«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ Α’ ΝΗΣΤΕΙΩΝ, ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Κυριακή 20η Μαρτίου 2016
Τα καρναβάλια τελείωσαν. Η νηστεία ξεκίνησε. Η Αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι πια γεγονός. Η Εκκλησία την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, θα υψώσει τις Ιερές Εικόνες για να διακηρύξει την τιμή και την αξία του κάθε προσώπου, κάθε ανθρώπου. Η Κυριακή της Ορθοδοξίας είναι τιμή, όχι μόνο προς το ανθρώπινο πρόσωπο, αλλά και στον εικονισμό του.
Ανάμεσα στην ιουδαϊκή και μουσουλμανική ανατολή που απαγορεύει την απεικόνιση προσώπων (“ανεικονικόν”) και στην ρωμαιοκαθολική δύση που απλά αντιγράφει τα ανθρώπινα πρόσωπα, υψώνεται η Ορθόδοξη αγιογραφία με τα ασκητικά και λεπτοκαμωμένα πρόσωπα, που δεν έχει σκοπό να προβάλλει την αισθητική ομορφιά, αλλά να αναδείξει το πνευματικό κάλλος!
Οι εικόνες δεν εισήχθησαν στην Εκκλησία σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Η εξέλιξή της εικονογραφίας ακολουθεί παράλληλη πορεία με τη γραπτή διδασκαλία. Όσο τρέχει ο χρόνος, τόσο αυξάνονται τα συγγραφικά έργα και οι εικόνες.
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός διδάσκει ότι η τιμή μεταφέρεται στο πρωτότυπο, στο πρόσωπο που εικονίζεται σε μια εικόνα. Το εικονιζόμενο πρόσωπο που εγγράφεται στην εικόνα είναι υπαρκτό, και όχι ανύπαρκτο όπως στα είδωλα. Κάθε υπαρκτό ή ορατό, είναι δυνατόν να παρασταθεί και εικονικώς.
Γι αυτό και ο Ιησούς Χριστός, ο Οποίος έγινε ορατός κατά την ενανθρώπησή του, είναι δυνατόν να περιγραφεί όπως οράθηκε, κατά την ενσώματη θέα του, κατά την υπόσταση του ενανθρωπήσαντος Λόγου και όχι κατά την αόρατη Θεία Ουσία του.
Στον εικονισμό των αγίων, η τιμή αναφέρεται, ανάγεται, μεταβαίνει στο Θεό. Διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός ότι, όταν προσκυνώ τις ιερές εικόνες, στο Θεό προσφέρω την προσκύνηση και την τιμή (PG 94, 1345).
Στην Εκκλησία τονίζεται η ανωτερότητα της εικόνος έναντι μιας φωτογραφίας. «Μιά φωτογραφία, πού εἶναι ἕνα γήϊνο ὁμοίωμα, καί ἄν ἀκόμη εἶναι ἡ φωτογραφία ἑνός ἁγίου, δέν μπορεῖ ποτέ νά χρησιμοποιηθῆ γιά εἰκόνα… Γιατί μιά φωτογραφία εἶναι τό ἀποκλειστικά γήϊνο ὁμοίωμα τοῦ ἀνθρώπου. Ἐνῶ ἡ εἰκόνα εἶναι τό καθαρό καί ὡλοκληρωμένο ὁμοίωμα τοῦ ἀνθρώπου μέ ὅλες τίς γήϊνες καί οὐράνιες διαστάσεις του» (VirgilGheorghiu, Από την Εικοστή Πέμπτη Ώρα στην Αιώνια Ώρα, σ. 11).
Στην Εικονογραφία της Εκκλησίας, το πρόσωπο δεν είναι απλώς αντικείμενο θαυμασμού, αλλά λειτουργική παρουσία. Το πρόσωπο στην εικόνα λειτουργείται, τιμάται. Άλλο είναι θρησκευτικός πίνακας και άλλο λειτουργική εικόνα. Το τέμπλο με τις εικόνες στους Ιερούς Ναούς, δεν έχει σκοπό να μας χωρίσει από το Ιερό Βήμα, αλλά να φέρει ποιο κοντά σε μάς τα πρόσωπα του Χριστού και των αγίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου