ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΛΟΥΚΑ

(Λκ. 12, 16-21)

Ἡ θάλασσα, μᾶς διδάσκει μὲ παραστατικὸ τρόπο ὁ Μ. Βασίλειος, γνωρίζει τὰ ὅριά της, ὁ πλεονέκτης, ὅμως, ὑπερβαίνει τοὺς ὅρους τῆς αὐτάρκειας καὶ τοῦ ἀναγκαίου καὶ ἀγωνίζεται νὰ ἀποκτήσει ὅλο καὶ περισσότερα πράγματα.

Ὁ Κύ­ρι­ος, θέ­λον­τας νὰ δι­δά­ξει πό­σο ὀ­λέ­θρι­ο καὶ κα­τα­στρο­φι­κὸ εἶ­ναι τὸ πά­θος τῆς πλε­ο­νε­ξί­ας καὶ μὲ ἀ­φορ­μὴ τὸ αἴ­τη­μα κά­ποιου ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἄκουγαν τὴ διδαχή του, ὥ­στε νὰ ἐ­πέμ­βει καὶ νὰ δι­ευ­θε­τή­σει τὴν κλη­ρο­νο­μι­κὴ δι­α­φο­ρὰ ποὺ εἶ­χε μὲ τὸν ἀ­δελ­φό του, λέ­ει τὴν πα­ρα­βο­λὴ τοῦ ἄ­φρο­νος πλου­σί­ου.

Τὸ πρῶ­το του σχό­λι­ο, στὸ αἴ­τη­μα τοῦ ἀ­κρο­α­τῆ του, ἀ­φο­ροῦ­σε στὴ δι­ά­κρι­ση τῶν ἐ­πι­γεί­ων θη­σαυ­ρῶν ἀ­πὸ τὰ οὐ­ρά­νι­α ἀ­γα­θά: «ἄν­θρω­πε», τοῦ λέ­ει, «εἶναι μήπως δουλειὰ δική μου νὰ δικάζω τὶς οἰκονομικές σας διαφορές;». Ὁ Χρι­στὸς προ­βαί­νει σὲ αὐ­τὴ τὴ δι­ευ­κρί­νηση, δι­ό­τι δὲν Ἐ­ναν­θρώ­πη­σε, ὥ­στε νὰ δι­ευ­θε­τεῖ τὶς ὑ­λι­κὲς δι­α­φο­ρὲς τῶν ἀν­θρώ­πων. Ἡ σω­τη­ρί­α τοῦ κό­σμου δὲν σχε­τί­ζε­ται μὲ τὴν ἔλ­λει­ψη ἢ τὸ πλε­ό­να­σμα ἐ­πί­γει­ων ἀ­γα­θῶν, ἀλ­λὰ μὲ τὴν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων μὲ τὸν Θε­ό. Πα­ράλ­λη­λα, οὔ­τε ἡ ποι­ό­τη­τα τῆς ζω­ῆς τοῦ ἀν­θρώ­που ἐ­ξαρ­τᾶ­ται ἢ με­τρᾶ­ται ἀ­πὸ τὸ πλῆ­θος τῶν πε­ρι­ου­σι­α­κῶν του στοι­χεί­ων. Αὐ­τὸ ποὺ ὄν­τως με­τρᾶ εἶ­ναι ἡ εὐ­σέ­βει­α καὶ ἡ ἀ­ρε­τὴ τοῦ ἀν­θρώ­που καὶ κατ᾿ ἐπέκταση ἡ σχέ­ση του μὲ τὸν Χρι­στὸ καὶ δι᾿ αὐτοῦ μὲ ὅλο τὸν Θεό.

Ὁ πλού­σι­ος τῆς πα­ρα­βο­λῆς ἦ­ταν δυ­στυ­χι­σμέ­νος, δι­ό­τι νό­μι­ζε ὅ­τι θὰ εὐ­τυ­χή­σει μὲ τὰ πλού­τη. Ἀ­δυ­να­τοῦ­σε νὰ κα­τα­λά­βει ὅ­τι αὐ­τὰ δὲν κά­νουν τὸν ἄν­θρω­πο εὐ­τυ­χι­σμέ­νο. Θέ­λον­τας νὰ κρα­τή­σει ὅ­λη τὴν πλού­σι­α σο­δειὰ γιὰ τὸν ἑ­αυ­τό του καὶ μὴ μπο­ρῶν­τας νὰ τὸ κα­τορ­θώ­σει, λό­γῳ ἔλ­λει­ψης ἀ­πο­θη­κευ­τι­κοῦ χώ­ρου, βυ­θι­ζό­ταν σὲ ἐ­να­γώ­νι­ες καὶ ἀ­πελ­πι­σμέ­νες σκέ­ψεις: «καὶ δι­ε­λο­γί­ζε­το ἐν ἐ­αυ­τῷ λέ­γων˙ τί ποι­ή­σω, ὅ­τι οὐκ ἔ­χω ποῦ συ­νά­ξω τοὺς καρ­πούς μου;». Πα­ρὰ τὸ ὅ­τι βρί­σκει τὴ λύ­ση: «τοῦ­το ποι­ή­σω», λέ­ει, δη­λα­δὴ νὰ οἰ­κο­δο­μή­σει με­γα­λύ­τε­ρες ἀ­πο­θῆ­κες, τὰ πράγ­μα­τα δὲν ἐ­ξε­λίσ­σον­ται ὅ­πως τὰ πε­ρί­με­νε. Τὸ ἴ­διο βρά­δυ, προ­τοῦ ὑ­λο­ποι­ή­σει ὅ­σα ἔ­τρε­φαν καὶ ἐ­νί­σχυ­αν τὴν πλε­ο­νε­ξί­α του, πε­θαί­νει αἰφ­νί­δι­α, ἀ­πο­δει­κνυ­ό­με­νος ὡς ἄ­φρο­νας. Ὅ­λα ὅ­σα ἑ­τοί­μα­σε δὲν πρό­κει­ται νὰ τὸν συν­τη­ρή­σουν καὶ νὰ τοῦ χο­ρη­γή­σουν τὴν εὐ­τυ­χί­α, «εἰς ἔ­τη πολ­λά», ὅ­πως νό­μι­ζε, ἀλ­λὰ μᾶλ­λον θὰ πε­ρά­σουν σὲ ξέ­να χέ­ρια, δι­ό­τι αὐ­τὸς χά­νει πλέ­ον τὴν κυ­ρι­ό­τη­τα ἐπ᾽ αὐ­τῶν. Ἐ­ξοῦ καὶ ὁ χα­ρα­κτη­ρι­σμός του ὡς ἄ­φρο­να. 

Ἡ εὐ­αγ­γε­λι­κὴ πα­ρα­βο­λὴ δὲν ἀ­φο­ρᾶ καὶ δὲν δι­δά­σκει τὴν κα­θο­λι­κὴ κα­τα­δί­κη τοῦ πλού­του καὶ οὔ­τε συν­δέ­ει τὰ ὑ­λι­κὰ ἀ­γα­θὰ μὲ τὴν ἁ­μαρ­τί­α. Τὸ λά­θος τοῦ ἐν λό­γῳ πλου­σί­ου βρί­σκε­ται στὴν πλεονεξία του καὶ στὴν προ­σκόλ­λη­σή του στὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Τοῦ­το φαί­νε­ται ξε­κά­θα­ρα καὶ στὴν κα­τά­λη­ξη τοῦ ἄλ­λου πλου­σί­ου ἀ­πὸ τὴν πα­ρα­βο­λὴ τοῦ φτω­χοῦ Λα­ζά­ρου. Αὐ­τὸς κα­τέ­λη­ξε στὴν κό­λα­ση, ὄ­χι δι­ό­τι ἦ­ταν πλού­σι­ος, ἀλ­λὰ δι­ό­τι χρη­σι­μο­ποι­οῦ­σε τὸν πλοῦ­το του μό­νο πρὸς ἴ­διο ὄ­φε­λος, ἀ­γνο­ῶν­τας τὸν πλη­σί­ον του καὶ θε­ω­ρῶν­τας ὅ­τι πρό­κει­ται νὰ εὐ­φραί­νε­ται αἰ­ω­νί­ως. Ὁ ἄν­θρω­πος ποὺ στη­ρί­ζε­ται στὸ μέ­γε­θος τῆς πε­ρι­ου­σί­ας του, ἐπιθυμῶντας νὰ τὸ ἐπεκείνει ἀκόμη πιὸ πολύ, ξε­χνῶν­τας τὸν Θε­ὸ καὶ τοὺς ἐμπερίστατους συ­ναν­θρώ­πους του, ὁ­μοι­ά­ζει κα­τὰ πάν­τα μὲ τὸν ἄ­φρο­να πλού­σι­ο τῆς ἐν λό­γῳ πα­ρα­βο­λῆς.

Συνεπῶς, ἡ φρον­τί­δα γιὰ τὴ δί­χως ὅ­ρι­α συγ­κέν­τρω­ση ὑ­λι­κῶν ἀ­γα­θῶν, σημαίνει τὴν πλεονεξία, ἡ ὁποία μὲ τὴ σειρά της ἀ­πο­σπᾶ τὴν προ­σο­χὴ τοῦ ἀν­θρώ­που καὶ προ­ση­λώ­νει τὸν νοῦ του στὴ μα­ται­ό­τη­τα τῆς ἐ­πί­γει­ας αὐ­τάρ­κει­ας. Ἡ θεραπεία αὐτῆς τῆς κατάστασης εἶναι νὰ στραφεῖ κανεὶς μὲ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ καὶ νὰ προσφέρει ἀπὸ τὰ πολλὰ ποὺ κατέχει σὲ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, στοὺς φτωχούς, τοὺς ἀσθενεῖς, τοὺς ταλαιπωρημένους.