''Ο αστήρ''

Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας Σεραφείμ, Υπερτίμου και Εξάρχου Άνω Μακεδονίας

«Ανυμνών μεγαλύνω Σε, Άχραντε, την το γένος ημών μεγαλύνασαν.

Δυσωπών δυσωπώ Σε Πανύμνητε, την αεί τον Υιόν δυσωπήσασαν»1.

Ανυμνούμε και πάλι την Υπεραγία Θεοτόκο μέσα στη λατρευτική ατμόσφαιρα της αγίας μας Εκκλησίας, ιδιαιτέρως κατά την ευλογημένη περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, με αυτήν τη θαυμάσια ακολουθία των Χαιρετισμών η οποία συγκινεί και μαγνητίζει τις καρδιές των Χριστιανών μας.

Ανυμνούμε την Παναγία μαζί με όλες τις αγγελικές δυνάμεις, μαζί με τους Αγίους, τους Μάρτυρες και τους Οσίους, γιατί, όπως ψάλλει ο Άγιος Ανδρέας Επίσκοπος Κρήτης, η Παναγία είναι «μετά Θεόν η Θεός, τα δευτερεία της Τριάδος η έχουσα»2.

Όλοι οι Άγιοι, έλεγε ο Όσιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, υμνολογούν το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, αφού αυτή έγινε η μητέρα του Θεού και μητέρα όλων των ανθρώπων.

Την ασπαζόμαστε μαζί με τον θαυματουργό Άγιο Νεκτάριο, ο οποίος ιδιαίτερα την είχε σε ιδιαίτερη ευλάβεια και απήλαυσε έντονα στη ζωή του την προστασία, την αρωγή και τη βοήθειά της.

Γι’ αυτό και επαναλάμβανε συχνά: «Η του κόσμου προστάτις Παντάνασσα, πειρασμών και κινδύνων με λύτρωσαι. Η την χάριν τω κόσμω κυήσασα, την χαράν μοι αΐδιον δώρησαι»3.

Τι είναι η Παναγία;

Στην ακολουθία των Χαιρετισμών, ο άγνωστος υμνογράφος του Ακαθίστου Ύμνου απευθυνόμενος προς την Παρθένο Μαρία, ανάμεσα στα άλλα «χαίρε», την ονομάζει αστέρι: «Χαίρε αστήρ εμφαίνων τον ήλιον».

Αστέρι, λοιπόν, η Θεοτόκος.

Αστέρι που λάμπει με τη χάρη και την παρουσία του Αγίου Πνεύματος.

Αστέρι που έμελλε να χωρέσει στα άχραντα σπλάχνα της ο ήλιος της δικαιοσύνης.

Αστέρι που βγήκε από τον γάμο του Ιωακείμ και της Άννης και στο οποίο συνέκλινε όλη η λυτρωτική οικονομία του Θεού.

Γι’ αυτό και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο μεγάλος αυτός δογματολόγος της Εκκλησίας, μακαρίζοντας τους αγίους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, λέγει πως αυτό το ανδρόγυνο «έδωσε καρπό αρετής και θέρισε καρπό ζωής.

Φωτίστηκε με το φως της γνώσεως, έψαξε να βρει τον Κύριο και ήλθε σ’ αυτούς καρπός αρετής... Ο Ιωακείμ και η Άννα, ως μυστικές κορυφές βουνών, στάλαξαν γλυκασμό. Ευφραίνου Άννα μακαριστή, διότι γέννησες κόρη. Διότι η κόρη αυτή θα γίνει η μητέρα του Θεού, η πύλη του φωτός, η πηγή της ζωής και θα εξαφανίσει το έγκλημα της προμήτορος Εύας»4.

Αστέρι η Παναγία, γιατί στο πρόσωπό της ερμηνεύτηκαν όλες οι προφητικές ρήσεις, ολόκληρη η Παλαιά Διαθήκη η οποία μιλούσε για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Σ’ αυτήν αναφέρεται το Πρωτευαγγέλιο5 που ακούστηκε μετά την φοβερή εκείνη πτώση των Πρωτοπλάστων στον Παράδεισο της τρυφής.

Για την Παναγία και τη διακονία της ομιλεί ο μεγαλοφωνότατος των Προφητών, ο Ησαΐας, που έζησε 800 χρόνια πριν τον ερχομό του Χριστού: «Ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν και καλέσει το όνομα αυτού Εμμανουήλ»6.

Είναι η πύλη του Προφήτου Ιεζεκιήλ από την οποία έρχεται στον κόσμο ο Εμμανουήλ7.

Είναι η άφλεκτος βάτος8 του Προφήτου Μωυσέως, αλλά και η Σκηνή του Μαρτυρίου9 με όλα εκείνα τα ιερά αντικείμενα που προτυπώνουν το πανάχραντο πρόσωπό της. Γι’ αυτό κι όταν θέλησε ο Θεός, όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου κατά τον Απόστολο Παύλο10, στην άχραντη γαστέρα της τελέσθηκε η ένθεη σάρκωση. Έτσι, η μήτρα της έγινε το άδυτο και ανέσπερο φως που γέμισε ολόκληρο τον κόσμο με την αίγλη της θεότητος.

Αστέρι η Θεοτόκος.

Όπως πριν την ανατολή του ηλίου προηγείται ένα αστέρι φωτεινό που προμηνύει την ανατολή του ηλίου, έτσι και ο ερχομός της Παναγίας στον κόσμο εμήνυσε την εντός ολίγων ανατολή του Ηλίου της Δικαιοσύνης.

Γι’ αυτό και στην εορτή του γενεθλίου της χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε και ψάλλουμε ότι «η γέννησίς σου Θεοτόκε, χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη, εκ σου γαρ ανέτειλεν ο Ήλιος της δικαιοσύνης»11.

Έτσι, μας υποδεικνύει με την αγία της ζωή και με την σωστική διακονία της, πολύ δε περισσότερο με τη σιωπή της, πώς εκείνη απλώς είναι ένα αστέρι, ενώ ο Υιός της είναι ο ήλιος της Δικαιοσύνης.

«Εμένα τιμάτε και γεραίρετε», μας λέγει η Παναγία, «από εμένα ζητάτε προστασία και σκέπη, θα πρέπει όμως να συνδεθείτε πρωτίστως με τον νοητό Ήλιο της δικαιοσύνης που είναι ο Χριστός. Αυτός είναι το Φως του κόσμου, Αυτός είναι η Ζωή και η Ανάστασις, Αυτός είναι η Οδός και η Αλήθεια, Αυτός είναι ο Άρτος της ζωής, ο εκ του ουρανού καταβάς».

Σ’ αυτό το αστέρι καταφεύγουμε κι εμείς στη δύσκολη αυτή εποχή που ζούμε μέσα στο σκότος της αγνωσίας, της αθεΐας και της απιστίας.

Σ’ αυτήν ακουμπάμε απόψε καταθέτοντας τα δάκρυα της ευγνωμοσύνης μας και τις ικετήριες δεήσεις μας για όσα συμβαίνουν στον τόπο μας και στην πολύπαθη πατρίδα μας.

Οι εχθροί είναι πολλοί, οι δυσκολίες μεγάλες, τα προβλήματα σαν πελώρια κύματα, οι δήθεν φίλοι μας στέκονται μακριά μας θεατές, όπως πάντοτε, του δράματος του τόπου μας.

Η μονή καταφυγή μας είναι ο Κύριος των δυνάμεων.

Η ελπίδα μας είναι ο Υιός του Θεού και Υιός της Παρθένου.

Η απαντοχή μας είναι η Παναγία, η Υπέρμαχος Στρατηγός, η Οδηγήτρια, η Φοβερά Προστασία, η Γοργοϋπήκοος, η Ελευθερώτρια, η Διασώζουσα, η μάνα μας... Γι’ αυτό κι από τα χείλη μας ολοκαρδίως αναπέμπεται απόψε η προσευχή μας: «Εκ παντοίων με κινδύνων ελευθερώσον, ίνα κράζω σοι· Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε».

1. Άγιος Νεκτάριος, Ωδή Α’ προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον και Αειπάρθενον Μαρίαν.

2. Άγιος Ανδρέας Κρήτης, Θεοτοκάριον, Κυριακή εσπέρας πλ. α´ ήχου.

3. Άγιος Νεκτάριος, ο.π.

4. Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Λόγος εις το γενέσιον της υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, PG 96,672.

5. Γεν. 3,14-15.

6. Ησ. 7,14.

7. Ιεζ. 44,1-3.

8. Εξ. 3,1-4.

9. Εξ. 33,7-11.

10. Γαλ. 4,4-5.

11. Απολυτίκιο Γεννήσεως Θεοτόκου.