Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση - "ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον".
Ἀπόστολος: Γαλ. α´ 11-19
Εὐαγγέλιον: Ματθ. β´ 13-23
Ἦχος: δ´.– Ἑωθινόν: Ζ´
"ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον".
      Ἀπὸ τὶς πρῶτες στιγμὲς τῆς ἐπίγειας ζωῆς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, Αὐτὸς εὑρέθη διωκόμενος καὶ κυνηγημένος, ἐξ ἀρχῆς ἀπορριφθεὶς ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ἀνθρώπους. Ἤδη κατὰ τὴν Γέννησή Του "οὐκ ἦν τόπος ἐν τῷ καταλύματι" (Λουκ. β´ 7), τὸ βρέφος Ἰησοῦς ἐγεννήθη στὴν φάτνη τοῦ σπηλαίου τῆς Βηθλεέμ, καθὼς ἡ ἀδιαφορία τῶν ἀνθρώπων δὲν παρεχώρησε κάποιο μέρος στὴν Ἁγία Οἰκογένεια, γιὰ νὰ διαμείνει ἀξιοπρεπῶς.

      Ἀλλὰ ἀκόμη καὶ τὸ γεγονὸς τῆς Γεννήσεώς Του προκάλεσε τὴν ἀντίδραση καὶ τὸν φθόνο τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἐποχῆς, καὶ ἐν προκειμένῳ τοῦ Ἡρῴδου, ὁ ὁποῖος ζητεῖ ''τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτὸ'' (Μάτθ. β´ 13).
     Ἀλλὰ καὶ ὁλόκληρη ἡ δημόσια παρουσία τοῦ Χριστοῦ ἐχαρακτηρίζετο ἀπὸ διωγμούς, ἐμπαιγμούς, δολοπλοκίες ἐναντίον Του ἀπὸ πονηροὺς διῶκτες ποὺ τελικῶς Τὸν ὁδήγησαν μέχρι τὸν σταυρικὸν θάνατον.
     Ὁ Ἡρῴδης, μόλις ἀντελήφθη ὅτι οἱ Μάγοι ἀνεχώρησαν δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ χωρὶς νὰ τὸν ἐνημερώσουν περὶ τοῦ Ἰησοῦ, ἐξοργίσθηκε καὶ ἀμέσως σχεδίασε τρόπο νὰ θανατώσει τὸν γεννηθέντα Μεσσία. Ἡ πρόνοια ὅμως τοῦ Θεοῦ λαμβάνει μέριμνα γιὰ τὴν ἀσφάλεια τῆς Ἁγίας Οἰκογενείας. Ἄγγελος Κυρίου ἐμφανίζεται στὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸν προστάζει νὰ διαφύγουν στὴν Αἴγυπτο, γιὰ νὰ σωθοῦν. Ἡ Αἴγυπτος, ὡς γειτονικὴ χώρα, συχνὰ ἀποτελοῦσε καταφύγιο γιὰ τοὺς διωκομένους Ἑβραίους, ὅπως εἶχε συμβεῖ στὸ παρελθὸν μὲ τὸν Ἰακὼβ καὶ τὰ δώδεκα παιδιά του.
      Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ὁ Ἄγγελος ὁμιλεῖ γιὰ τὴν μητέρα τοῦ παιδίου καὶ ὄχι γιὰ τὴν γυναίκα τοῦ Ἰωσήφ, γεγονὸς ποὺ φανερώνει τὴν ἐκ Παρθένου Γέννησιν τοῦ Ἰησοῦ. Εἶναι ἐπίσης ἀξιοσημείωτο ὅτι ὁ Ἰωσήφ, ὅταν ἄκουσε τοὺς λόγους τοῦ Ἀγγέλου, δὲν σκανδαλίσθηκε οὔτε σκέφθηκε ὅτι τὸ ἅγιο βρέφος, ποὺ ἐπρόκειτο νὰ γίνει Σωτήρας γιὰ τὸν Ἰσραὴλ εὑρίσκετο τώρα ἀπροστάτευτο. Ὁ Ἰωσὴφ παραμένει πιστὸς στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, χωρὶς νὰ περιεργάζεται τὰ τῆς ἀποδημίας εἰς Αἴγυπτον οὔτε τὸν χρόνο τῆς ἐπανόδου, ἀλλ᾽ ὑπακούει καὶ πείθεται, ὑπομένων μετὰ χαρᾶς ὅλους τοὺς πειρασμοὺς (Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος).
