Κήρυγμα Κυριακής Τελώνου και Φαρισαίου (13- 02-2022)

Ο Κύριός μας, αδελφοί μου, σε κάποιους οι οποίοι περιφρονούσαν τους άλλους ότι είναι αμαρτωλοί, είπε αυτήν την υπέροχη σε πνευματικά νοήματα παραβολή του «Τελώνου και του Φαρισαίου» όπως ονομάζεται.

Μια σπουδαία σε πνευματικό αγώνα και άσκηση περίοδος αρχίζει από σήμερα αγαπητοί αδελφοί. Αρχή Τριωδίου για την Εκκλησία μας αφού από σήμερα ένα Λειτουργικό υμνολογικό βιβλίο ανοίγει, το Τριώδιον, όπου άλλωστε έδωσε και στην περίοδο αυτή το όνομα του.

Από σήμερα λοιπόν η Αγία μας Εκκλησία μας προετοιμάζει δηλαδή για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, όπου όλοι μας καλούμαστε να μπούμε σε ένα στάδιο αγώνος πνευματικού ώστε να αθληθούμε στις αρετές με την νηστεία, πνευματική και σαρκική, με μετάνοια και προσευχή ώστε να αποκαθάρουμε εαυτούς και ανεβαίνοντας την σκάλα των αρετών να φανούμε νικητές, «νικητάς τε αναφανήναι» όπως λέει η ευχή των στην Προηγιασμένη θεία Λειτουργία.

Χωρίς πνευματικό αγώνα πως είναι δυνατόν να γνωρίσουμε την πολυπόθητη Ανάσταση στην καρδιά μας την ημέρα του Πάσχα;

Ξεκινά λοιπόν σήμερα το Τριώδιον με το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα της σπουδαίας αυτής παραβολής που ακούσαμε και έχει σχέση με την μετάνοια σαν εσωτερικό γεγονός και όχι μια εξωτερική ομολογία που δεν έχει καμία σχέση με τον έσω άνθρωπο και ιδιαίτερα με την ψυχή του.

Η Αγία μας Εκκλησία που σοφά όρισε να διαβάζεται σήμερα, αρχή του Τριωδίου, αυτή η μικρή και πολύ περιεκτική σε βαθιά νοήματα  παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου.

Η σημερινή παραβολή δεν μας μιλά για την απεχθή υπερηφάνεια που είναι κυριευμένος ο Φαρισαίος αλλά μας υποδεικνύει και την μέθοδο της απαλλαγής μας από την νευρωτική κατάσταση από το άγχος που δημιουργεί η αμαρτία στην ψυχή μας, και αυτή είναι η ταπείνωση.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η αμαρτία είναι ένα γεγονός που έχει σχέση με εμάς, τον συνάνθρωπό και με τον Θεό. Παράλληλα δημιουργεί στην ψυχή μας ψυχολογικά συμπλέγματα και συνειδησιακά προβλήματα που ταλαιπωρούν τον άνθρωπο.

Η ασκητική προσπάθεια που υποδεικνύει η Εκκλησία αυτήν την περίοδο του Τριωδίου με την νηστεία και την προσευχή σε συνδυασμό με την τελωνική αυτογνωσία μέσα από το Μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως, είναι τα μοναδικά μέσα για να λυτρωθεί ο άνθρωπος από το βάρος των ψυχικών ενοχών της αμαρτίας.

Ο Φαρισαίος, όπως ακούσαμε, ήταν ευσεβής και προσηλωμένος στον Ιουδαϊκό Νόμο, τυπικός και παραδοσιακός, φαινόταν άνθρωπος της προσευχής και ακριβοδίκαιος αφού από ό,τι έλεγε, έκανε και ελεημοσύνες «ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτώμαι».

Το δυστύχημα γι’ αυτόν είναι ότι δεν τον ενδιέφερε η αθέατη πλευρά της ψυχής του. Τον ενδιέφερε μόνον το «θεαθήναι τοῖς ἀνθρώποις». Αυτό που βλέπουν οι άνθρωποι. Ήταν δηλαδή υποκριτής. Αγνοούσε ακόμα και τον Θεόν. Καμία έλλειψη στον εαυτό του. Αντίθετα εξευτελίζει τον αμαρτωλό τελώνη.

Ο τελώνης, όντως αμαρτωλός, έχει αρπάξει, αδικήσει, εξαπατήσει, όλα τα έχει κάνει! Και αυτό το αναγνωρίζει, ταλαιπωρείται η ψυχή του και ζητά ταπεινά λύτρωση σε μια γωνιά του Ναού από τον Θεό. Δεν σηκώνει ούτε τα μάτια του.

Ενδοσκοπεί την ψυχή του και τρομάζει, γιατί είναι τόσο λερωμένη από την αμαρτία.

Παρατηρούμε, λοιπόν, εξετάζοντας και τους δύο ανθρώπους, ότι ο Φαρισαίος είναι εσωτερικά διχασμένος διότι άλλα λέει και άλλα ζει εντός του. Ο τελώνης δεν κάνει συγκρίσεις αλλά επιτίθεται εναντίον του εαυτού του μέσα από τον οποίο αναζητά τον Θεό. Ο τελώνης αδιαφορεί για τον κόσμο ενώ τον Φαρισαίο τον ενδιαφέρει ο κόσμος.

Ο μεν τελώνης δικαιώθηκε, όπως μας λέει ο Χριστός, αντίθετα ο Φαρισαίος έμεινε στον κόσμο της αυτοψευδαισθήσεως του.

Η Εκκλησία μας αδελφοί μου σήμερα ψάλλει: «τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα». Ας παρακαλέσουμε τον Θεό να μας ανοίξει της ψυχής τις πύλες, να μπεί το φως της συναισθήσεως της αμαρτωλότητός μας ώστε «Φαρισαίου φύγωμεν ὑψηγορίας καὶ τελώνου μάθομεν τὸ ταπεινὸν ἐν στεναγμοῖς» δηλαδή, ψάλλει η Αγία μας Εκκλησία, να γίνουμε ταπεινοί και με στεναγμούς μετανοίας να μιμηθούμε τον τελώνη, ώστε ο Θεός να μας δεχθεί και να μας δικαιώσει κάποτε. Αμήν!

ΠΗΓΗ