ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ

«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

Κυριακή Τελώνου καί Φαρισαίου

13 Φεβρουαρίου 2022

Την προηγούμενη Κυριακή, η Χανανναία γυναίκα μας αποκάλυψε την δύναμη της προσευχής που έχει αγάπη, υπομονή, επιμονή και ταπείνωση.  Η σημερινή παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου μας δίνει και μια άλλη διάσταση της προσευχής. Η ατμόσφαιρα της προσευχής είναι το καταλληλότερο κλίμα μέσα στο οποίο αποκαλύπτεται η πνευματική κατάσταση των ανθρώπων. Ο Χριστός τοποθετώντας τον Τελώνη και το Φαρισαίο σε ώρα προσευχής, παρουσιάζει τη διεστραμμένη πνευματική κατάσταση του ενός και την πνευματική υγεία του άλλου.

Ο άγιος Ανδρέας αρχιεπίσκοπος Κρήτης, γράφει ότι η Εκκλησία τοποθετεί την παραβολή στην αρχή του Τριωδίου ως προγύμνασμα για αυτούς που θέλουν να πλησιάσουν την ιερά ταπείνωση η οποία περιέχεται σε όλες τις αρετές και αγωνίζονται να απέχουν από τη θεομίσητη αλαζονεία, η οποία αποτρέπει τον άνθρωπο από κάθε φιλόχριστη αρετή. Ο Φαρισαίος, συνεχίζει ο ιερός πατέρας, με τη στάση του δείχνει ότι είναι η ψυχή του κατοικία της υψηλοφροσύνης και της αλαζονείας. Η προσευχή του είναι απαρίθμηση των αρετών του και υποτίμηση των αδελφών του. Η υπερηφάνεια μετατρέπει την προσευχή του σε βλασφημία. Ο Φαρισαίος γίνεται από την αλαζονεία του τύμπανο κενό που μάταια κράζει.

Ο Τελώνης δεν έχει έργα αγαθά να απαριθμήσει στην προσευχή του. Αρκείται στη φράση: "Ο Θεός ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλώ", την οποία υπαγορεύει η συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του.Δέχεται με απάθεια και πραότητα την κατηγορία που εκτοξεύεται από τα χείλη του Φαρισαίου. Αισθάνεται ότι το έλεος του Θεού είναι η σωτηρία του, σε αντίθεση με τον εγωϊστή συμπροσευχόμενό του που δεν νιώθει την ανάγκη της τελειοποιητικής χάριτος του Θεού. Ο Τελώνης ανέβηκε στο ναό κατεβαίνοντας ψυχικά με την ταπείνωση, ενώ ο Φαρισαίος κατέβηκε ψυχικά ανεβαίνοντας με υπερηφάνεια.

Ο Μέγας Βασίλειος γράφει πως: "Ο Τελώνης έφυγε αθώος από το ναό. Γιατί πολλές φορές η ταπεινοφροσύνη σώζει και εκείνον που αμάρτησε πολύ".

Και ο Ιερός Χρυσόστομος συνεχίζει: "Ο Φαρισαίος έβαλε μπροστά τη δικαιοσύνη του, τη νηστεία του, τις ελεημοσύνες του. Ο Τελώνης δυο λόγια ταπεινά είπε και άφησε όλα του τα αμαρτήματα. Ούτε χρήματα κατέβαλε, ούτε δρόμο μακρύ έκανε, ούτε μεσάζοντες έβαλε, ούτε χρόνο πολύ κατανάλωσε, αλλά με μόνη την ταπείνωσή του έγινε άξιος της Βασιλείας των ουρανών.

Πως όμως αποκτάμε ταπείνωση;

"Ο βίος του Χριστού είναι η καλύτερη διδαχή της ταπεινώσεως. Επίσης μάθηση ταπεινώσεως δίνει στην ψυχή η μνήμη θανάτου. Το να σκέπτομαι, δηλαδή, ότι είμαι περαστικός από τη ζωή αυτή", σημειώνει ο Μέγας Βασίλειος. Το Ευαγγέλιο δηλαδή να μελετάμε και τον θάνατο να μην ξεχνάμε.

"Οι έλεγχοι, οι προσβολές, οι θλίψεις, η θύμηση των αμαρτιών μας, είναι ο δρόμος προς την ταπείνωση", μας πληροφορεί ο Ιερός Χρυσόστομος. Ότι προκύπτει στην πορεία της ζωής μας μπορεί να γίνει αφορμή και κίνητρο για την καλλιέργεια της ταπείνωσης

"Η νηστεία οδηγεί στην ταπείνωση" λέει ο Ιερός Χρυσόστομος. Η άσκηση για την οποία μας προτρέπει η Εκκλησία στόχο έχει την ταπείνωση. Εάν η νηστεία ενισχύει τον εγωισμό, τότε δεν ωφελεί αλλά βλάπτει.

"Μη γίνεις μαθητής εκείνου που επαινεί τον εαυτό του για να μη μάθεις να υπερηφανεύεσαι"., συνιστά ο Αββάς Μάρκος.

"Η σεμνότητα, η υποχωρητικότητα, η συναναστροφή με ταπεινούς, η ενθύμηση των λαθών, η επίσκεψη και φροντίδα ασθενών οδηγούν στην αρετή της ταπενώσεως" μας τονίζει ο Ισαάκ Σύρος.

"Ταπείνωση είναι τροφός αρετών, αρχή και τέλος της ευσέβειας, αφανισμός παθών, διατήρηση υγρασίας στη ρίζα της πίστεως", δηλώνει ο Αγ. Ανδρέας Κρήτης.

"Υπερηφάνεια είναι άρνηση του Θεού, πρόξενος πτώσεων, πηγή θυμού, θύρα υποκρίσεως, απόδειξη ακαρπίας, ρίζα βλασφημίας", γράφει ο Αγ. Ιωάννης Κλίμακος. Αυτήν την υπερηφάνεια αδελφοί να αρνηθούμε, μέσα σε αυτήν την ευλογημένη περίοδο και για αυτήν την ταπείνωση να αγωνιστούμε.

ΠΗΓΗ