     Ὁ Ἰωσὴφ σηκώθηκε ἀμέσως, γιὰ νὰ ἐκτελέσει τὴν ὁδηγία τοῦ Ἀγγέλου, καὶ μέσα στὴν νύκτα ἀνεχώρησε γιὰ τὴν Αἴγυπτο. Ἡ Ἁγία Οἰκογένεια παρέμεινε ἐκεῖ ἕως ὅτου ὁ Ἰωσὴφ πληροφορήθηκε τὸν θάνατον τοῦ Ἡρῴδου, καὶ αἰσθάνθηκε ἀσφαλής, γιὰ νὰ ἐπιστρέψει. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ποὺ ἐμμένει στὸ νὰ τονίζει τὸ γεγονὸς ὅτι ὅλη ἡ ζωή καὶ οἱ πράξεις τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦν ἐκπλήρωση προφητικῶν ρήσεων, ἑρμηνεύει ἐδῶ τὴν ἐπάνοδο τοῦ Χριστοῦ στὴν Παλαιστίνη ὡς ἐκπλήρωση τῆς προφητείας τοῦ Ὠσηὲ (ια´ 10) "ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου".
     Ὑπάρχει βεβαίως καὶ τὸ ἱστορικὸ προηγούμενο τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ, ποὺ κατέφυγε στὴν Αἴγυπτο μὲ τὰ παιδιά του, καὶ ἡ μετέπειτα ἐπάνοδος τοῦ λαοῦ Ἰσραὴλ στὴν Παλαιστίνη, γεγονὸς ποὺ ἐθεωρήθη ὡς προτύπωση καὶ προεικόνιση τῆς φυγῆς τοῦ Χριστοῦ στὴν Αἴγυπτο, ὅπως ἑρμηνεύουν ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καὶ ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος.
    Ὁ Ἡρῴδης, ὅταν ἀντελήφθη ὅτι οἱ Μάγοι κατάλαβαν τὶς ὕπουλες διαθέσεις του, "ἐθυμώθη λίαν", ἐξοργίσθηκε καὶ διέταξε νὰ φονευθοῦν ὅλα τὰ νήπια τῆς περιοχῆς τῆς Βηθλεὲμ μέχρι τῆς ἡλικίας τῶν δύο ἐτῶν, οὕτως ὥστε νὰ διασφαλίσει ὅτι μεταξὺ τῶν φονευθέντων νηπίων θὰ εὑρίσκετο καὶ ὁ ἐνανθρωπήσας Μεσσίας.
    Ἡ σκληρὴ καὶ ἀπάνθρωπη ἀπόφαση τοῦ Ἡρῴδου συμφωνεῖ ἀπολύτως μὲ τὸν χαρακτήρα του, ποὺ δὲν δίστασε νὰ δολοφονήσει πολλούς, ἀκόμη καὶ μέλη τῆς οἰκογενείας του μὲ τὴν ὑποψία τῆς ἀπώλειας τῆς βασιλικῆς ἐξουσίας, ὅπως μᾶς περιγράφει ὁ ἱστορικὸς Ἰώσηπος.
   Τὸ γεγονὸς τῆς ἄδικης σφαγῆς τῶν νηπίων, ὡστόσο, προσκρούει στὴν ἀνθρώπινη λογικὴ καὶ σκανδαλίζει πολλούς. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἑρμηνεύει ὅτι δὲν πρέπει νὰ ρίχνουμε τὴν εὐθύνη στὸν Θεὸ ἢ τὸν Χριστὸ γιὰ τὴν σφαγὴ τῶν νηπίων, ἀλλὰ στὴν ὠμότητα τοῦ Ἡρῴδου, ἐνῷ καὶ ὁ Εὐθύμιος Ζιγαβηνὸς προσθέτει ὅτι τὰ ἅγια νήπια τῆς Βηθλεὲμ δὲν ἐσφαγιάσθησαν ἐξ αἰτίας κάποιου ἁμαρτήματος, ἀλλὰ ὅτι ἡ σφαγὴ αὐτὴ ἔγινε ἀφορμή, γιὰ νὰ λάβουν αἰωνίους στεφάνους.
