ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 

Περί πλούτου και πλουσίων 

(Αγ. Λουκά Κριμαίας)

Ακούσατε σήμερα το ευαγγελικό ανάγνωσμα περί του πλούσιου νεανίσκου, ό όποιος δεν ήθελε να μοι­ράσει την περιουσία του για να γίνει κληρονόμος της Βασιλείας των Ουρανών. Τότε ό Κύριος είπε στους μαθητές του ότι είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από βελονότρυπα παρά να μπεΐ πλούσιος στην Βασι­λεία των Ουρανών.

Πρίν δώσουμε ερμηνεία για τον λόγο πού είπε ό Χριστός στον πλούσιο νεανίσκο, ακουστέ τί λέει ό α­πόστολος Ιάκωβος για τους πλούσιους" «'Άγε νυν οί πλούσιοι, κλαύσατε όλολύζοντες επί ταίς ταλαιπωρίαις υμών ταίς έπερχομέναις. ό πλούτος υμών σέσηπε καί τα ιμάτια υμών σητόβρωτα γέγονεν, ό χρυσός υμών καί ό άργυρος κατίωται, καί ό ιός αυτών εις μαρτύριον υμϊν εσται καί φάγεται τάς σάρκας υμών. ως πυρ έθησαυρίσατε εν έσχάταις ήμέραις. ιδού ό μι­σθός των εργατών των άμησάντων τάς χώρας υμών ό άπεστερημένος άφ' υμών κράζει, καί αϊ βοαί των θερισάντων εις τα ώτα Κυρίου Σαβαώθ είσεληλύθασιν.έτρυφήσατε επί της γης καί έσπαταλήσατε, έθρέψατε τάς καρδίας υμών ως εν ήμερα σφαγής, κατεδικάσατε, έφονεύσατε τον δίκαιον ουκ αντιτάσσεται ύμίν»

(Ίακ. 5, 1-6)

Βλέπετε τι φοβερά λόγια είπε ό απόστολος Ιάκω­βος για τους πλούσιους καί πόσο βαριά τους κατηγό­ρησε; Καί τί μπορεί να είναι πιο φοβερό από τα λόγια του Κυρίου Ιησού Χρίστου πού λέει ότι δύσκολο εί­ναι για έναν πλούσιο να εισέλθει στην Βασιλεία του
Θεού;
Γιατί είναι δύσκολο; Κατά την εποχή του Χρι­στού μεταξύ του λάου του Ισραήλ κυριαρχούσε ή γνώμη ότι ό πλούτος είναι ευλογία του Θεοϋ, γι' αυτό τους πλούσιους ανθρώπους τους σέβονταν καί τους έκτιμούσαν πολύ.
Όταν ό Κύριος είπε ότι ό πλούτος είναι εμπόδιο να εισέλθει κανείς στην Βασιλεία του Θεού, οί κατά­πληκτοι μαθητές του Τον ρώτησαν" «Τις αρά δύναται σωθήναι» (Μτ. 19, 25). Καί αυτοί είχαν την γνώμη ό­τι οί πλούσιοι έχουν την ευλογία του Θεοϋ. "Αν οί πλούσιοι δεν θα σωθούν, τότε ποιος θα σωθεί; Ό Κύ­ριος τους απάντησε" «Τα αδύνατα παρά άνθρώποις δυ­νατά παρά τω Θεώ εστίν»

(Λκ. 18, 27).

Άς σκεφτούμε καλύτερα αυτά τα λόγια. Όταν ε­κείνος ό νέος είπε στον Κύριον την επιθυμία του να Τον ακολουθήσει, ό Κύριος τον ρώτησε" «Γνωρίζεις τίς εντολές;» «Ναι, -απάντησε εκείνος-, βεβαίως, γνωρίζω όλες τίς εντολές καί από μικρός τίς τηρώ». 'Αλλά ό Κύριος έδειξε, καί σ' αυτόν καί σ' όλους τους άλλους ότι δεν είναι αρκετό να τηρεί κανείς μόνο τίς εντολές του παλαιού νόμου, δηλαδή εκείνες τίς δέκα εντολές πού καί εσείς τίς γνωρίζετε.

