Κυριακή πρό τῶν Φώτων

Κυριακή πρό τῶν Φώτων ἡ σημερινή, ἀδελφοί μου, καί ἡ Ἐκκλησία μας θέλει νά μᾶς προετοιμάσει γιά τή μεγάλη ἑορτή τῶν Φώτων. Ἔτσι ὅρισε ὡς πλέον κατάλληλη γιά τήν προετοιμασία μας νά διαβάζεται στή Λειτουργία ἡ εὐαγγελική περικοπή πού εἶναι παρμένη ἀπό τό Εὐαγγέλιο τοῦ εὐαγγελιστοῦ Μάρκου καί ἡ ὁποία ἀναφέρεται στόν Πρόδρομο καί Βαπτιστή τοῦ Χριστοῦ μας Ἰωάννη.

Πρόκειται γιά μιά σύντομη περικοπή ἰδιαιτέρως ὅμως πλούσια σέ νοήματα. Ὁ εὐαγγελιστής Μάρκος μᾶς προετοιμάζει γιά τήν ἔναρξη τῆς δημόσιας δράσης τοῦ Κυρίου μας καί μᾶς δίνει καθαρά τήν ἰδιότητά Του, τήν ταυτότητά Του θά λέγαμε. Μᾶς λέει ποιός εἶναι αὐτός πού κηρύσσει.

Εἶναι ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας. Αὐτό σημαίνει ἡ λέξη Χριστός. Εἶναι τέλειος ἄνθρωπος καί τό ὄνομά του εἶναι Ἰησοῦς (ὁ Θεός εἶναι ἡ σωτηρία), ταυτοχρόνως εἶναι καί Θεός, Υἱός τοῦ Θεοῦ ὅπως τόν ἀποκαλεῖ.

Εἶναι ὁ Θεάνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἦρθε στή γῆ, γιά νά μᾶς μεταφέρει τά καλά νέα, τό “Εὐαγγέλιο”. Ποιά εἶναι αὐτά; Ὅτι ὁ ἀπελπισμένος καί χαμένος μέσα στό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί τῶν παθῶν τοῦ ἄνθρωπος, “ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει” κατά τόν προφητικό λόγο, θά δεῖ φῶς μέγα. Καί τό φῶς αὐτό εἶναι ὁ Χριστός. Αὐτός θά τόν σώσει ἀπό τήν παράλογη καί ἀφύσικη κατάσταση στήν ὁποία περιέπεσε μετά τήν ἐξορία του ἀπό τόν κῆπο τῆς Ἐδέμ. Αὐτός, ὁ Χριστός, θά καταργήσει τό κράτος τοῦ διαβόλου, ὁ ὁποῖος εἶχε σκλαβώσει τό ἀνθρώπινο γένος καί τό ἔσερνε ἀπό σκοτάδι σέ πυκνότερο σκοτάδι. Καί τέλος θά θανατώσει μέ τό θάνατό Του, τόν θάνατο, χαρίζοντας στόν ἄνθρωπο ζωή αἰώνιο καί καθιστώντας τόν πολίτη τῆς ἄνω Βασιλείας, συνόμιλο τῶν Ἀγγέλων καί προπαντός ἱκανό νά ἀτενίζει τή Θεία δόξα καί νά χαίρεται καί νά εὐφραίνεται εἰς τούς αἰώνας.

Ὅμως τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ εἶχαν προαναγγείλει στήν Παλαιά Διαθήκη οἱ προφῆτες. Καί ὄχι μόνο. Εἶχαν περιγράψει μέ θαυμαστή ἀκρίβεια ὅλα ὅσα θά ἐλάμβαναν χώρα κατά τή διάρκεια τῆς ἐπί τῆς γῆς ἐπιφανείας Του. Ἀνάμεσα σε αὐτές τίς προφητεῖες ὁ Μάρκος ξεχωρίζει μία ἡ ὁποία ἀναφέρεται σέ μιά θαυμαστή μορφή τῆς Ἐκκλησίας, τόν Ἰωάννη. 

« Ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω τόν Ἄγγελόν μου πρό προσώπου σου, ὅς κατασκευάσει τήν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου. Φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τάς τρίβους αὐτοῦ», μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστής. Τί σημαίνουν τά λόγια αὐτά τῶν προφητῶν;

Ὁ Ἰωάννης ἔρχεται ὡς “ἄγγελος”, ἀγγελιαφόρος δηλαδή τοῦ Θεοῦ.

Τοῦ ἀνατέθηκε ἡ ἀποστολή νά ἀναγγείλει τόν ἐρχομό τοῦ Μεσσία, ὄχι ὡς κάτι τό μελλοντικό, ἀλλά ὡς γεγονός τοῦ παρόντος. Τώρα θά ἔρθει. Οὔτε σέ ἕνα οὔτε σέ δύο χρόνια. Τώρα. Καί οἱ ἄνθρωποι θά πρέπει νά εἶναι ἕτοιμοι νά τόν ἀναγνωρίσουν ὡς Σωτήρα καί Λυτρωτή τους, νά τόν προσκυνήσουν καί νά τόν ἀκολουθήσουν. Γιά τό λόγο αὐτό ἀποκαλοῦμε τόν Ἰωάννη “πρόδρομο τοῦ Χριστού”.

Μέ ποιούς τρόπους ὁ Ἰωάννης, κατά τή θεία ἐντολή ποῦ ἔλαβε, προετοιμάζει τούς συγχρόνους του;

α. Τούς καλεῖ νά ἀναγνωρίσουν τήν ἁμαρτωλότητά τους. Νά ὁμολογήσουν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου τίς ἁμαρτίες τους. Καί αὐτό θά γίνει κατά τή διάρκεια ἑνός τελετουργικοῦ καθαρμοῦ. Τούς ζητά νά μποῦν στόν Ἰορδάνη ποταμό, νά καταδυθοῦν στό νερό του καί ἐκεῖ νά ὁμολογήσουν κάθε ἁμαρτία πού ἔκαναν. Πρόκειται γιά βάπτισμα μετανοίας, ὄχι συγχωρητικό των ἁμαρτιῶν. Τό δεύτερο βάπτισμα (εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν) θά δινόταν ὅταν, μετά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου μας, τό Ἅγιο Πνεῦμα θά κατήρχετο στή γῆ. Αὐτή εἶναι ἡ ἔννοια τῶν λόγων τοῦ Ἰωάννη “Ἐγώ μέν ἐβάπτισα ὑμᾶς ἐν ὕδατι· αὐτός δέ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι Ἁγίω”.

β. Ἀπευθύνεται σέ ὅλους καί τούς βροντοφωνάζει (φωνή βοῶντος): 

“ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τάς τρίβους αὐτού”

(ἑτοιμάστε τό δρόμο γιά τόν Κύριο, ἰσιώστε τά μονοπάτια νά περάσει).

Γιά νά περάσει ὁ Κύριος πρός τόν καθένα μας θά πρέπει πρῶτα νά ἰσιώσουμε τήν ψυχή μας. Δηλαδή “ξεριζῶστε ἀπό τίς ψυχές σας τά ἀγκάθια τῶν ἁμαρτωλῶν παθῶν καί ρίξτε μακριά τίς πέτρες τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῆς πωρώσεως. Καί καθαρίστε μέ τή μετάνοια τό ἐσωτερικό σας, γιά νά δεχθεῖ τόν Κύριο”. Μόνον ἔτσι ὁ Οὐράνιος Βασιλέας θά μπορέσει νά μᾶς προσεγγίσει καί νά μᾶς κάνει κατοικητήριό Του. Καί στόν ἀγώνα αὐτό ὁ ἴδιος ὁ Χριστός καί τό Πανάγιο Πνεῦμα θά εἶναι οἱ βοηθοί, οἱ συνεργάτες καί οἱ καθοδηγητές μας.

γ. Ἐφιστᾶ τήν προσοχή τῶν ἀκροατῶν του ὁ Ἰωάννης νά μή νομίσουν ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Μεσσίας. Δέν εἶναι ὁ Μεσσίας, ὁ Νυμφίος ὅπως ἀλλοῦ τόν ἀποκαλεῖ, ἀλλά ὁ φίλος του Νυμφίου, ὁ προπομπός Του. Καί τονίζει ὅτι εἶναι δοῦλος τοῦ Θεοῦ. “Καί ἐκήρυσσε λέγων· ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμί ἱκανός κύψας λῦσαι τόν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτού”.

Τό κήρυγμα ὅμως αὐτό τοῦ Ἰωάννη, ἀδελφοί μου, εἶναι διαχρονικό. 

Ἦταν κήρυγμα πού γινόταν στήν ἔρημο, στόν τόπο πού κατεξοχήν συμβολίζει τήν ἐρημία τῶν χωρίς Θεό ψυχῶν. Καί εἶναι γεγονός ὅτι παρά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ καί τή διάδοση τοῦ εὐαγγελίου Του, πολλές φορές ἡ ζωή μας εἶναι μιά ἔρημος. Ἕνας χῶρος δηλαδή ὅπου κυριαρχεῖ ὁ θάνατος. Ὅπως τότε πού ἡ παρακοή τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὕας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ μετέβαλλε τόν Παράδεισο σέ ἔρημο. Τά ποικίλα ἐγκλήματα, ἡ ἀνηθικότητα, τό μίσος κατά τοῦ καλοῦ, ὅλα αὐτά νεκρώνουν καί δαιμονοποιοῦν τόν ἄνθρωπο. Ἀλλά πρίν ἀπό ὅλα αὐτά προηγεῖται ἡ ἀποστασία ἀπό τόν Θεό, ἡ ὁποία κυρίως χαρακτηρίζει τήν ἐποχή μας. Ὁ ἄνθρωπος προσκολλᾶται στά φθαρτά, τά ἐπίγεια. Ἀγαπάει ὄχι τήν ψυχή του, τό Θεό καί τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἀλλά τόν σαρκικό ἑαυτό του καί τά ἐν τῷ κόσμω. Ὅμως ὅταν ὁ ἄνθρωπος ξεφεύγει ἀπό τή ζωή τοῦ πνεύματος καί γίνεται σάρκα, τότε ὁ κόσμος ὅλος ἐρημώνει καί σιγά σιγά διαλύονται τά πάντα.

Ἐδῶ ἔχει θέση τό κήρυγμα τοῦ Ἰωάννη, ὁ ὁποῖος μέσα στήν πνευματική ἐρημία τοῦ κόσμου, “βοά”: “Ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν Κυρίου”.

Ἀγαπῆστε καί ἀρχίστε νά ἑτοιμάζετε τήν ὁδό τοῦ Κυρίου. Ἑτοιμάστε την γιά νά ἔρθει καί νά περπατήσει ὁ Κύριος. Ὄχι κάπου ἔξω, ἀλλά μέσα σας.

Στήν καρδιά σας πρῶτα καί μετά στά ἔργα σας. Πρῶτα στό φρόνημα καί τούς λογισμούς σας καί μετά στίς πράξεις σας. Γιατί πάντοτε ἐκεῖνο πού ἔχει ἡ καρδιά βγαίνει καί στά ἔξω, στήν κοινωνία, στόν κόσμο ὅλο.

Κλείνοντας τή σύντομη αὐτή παρουσίαση, ἀδελφοί μου, θά ἤθελα νά θέσω ἕνα ἐρώτημα. Ἐμεῖς ἀκοῦμε τή φωνή τοῦ Προδρόμου; Εἴμαστε πεπεισμένοι στό λόγο του περί μετανοίας; Καί ἐπιπλέον, βλέπουμε Ἐκεῖνον τόν ὁποῖο δείχνει καί γιά τόν ὁποῖο μεγαλοφώνως κηρύττει, ὅτι αὐτός εἶναι ὁ “Ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου”; Τήν ἁμαρτία τή δική μου, τή δική σου, ὅλων μας ἀδελφέ μου;

Ἅς ἀνοίξουμε τά πνευματικά αὐτιά μας ἀδελφοί μου καί ἅς γίνουμε καί ἐμεῖς κήρυκες τῆς μετανοίας, πρωτίστως μέ τή ζωή μας, ὅπως ὁ τίμιος Πρόδρομος. Ἅς “κηρύξουμε” πρῶτα στόν ἑαυτό μας καί μετά στούς ἄλλους. Καί νά εἴμαστε σίγουροι ὅτι στή σημερινή πνευματική ἐρημία ὁ κόσμος ἔχει ἀνάγκη νά ἀκούσει καί νά βιώσει τόν λόγο αὐτό.

π. Δημήτριος Καπρινιώτης

ἐφημέριος Ἀρχιμανδρείου

ΠΗΓΗ