλλάσσει ἡ σκηνή... Δύο ἐκ τῶν μαθητῶν, ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης, πλησιάζουν ἰδιαιτέρως τὸν Κύριον καὶ Τοῦ ζητοῦν μίαν χάριν. Ὁ Ἰησοῦς δὲν ἀρνεῖται νὰ τοὺς ἀκούσῃ. Θέλουν νὰ τοὺς ὑποσχεθῇ, ὅτι, ὅταν θὰ ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ Του, θὰ τοὺς πάρῃ μαζύ Του, τὸν ἕνα ἐκ δεξιῶν καὶ τὸν ἄλλον ἐξ ἀριστερῶν.

Κρῖμα! Τόσον καιρὸν εἶναι κοντά Του καί, παρὰ ταῦτα, καὶ οἱ πιὸ στενοὶ ἀκόλουθοί Του δὲν κατώρθωσαν νὰ ἀντιληφθοῦν τὶ ζητοῦσεν ἀπ’  αὐτούς.  Τόσον, λοιπόν, δύσκαμποι ἀπεδείχθησαν!

Καὶ ὁ Κύριος, διὰ νὰ μὴ ζοῦν εἰς ἀτμόσφαιραν ψευδαισθήσεων, καλεῖ καὶ τοὺς ὑπολοίπους μαθητάς, διὰ νὰ ἀκούσουν, μεταξύ ἄλλων, αὐτὴν τὴν μεγάλην ἀλήθειαν: «Ὅς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος». Θέλετε, τοὺς λέει νὰ εἶσθε μεγάλοι; 

Ὁ δρόμος εἶναι ἕνας. Νὰ γίνετε προηγουμένως διάκονοι, ὑπηρέται τῶν ἄλλων. Μέγα δίδαγμα, ἀγαπητοί μου, ποὺ ἰδιαιτέρως σήμερα πρέπει νὰ προσέξωμεν ὅλοι μας. Ἡ διακονία, ἡ προσφορὰ ὑπηρεσιῶν καὶ θυσιῶν χάριν τῶν ἄλλων, ἰδοὺ τὸ καθῆκόν μας.

Ποῖοι ὅμως λόγοι, ἆρα γε, νὰ ἐπιβάλλουν αὐτὴν τὴν διακονίαν;

Ἄς τὸ ἐξετάσωμεν.

1.Τὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου.

«Ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν». Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Κύριος ἐπεσφράγισε τὴν διδασκαλίαν Του πρὸς τοὺς μαθητὰς. Ζητεῖτε, τοὺς εἶπε, ἀξιώματα καὶ θέσεις. Γιατί εἶσθε ἐγωϊσταὶ καὶ συμφεροντολόγοι; 

Ἐγὼ ὁ διδάσκαλος σας θὰ ἐδικαιούμην νὰ ζητήσω ἐξυπηρετήσεις ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Εἶμαι ὁ Κύριός σας. Ἀλλὰ δὲν τὸ κάνω. Ἀντὶ νὰ διακονηθῶ, θὰ διακονήσω. Καὶ θὰ διακονήσω μάλιστα, μὲ τὸν πιὸ συγκλονιστικὸ τρόπο, θὰ θυσιάσω τὴν ζωήν μου διὰ τοὺς ἄλλους. 

Ἔτσι εἶναι. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινεν ἄνθρωπος. Ἦλθεν εἰς τὴν γῆν πτωχὸς καὶ ταπεινὸς. Ἐδίδαξεν, ἐθεράπευσεν, ἐκοπίασεν, ἠγρύπνησεν, ἀγαπήθηκε, μισήθηκε. «Διῆλθε τὸν βίον Του εὐεργετῶν».  Καὶ ὅταν παρέστη ἡ ἀνάγκη νὰ ἀνοίξῃ τὸν δρόμον πρὸς τὸν οὐρανὸν μὲ τὴν θυσία του, δὲν ἐδίστασε νὰ τὴν προσφέρῃ. 

Ὡς λύτρον, ὡς μέσον ἐξαγορᾶς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν δουλείαν τῆς ἁμαρτίας. Καὶ ἐκεῖνο, ποὺ ἐπέβαλε τὸν Χριστὸν ὡς τὴν μεγαλυτέραν φυσιογνωμίαν τῆς ἱστορίας, σημειώνουν οἱ μεγάλοι θεολόγοι, δὲν εἶναι μόνον ἡ διδασκαλία Του.  Βεβαίως ὁ Κύριος ὑπῆρξεν ὁ ἀπαράμιλλος διδάσκαλος καὶ ὁ ἀνυπέρβλητος ἡθικολόγος τοῦ κόσμου. 

Παρὰ ταῦτα, ὡς Σωτῆρα τοῦ ἀνθρώπου τὸν ἀνέδειξε κυρίως ὁ Σταυρός. Ἡ θυσία Του.  Χωρὶς αὐτὴν τὴν προσφορὰν τοῦ Κυρίου ὁ οὐρανὸς θὰ ἦτο ἀκόμη κλειστὸς διὰ τοὺς ἀνθρώπους.

Καὶ ἀπὸ τότε αὐτὸ ἀποτελεῖ τὸ γνησιώτερο καὶ σαφέστερον γνώρισμα τῶν ὁπαδῶν Του. Ἡ θυσία, ἡ προσφορά. Ἡ ἐκδαπάνησις. Ὅ,τι γίνεται μὲ τὴν λαμπάδα. Λυώνει αὐτή, διὰ νὰ φωτίζωνται οἱ ἄλλοι. Ὅπου δὲν ὑπάρχει τέτοια ἐκδήλωσις, ἐκεῖ ἡ πίστις εἶναι ἀναιμικὴ καὶ φαινομενικὴ.

Οἱ γνήσιοι ὁπαδοὶ τοῦ Χριστοῦ μιμοῦνται τὸν Ἀρχηγὸν εἰς ὅλα. Ἰδιαιτέρως ὅμως εἰς τὴν προσφοράν. Ἔτσι πλάϊ στὴν ἕνα, τὸν Σωτήριον Σταυρόν, τὸν αἰώνιον σύμβολον τῆς θυσίας, στήνονται καὶ ἄλλο μικρότεροι. Τὸν πρῶτον τὸν ἡγίασεν ὁ Κύριος. Τοὺς ἄλλους τοὺς ὑψώνουν οἱ πιστοί..

2. Ἡ ἔννοια τῆς κοινωνίας.

Τὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου, καλοῦνται οἱ χριστιανοὶ νὰ τὸ ἐφαρμόσουν εἰς τὴν κοινωνίαν. Ὁ ἕνας ζῇ κοντὰ στὸν ἄλλον. Καὶ ὅλοι ἔχομεν τὴν ἀνάγκη τῶν ἄλλων. Καὶ ὁ Θεὸς σαφῶς δετύπωσε τὰς ὑποσχέσεις τῶν πιστῶν. Εἶναι παρατηρημένον, ὅτι ὁ ἄνθρωπος διεκδικεῖ περισσότερον τὰ δικαιωματά του καὶ λησμονεῖ τὰ καθήκοντά του.  Στενοχωρεῖται, ὅταν προσφέρῃ. Τοῦ στοιχίζει. 

Μία ὅμως κοινωνία, διὰ νὰ ζήσῃ καὶ νὰ μὴ διαλυθῇ ἔχει ἀπόλυτον ἀνάγκην ἀνθρώπων ποὺ νὰ διαπνέωνται ἀπὸ ἄλλο πνεῦμα. Ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς προσφορᾶς. 