Γιατί δεν είναι αρκετό; Οί Εβραίοι ήταν σίγουροι δτι οί εντολές είναι το πάν, όποιος τηρεί τίς εντολές είναι καθαρός καί άγιος καί θα γίνει κληρονόμος της
Βασιλείας του Θεού. Ό Κύριος όμως είπε ότι τα πράγματα καθόλου δεν είναι έτσι.
Τί ζητάνε από τους ανθρώπους οι εντολές του παλαιού νόμου; Ή πρώτη εντολή διδάσκει να προσκυ­νούν οί άνθρωποι τον ένα και μοναδικό Θεό, μόνο Αυτόν να τιμούν καί να μην έχουν άλλους θεούς ε­κτός άπ' Αυτόν. Ή δεύτερη εντολή απαγορεύει να προσκυνάνε οί άνθρωποι τα εϊδωλα. Αυτό τί σημαίνει; Ότι όλοι όσοι δεν προσκυνούν τα είδωλα αυτόματα γίνονται καθαροί καί άγιοι; Έμεΐς όλοι προσκυνάμε έναν Θεό. "Ολοι είμαστε άγιοι;
Ό νόμος υπαγορεύει να σεβόμαστε τον πατέρα καί την μητέρα μας. Μήπως αυτό σημαίνει ότι είμα­στε άγιοι επειδή σεβόμαστε τους γονείς μας καί δεν τους πετάμε στο δρόμο όταν γερνάνε; Μήπως αυτό καί μόνο μας κάνει δίκαιους ενώπιον του Θεοϋ;
Οί εντολές λένε να μην μοιχεύουμε, να μην φο­νεύουμε, να μην κλέβουμε, να μην ζηλεύουμε τον πλη­σίον μας, να μην επιθυμούμε τίποτα άπ' τα δικά του και να μην επιθυμούμε τη γυναίκα του. Και αυτό τί σημαίνει; Αν δεν είμαστε δολοφόνοι, δεν είμαστε κλέφτες, ούτε πόρνοι, ούτε ψευδομάρτυρες, αν από ζήλεια δεν αρπάζουμε την περιουσία των συνανθρώπων μας, αυτό σημαίνει ότι είμαστε καθαροί καί άγιοι ενώ­πιον του Θεού;
Όλες οί εντολές του παλαιού νόμου είναι αρνητι­κές καί λένε να μην είμαστε αυτοί καί αυτοί. Δεν λένε όμως πώς πρέπει να εϊμαστε. Απαγορεύουν μόνο να κάνουμε τίς πιο χονδρές, τίς πιο άσχημες αμαρτίες. Οί εντολές αυτές προορίζονταν για έναν λαό σκληρό, οπού οί άνθρωποι έκαναν τα πρώτα απλά βήματα στην διόρθωση τους.
Ό Κύριος Ιησούς Χριστός είπε ότι δεν ήλθε να καταργήσει το νόμο αλλά να τον «πληρώσει». Ή λέ­ξη αυτή στη σλαβική γλώσσα έχει δύο σημασίες -«εκπληρώνω» καί «συμπληρώνω».
Ό Κύριος μας έδωσε έναν καινούριο νόμο, ό ό­ποιος είναι πιο τέλειος σε σύγκριση με τον παλαιό νόμο του Μωυσέως. Μας έδωσε τις εννέα σωτήριες ε­ντολές των μακαρισμών. Μας λέει ότι καθαροί καί ά­γιοι ενώπιον του Θεού δεν είναι αυτοί πού δεν κλέ­βουν καί δεν φονεύουν, δεν είναι αυτοί πού τηρούν τίς εντολές του νόμου του Σινά, αλλά αυτοί πού είναι πνευματικά τέλειοι. Αυτοί πού είναι γεμάτοι ταπείνω­ση, αυτοί πού χύνουν δάκρυα για τις αμαρτίες τους καί την αδικία πού βλέπουν στον κόσμο. Αυτοί πού με συντετριμμένη καρδιά βλέπουν τον Σταυρό του Χρίστου. Αυτοί θα κληρονομήσουν την Βασιλεία των Ουρανών.
Μακαρίζει τους πράους, αυτούς πού διψάνε καί πεινάνε την αλήθεια, τους ελεήμονες καί τους ειρηνο­ποιούς. Υπόσχεται την Βασιλεία του Θεού σ' αυτούς πού διώκονται για την αλήθεια, σ' αυτούς πού οί άλ­λοι τους χλευάζουν καί λοιδορούν για το όνομα Του.
Αυτός, συνεπώς, είναι καθαρός καί άγιος πού εί­ναι τέλειος πνευματικά. Και ό Κύριος από όλους μας ζητάει να είμαστε τέλειοι πνευματικά όπως είναι τέ­λειος ό Επουράνιος Πατέρας μας.
Ό Κύριος στην επί του όρους ομιλία Του μας έδω­σε τέτοιες εντολές πού κάνουν την καρδιά μας να τρέ­μει. Πώς να μην φροντίζουμε για το αύριο, πώς να συγχωρούμε τους εχθρούς μας καί να τους αγαπάμε, πώς να δώσουμε στον άλλον το τελευταίο μας πουκά­μισο. Καί όμως όλα αυτά πρέπει να τα κάνουμε για να γίνουμε τέλειοι.
Στόν νεαρό πού ήθελε να γίνει τέλειος καί είχε ήδη εκπληρώσει όλο τον παλαιό νόμο ό Χριστός είπε'«Ει θέλεις τέλειος είναι, υπάγε πώλησαν σου τα υπάρ­χοντα και δός πτωχοίς, καί έξεις θησαυρόν εν οόρανώ, καί δεύρο ακολουθεί μοι» (Μτ. 19, 21). Και μόλις το άκουσε ό νεαρός εκείνος έφυγε λυπημένος γιατί εί­χε μεγάλο πλούτο καί δεν μπόρεσε να κάνει αυτό πού του ζητούσε ό Κύριος.

Γιατί ό Κύριος του ζήτησε να πουλήσει όλα όσα είχε καί να δώσει στους φτωχούς; Γιατί το να έχει κα­νείς μεγάλο πλούτο είναι τελείως ασυμβίβαστο με το να ζει σύμφωνα με τίς εντολές του Χρίστου. Πώς μπο­ρεί ένας άνθρωπος πράος καί ταπεινός να χύνει συνέ­χεια δάκρυα βλέποντας να υποφέρουν οί αδελφοί του καί να πολλαπλασιάζει ταυτόχρονα τον πλούτο του, να χτίζει καινούρια σπίτια, να αγοράζει καινούρια ά­λογα καί ακριβά ρούχα;

Σΐγουρα δεν μπορεί, γιατί αν είναι σπλαχνικός θα μοιράζει συνέχεια αυτά πού έχει. Καί τότε όταν μοι­ράσει όλα θα εκπληρώσει τον νόμο του Χρίστου. "Αν κρατάει για τον εαυτό του τον πλούτο του, αυτό ση­μαίνει ότι αγαπάει τον εαυτό του πιο πολύ από τον πλησίον του. Άλλα ό Κύριος είπε να αγαπάμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας. Καί αν έτσι αγαπάμε τον πλησίον μας δεν θα δώσουμε στον ανήμπορο και τον πεινασμένο όλα όσα έχουμε; Θα μπορέσουμε τότε να ζούμε έτσι δπως ζουν οί πλούσιοι στην Αμερική;

Στις ανούσιες καί τρελές διασκεδάσεις σπαταλάνε τα χρήματα πού κερδίζουν γι' αυτούς οί εργάτες με δικό τους ίδρωτα καί αίμα...

Γι αυτό καί λέει ό Κύριος Ίησούς Χριστός δτι, αν δεν θέλουμε να αφήσουμε τον πλούτο μας, δεν θα εισέλθουμε στη Βασιλεία του Θεού, διότι σ' αυτή την περίπτωση παραμένουμε σκληρόκαρδοι καί μισάνθ
ρωποι εγωιστές. Άλλα μπορούν να έχουν τέτοιοι άν­θρωποι θέση στη Βασιλεία του Θεού; Πιο εύκολα να περάσει καμήλα από βελονότρυπα, παρά να μπεί πλούσιος στη Βασιλεία των Ουρανών. Ποια σχέση ό­μως έχουν όλα αυτά με μας, τους ανθρώπους πού δεν έχουν πλούτο; Έχουν άμεση σχέση. Σκεφθείτε τι εί­ναι αυτό πού βλάπτει την ψυχή εκείνων των ανθρώ­πων πού έχουν πλούτο; Την βλάπτει το ότι τα γήινα αγαθά, τίς διάφορες απολαύσεις, την πολυτέλεια αυ­τοί ο! άνθρωποι βάζουν πάνω άπ' όλα. Τα θεωρούν πιο σημαντικά καί από τα πνευματικά αγαθά, τα ό­ποια αποκτούν οί άνθρωποι πού μπορεί να μην έχουν υλικά αγαθά, έχουν όμως τον μεγάλο πλούτο τής αγά­
πης του Θεού καί του πλησίον.

Αυτός πού είναι προσκολλημένος στα γήινα, πού ζητά απολαύσεις, αυτός πάσχει ακριβώς άπ' εκείνο το πάθος πού δεν αφήνει τους πλούσιους να εισέλθουν στην Βασιλεία του Θεού.

Είναι λίγοι μεταξύ μας αυτοί πού αν και δεν έχουν λεφτά καί κάποιες φορές δεν έχουν καί τα απαραίτη­τα, θέλουν όμως λεφτά, θέλουν απολαύσεις καί δια­σκεδάσεις και δεν άμαρτάνουν, γιατί απλώς δεν έχουν την δυνατότητα να αμαρτήσουν. Καί αν είχαν θα έκα­ναν καί εκείνοι τίς ίδιες αμαρτίες σαν εκείνον τον πλούσιο στην πόρτα του σπιτιού του οποίου καθόταν ό Λάζαρος έτοιμος να πεθάνει από φτώχεια καί πείνα.

Άν εμείς, παρ' όλο πού δεν είμαστε πλούσιοι, ζη­τάμε τίς απολαύσεις καί τίς χαρές της ζωής. Αν ό σκοπός της ζωής μας είναι ή ευημερία, αν όλες οί σκέψεις μας είναι πώς να περάσουμε καλύτερα σε αυ­τή την ζωή καί μόνο αυτό επιδιώκουμε, τότε σίγουρα είμαστε μακριά άπ' αυτό πού ζητάει ό Κύριος.Διότι άνθρωποι πού επιζητάνε την καθαρότητα της καρδιάς,άνθρωποι ελεήμονες, αυτοί επιδιώκουν μόνο το να εί­ναι κοντά στον Θεό, να έχουν κοινωνία μαζί του, ζη­τάνε την χάρη καί την αγάπη Του, θέλουν να είναι α­δέλφια του Χρίστου.
Πολλές φορές ό φτωχότερος άνθρωπος, πού δεν έ­χει τίποτα πάνω στη γη, αλλά διακονεί τον Θεό, πολ­λές φορές αυτός ό άνθρωπος, είναι πιο πλούσιος ακό­μα καί από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κό­σμου. Ό πλούτος του είναι ή θεία χάρη, ή καθαρότη­τα της καρδιάς, ή αγάπη καί ή συμπάθεια για τους πεινασμένους καί δυστυχισμένους αδελφούς του. Άλ­λα πρώτ' άπ' όλα ό πλούτος τους είναι ή θερμή αγάπη του Θεοϋ, του Σωτήρα μας Ίησοϋ Χρίστου.
Τώρα είναι εύκολο να καταλάβουμε την απάντηση πού έδωσε ό Χριστός στην γεμάτη απορία ερώτηση των μαθητών του «Καί τις δύναται σωθήναι;» (Λκ. 18, 26). Ή απάντηση του ήταν «Τα αδύνατα παρά άνθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν» (Λκ. 18, 27).
Για τον Θεό τα πάντα είναι δυνατά. Αυτός μπορεί να στερήσει των πνευματικών αγαθών τους σκληρόκαρδους καί άσπλαχνους πλούσιους ανθρώπους. Καί μπορεί να δώσει την μεγαλύτερη χαρά εν Κυρίω στους πιο φτωχούς καί τους πιο περιφρονημένους αν­θρώπους πού πεθαίνουν της πείνας.
Ό Θεός μπορεί όλους να σώσει. Μπορεί να σώσει καί τον πλούσιο, αν εκείνος μετανοήσει, αν μισήσει τον πλούτο του καί κάνει πράξη τον λόγο του Χρί­στου «"Υπάγε πώλησαν σου τα υπάρχοντα καί δός πτωχοϊς, καί... δεύρο ακολουθεί μοι» (Μτ. 19, 21). Αυ­τό το έκανε ένας από τους μεγαλύτερους αγίους ό ό­σιος Αντώνιος ό Μέγας. "Οταν ήταν είκοσι χρονών οί γονείς του πέθαναν καί εκείνος έγινε κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας.Μια μέρα άκουσε στην εκκλησία αυτά τα λόγια του Εύαγγελίου'«Εί θέλεις τέ­λειος είναι, υπάγε πώλησαν σου τα υπάρχοντα καί δός πτωχοίς, καί έξεις θησαυρόν εν ουρανω, καί δεύρο ακολουθεί μοι» (Μτ. 19, 21).
Τα λόγια αυτά του έκαναν μεγάλη εντύπωση, μπή­καν βαθιά μέσα στην καρδιά του και κυρίεψαν εξολο­κλήρου το νου του. Ό Μέγας Αντώνιος πήγε, πούλη­σε την περιουσία του, μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς καί ό ίδιος έφυγε στην έρημο, οπού έζησε μέχρι το βαθύ γήρας. Είχε αρνηθεί όλα τα γήινα αγα­θά αλλά έλαβε από τον Θεό πλούτο ασύγκριτα μεγα­λύτερο. Ό Θεός του έδωσε το χάρισμα της προφη­τείας καί της θαυματουργίας καί ό Μέγας Αντώνιος έγινε αδελφός καί φίλος του Χρίστου.
Έτσι πρέπει καί εμείς να δεχθούμε τα λόγια του Χρίστου περί του γήινου πλούτου. Να διώξουμε από την καρδιά μας την προσκόλληση στα γήινα αγαθά. Καί μόνο ένα πράγμα να επιδιώκουμε - το να είμαστε φίλοι καί αδελφοί του Θεοΰ, πού αγαπάνε τον Χριστό καί τους οποίους αγαπά Εκείνος.
«Λόγοι και Ομιλίες»Αγ.Λουκά επισκόπου Κριμαίας,Εκδ.''Ορθόδοξος Κυψέλη''