ΚΥΡΙΑΚΗ A΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ) – 20 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016

Ιερά Μητόπολις Σερβίων και Κοζάνης

ΚΥΡΙΑΚΗ A΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

(Ἰω. α΄ 44-52)

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί.

Ἡ σημερινὴ Κυριακή, πέμπτη Κυριακή του Τριωδίου καὶ πρώτη της μεγάλης καὶ ἁγίας Σαρακοστῆς, εἶναι ἀφιερωμένη στὴν Ὀρθοδοξία. Στὴ νίκη καὶ τὸ θρίαμβο τῆς ὀρθῆς πίστης ἐναντίον τῶν αἱρέσεων. Δύο ἐχθροὺς ἔχει ἡ Ἐκκλησία. Ὁ ἕνας ἐξωτερικὸς κι ὁ ἄλλος ἐσωτερικός. Ἐξωτερικὸς ἐχθρὸς εἶναι ἡ εἰδωλολατρία, ἐσωτερικὸς ἐχθρὸς εἶναι ἡ αἵρεση. Ἡ Ἐκκλησία ταλαιπωρήθηκε καὶ ταλαιπωρεῖται πολὺ καὶ ἀπὸ τοὺς δύο αὐτοὺς ἐχθρούς, γιατί πάντα ὑπάρχουν εἰδωλολάτρες καὶ αἱρετικοί.

Μία αἵρεση στὴν παλιὰ ἐποχὴ ποὺ ταλαιπώρησε πάνω ἀπὸ ἕναν αἰώνα τὴν Ἐκκλησία ἦταν ἡ εἰκονομαχία, ὁ πόλεμος ποὺ ἄνοιξαν μερικοὶ ἐναντίον τῶν ἁγίων εἰκόνων. Ἔλεγαν δηλαδὴ αὐτοὶ ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἔχουμε τὶς εἰκόνες στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ τὶς προσκυνοῦμε, γιατί αὐτό, ἔλεγαν, εἶναι εἰδωλολατρία.

Αὐτὴ ἡ κακοδιδασκαλία ἔφερε μεγάλη ἀναταραχὴ στὴν Ἐκκλησία μὲ ἀποτέλεσμα νὰ διωχτοῦν, νὰ βασανιστοῦν καὶ νὰ πεθάνουν πολλοὶ Ἅγιοι καθὼς ὑπερασπίζονταν τὴν ὀρθὴ πίστη. Αὐτοὺς ἡ Ἐκκλησία τοὺς ὀνομάζει Ὁμολογητές. Οἱ Ὁμολογητὲς ὑπεράσπισαν τὴν ὀρθὴ πίστη τῆς Ἐκκλησίας καὶ στὸ τέλος ἡ Ὀρθοδοξία νίκησε. Οἱ ἱερὲς εἰκόνες ξαναῆρθαν στὴ θέση τους κι ὁ λαὸς τὶς προσκυνᾶ. Τὶς προσκυνᾶ ὄχι λατρευτικὰ ἀλλὰ τιμητικά, γιατί ἡ λατρεία ἀνήκει μόνο στὸ Θεό.

Τὶς εἰκόνες δὲν τὶς λατρεύουμε, τὶς προσκυνοῦμε καὶ τὶς τιμοῦμε. Προσκυνοῦμε καὶ τιμοῦμε τὰ εἰκονιζόμενα πρόσωπα, τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ὅπως τὸν εἶδε ὁ κόσμος στὴν ἀνθρώπινη μορφή του, τὴ Θεοτόκο Μαρία καὶ ὅλους τους Ἁγίους.

Ὁ Μέγας Βασίλειος εἶπε: «Ἡ τιμὴ τῆς εἰκόνος ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει». Ἡ τιμὴ τῆς εἰκόνας δὲν εἶναι γιὰ τὴν εἰκόνα, ἀλλὰ πάει στὸ πρωτότυπο ποὺ εἰκονίζει. Ἡ φράση αὐτὴ ἔγινε κανόνας στὸ ζήτημα τῆς προσκύνησης τῶν εἰκόνων. Οἱ εἰκόνες εἶναι ἱερὲς καὶ ἅγιες, ὄχι γιὰ τὰ ὑλικὰ ἀπὸ τὰ ὁποία γίνονται, ἀλλὰ γιὰ τὰ ἱερὰ καὶ ἅγια πρόσωπα ποὺ εἰκονίζουν. Καὶ ἐπιπλέον, γιατί ὅταν γίνουν καὶ διαβαστοῦν καὶ μποῦν στὴν Ἐκκλησία καὶ στὸ εἰκονοστάσι εἶναι πιὰ πράγματα ἱερά.

