ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022

ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ

(Ματθ. κε΄ 31-46) (Α΄ Κορ. η΄ 8 – θ΄2)

Η δικαιοσύνη ως έκφραση αγάπης

«Τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη»

Τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, της Απόκρεω, όπως ονομάζεται, και η Εκκλησία ξεδιπλώνει ενώπιον μας το γεγονός της μέλλουσας κρίσης. Η ευαγγελική περικοπή της ημέρας προσφέρει τα απαραίτητα ερεθίσματα για να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι κανένας εφησυχασμός δεν χωρεί στη ζωή του. Αντίθετα, επιβάλλεται εγρήγορση και αγώνας. Αποκαλύπτει, εξάλλου, ότι στην προσφορά της αγάπης του Χριστού καθορίζεται η ποιότητα της ζωής και η κατάσταση που μπορεί να βιώνει ο άνθρωπος, είτε ως παράδεισο είτε ως κόλαση, ανάλογα με τη στάση που διαμορφώνει ο ίδιος και ακολουθεί.

Με την αποφυγή από την κρεοφαγία, η Κυριακή της Απόκρεω μάς παρακινεί ταυτόχρονα να εγκαταλείψουμε τα ψυχοκτόνα πάθη που εμφωλεύουν μέσα μας για να εισέλθουμε στο χώρο της αγάπης του Χριστού, μέσα στο γόνιμο έδαφος του οποίου καρποφορεί η αληθινή ελευθερία που τόσο εναγωνίως ψάχνει για να γευθεί ο άνθρωπος.

Η αγάπη ως δικαιοσύνη

Στο Σύμβολο της Πίστεως, εμφανίζεται ο Χριστός ως ο δίκαιος κριτής: «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς…». Θα πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι ο Κύριος δεν περιορίζεται στην απόδοση της γνωστής εκείνης δικαιοσύνης, όπως την εννοούν οι άνθρωποι. Αυτή η μορφή της σε αρκετές περιπτώσεις εμφανίζει συμπτώματα χρεοκοπίας και ελλειμμάτων. Ενίοτε μάλιστα παραπέμπει όχι στο δίκαιο αλλά στο άδικο. Η δικαιοσύνη του Χριστού, αντίθετα, θεμελιώνεται στην φανέρωση της αγάπης Του, που ενώνει τους ανθρώπους με τον Θεό και μεταξύ τους. Έτσι, η άρνηση του ανθρώπου να αποδεχθεί την προσφερόμενη σ’ αυτόν αγάπη του Θεού και κατ’ επέκταση να κινηθεί αγαπητικά και προς τον συνάνθρωπό του, συνιστά την αυτοκατάκριση και την αυτοτιμωρία του. «Αύτη δε εστιν η κρίσις, ότι το φως ελήλυθεν και ηγάπησαν οι άνθρωποι μάλλον το σκότος ή το φως».

Όταν, λοιπόν, ο άνθρωπος δεν είναι δεκτικός αυτού του τεράστιου αγαθού που εκπέμπει η θεϊκή αγάπη, τότε βυθίζεται στα σκοτάδια της αμαρτίας, τα οποία στην καθημερινή ζωή ερμηνεύονται σε πάθη, εγωισμούς, αδικίες, κακίες, που εξάπτονται και εκδηλώνονται στις διάφορες μορφές του κακού. Επιλέγει ο ίδιος ουσιαστικά να εγκαταλείπει ασπλάχνως τον εαυτό του στην οδύνη της κόλασης και να γεύεται τη ζωή ως μαρτύριο.

Το κριτήριο της αγάπης

Η αγάπη του Χριστού που προσφέρεται απεριόριστα στον άνθρωπο, φανερώνει το μεγαλείο του και ειδικότερα εστιάζει στην κατ’ εικόνα Θεού δημιουργία του. Αποκαλύπτει τη συγγένειά μας με το Πρόσωπό Του. Γι’ αυτό άλλωστε στην περικοπή της ημέρας ταυτίζει τον Εαυτό Του «ενί των αδελφών Του των ελαχίστων». Όταν ο Χριστός, λοιπόν, επιβραβεύει αυτούς που του έδωσαν να φάει, να πιει, να ενδυθεί, δεν περιορίζεται σε κάποια απλά ανθρωπιστικά στοιχεία που ασφυκτιούν σε μια στείρα ηθικολογία και συναισθηματολογία ή απλά περιορίζονται και εξαντλούνται σε μια καθηκοντολογία. Φανερώνει την υπέρτατη αλήθεια της σωτηρίας μας, που είναι ο παράδεισος. Δίνει τη διάσταση του μεγαλείου μιας αλληλοπεριχώρησης και κοινωνίας προσώπων που σφυρηλατεί το μυστήριο της ζωής του Θεού στους ανθρώπους.

Η άλλη όψη αποκαλύπτεται στο πρόσωπο εκείνων που αρνούνται την αγάπη του Θεού. «Επείνασα γαρ, και ουκ εδώκατέ μοι φαγείν…». Κατ’ αναλογία, η άρνηση εδώ της αγάπης δεν συνιστά μια απλή απόρριψη, αλλά οντολογική απομάκρυνση από την ίδια τη ζωή που είναι ο Χριστός. Πρόκειται για γεύση θανάτου. Έτσι, η άρνηση της αγάπης του Θεού μεταβάλλει τη διακονία, την προσφορά και την θυσία σε φιλαυτία, εγωισμό, αυτάρκεια, ατομικισμό κ.α. Πρόκειται τελικά και στην μια και στην άλλη περίπτωση για επιλογή του ιδίου του ανθρώπου αν θα εισέλθει στην τροχιά της ζωής ή του θανάτου, του παραδείσου ή της κόλασης. Δεν πρόκειται, βέβαια, για καταδίκη που προέρχεται από τον Θεό, αλλά ουσιαστικά γι’ αυτοκαταδίκη.

Αγαπητοί αδελφοί, η σημερινή περικοπή δεν ενσπείρει φόβο και πανικό στον άνθρωπο, αλλά συνιστά την πιο ισχυρή πρόσκληση γι’ αυτόν, προκειμένου ν’ αφήσει ελεύθερη την καρδιά του για να κατοικήσει σ’ αυτήν η Χάρη του Θεού, ως καρπός της αυθεντικής αγάπης, για να πλημμυρίσει όλη την ύπαρξή του. Τότε θα είναι σε θέση να βλέπει στο πρόσωπο του κάθε συνανθρώπου του τον ίδιο τον Χριστό και να έχει «καλήν απολογίαν επί του φοβερού βήματός Του». Αυτό έπραξαν και όλες οι άγιες μορφές που κοσμούν το οικοδόμημα της Εκκλησίας, μεταξύ των οποίων ο Προκόπιος ο όσιος ο Δεκαπολίτης και ο Γελάσιος ο μάρτυρας, των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Η όλη βιωτή τους ήταν μια μαρτυρία αγάπης που στην αυθεντική της μορφή ταυτίζεται με τη δικαιοσύνη του Θεού. Γι’ αυτό και η παρουσία τους ήταν μια αληθινή λάμψη μέσα στον κόσμο. Το δικό τους παράδειγμα δείχνει το δρόμο για τις πιο σπουδαίες αναβάσεις αλλά και ανατάσεις στη ζωή μας στην πιο ευλογημένη πορεία. Γένοιτο.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

ΠΗΓΗ