ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ – 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2021

(Λκ. ιθ΄ 1-10)

Ὁ Ζακχαῖος, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὅπως πολὺ παραστατικὰ μᾶς τό περιγράφει ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, σώθηκε μέσα σὲ μία στιγμή. Σώθηκε, διότι τό ἐπιθυμοῦσε ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ μετάνοια του ἦταν εἰλικρινὴς καὶ ἔμπρακτη. Καὶ αὐτὸ εἶναι πραγματικὰ μία μεγάλη ἀλήθεια, πὼς ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ νὰ σωθῆ ἀπὸ τήν ἁμαρτία, ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄμεση. 

 

Ἦταν ἀρχιτελώνης καὶ ἐκ τῶν πραγμάτων συνεργάζονταν μὲ τούς Ρωμαίους κατακτητές. Ἡ ἐργασία του τόν ὑποχρέωνε νὰ μαζεύη φόρους, τούς ὁποίους ἐνδεχομένως νὰ εἰσέπραττε ἄλλοτε μὲ ἀδικίες, ἄλλοτε μὲ ἐκβιασμοὺς καὶ ἄλλοτε πάλι μὲ συκοφαντίες ἢ καὶ καταπίεση. Οἱ συμπατριῶτες του τόν μισοῦσαν, ὁ ἴδιος τό καταλάβαινε καὶ στενοχωριόταν. Ὅμως πέραν αὐτοῦ, τόν βασάνιζε καὶ ἡ συνείδησή του γιὰ τίς ἀδικίες ποὺ εἶχε διαπράξει. Γι’ αὐτὸν τόν λόγο ἔψαχνε νὰ βρῆ εὐκαιρία ὥστε νὰ ἀπαλλαχθῆ ἀπὸ τίς ἁμαρτίες του καὶ νὰ λυτρωθῆ ἀπὸ τὸ ψυχικὸ μαρτύριο.

Εἶχε ἀκούσει γιὰ τόν Ἰησοῦ Χριστό καὶ ἐπιθυμοῦσε νὰ Τόν δῆ, διότι κάτι μέσα του τοῦ ἔλεγε, ὅτι Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας, Αὐτὸς εἶναι ὁ Σωτῆρας τοῦ κόσμου. Βέβαια, ἡ ἐπιθυμία του αὐτὴ δὲν ἦταν ἁπλὴ περιέργεια, καὶ ἡ συνάντηση ποὺ πραγματοποιήθηκε μὲ τόν Κύριο δὲν ἦταν ἕνα τυχαῖο γεγονός. Ὅλα ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἔτσι ἐνεργεῖ μόνον ὅταν κάποιος ἁμαρτωλὸς ζητᾶ λύτρωση.

Ὁ ἀρχιτελώνης ἐπιθυμοῦσε νὰ δῆ τόν Ἰησοῦ, τόν ὁποῖο ἀκολουθοῦσε πλῆθος λαοῦ. Μικρόσωμος ὅμως ὅπως ἦταν, δυσκολεύονταν νὰ πλησιάση τόν Κύριο, ἢ νὰ Τόν ἀτενίση ἔστω καὶ ἀπὸ μακριά. Ὅμως θέλει νὰ ἀπαλλαχθῆ ἀπὸ τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν του, δὲν μπορεῖ νὰ περιμένη ἄλλο, δὲν γίνεται νὰ ἀναβάλλη γιὰ ἄλλη μέρα τή σωτηρία του. Ἔτσι, ὅταν εἶδε πὼς ὁ Ἰησοῦς πλησίαζε στὸ σημεῖο ὅπου βρίσκονταν, χωρὶς νὰ ὑπολογίσει τήν κοινωνικὴ του θέση, ἀνέβηκε πάνω σὲ μιὰ συκομουριά. Τό ἔκανε αὐτό, διότι μέσα του εἶχε τήν πεποίθηση πὼς ἀκόμη καὶ νὰ ἀντικρύσει τόν Χριστό, ἡ σωτηρία του θὰ πραγματοποιόταν. Ἐδῶ πρέπει νὰ θυμηθοῦμε κάτι ἀνάλογο· νὰ θυμηθοῦμε τό θαῦμα ἐκεῖνο ποὺ διαβάζουμε στὸ κατὰ Μάρκον Εὐαγγέλιο, ὅπου ὁ Κύριος θεράπευσε τήν αἱμορραγοῦσα γυναῖκα, ἡ ὁποῖα, χωρὶς νὰ πῆ τίποτε, ἦρθε μέσα ἀπὸ τόν κόσμο πίσω ἀπὸ τόν Ἰησοῦ καὶ ἄγγιξε τό ροῦχο Του, γιατὶ ἔλεγε μέσα της πώς «καί μόνο νὰ ἀγγίξω τά ροῦχα Του θὰ σωθῶ».