     Ἀκόμη καὶ ἡ σφαγὴ τῶν νηπίων εἶχε προφητευθεῖ, καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ἐφαρμόζει ἐδῶ τὴν προφητεία τοῦ Ἰερεμίου (λη´ 15), γιὰ νὰ δηλώσει ὅτι οἱ μητέρες τῶν σφαγιασθέντων νηπίων ἔνοιωσαν τὴν ἴδια θλίψη καὶ θρῆνο ὅπως ἡ Ραχήλ, καὶ ἔμειναν ἀπαρηγόρητες. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἡρῴδου, Ἄγγελος Κυρίου φροντίζει νὰ ἐνημερώσει τὸν Ἰωσὴφ ὅτι ὁ μέγας διώκτης ἀπέθανε, καὶ πλέον μποροῦν νὰ ἐπιστρέψουν. Ἐπειδὴ ὅμως στὴν θέση τοῦ Ἡρῴδου ἐβασίλευε τώρα ὁ γιός του Ἀρχέλαος, ὁ ὁποῖος ἀπεδείχθη ἐξ ἴσου σκληρὸς καὶ θηριώδης μὲ τὸν πατέρα του, ὁ Ἰωσὴφ ἐπιστρέφει στὴν Βηθλεέμ, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ τὴν καθ᾽ ὕπνον ὁδηγία Ἀγγέλου Κυρίου, καταφεύγει στὴν Ναζαρέτ, ὅπου καὶ πάλιν ἐκπληρώνεται κατὰ τὴν θεία πρόνοια μία ἄλλη προφη- τεία, ὅτι ὁ Μεσσίας θὰ ἀποκληθεῖ Ναζωραῖος. Καὶ πράγματι, ὁ Κύριος λόγω τῆς διαμονῆς τῆς Ἁγίας Οἰκογενείας στὴν Ναζαρέτ, σὲ πολλὰ σημεῖα τῶν Εὐαγγελίων ἀποκαλεῖται ἀπὸ τὸν λαὸ ὡς Ναζωραῖος.
    Διαπιστώνουμε λοιπὸν ὅτι ὁ Ἐνανθρωπήσας Χριστός, ἐξ ἀρχῆς ἀναγκάζεται νὰ ξεριζωθεῖ ἀπὸ τὴν πατρίδα του, τὴν Βηθλεέμ, καὶ νὰ καταφύγει ὡς πρόσφυγας σὲ μία ἀλλὴ ξένη χώρα, τὴν Αἴγυπτο καὶ νὰ βρεῖ ἀσφάλεια. Ἐπὶ δύο χιλιάδες χρόνια ἡ ἴδια ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται. Οἱ ἰσχυροὶ τοῦ κόσμου τούτου διάκεινται ἐχθρικῶς πρὸς τὸ Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ τοὺς πιστούς Του. Οἱ χριστιανοὶ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ παρελθόντος ἔπεσαν θύματα σκληρῶν διωγμῶν καὶ ἐμαρτύρησαν κατὰ ἑκατομμύρια. Στὴν μακρὰ αὐτὴ ἁλυσίδα τῶν χριστιανῶν μαρτύρων εὑρίσκονται οἱ πρῶτοι μάρτυρες ἕνεκεν τοῦ Χριστοῦ, τὰ ἅγια νήπια τῆς Βηθλεέμ.
    Ἀλλὰ καὶ σήμερα, οἱ διῶκτες τῶν χριστιανῶν δὲν ἐξέλιπαν. Ἀντιθέτως, μὲ πρωτοφανῆ ἀγριότητα οἱ σημερινοὶ χριστιανοὶ διώκονται, ἐκτοπίζονται, σφαγιάζονται σὲ χῶρες τῆς Ἀφρικῆς καὶ τῆς Μέσης Ἀνατολῆς ἀπὸ φανατικοὺς πολεμίους τοῦ Χριστοῦ. Τὸν δρόμο τῆς ἐξορίας καὶ τῆς προσφυγιᾶς ἀκολουθοῦν χιλιάδες χριστιανοί, στὰ ἴχνη τοῦ βρέφους Ἰησοῦ, οἱ ὁποῖοι διαφεύγουν σὲ ἄλλες χῶρες, γιὰ νὰ διασωθοῦν. Ἀλλὰ καὶ σὲ χῶρες κατ' ὄνομα χριστιανικές, στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀμερική, οἱ χριστιανοί, ὅταν ὁμολογοῦν τὴν πίστη τους, διώκονται, περιθωριοποιοῦνται, χάνουν τὶς ἐργασίες τους, ὁδηγοῦνται σὲ δίκες ἕνεκεν τῆς χριστιανικῆς τους πίστεως.
    Ματαιοπονοῦν ὅμως οἱ σύγχρονοι διῶκτες τῶν χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι, ὅπως καὶ οἱ προγενέστεροι, τὸ μόνον ποὺ ἐπιτυγχάνουν, εἶναι νὰ προσθέτουν νέους μάρτυρες στὴν πίστη καὶ νὰ προσδίδουν δόξα καὶ στεφάνους στὴν Ἐκκλησία. Ὅπως ἡ θεία πρόνοια διεφύλαξε τὸν μικρὸ Ἰησοῦ καὶ τὴν Ἁγία Οἰκογένεια, ἔτσι καὶ σήμερα ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ διαφυλάττει καὶ διασῴζει τοὺς πιστεύοντας εἰς Χριστόν.
Ἀρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος