ΟΣΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΑΘΩ

Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος: Οσίου Αθανασίου του εν Άθω

Αποστολικό Ανάγνωσμα

(Γαλ. ε´ 22 – στ´ 2)

Μία των μεγαλυτέρων Οσιακών μορφών που εορτάζει η Εκκλησία μας στις 5 Ιουλίου είναι ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, ο κτίτωρ τής Μεγίστης Λαύρας τού Αγίου Όρους και ο οργανωτής τού Κοινοβιακού Μοναχισμού. Δέος καταλαμβάνει τον ευσεβή προσκυνητή όταν από του μακρόθεν αντικρίσει την καστροπολιτεία τής Μονής που αδιασπάστως απ' όταν ιδρύθηκε συνεχίζει έως των ημερών μας και χάριτι Θεού θα συνεχίζει να κρατά υψωμένα τα λάβαρα της αυθεντικής Ορθοδοξίας και του Ελληνικού μας Έθνους.

Αλλά η συγκίνησις είναι ανωτέρα πάσης περιγραφής όταν κλίνει το γόνυ και πάλλεται η καρδία μπροστά στον τάφο τού ίδιου τού Αγίου. Στο μνημείο που διαφυλάσσει το ιερό σκήνωμα του Οσίου τόσους αιώνες, αφού η εντολή που άφησε ήταν να μη γίνει ποτέ η ανακομιδή των ιερών του λειψάνων. Αλλά για τον μεγάλο αυτόν Άγιον που γεννήθηκε το 930 μ.Χ. στην Τραπεζούντα, εποίμανε την Λαύρα του επί σαράντα έτη και κατά την επιθεώρηση των εργασιών τού καθολικού τής Μονής, κατέρρευσε τμήμα τού οικοδομήματος, με αποτέλεσμα ο Όσιος να παραδώσει μαρτυρικώς την ζωή του μέσα στα χαλάσματα, θα πρέπει όλοι οι Ορθόδοξοι και δη φιλομόναχοι πιστοί να μελετήσουμε εκτενώς τον βίον και την πολιτείαν του. Και αυτό τοσούτω μάλλον πρέπει να γίνει διότι ο δημιουργός τόσων μονών και σκητών και Πατέρας πνευματικός χιλιάδων έως σήμερα μοναχών, εβίωνε στον υψηλότερο βαθμό τον καρπό τού Πνεύματος για τον οποίον μάς γράφει στην προς Γαλάτας επιστολή του ο Απ. Παύλος.

Μάλιστα, το Πνεύμα το Άγιον ευρήκε στην ψυχή τού Αγίου Αθανασίου το κατάλληλο έδαφος για να καρποφορήσει εκατονταπλασίως. Γι' αυτό και τον ενέπλησε με τόση χάρη που είναι αδύνατον να συλλάβει ο νούς τού ανθρώπου. Ακόμα και αυτός ο Αγγελικός κόσμος μένει εκστατικός ενώπιόν του. “Την εν σαρκί ζωήν σου κατεπλάγησαν, Αγγέλων τάγματα...” σημειώνει ο υμνογράφος στο απολυτίκιο του Οσίου. Αλλά τους Αγίους τούς μελετούμε και για έναν ακόμα λόγο. Να σκύπτουμε και να βλέπουμε την δική μας κατάσταση και το πνευματικό επίπεδο, όχι βεβαίως για να αποθαρρυνόμεθα, αλλ' αντιθέτως για να αντλούμε, διά των ευχών τους, δύναμη και θάρρος στο να συνεχίσουμε τον αγώνα τής καθάρσεως και στην συνέχεια του φωτισμού. Ως εκ τούτου η μονολόγιστος ευχή, το “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν”, ουδέποτε πρέπει να απουσιάζει από τα χείλη και ιδίως τον νού, ταυτοχρόνως δε να υποψάλλουμε  υποκαρδίως την αέναη δοξολογία προς τον Τριαδικό Θεό.

 Ένας από τους καρπούς που το Άγιον Πνεύμα παράγει στην ύπαρξη των ορθοδόξων πιστών είναι η αγάπη που βεβαίως τοποθετείται πρώτη από τον Θεόπνευστο Απόστολο. Γιατί αυτό; Μα διότι είναι η ρίζα αλλά και το επιστέγασμα όλων των άλλων αρετών. Δεν χρειάζεται να τονίσουμε αδελφοί μου την αξία τής πίστεως. Της Αποστολικής μας Πίστεως, όπως αυτή σε κάθε εποχή την κατέχουν, την κηρύσσουν και μας παραδίδουν οι θεούμενοι Άγιοι.

Τούτο είναι εκ των ων ουκ άνευ, απόλυτον και αδιαπραγμάτευτον. Εάν δε κανείς επιμένει στο αντίθετο, ευρίσκεται σε αθεράπευτη πλάνη και την ευθύνη ακεραία την φέρει ο ίδιος. Ας αφήσουμε όμως τόσο τις αθεϊστικές όσο και τις οικουμενιστικές αγαπολογίες και ας περάσουμε έσω και δι΄ ολίγον να γευθούμε τους ηδύτατους καρπούς τού Πνεύματος. Αλήθεια πού να σταθεί κανείς και τί να τρυγήσει πρώτο, τι δε να αφήσει δεύτερον. “Αγάπη, Χαρά, Ειρήνη, Μακροθυμία, Χρηστότης – Αγαθωσύνη, Πίστις, Πραότης, Εγκράτεια”!

Ένα ολόχρυσον περιδέραιον που κοσμεί τις υπάρξεις όσων αγωνίζονται χωρίς αγωνία και άγχος να ομοιάσουν προς τον Κύριο. Και όπως κατανοεί ο κάθε ένας που γεύθηκε του ευλογημένου αγώνος, δεν πρόκειται περί ανθρωπίνων κατορθωμάτων, ούτε για δημιουργήματα νοητικών ή συναισθηματικών ικανοτήτων. Πρόκειται για τους ευχόμενους καρπούς τού Πνεύματος που λαμβάνουμε διά των ιερών μυστηρίων και της εν γένει ασκητικής – ησυχαστικής – ομολογιακής βιοτής. Είναι επίσης άξιον παρατηρήσεως ότι οι πνευματικοί αυτοί καρποί επί της ουσίας αποτελούν ένα σύνολο ενιαίο, αρμονικό και συμμετρικό. Αυτός δε είναι και ο λόγος που ενώ οι αρετές που το αποτελούν είναι πολλές, γίνεται λόγος περί ενός και του αυτού καρπού. 

Έξω από τον ευλογημένο χώρο τής Εκκλησίας, μπορεί να βρει κανείς ανθρώπους κατά κόσμον αξιόλογους με αρετές μεμονωμένες και πρόσωπα βεβαίως άξια λόγου. Ουδεμία αντίρρησις περί αυτού. Ουδέποτε όμως εκτός Ορθοδοξίας θα συναντήσει κανείς την αγνότητα, όχι ως ένα επίπεδο ηθικιστικής ζωής, αλλά με την μορφή τής αυθεντικής αγιότητος που φέρουν οι άγιοι της Εκκλησίας μας όπως εν προκειμένω ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης. Οι Άγιοι της Πίστεώς μας, οι Μάρτυρες, οι Ομολογητές, οι Όσιοι, οι Ιεράρχες, όλοι αυτοί που αποτελούν τα καταξιωμένα και εξαγιασμένα μέλη τής Εκκλησίας μας και που αναντιρρήτως έχουν καταστεί οι φωτεινοί μας οδοδείκτες, όχι απλώς εγεύθησαν τον καρπόν τού Πνεύματος, αλλά οι ίδιοι εκαρποφόρησαν τις Ευαγγελικές αρετές, ταυτοχρόνως δε αποτελούν τους θεματοφύλακες των Οσίων και των Ιερών έναντι όσων προσπαθούν να απεμπολήσουν την Ιερά μας Παρακαταθήκη.

Είναι οι θεηγόροι οπλίτες οι οποίοι προμαχούν μαζί με το σύνολο των πιστών τής στρατευομένης Εκκλησίας έναντι όσων χρησιμοποιούν ακόμα και αυτόν τον συνοδικό θεσμό για να αλλοιώσουν την Αποστολική και Πατερική παράδοση που, πορφυρομένη με τα αίματα των Αγίων, κατέχουμε.

Το δε θαυμαστό στην ζωή των πιστών είναι ότι όσο περισσότερο ευρίσκουν το μονοπάτι τής κατά Θεόν ζωής και γεύονται τον καρπόν τού Πνεύματος με όλες αυτές τις εκφάνσεις που αναπτύσσει ο Θείος Απόστολος, τόσο και περισσότερο εδραιώνεται όχι μόνο η σταθερότητα στην Ευαγγελική – Αποκαλυπτική αλήθεια, αλλά συναυξάνουν τον ένθεο ζήλο τους σε ό,τι οι Άγιοι μάς πρόσφεραν για να κρατήσουμε αλλά και να μεταλαμπαδεύσουμε.

Και αυτό οφείλουν να το γνωρίζουν πολύ καλώς όσοι νομίζουν ότι τα μέλη τής Εκκλησίας υπακούουν άνευ διακρίσεως και κατά πάντα σε ό,τι κάποιοι κύκλοι σχεδιάζουν που δήθεν θα επιφέρει αλλαγές στο δόγμα και στο ήθος.

Είθε, αφού αρνούμαστε τους στυφούς και δηλητηριασμένους καρπούς τής αποστασίας τής Νέας Εποχής, ισοβίως να γευόμεθα τον καρπόν τού Πνεύματος.

Αμήν. 

Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος