ΚΥΡΙΑΚΗ Δ ́ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

(ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ «ΚΛΙΜΑΚΟΣ»)

(Μάρκου θ ́17 – 31) (11/4/2021)

«Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ». (στ.29)

 Τήν 4η Κυριακή τῶν νηστειῶν, ἡ Ἐκκλησία μας ποιεῖ ἀνάμνηση τοῦ Ὁσίου Πατρός Ἰωάννου, συγγραφέως τῆς «Κλίμακος», ἡ μνήμη τοῦ ὁποίου γιορτάζεται στίς 30 Μαρτίου. Ὅλη ἡ ζωή του ὑπῆρξε φωτεινό παράδειγμα αὐστηρῆς νηστείας καί προσευχῆς. Μᾶς τόν προβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας, ὥστε καί μεῖς νά μιμηθοῦμε τό χριστιανικό παράδειγμα τοῦ βίου του καί ἐξασκούμενοι μέ τίς ἀρετές αὐτές, ἐπάξια νά περάσουμε τίς Ἅγιες μέρες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, γιά τήν ψυχική μας σωτηρία. 

Οἱ μαθητές τοῦ Κυρίου, κατά τό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, δέν μπόρεσαν νά θεραπεύσουν τό παιδί τό ὁποῖο ἔπασχε ἀπό δαιμόνιο. Τότε ὁ πατέρας του κατέφυγε στόν Ἰησοῦ. Στήν ἐρώτηση τῶν μαθητῶν γιατί δέν μπόρεσαν νά θεραπεύσουν τόν ἀσθενῆ, ὁ Κύριος τούς ἁπαντά ὅτι: «Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ». 

Οἱ λόγοι αὐτοί τοῦ Κυρίου εἶναι μιά τρανή βεβαίωση ὅτι ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς καί νηστείας εἶναι πολύ μεγάλη καί ὅπως μαρτυροῦν οἱ Ἅγ. Πατέρες «ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία εἶναι πνευματικά μέσα πού, ἐάν τά ἐφαρμόσουμε στή ζωή μας συστηματικά, πολλά ἀπό τά σωματικά καί ψυχικά ἀγαθά μποροῦμε ν’ ἀπολαύσουμε». Ἄν καί μέ τά πνευματικά αὐτά ὅπλα θά ἔπρεπε νά εἴμαστε ὁπλισμένοι κάθε μέρα στή ζωή μας, ἡ Ἐκκλησία μας κάνει ἰδιαίτερη ἀναφορά σ’ αὐτά κατά τήν περίοδο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, σάν ἕνα πνευματικό σάλπισμα πρός ἀφύπνιση τῆς πνευματικῆς μας ἀδιαφορίας. Ἀκόμη καί ὅλη ἡ ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας μας μᾶς προστάζει τό σεβασμό καί τήν τήρηση τῶν Ἱερῶν κανόνων. Δυστυχῶς, λίγοι ἀπό ἐμᾶς ἐφαρμόζουμε στή ζωή μας τούς Ἱερούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας καί οὔτε ἐξασκούμαστε μέ προσευχή καί νηστεία, μέ τή δικαιολογία ὅτι οἱ κανόνες αὐτοί γράφτηκαν γι’ ἄλλη ἐποχή καί δέν ταιριάζουν στή δική μας. Ἡ μή τήρηση τῶν ἱερῶν κανόνων δέν εἶναι μόνο ἀσέβεια ἀλλά καί ἁμαρτία, ὅταν κατά τή διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς οἱ χριστιανοί μας συμμετέχουν σέ χορούς καί διασκεδάσεις, μέ πιοτά, πολυφαγίες, κρεατοφαγίες, καρναβάλια κ.λ.π. Εἶναι βλασφημία κατά τῆς πίστεώς μας, καί τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία μᾶς καλεῖ σέ πνευματικά γυμνάσματα γιά τήν κάθαρση τῆς ψυχῆς μας καί ἀποφυγή ἀπό κάθε ἁμαρτία. Καιρός εἶναι νά σταματήσει αὐτό τό κακό. Ὁ χρόνος ἔχει ἄλλες ἡμέρες γιά διασκεδάσεις. Εὐτυχῶς, ὑπάρχουν χριστιανοί μας, οἱ ὁποῖοι τηροῦν αὐστηρῶς τούς κανόνες τῆς νηστείας καί τῆς προσευχῆς. Ἅς εἶναι λίγοι. Εἶναι: «οἱ ὀλίγοι καί οἱ ἐκλεκτοί», τῆς παραβολῆς. (Ματθ. 20:16).

Τήν ἀλήθεια γιά τή δύναμη τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας μᾶς δίδαξε ὁ Κύριος μέ τό παράδειγμά Του, ὅταν γιά 40 ἡμέρες καί νύχτες, προσευχόμενος καί νηστεύων, ἀγωνίστηκε κατά τῶν πειρασμῶν τοῦ σατανᾶ. Ὅλοι οἱ Ἅγιοί τῆς Ἐκκλησίας μας στήν προσευχή καί τή νηστεία ἔβρισκαν ἀστείρευτη πηγή ὑπερφυσικῆς δύναμης, γιά ν’ ἀπαλλαγοῦν ἀπό τά πάθη καί τούς πειρασμούς, κάνοντας ἔργα ἀγαθά καί θαυμαστά. 

Παράδειγμα καί ὁ Ὅσιος Ἰωάννης, ὁ συγγραφέας τῆς «Κλίμακος», ὁ ὁποῖος μόνασε στό ὅρος Σινά, ἀσκήθηκε στήν αὐστηρή προσευχή καί νηστεία καί ἀξιώθηκε νά αἰσθανθεῖ τό μεγαλεῖο τῆς θεότητος. Τό βιβλίο του ἔχει πολλές πνευματικές διδαχές. Οἱ χριστιανοί τῶν πρώτων αἰώνων προσεύχονταν περισσότερο ἀπό μᾶς, ἐκκλησιάζονταν συνεχῶς καί τηροῦσαν αὐστηρά τούς κανόνες τῆς νηστείας.

Ὁ ἄνθρωπος, κυριευμένος ἀπό τή βιοπάλη καί τίς τόσες ἄλλες μέριμνες καί ἀπασχολήσεις, ἀπομακρύνεται ἀπό κάθε ἰδέα θρησκευτικοῦ καθήκοντος καί ἔτσι ἀπομακρύνεται καί ἀπό τό Θεό. Τό μέσο καί ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς θά μᾶς βοηθήσει, ὅμως, νά ξεφύγουμε ἀπό τόν ὑλικό κόσμο πού μᾶς ὑποδουλώνει. Ἡ προσευχή, πού εἶναι ἡ ὁμιλία μας πρός τό Θεό, θά μᾶς βοηθήσει νά ἐπικοινωνήσουμε μέ τά Θεῖα, ὥστε ἡ κάθε μᾶς σκέψη νά στραφεῖ πρός τόν πνευματικό κόσμο, τό Θεό, τούς Ἁγίους, τούς Ἀγγέλους, τόν οὐρανό καί τό θρόνο τοῦ Θεοῦ, ἀπ’ ὅπου ἀπορρέουν ὅλα τα ἀγαθά τῆς ζωῆς. Ἀποκοπῆ σώματος καί ψυχῆς ἀπό κάθε τί τό ὑλικό καί προσκόλληση στό Θεό καί τά πνευματικά. Ὅπως ἀκριβῶς γυμνάζουμε τό σῶμα μας γιά τήν ὑγεία του, ἔτσι πρέπει νά γυμνάζουμε τό πνεῦμα μας μέ τήν προσευχή. 

Ἀρκετοί χριστιανοί ὁμολογοῦν ὅτι δέν μποροῦν νά προσευχηθοῦν, γιατί ὁ νοῦς τούς ταξιδεύει ἀλλοῦ. Γιά τό λόγο αὐτό χρειαζόμαστε ἐξάσκηση θερμῆς, τακτικῆς καί μέ βαθειά πίστη πρός τό Θεό προσευχής. Ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος λέει: «Ὅπως ὁ ἀέρας σκορπίζει τά σύννεφα τοῦ σκότους καί φανερώνει στή γῆ τό φῶς τοῦ ἥλιου, ἔτσι καί ἡ προσευχή μπορεῖ νά διαλύσει ἀπό τό νοῦ καί τήν ψυχή μας τά σύννεφα τῶν παθῶν καί νά φωτίσει ἀκόμη τό νοῦ, γιά νά πράξουμε τίς ἀρετές τῆς νηστείας».

Μέ τήν προσευχή συλλαμβάνουμε μέ τό νοῦ μας τό Θεό καί τόν αἰσθανόμαστε κοντά μας καί τότε κάνουμε τά τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἱ. Χρυσόστομος λέει: «Ἔχει μεγάλη δύναμη τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν μέ ὀδύνη ψυχῆς καί μέ συντριβή καρδιᾶς προσευχόμεθα». Μήπως ὅλος ὁ βίος τῆς ἐπί γῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου δέν ἦταν μία διαρκῆς προσευχή;

Ὡς πρός τίς θεραπευτικές ἰδιότητες τῆς νηστείας, τίς συνιστᾶ καί ἡ ἰατρική ἐπιστήμη. Ἡ νηστεία τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι δίαιτα πού ἐπιβάλλει ὁ γιατρός στούς ἀσθενεῖς. Δέν εἶναι ἡ ἀποφυγή ὁρισμένων τροφῶν, ἀλλά εἶναι καί ἡ σωματική ἄσκηση μέ πνευματικές προεκτάσεις, ὥστε νά ἐξυπηρετεῖται, κυρίως, ἡ πνευματική νηστεία, πρός καλλιέργεια καί ἐφαρμογή τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν. «Τί ὠφελεῖ, ἄν δέν τρώγεις κρέας καί κατατρώγεις τόν ἀδελφόν σου μέ τή γλώσσα τῆς συκοφαντίας;» λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. Καί ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς «Κλίμακος» τονίζει: «Ἡ νηστεία διώχνει τίς ἁμαρτίες καί ἀνοίγει τήν πόρτα τοῦ παραδείσου».

Ὁ Ἰησοῦς ὡς πολυεύσπλαχνος συγχωροῦσε τούς ἁμαρτωλούς, ἀλλά ἦταν σκληρός μέ τούς Γραμματεῖς καί τούς Φαρισαίους, γιατί προσεύχονταν καί νήστευαν ὑποκριτικά πρός ἐπίδειξη, χωρίς ἐσωτερική εἰλικρίνεια. Ὁ Μωυσῆς, ὁ ἐκλεκτός τοῦ Θεοῦ, γιά 40 μέρες νηστεύει στό ὅρος Σινά, πρίν παραλάβει ἀπό τό Θεό τό Δεκάλογο. Καί ὅλοι οἱ προφῆτες νήστευαν. Εὐσεβεῖς ἁγιογράφοι προσεύχονται καί νηστεύουν προτοῦ ἀρχίσουν τά ἔργα τους καί ἐπικαλοῦνται ἀπό τό Θεό φώτιση καί ἔμπνευση γιά τήν ἐπιτυχία τους, πρός δόξα Θεοῦ.

Ὅλες οἱ νηστεῖες δέν ἔχουν τήν ἴδια αὐστηρότητα. Οἱ περισσότερες εἶναι μικρῆς διάρκειας, ὅπως τῆς Τετάρτης καί Παρασκευῆς. Ὁ σκοπός τῆς νηστείας δέν εἶναι ν’ ἀρρωστήσει ὁ ἄνθρωπος, γι’ αὐτό ἐπιβάλλεται ἡ λιτή λήψη τροφῆς, ἡ μείωση στήν ποσότητα καί ἁπλούστερη ποιότητα. Ὅπως ὁμολογοῦν καί ἀρκετοί καθηγητές τῆς ἰατρικῆς, «Ἡ νηστεία τῆς Ἐκκλησίας, ἐκτός πού προσφέρει μιά καθ’ ὅλα ὑγιεινή διατροφή, ὡς δίαιτα, ἀπό ἰατρικῆς ἀπόψεως, ἐνεργεῖ καί θεραπευτικῶς σέ πολλά».

Ἀγαπητοί μου, ὁ πατέρας τῆς σημερινῆς περικοπῆς ὕστερα ἀπό πολλές ταλαιπωρίες ἔφερε τό ἄρρωστο παιδί του στό Χριστό καί βρῆκε τή θεραπεία του. Δέν τό πῆγε σέ μάγους. Τί παράδειγμα γιά τούς γονεῖς!

Ποιός ἔφερε τό παιδί του στό Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του καί δέ βρῆκε χάρη καί εὐλογία; Μόνο ὁ Χριστός θά θεραπεύσει καί θά σώσει τά παιδιά μας, «ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με» (Ματθ. 19:14).

Μακάρι καί ἐμεῖς νά φέρνουμε τά παιδιά μας στό Χριστό, ὅπως ἔπραξε ὁ στοργικός πατέρας τῆς περικοπῆς καί μέ πίστη, προσευχή καί νηστεία ἅς Τόν παρακαλοῦμε νά συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες μας καί νά θεραπεύει τίς ἀσθένειές μας. Ἀμήν!

π. Βύρων Λάππας

Ἐφημέριος Βουνοπλαγιᾶς

ΠΗΓΗ