Ὁ Χριστὸς, μόλις ἀντίκρυσε τόν Ζακχαῖο πάνω στὴ συκομουριά, κατάλαβε ὅτι μπροστὰ του εἶχε μιὰ πονεμένη ψυχὴ. Τόν λυπήθηκε καὶ ἐνδιαφέρθηκε γι’ αὐτόν, ὅπως ἐνδιαφέρεται γιὰ κάθε ἁμαρτωλὸ ἄνθρωπο, διότι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἦλθε στὸν κόσμο: «ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός». Κοντοστάθηκε καὶ εἶπε στὸν ἀρχιτελώνη: «Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι, σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι», Ζακχαῖε κατέβα γρήγορα, γιατὶ σήμερα πρέπει νὰ μείνω στὸ σπίτι σου.

Τέτοιο λόγο καὶ τέτοια τιμή, οὔτε ποὺ τά περίμενε. Συγκλονισμένος καὶ συγκινημένος κατεβαίνει ἀπὸ τό δέντρο καὶ ὁδηγεῖ τόν Χριστὸ στὸ σπίτι του. Ἐκεῖ τό θαῦμα ὁλοκληρώνεται. Ὁ Ζακχαῖος, ἐκφράζει τήν εἰλικρινῆ μετάνοια γιὰ τήν ἁμαρτωλὴ του ζωὴ, ἐξομολογεῖται γιὰ τὶς ἀδικίες ποὺ διέπραξε σὲ βάρος τῶν συνανθρώπων του καὶ μπροστὰ σὲ ὅλους, ἀνακοινώνει τήν μεταστροφή του: «Τά μισὰ ἀπὸ τά πλούτη μου θὰ τὰ  μοιράσω στοὺς πτωχοὺς καὶ ὅσους ἀδίκησα θὰ τούς τό ἀνταποδώσω στὸ τετραπλάσιο».

Μέ ὅλη τήν ἐπισημότητα ὁ ἀρχιτελώνης ἔκανε μία δημόσια ἐξομολόγηση. Ὠμολόγησε πὼς ἐνδεχομένως νὰ εἶχε κλέψει καὶ νὰ εἶχε ἀδικήσει. Ἐξ ἄλλου, τήν εὐκαιρία τοῦ τήν ἔδινε τό ἐπάγγελμά του καθημερινὰ. Κάνει λοιπὸν μία ἐπίσημη δήλωση, πὼς εἶναι ἕτοιμος νὰ τά ἐπανορθώση ὅλα καὶ νὰ ἀποκαταστήση τά ἀδικήματα ποὺ διέπραξε. Αὐτὴ εἶναι ἡ μετάνοια τοῦ ἁμαρτωλοῦ, εἶναι μετάνοια βαθιὰ καὶ εἰλικρινής, θαρραλέα καὶ ἀξιοπρεπής.

Ἁμάρτησε καὶ τό ἀναγνωρίζει. Ἀδίκησε. Τό συναισθάνεται καὶ τό ὁμολογεῖ, παράλληλα ὅμως ἐπιχειρεῖ νὰ ἀποκαταστήση τὶς ἀδικίες μὲ γενναῖα ἀπόφαση. Μοιράζει τήν μισή του περιουσία στοὺς φτωχούς, φροντίζει γι’ αὐτοὺς ποὺ συκοφάντησε, ὅλα τά βάζει στὴν ὑπηρεσία τῆς μετανοιωμένης ψυχῆς του. Δὲν μετανοεῖ μόνο μὲ λόγια, ἀλλὰ ἀποδεικνύει τήν μεταστροφὴ του μὲ πράξεις, διότι μετάνοια σημαίνει ὅτι ἀποφασίζω νὰ ἀλλάξω τρόπο σκέψης καὶ ἐνέργειας, σημαίνει κυρίως ὅτι προσπαθῶ νὰ διορθώσω τήν ἁμαρτωλὴ μου ζωή.

Τό ἀποτέλεσμα τῆς ἔμπρακτης μετάνοιας τοῦ Ζακχαίου ἦταν ἄμεσο. Γιὰ τό λόγο αὐτὸ καὶ ὁ Ἰησοῦς εἶπε πρὸς ὅλους ποὺ παρευρίσκονταν ἐκεῖ: «Σήμερα ἔγινε σωτηρία σὲ τοῦτο τό σπίτι, γιατὶ καὶ αὐτὸς εἶναι παιδὶ τοῦ Ἀβραάμ», θέλοντας συγχρόνως μὲ τόν τρόπο αὐτό, νὰ δώση καὶ τήν ἀπάντηση σὲ ἐκείνους ποὺ Τόν κατηγοροῦσαν καὶ ἔλεγαν ὅτι μπῆκε στὸ σπίτι ἑνὸς ἁμαρτωλοῦ.

Πολὺ ζωντανὸ τό παράδειγμα τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς καὶ ἔχει ἕνα ἰδιαίτερο περιεχόμενο. Ὁ ἀρχιτελώνης μᾶς ἔδειξε τόν σωστὸ δρόμο, μᾶς δίδαξε ὅτι ἡ ἀδικία δὲν ξεπερνιέται μόνο μέ δικαιοσύνη, ἀλλὰ ξεπερνιέται καὶ μέ ἀγάπη. Ἐπειδὴ μετάνοια θὰ πῆ ὄχι νὰ λυπᾶμαι ἁπλὰ γιὰ τίς ἀδικίες μου καὶ νὰ λέω μεγάλα λόγια μεταμέλειας, ἀλλὰ ὅτι πρέπει νὰ ἐπανορθώσω καὶ μέ ἔργα τίς ἀδικίες ποὺ ἔπραξα.

Ὁ Θεὸς, βλέποντας τήν μετάνοια τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ τήν ἐπιθυμία του γιὰ νὰ σωθῆ, ἐνεργεῖ ἀνάλογα καὶ πάντα διακριτικά. Αὐτὸ συνέβη καὶ στήν περίπτωση τοῦ Ζακχαίου. Ὁ Κύριος τόν πλησίασε μέ ἀγάπη, ἅπλωσε τό χέρι Του καὶ ὁ ἀρχιτελώνης, χωρὶς καθόλου νὰ χρονοτριβήσει, ἀνταποκρίθηκε σὲ αὐτὴ τὴν πρόσκληση.

Κι ἐμᾶς ὁ Θεὸς μᾶς προσκαλεῖ κοντὰ Του, μᾶς συμβουλεύει νὰ ἀποστρεφόμαστε τήν ἁμαρτία, νὰ μετανοοῦμε εἰλικρινὰ, νὰ μετανοοῦμε ἔμπρακτα. Μᾶς προσκαλεῖ δίχως νὰ πιέζη κανέναν, χωρὶς νὰ στερῆ τήν προσωπικὴ μας ἐλευθερία, καὶ αὐτὸ τό τονίζει ξεκάθαρα: «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν…». Αὐτὸν τόν λόγο ἂν προσέξουμε, θὰ μπορέσουμε νὰ πάρουμε τήν γενναῖα ἀπόφαση καὶ  θὰ ἀκολουθήσουμε τόν Χριστὸ μέ λόγια καὶ ἔργα.

Εἶναι σίγουρο πὼς ὅλοι ἁμαρτάνουμε καθημερινά, ὅμως τό μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ βρίσκεται στὸ ὅτι δὲν ζητάει ἀπὸ μᾶς νὰ εἴμαστε ἀναμάρτητοι, ἀλλὰ ζητάει νὰ εἴμαστε ἀγωνιστὲς καὶ μᾶς ἀγαπᾶ ὅταν μετανοοῦμε. Ἐὰν δὲν ὑπάρχει μέσα μας αὐτὴ ἡ μεγάλη ἐπιθυμία νὰ γινόμαστε μὲ λόγια καὶ μὲ ἔργα ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, σημαίνει ὅτι ἀγαποῦμε τήν ἁμαρτία, σημαίνει ὅτι μᾶς εὐχαριστεῖ ἡ ζωὴ τῆς παρανομίας.

Ἡ ἀληθινὴ μετάνοια προσφέρει χαρὰ καὶ ψυχική ἀγαλλίαση. Ἄραγε, ὅταν λέμε ὅτι μετανοοῦμε, αἰσθανόμαστε μέσα μας τήν γαλήνη ποὺ προσφέρει ὁ Θεός; Μήπως θὰ πρέπει νὰ προσέξουμε, ὅτι ἐνῶ ἀποκηρύσσουμε τήν ἁμαρτία, στὴν πράξη ἐφαρμόζουμε τήν ἀδικία ἢ τή συκοφαντία ἢ τίς ἁμαρτωλές μας συνήθειες; Ἐὰν συμβαίνει κάτι τέτοιο, αὐτὸ δὲν εἶναι μετάνοια, δὲν εἶναι μεταβολὴ τῆς ψυχῆς, εἶναι ἁπλῶς μία τυπικὴ καὶ ὑποκριτικὴ ἐνέργεια.

Ἀγαπητοὶ μου ἀδελφοί,

Ἡ μεταστροφὴ τοῦ ἀρχιτελώνη Ζακχαίου, μᾶς δείχνει ὅτι πάνω ἀπ’ ὅλα προέχει ἡ σωτηρία μας, ἡ ὁποία μπορεῖ νὰ πραγματοποιηθῆ μόνο μέ μετάνοια. Μετάνοια εἰλικρινῆ καὶ γνήσια, μετάνοια χωρὶς δικαιολογίες, χωρὶς προσπάθεια νὰ δικαιώσουμε τόν ἑαυτό μας. Ὁ Θεός μᾶς θέλει κοντὰ Του, κι ἐμεῖς δὲν πρέπει νὰ τό ἀγνοοῦμε αὐτὸ. Ἡ ὥρα γιὰ νὰ σωθοῦμε εἶναι τώρα, ἐτούτη ἐδῶ ἡ στιγμὴ, ἀλλὰ καὶ ἡ κάθε στιγμὴ ὅσο θὰ ζοῦμε. Ὁ Κύριος μᾶς περιμένει μετανοιωμένους ὥστε νὰ μᾶς σώση: «ἦλθε γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τό ἀπολωλὸς». Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

ΠΗΓΗ