ΚΥΡΙΑΚΗ Α ́ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Κυριακή της Ὀρθοδοξίας

Βρισκόμαστε στήν ἀρχή τῆς πιό σημαντικῆς περιόδου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Αὕτη ἡ περίοδος εἶναι σημαντική ἀδελφοί μου, γιατί θά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ἀνανεώσουμε τήν σχέση μας μέ τό Θεό καί τήν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως. Αὐτό εἶναι τό πιό σημαντικό μήνυμα τῆς περιόδου αὐτῆς, ἀλλά καί ἕκτος ἀπό αὐτό, ἡ σημερινή ἡμέρα εἶναι γιά μᾶς τούς ὀρθόδοξους μιά μεγάλη καί λαμπρή ἡμέρα.

Σήμερα, Κυριακή Α ́ τῶν νηστειῶν, ἤ ἀλλιῶς Κυριακή της Ὀρθοδοξίας, ὅπως ἔχει καθιερωθεῖ νά λέγεται, ἑορτάζουμε τήν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων.

Ἅς ἀνατρέξουμε ὅμως στήν ἱστορία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί τοῦ Βυζαντίου, γιά νά δοῦμε συνοπτικά κάποια ἱστορικά στοιχεῖα καί γεγονότα γιά τό τί συνέβη καί ἔχουμε αὐτήν τήν μεγάλη γιορτή σήμερα.

Τό 726 μχ. κάποιοι αἱρετικοί κατηγόρησαν τοῦ ὀρθόδοξους, ὅτι εἶναι σάν τούς εἰδωλολάτρες καί λατρεύουν τίς εἰκόνες. Τότε ὁ αὐτοκράτορας Λέων Γ ́ ὁ Ἴσαυρος, παραπλανημένος ἀπό τούς αἱρετικούς, μέ ἐντολή του κατέβασε ὅλες τίς εἰκόνες ἀπό τούς ναούς καί ἄρχισε φοβερό διωγμό ἐναντίον τῶν ὀρθοδόξων. Οἱ ὀρθόδοξοι βέβαια δέν θεοποιοῦσαν οὔτε λάτρευαν τίς εἰκόνες ὅπως τούς καταλόγιζαν, ἀλλά προσκυνοῦσαν τά πρόσωπα τῶν Ἁγίων πού ἀπεικονίζονταν σέ αὐτές, ὅπως ἀκριβῶς κάνουμε καί ἐμεῖς σήμερα, προσευχόμενοι καί παρακαλώντας γιά τήν μεσιτεία τους στόν Θεό. Ὁ διωγμός αὐτός κράτησε μέχρι τήν ἐποχή τοῦ αὐτοκράτορα Θεοφίλου τό 842 μΧ.

Ἡ περίοδος αὐτή τῆς εἰκονομαχίας ξεπέρασε τά 120 χρόνια μέ ἔριδες καί διωγμούς καί χωρίζεται σέ δυό μικρότερες περιόδους.

Ἡ πρώτη εἶναι ἀπό τό 726 μέχρι τό 787, ὁπότε καί συγκλήθηκε ἡ Ζ ́ Οἰκουμενική Σύνοδος, πού ἔγινε στήν Κωνσταντινούπολη, καί στην ὁποῖα καταλυτικό ρόλο στίς ἀποφάσεις της ἔπαιξε ἡ δογματική διδασκαλία τοῦ γνωστοῦ σέ ὅλους μεγάλου Πατρός καί Διδασκάλου τῆς Ἐκκλησίας μας, Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Τό ἀποτέλεσμα τῆς οἰκουμενικῆς αὐτῆς συνόδου ἦταν νά βγεῖ ἀπόφαση ὑπέρ τῶν εἰκόνων, πού ἔλεγε ὅτι: « ἡ γάρ τῆς εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει». Ἡ λατρεία ἀνήκει μόνο στόν Τριαδικό Θεό. Τούς Ἁγίους καί τίς ἱερές εἰκόνες τίς σεβόμαστε καί τούς ἀποδίδουμε τιμητική προσκύνηση. Ὁ αὐτοκράτορας ὅμως καί οἱ ὑπήκοοι τῆς βασιλεύουσας δέν σεβάστηκαν τήν ἀπόφαση τῆς συνόδου, μέ ἀποτέλεσμα νά συνεχιστοῦν οἱ διωγμοί.

Ἡ δεύτερη περίοδος εἶναι ἀπό τό 787 μέχρι τό 842, πού εἶναι καί τό τέλος τῆς βασιλείας τοῦ αὐτοκράτορα Θεοφίλου. Νά ἀναφέρουμε ἐδῶ ὅτι τήν δεύτερη αὐτή περίοδο ἔλαμψε τό ἄστρο ἑνός ἄλλου μεγάλου Ἁγίου μας, τοῦ Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, μέ τήν καθιέρωση τῆς ἑορτῆς τῆς ὀρθοδοξίας.

Ἀμέσως μετά τόν θάνατο τοῦ Θεοφίλου, ἡ σύζυγός του Θεοδώρα, εὐσεβής καθώς ἦταν, ἐπικύρωσε τήν ἀπόφαση τῆς οἰκουμενικῆς συνόδου.

Ἀκόμη νήστεψαν μαζί μέ τό ἱερατεῖο ὅλη τήν πρώτη ἑβδομάδα τῆς τεσσαρακοστῆς καί ἀκολούθως, ἀφοῦ ζήτησε συγγνώμη γιά τόν σύζυγο της τόν αὐτοκράτορα Θεόφιλο, μέ μιά μεγάλη λιτανεία τοῦ Σταυροῦ, τοῦ Εὐαγγελίου καί τῶν εἰκόνων, τέλεσαν λειτουργία καί ἀναστήλωσαν τίς εἰκόνες στή θέση πού τούς ἅρμοζε. Τότε, τό 843, καθορίστηκε νά γίνεται ἡ γιορτή στήν ἀνάμνηση τῆς ἀναστήλωσης τῶν εἰκόνων, τήν πρώτη Κυριακή τῶν νηστειῶν. Ἡ εὐσεβής Αὐγούστα Θεοδώρα, μετά τήν ὁσιακή κοίμησή της, ἀνακηρύχτηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία μας Ἁγία καί ἑορτάζεται κάθε ἔτος στίς 11 Φεβρουαρίου. Τό σκήνωμά της βρίσκεται στόν Μητροπολιτικό ναό στήν πόλη τῆς Κέρκυρας.

Αὐτήν λοιπόν τήν ἀνάμνηση ἑορτάζουμε σήμερα μέ τήν θαυμάσια αὐτή τελετή, συμμετεχόντων ὅλων τῶν πιστῶν, καί ἀναπαριστοῦμε τήν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων μέ τήν περιφορά καί τήν προσκύνηση, καί μακαρίζουμε ὅσους κράτησαν τό μεγάλο αὐτό χρονικό διάστημα τῶν διωγμῶν, τήν ὀρθοδοξία τῆς πίστης μας.

Ὅμως, ὅπως εἴπαμε καί προηγουμένως, εἶναι καί ἡ περίοδος πού μποροῦμε νά ξαναχτίσουμε τήν σχέση μας μέ τόν δημιουργό μας.

Αὐτό προβάλλει καί ἡ Ἐκκλησία μας μέ τό σημερινό Εὐαγγέλιο τοῦ παραδείγματος τῆς ὀρθῆς πίστεως τοῦ Φιλίππου καί τῆς σωτήριου ὁμολογίας τοῦ Ναθαναήλ. Φυσικά, δέν θά πρέπει νά ξεχνοῦμε ὅτι ὁ φόβος καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἐλπίδα πρός τόν Κύριο μᾶς ἐμποδίζουν ἀπό τήν ἁμαρτία καί μᾶς βοηθοῦν ὥστε νά τηροῦμε τίς ἐντολές Του.

Πράγματι, ἡ περίοδος αὐτή πού, ὅπως εἴπαμε εἶναι ἡ πιό σημαντική του ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, εἶναι ἡ καλύτερη εὐκαιρία γιά νά οἰκοδομήσουμε καί νά συνεχίσουμε τήν ὀρθόδοξη Χριστιανική μας πορεία ἔφ’ ὄρου ζωῆς.

Ἅς ἀρχίσουμε λοιπόν ἀπό σήμερα, ὀμολογώντας τήν πίστη μας καί συμμετέχοντας στίς λατρευτικές καί πνευματικές περιστάσεις τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν ἀναζωογόνηση τῆς σχέσης μας μέ τόν οὐράνιο Πατέρα μας, διά Ἰησοῦ Χριστοῦ.

«ΑΜΗΝ»

Αἰδεσιμολογιώτατος Πρεσβύτερος

π. Παῦλος Μπούκας

Ἐφημέριος Κρανούλας Ἰωαννίνων

ΠΗΓΗ