Ἠμπορεῖ οἱ περισσότεροι νὰ ἐκτιμοῦν καὶ νὰ τιμοῦν τοὺς ἰσχυροὺς, τοὺς μεγάλους. Εἰς τὴν πραγματικότητα ὅμως μεγάλος καὶ ἰσχυρὸς εἶναι ὁ θυσιαζόμενος χάριν τοῦ γενικοῦ καλοῦ. Αὐτοὶ εἶναι τὰ κοινωνικὰ ἀγκωνάρια. Καὶ τὶς μεγαλύτερες χαρὲς καὶ ἱκανοποιήσεις ὁ ἄνθρωπος τὶς δοκιμάζει, ὅταν ἀκριβῶς κάνῃ τὸ καλόν. 

Ἡ ἐσωτερικὴ ἀγαλλίασις, ποὺ αἰσθάνεται ὁ προσφέρων, δὲν ἀνταλλάσσετει μὲ τίποτε. Βέβαια. Χρειάζεται ψυχικὴ δύναμις, διὰ νὰ προχωρήσῃ κανεὶς εἰς τὸν δρόμον τῆς θυσίας. Ὅσοι ὅμως τὸ κατορθώνουν, τότε, ὅπου καὶ νὰ εὑρεθοῦν, γίνονται τὸ ἀλάτι τῆς κοινωνίας. 

Εἶναι οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ὁ ἄξων τῆς κοινωνικῆς ζωῆς. Χωρὶς τὸν ἄξονα αὐτὸν ἡ κοινωνία χάνεται. Ὅ,τι ὡραῖον καὶ ὑψηλὸν ὑπάρχει εἰς τὸν κόσμον, ἡ θυσία τὸ ὕψωσε. Καὶ εἶναι τόσον ἁπλοῦν νὰ κάνῃ κανεὶς τὸ καλόν! Κάθε ἡμέραν νὰ θυσιάζῃ κάτι. Μὲ χαρὰν βέβαια. 

Χρῆμα, ὕπνον, ἀνάπαυσιν, ἄλλα ἀγαθά. Ἐὰν κάθε ἡμέραν ἕνας ἄνθρωπος ἔκαμεν ἕνα καλό, ἐλογαριάσατε τι ἠμπορεῖ νὰ παρουσιάσῃ σὲ διάστημα 40 ἐτῶν; 14.600 πράξεις καλωσύνης καὶ ἀγάπης!  Καταπληκτικὸς ἀριθμὸς. Πληγὲς θὰ ἔκλειναν· δάκρυα θὰ στέγνωναν· δράματα θὰ ἐπρολαμβάνοντο· καλωσύνη θὰ βασίλευε. Καὶ ὅλα αὐτά, ὅταν ὁ ἄνθρωπος θέλῃ καὶ ποθῇ νὰ μὴ εἶναι δένδρον μόνον μὲ φύλλα. 

Νὰ μὴ εἶναι τὸ μοσχολίβανο, κλεισμένο στὸ κουτί. Γιὰ τὰ κάρβουνα εἶνα προωρισμένο. Θὰ καῇ, βέβαια. Ἀλλὰ μόνον ἔτσι θὰ εὐωδιάσῃ... Μὲ τὴν θυσίαν του ὠφελεῖ.

Κάποια βασίλισσα κάθε βράδυ ντυνότανε «ἀδελφὴ» καὶ ἐπήγαινε στὸ Νοσοκομεῖο, διὰ νὰ βοηθήσῃ. Τῆς εἶπαν, ὅτι ἦταν πολὺ αὐτὸ ποὺ ἔκανε. Θὰ κουραζότανε.

-Γι’ αὐτὸ τὸ κάνω. Γιὰ νὰ κουρασθῶ. Τότε μόνον θὰ αἰσθανθῶ τὴ χαρὰ καὶ τὴν ἱκανοποίηση. Ἀφήσατέ με νὰ χαρῶ τὴν εὐτυχία τῆς θυσίας.

Πόσα, ἀλήθεια, πράγματα θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ γίνουν, ἄν ἡ ὑλιστικὴ διδασκαλία δὲν μᾶς ἔκανε συμφεροντολόγους καὶ ἐγωϊστάς!  Ἀλλὰ, βλέπετε, ὁ καθεὶς ἀντικρύζει τὴν ζωὴν μὲ τὸ δικὸ του μάτι. Ἄλλοι τὴν βλέπουν ὡς μέσον πλουτισμοῦ· ἄλλοι ὡς εὐκαιρίαν ἀπολαύσεων. Ὑπάρχουν, εὐτυχῶς, καὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς προσφορᾶς. Ἀλλοιῶς, πρὸ πολλοῦ θὰ μᾶς εἶχε παρασύρει τὸ ποτάμι. Ἐδῶ ἐφαρμόζεται ἐκεῖνο, ποὺ γράφει κάποιος. «Ἡ ζωή, λέγει, ὁμοιάζει μὲ κάποιο φυτόν, ἀπὸ τὸ ὁποῖον παίρνει χυμοὺς καὶ τὸ φίδι καὶ ἡ μέλισσα. Ἀπὸ τὸ ἴδιο φυτό. Εἱς τὸ φίδι οἱ χυμοὶ γίνονται δηλητήριον. Εἰς τὴν μέλισσαν, μέλι».

Ἀλλοίμονον ἄν ἔλειπαν ἀπὸ τὴν κοινωνίαν μας οἱ μέλισσες! Διότι αὐτὲς γλυκαίνουν τὴ ζωὴ καὶ ἐξωραΐζουν τὴν κοινωνίαν μὲ τὴν ἀγαπη τνω καὶ μὲ τὴν θυσίαν των.

«Κύριε, μὴ στερήσῃς ποτὲ τὴν κοινωνίαν μας ἀπὸ τὶς εὐεργετικὲς αὐτὲς εὐλογημένες τῆς θυσίας μέλισσες!».

Ἀγαπητοί μου.

Τὸ θέμα αὐτὸ δὲν ἐξαντλεῖται σὲ ὁλίγες γραμμές. Εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ βασικώτερα ζητήματα, ποὺ πρέπει νᾶ προσέξουν οἱ χριστιανοί. Ὑπάρχουν πολλαὶ ἀκόμη πλευραὶ τοῦ σοβαρωτάτου αὐτοῦ θέματος τῆς προσφορᾶς.

Τώρα ὅμως νὰ τελειώσωμεν. Ἦταν κάποτε ἕνας διάσημος ζωγράφος. Ἡ ἱκανότης του, κυρίως, ἐφαίνετο στὴ ζωντάνια, ποὺ κατώρθωνε νὰ δίδῃ στὸ κόκκινο χρῶμα. Οἱ πίνακές του ἐγίνοντο ἀνάρπαστοι. Ρωτουσαν οἱ ἄλλοι ζωγράφοι:

-Πὲς μας, πῶς κατορθώνεις καὶ πετυχαίνεις τόσο ζωήρὸ τὸ κόκκινο χρῶμα;

-Θὰ τὸ μάθετε ὅταν πεθάνω, ἀπαντοῦσε μὲ ἠρεμίαν.

Καὶ μιὰ μέρα ἤλθεν ὁ θάνατος. Ὅλοι λυπήθηκαν, διότι ὁ ζωγράφος εἶχε πάρει τὸ μεγάλο του μυστικὸ στὸν τάφο. Αἴφνης ἐκεῖ ποὺ ἑτοίμαζαν τὸ νεκρό, εἶδαν μὲ ἀπορία στὸ μέρος τῆς καρδιᾶς μιὰ μικρὴ πληγή. Ἀπόρησαν. Τί νἆναι αὐτό; Ἀλλὰ ἔπειτα θυμήθηκαν τὰ λόγια του, ποὺ τοὺς εἶχε πολλὲς φορὲς πῇ. «Τὸ μυστικὸ θὰ τὸ μάθετε, ὅταν πεθάνω». Ὥστε ὁ ζωγράφος ἔκανε τοὺς πίνακές του μὲ χρώματα, εἰς τὰ ὁποῖα ἔρριχνε σταγόνες ἀπὸ τὸ αἷμα του; Γι’ αὐτὸ εἶχε αὐτὴ τὴν ζωηρότητα καὶ τὴν χάριν τὸ κόκκινο χρῶμα; Μάλιστα· ἦτο ἀπὸ τὸ αἷμα τῆς καρδιᾶς του. 