Οἱ εἰκόνες δὲν εἶναι φωτογραφίες, οὔτε ζωγραφιές. Εἶναι καθιερωμένα ἀντικείμενα τῆς θείας λατρείας. Οἱ εἰκόνες γίνονται σύμφωνα μὲ τὸν τύπο ποὺ ἐπικράτησε στὴν ἁγιογραφικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὄχι ὅπως θὰ τὰ ἔκανε ὁ καθένας μὲ τὴ δική του ἔμπνευση καὶ τέχνη. Οἱ εἰκόνες στολίζουν τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν δείχνουν ὡς ἐπίγειο οὐρανό. Οἱ εἰκόνες ἀνιστοροῦν τὸν ἐπίγειο βίο τοῦ Χριστοῦ. Σ’ αὐτὲς παρασταίνεται ἡ ἄθληση καὶ ἡ ἄσκηση τῶν Ἁγίων. Οἱ εἰκόνες εἶναι τὸ ἀνοιχτὸ πάντα βιβλίο τῆς πίστης καὶ τῶν ἀγραμμάτων καὶ τῶν γραμματισμένων.

Αὐτὴ εἶναι μὲ συντομία ἡ ὀρθὴ πίστη τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὶς ἱερὲς εἰκόνες. Καὶ τὴ νίκη αὐτῆς τῆς πίστης γιορτάζουμε σήμερα. Τὴ νίκη ὄχι μόνο ἐναντίον τῆς εἰκονομαχίας ἀλλὰ καὶ τὴ νίκη ἐναντίον ὅλων μαζὶ τῶν αἱρέσεων. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος καὶ ἡ αἰτία ποὺ ἡ σημερινὴ Κυριακὴ λέγεται Κυριακή της Ὀρθοδοξίας.

Τὸ Εὐαγγέλιο, ἀδελφοί, τελειώνει μὲ τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸ Φίλιππο καὶ τὸ Ναθαναήλ: «Ἀμὴν, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεωγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου». Σᾶς βεβαιώνω ὅτι θὰ δεῖτε νὰ ἔχει ἀνοίξει ὁ οὐρανός καὶ οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ νὰ ἀνεβαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν πάνω στὸν Υἱὸ τοῦ Ἀνθρώπου.

Ὁ ἄνθρωπος Ἰησοῦς εἶναι αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἔφερε τόσο κοντὰ τὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ, ἄνοιξε τὸ δρόμο, ἔκανε ἐφικτὴ τὴ διέλευση, ἕνωσε τὰ πρὶν διεστῶτα, ὥστε τώρα πλέον οἱ Ἄγγελοι πηγαινοέρχονται ἀνάμεσα στὸ Θεὸ καὶ στοὺς ἀνθρώπους.

Κάπως ἔτσι περιγράφεται (ἂν μπορεῖ νὰ περιγραφεῖ) ἡ Ἐκκλησία καὶ ἡ Ὀρθοδοξία. Ὡς μία πολιτεία Ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων. Τὸ κήρυγμα τῶν Προφητῶν, ἡ παράδοση τῶν Ἀποστόλων, ἡ διδασκαλία τῶν Πατέρων χθὲς καὶ σήμερα, ἡ θεία λατρεία, ἡ εἰκονογραφία, ἡ κατανυκτικὴ ψαλμωδία, τὸ κερί, τὸ θυμίαμα, ἡ νηστεία, ἡ μετάνοια ἡ ἐξομολόγηση, ἡ θεία μετάληψη, ἡ φτωχὴ (ἴσως καὶ ἡ ἀνύπαρκτη) ἁγιοσύνη μας καὶ οἱ πολλὲς ἁμαρτίες μας, γιὰ τὶς ὁποῖες ζητᾶμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἑνότητα τῶν χριστιανῶν καὶ τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν μὲ ὅρους ἐκκλησιολογικοὺς καὶ συνοδικούς, ὅλα αὐτὰ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καὶ ἡ Ὀρθοδοξία.

Συμβάλλοντας ὁ καθένας καὶ ὅλοι γιὰ τὴν ἑνότητα στὴν τοπική μας Ἐκκλησία γύρω ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο καὶ Μητροπολίτη μας, ἂς προσευχόμαστε καὶ ἐργαζόμαστε «ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου, εὐσταθείας τῶν ἁγίων του Θεοῦ Ἐκκλησιῶν καὶ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως» καὶ ἂς ἐπαναλαμβάνομε τὸ ἄσμα: «Οὐκ ἀρνησόμεθα σέ, φίλη Ὀρθοδοξία. Οὐ ψευσόμεθα σέ, πατροπαράδοτον σέβας». Ἀμήν.

π. Κ.Ι.Κ. 

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

ΠΗΓΗ