Κυριακή ΙΣΤ΄ Λουκά ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

†Αρχιμανδρίτη Ανανία Κουστένη

Η προσευχήː Η άλλη ανάσα

Δεκάτη έκτη Κυριακή του Λουκά, σήμερα, αγαπητοί, η Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου· και αρχίζει το Τριώδιο. Αφού τελειώσαμε τις γιορτές των Χριστουγέννων, τώρα, με την έναρξη του Τριωδίου, μπαίνομε στις γιορτές του Πάσχα και η Εκκλησία μας προετοιμάζει κατάλληλα. Μας προετοιμάζει με την προσευχή, με την Υμνολογία, και μας προετοιμάζει με την άσκηση.

Ο άνθρωπος θέλει να επικοινωνεί με τον Πλάστη του· το ΄χει μεγάλη ανάγκη. Είναι η ανάσα της ψυχής του. «Καλύτερα να προσευχόμεθα, παρά να αναπνέομε», λένε οι πατέρες της Εκκλησίας.

Κι έχουμε εδώ την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου. «Ανέβηκαν δυο άνθρωποι στο ιερό να προσευχηθούν…», λέει ο Χριστός. Τόσο μεγάλη ανάγκη έχουμε από την προσευχή, γι΄ αυτό να μην την αμελούμε, όπου και αν βρισκόμαστε· και στο ναό και στο σπίτι μας και στο δρόμο και οπουδήποτε. Να επικοινωνούμε με τον Κύριο. Αυτό αλλάζει το κλίμα, φέρνει τη Χάρη του Θεού επάνω μας, βοηθάμε και τους άλλους, προστατευόμεθα απ’ το κακό, και προχωρούμε για τη Θεία Βασιλεία.

Ο άνθρωπος, σε κάποιες στιγμές της ζωής του, δείχνει και τον χαρακτήρα του. Εμείς σήμερα τον δείχνουμε περισσότερο στην οδήγηση και σ΄ άλλα, αλλά και κατά την ώρα της προσευχής φαίνεται ο χαρακτήρας του ανθρώπου. Ο Φαρισαίος· εγωλάτρης, τυπολάτρης και υπερήφανος και αλαζόνας, προσευχότανε στον Θεό, αλλά όχι στον Θεό, στον εαυτό του. Στον εαυτό του! Και ευχαριστούσε τον Θεό, γιατί δεν ήταν σαν τους άλλους, λες και αυτός μπόρεσε και έκαμε την αρετή, και δεν ήταν δώρο του Θεού.

Κι άρχισε μετά να κατηγορεί τους άλλους· ακόμα και τον Τελώνη, που ήταν πολύ κοντά του. Όταν προσευχόμεθα, όμως, δεν κατηγορούμε τους άλλους, αλλά τον εαυτό μας. Κάνουμε την αυτομεμψία και την ταπείνωση, κι αυτό φέρνει επάνω μας τη Χάρη και την ευλογία του Θεού. Είπε και για τις αρετές του, που ήσαν πραγματικές, αλλά, χωρίς αναφορά σε Κείνον, που του τις έδωσε, έγιναν κακίες.

Ενώ ο Τελώνης είχε σκύψει κι έβλεπε κάτω τη γη και το χώμα. Δεν τολμούσε να δει ούτε τον ουρανό ούτε τον πλησίον. Είχε αμαρτήσει και στον ουρανό και στον πλησίον. Όμως το αισθάνθηκε. Η Χάρη του Θεού τον φώτισε, γιατί ζητούσε όντως την Αλήθεια, όντως το Φως και όντος τη Σωτηρία, και δεν έλεγε τίποτε άλλο, παρά μονάχα λίγες λέξειςː «Ο Θεός, ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλώ». «Θεέ μου, συγχώρα με, τον αμαρτώλώ». Κι ήρθε πάνω του η Χάρις και η Ευλογία του Κυρίου.

Και βγάζει ο Χριστός μας το συμπέρασμα και λέγει ότιː «… Κατέβηκε ο Τελώνης απ’ το ναό δεδικαιωμένος και όχι ο Φαρισαίος». Και συμπληρώνει ο Χριστός μαςː « Αυτός που υψώνει μόνος του τον εαυτό του, θα ταπεινωθεί» Και το βλέπουμε και σήμερα στη ζωή μας και στις διάφορες εκφάνσεις της παγκόσμιας σκηνής. Όποιος υπερηφανεύεται, ταπεινώνεται. Γι’ αυτό να προσέχουμε όλοι, και προπαντός οι μεγάλοι να είμεθα ταπεινοί.

Και συνεχίζει ο Χριστόςː «Και αυτός που ταπεινώνει τον εαυτό του, θα υψωθεί». Υψώνεται μπροστά στον Θεό· τον υψώνει η αγάπη Του και η Χάρις Του. Υψώνεται μέσα στην ψυχή του, γιατί αισθάνεται αγαλλίαση και ευφροσύνη. Και υψώνεται και στους άλλους, στους πλησίον, στους εγγύς και στους μακράν, διότι τον ταπεινό άνθρωπο όλοι τον θέλουν.

Καλό Τριώδιο, καλή Μεγάλη Σαρακοστή και καλή Ανάσταση!  

Αρχιμανδρίτη Ανανία Κουστένη, Το κήρυγμα της Κυριακής, τόμος Α΄ Τριώδιο- Πεντηκοστάριο, εκδ. Ακτή, Λευκωσία 2009, σελ. 12-14.

ΠΗΓΗ