Ἀδελφέ μου!  Τίποτε τὸ μεγάλο δὲν γίνεται εἰς τὸν κόσμον, χωρὶς νὰ προσφερθῇ τὸ αἷμα τῆς καρδιᾶς ἐκείνων, ποὺ τὰ ἔδωσαν ὅλα διὰ νὰ χαροῦν οἱ ἄλλοι. Θὰ ὑπῆρχε σήμερα ὁ Σταυρός καὶ ἡ σωτηρία, ἄν ὁ Κύριος δὲν ἔδινε τὸ αἷμα Του; 

Θὰ ὑπῆρχαν ἰδανικά, χωρὶς τοὺς ἁγνοὺς σημαιοφόρους, ποὺ ἐκράτησαν ὑψηλὰ τὴ σημαία καὶ τὴν ἐστερέωσαν ἐπάνω στὴ θυσία των καὶ στὸ αἷμα των; Θὰ ὑπῆρχαν ἐλευθερία εἰς τὸν κόσμον, ἄν δὲν ἐκτίζετο τὸ ἱερὸ τῆς οἰκοδόμημα ἐπάνω στὰ κόκαλα τῶν ἡρωϊκῶν ὑπερασπιστῶν της; Θὰ ὑπῆρχαν τόσαι σωτήριοι ἐφευρέσεις καὶ ἀνακαλύψεις, ἄν δὲν ἐθυσίαζαν τὸν ἑαυτὸ των ἐπάνω εἰς τὰ πειράματα οἱ μυσταγωγοί τῆς ἐπιστήμης;

Μόλις θὰ παύσῃ ἡ θυσία καὶ ἡ προσφορὰ εἰς τὴν κοινωνίαν, ὁ κόσμος ἀμέσως θὰ μεταβληθῇ εἰς ζούγκλαν.

Νὰ πάρωμεν σήμερον ὅλοι ἕνα εὐγενικὸ καὶ ἡρωϊκὸ σύνθημα; Εἴπαμεν. Ἡ προσφορὰ καὶ ἡ θυσία ἀναδεικνύει τοὺς ἀληθινοὺς μεγάλους καὶ τοὺς ἁγίους. Μή, λοιπόν, διστάζωμεν νὰ θυσιαζώμεθα χάριν τῶν ἀδελφῶν μας. Θὰ δοκιμάζωμεν  τότε τὰς ὡραιοτέρας καὶ ἁγιωτέρας συγκινήσεις. Δὲν θὰ εἴμεθα τὰ παράσιτα τῆς κοινωνίας. Θὰ ἀναδειχθῶμεν οἰκοδόμοι τῆς ἀγάπης. Θὰ μεταβληθῶμεν  τότε εἰς ἁγνοὺς αἱμοδότας τοῦ κόσμου, ἀφοῦ θὰ δίδωμεν καὶ τὸ αἷμα τῆς καρδιᾶς μας!

Ἐπισκόπου Γεωργίου Παυλίδου

Μητροπολίτου Νικαίας

Λύχνος τοῖς ποσί μου

Λόγοι εἰς τὰ Εὐαγγέλια τῶν Κυριακῶν

(σελ.258-262)

Ἐκδόσεις Β΄

Ἀποστολική διακονία

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος