ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ ( των δέκα λεπρών)Η ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Ευαγγέλιο: Λ. κ. 17, 12-19 π.Γερασιμάγγελος Στανίτσας
Η ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Εν ολίγοις
Με την είσοδό του ο Χριστός στον κόσμο εγκαινίασε μία νέα πραγματικότητα, η οποία συνδέεται με το κήρυγμα της μετανοίας, δηλ. της επιστροφής του ανθρώπου από την αμαρτία στην εμπειρία της χάριτος του Θεού.
Τα ευαγγέλια συχνά κάνουν λόγο και για θαύματα του Χριστού, που όλα έχουν ένα μόνιμο σχεδόν χαρακτήρα: δεν γίνονται για να προκαλέσουν την πίστη, αλλά αντίθετα την προϋποθέτουν και αποτελούν επικύρωση της πίστης που ήδη υπάρχει. Αυτό φαίνεται καθαρά και στη σημερινή ευαγγελική διήγηση του Λουκά που αναφέρεται στη θεραπεία των δέκα λεπρών. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια που απευθύνει Ο Χριστός στον θεραπευμένο λεπρό: «Αναστάς πορεύου, η πίστις σου σέσωκέ σε».
Τα λόγια αυτά μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε για λίγο τη δυναμικότητα του θείου λόγου.
Καθώς διανύουμε τον 21ο αι. με τα τεράστια επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, αναρωτιόμαστε τι επίδραση και σημασία μπορεί να έχει η χριστιανική πίστη μέσα σ’ ένα σύγχρονο κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται.
Νομίζουμε πως ο αιώνας μας έχει απορρίψει την απόλυτη εμπιστοσύνη στον άκρατο ορθολογισμό σαν τρόπο ζωής και δεν δέχεται λύση για όλα τα προβλήματα του ανθρώπου. Ο λόγος σαν λογική και έκφραση ομιλίας διαφοροποιεί τον άνθρωπο από το ζωικό κόσμο και τον καταξιώνει ως ζωντανή εικόνα του Θεού.
Βέβαια ανήκει τιμή στους Έλληνες και το φιλόσοφο Αριστοτέλη που οδήγησαν τον κόσμο στη «λογική» περίοδο, σε σημείο που να κάνει το λόγο έναν αλάνθαστο οδηγό του ανθρώπου για να συλλάβει τον προορισμό του. Η διαπίστωση όμως αυτή απέχει πολύ από την απολυτότητα του ορθολογισμού, που αρνείται όλες τις πτυχές της ζωής του πνευματικού ανθρώπου. Διότι η απολυτοποίηση του ορθού λόγου οδηγεί σε μια μυωπική σύλληψη της αλήθειας, γιατί απορρίπτει και αγνοεί έναν άλλο κόσμο, που δεν μπορούν να προσεγγίσουν οι λογοκρατούμενοι άνθρωποι.
Θα ήταν βέβαια αδιανόητο ο σύγχρονος άνθρωπος που απολαμβάνει τα επιτεύγματα του πολιτισμού να υποτιμήσει την προσφορά του. Εν τούτοις η επιστήμη- μάλιστα η υγιής επιστήμη- γνωρίζει τα όρια της έρευνάς της, αλλά και τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργήθηκαν με την ανάπτυξή της. Διότι η επιστήμη στα χέρια των πονηρών ανθρώπων μπορεί να γίνει- όπως και έγινε σε πολλές περιπτώσεις- επικίνδυνη. Από τη μια μπορεί να ωφελεί και από την άλλη να καταστρέφει.
Η μικρή αυτή αναφορά στην αξία της δυναμικότητας του λόγου κρίθηκε αναγκαία σχετικά με τη θέση της πίστης που αναφέραμε στην αρχή. Και τούτο γιατί στη σκέψη πολλών ανθρώπων υπάρχει η αντίληψη, ότι υπάρχει μια πάλη μεταξύ λόγου και πίστης. Σήμερα βέβαια είναι καθορισμένα τα όρια ανάμεσα στη λογική και την επιστημονική έρευνα και στη μεταφυσική.
Πίστη δεν σημαίνει άρνηση της λογικής ή της επιστήμης. Η πίστη δεν είναι κάποια άλογη ενέργεια, αλλά μία ζωντανή πηγή που μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο σε ανώτερο πνευματικό επίπεδο. Εξ άλλου ο ανθρώπινος λόγος στηρίζεται σε αλήθεια που δεν μπορεί να αποδείξει, απλώς τη δέχεται. Η πίστη λοιπόν έχει σχέση με αυτές τις πρώτες αλήθειες. Οπότε με την πίστη δεν αρνούμαστε τη λογική ικανότητα του λόγου, αλλά στην Εκκλησία η πίστη είναι ένα νέο όργανο με το οποίο προσεγγίζουμε το υπερφυσικό. Η ορθόδοξη πίστη χωρίς να αντιτίθεται με τη λογική, αφού δεν είναι παράλογη, αλλά υπέρλογη, προσφέρει διαφορετικές διαστάσεις στο ανθρώπινο πνεύμα, γιατί ανοίγει έναν άλλο κόσμο, που μένει κλειστός στην ψυχρή λογική… Εκεί που αδυνατεί η λογική του ανθρώπου να εισδύσει στο μυστήριο του Θεού, έρχεται η πίστη για να μας οδηγήσει στον υπεραισθητό κόσμο.
Το περιεχόμενο της πίστης μας κατά την βιβλική αντίληψη είναι η εμπιστοσύνη στο Θεό. Η ορθόδοξη χριστιανική πίστη δεν μας καλεί να ακολουθήσουμε κάτι αφηρημένο και ακαθόριστο. Μας καλεί να προσεγγίσουμε ένα ιστορικό και υπαρκτό γεγονός. Στην πίστη, ότι ο Θεός παρεμβαίνει μέσα στην ιστορία από αγάπη προς τον άνθρωπο, και αποκαλύπτει τον εαυτό του στο ιστορικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού, αρχίζοντας ένα λυτρωτικό διάλογο με τα δημιουργήματά Του.
Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, ο Ιησούς επαναλαμβάνει με έμφαση τη φράση: « Η πίστη σου σέσωκέ σε». Η πίστη σώζει, γιατί δεν είναι ένα απλό θεωρητικό αξίωμα, αλλά ένα έντονο βιωματικό γεγονός που μεταμορφώνει και ανακαινίζει τον εσωτερικό μας κόσμο. Δίνει νόημα και περιεχόμενο στη ζωή μας, μας λυτρώνει από τον μηδενισμό και ερμηνεύει τον μυστήριο του ανθρώπου και το σκοπό και το νόημα της δημιουργίας.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν, ότι απαραίτητος δρόμος για τη σωτηρία του ανθρώπου και την οικείωση της αρετής, ήταν η ανθρώπινη γνώση. Αυτό είναι η μία όψη του προβλήματος, διότι το πρόβλημα δεν είναι γνωστικό. Ο χριστιανισμός υπογραμμίζει ότι η πίστη σώζει γιατί ικανοποιεί την επιθυμία του ανθρώπου για το απόλυτο. Η δύναμη της πίστης είναι ανυπολόγιστη, είναι μία δυνατότητα που μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή μας, γι’ αυτό ας κάνουμε μόνιμο αίτημα προσευχής το: « Κύριε, πρόσθες ημίν πίστιν».
Καλή Κυριακή
Η ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Εν ολίγοις
Με την είσοδό του ο Χριστός στον κόσμο εγκαινίασε μία νέα πραγματικότητα, η οποία συνδέεται με το κήρυγμα της μετανοίας, δηλ. της επιστροφής του ανθρώπου από την αμαρτία στην εμπειρία της χάριτος του Θεού.
Τα ευαγγέλια συχνά κάνουν λόγο και για θαύματα του Χριστού, που όλα έχουν ένα μόνιμο σχεδόν χαρακτήρα: δεν γίνονται για να προκαλέσουν την πίστη, αλλά αντίθετα την προϋποθέτουν και αποτελούν επικύρωση της πίστης που ήδη υπάρχει. Αυτό φαίνεται καθαρά και στη σημερινή ευαγγελική διήγηση του Λουκά που αναφέρεται στη θεραπεία των δέκα λεπρών. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια που απευθύνει Ο Χριστός στον θεραπευμένο λεπρό: «Αναστάς πορεύου, η πίστις σου σέσωκέ σε».
Τα λόγια αυτά μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε για λίγο τη δυναμικότητα του θείου λόγου.
Καθώς διανύουμε τον 21ο αι. με τα τεράστια επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, αναρωτιόμαστε τι επίδραση και σημασία μπορεί να έχει η χριστιανική πίστη μέσα σ’ ένα σύγχρονο κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται.
Νομίζουμε πως ο αιώνας μας έχει απορρίψει την απόλυτη εμπιστοσύνη στον άκρατο ορθολογισμό σαν τρόπο ζωής και δεν δέχεται λύση για όλα τα προβλήματα του ανθρώπου. Ο λόγος σαν λογική και έκφραση ομιλίας διαφοροποιεί τον άνθρωπο από το ζωικό κόσμο και τον καταξιώνει ως ζωντανή εικόνα του Θεού.
Βέβαια ανήκει τιμή στους Έλληνες και το φιλόσοφο Αριστοτέλη που οδήγησαν τον κόσμο στη «λογική» περίοδο, σε σημείο που να κάνει το λόγο έναν αλάνθαστο οδηγό του ανθρώπου για να συλλάβει τον προορισμό του. Η διαπίστωση όμως αυτή απέχει πολύ από την απολυτότητα του ορθολογισμού, που αρνείται όλες τις πτυχές της ζωής του πνευματικού ανθρώπου. Διότι η απολυτοποίηση του ορθού λόγου οδηγεί σε μια μυωπική σύλληψη της αλήθειας, γιατί απορρίπτει και αγνοεί έναν άλλο κόσμο, που δεν μπορούν να προσεγγίσουν οι λογοκρατούμενοι άνθρωποι.
Θα ήταν βέβαια αδιανόητο ο σύγχρονος άνθρωπος που απολαμβάνει τα επιτεύγματα του πολιτισμού να υποτιμήσει την προσφορά του. Εν τούτοις η επιστήμη- μάλιστα η υγιής επιστήμη- γνωρίζει τα όρια της έρευνάς της, αλλά και τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργήθηκαν με την ανάπτυξή της. Διότι η επιστήμη στα χέρια των πονηρών ανθρώπων μπορεί να γίνει- όπως και έγινε σε πολλές περιπτώσεις- επικίνδυνη. Από τη μια μπορεί να ωφελεί και από την άλλη να καταστρέφει.
Η μικρή αυτή αναφορά στην αξία της δυναμικότητας του λόγου κρίθηκε αναγκαία σχετικά με τη θέση της πίστης που αναφέραμε στην αρχή. Και τούτο γιατί στη σκέψη πολλών ανθρώπων υπάρχει η αντίληψη, ότι υπάρχει μια πάλη μεταξύ λόγου και πίστης. Σήμερα βέβαια είναι καθορισμένα τα όρια ανάμεσα στη λογική και την επιστημονική έρευνα και στη μεταφυσική.
Πίστη δεν σημαίνει άρνηση της λογικής ή της επιστήμης. Η πίστη δεν είναι κάποια άλογη ενέργεια, αλλά μία ζωντανή πηγή που μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο σε ανώτερο πνευματικό επίπεδο. Εξ άλλου ο ανθρώπινος λόγος στηρίζεται σε αλήθεια που δεν μπορεί να αποδείξει, απλώς τη δέχεται. Η πίστη λοιπόν έχει σχέση με αυτές τις πρώτες αλήθειες. Οπότε με την πίστη δεν αρνούμαστε τη λογική ικανότητα του λόγου, αλλά στην Εκκλησία η πίστη είναι ένα νέο όργανο με το οποίο προσεγγίζουμε το υπερφυσικό. Η ορθόδοξη πίστη χωρίς να αντιτίθεται με τη λογική, αφού δεν είναι παράλογη, αλλά υπέρλογη, προσφέρει διαφορετικές διαστάσεις στο ανθρώπινο πνεύμα, γιατί ανοίγει έναν άλλο κόσμο, που μένει κλειστός στην ψυχρή λογική… Εκεί που αδυνατεί η λογική του ανθρώπου να εισδύσει στο μυστήριο του Θεού, έρχεται η πίστη για να μας οδηγήσει στον υπεραισθητό κόσμο.
Το περιεχόμενο της πίστης μας κατά την βιβλική αντίληψη είναι η εμπιστοσύνη στο Θεό. Η ορθόδοξη χριστιανική πίστη δεν μας καλεί να ακολουθήσουμε κάτι αφηρημένο και ακαθόριστο. Μας καλεί να προσεγγίσουμε ένα ιστορικό και υπαρκτό γεγονός. Στην πίστη, ότι ο Θεός παρεμβαίνει μέσα στην ιστορία από αγάπη προς τον άνθρωπο, και αποκαλύπτει τον εαυτό του στο ιστορικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού, αρχίζοντας ένα λυτρωτικό διάλογο με τα δημιουργήματά Του.
Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, ο Ιησούς επαναλαμβάνει με έμφαση τη φράση: « Η πίστη σου σέσωκέ σε». Η πίστη σώζει, γιατί δεν είναι ένα απλό θεωρητικό αξίωμα, αλλά ένα έντονο βιωματικό γεγονός που μεταμορφώνει και ανακαινίζει τον εσωτερικό μας κόσμο. Δίνει νόημα και περιεχόμενο στη ζωή μας, μας λυτρώνει από τον μηδενισμό και ερμηνεύει τον μυστήριο του ανθρώπου και το σκοπό και το νόημα της δημιουργίας.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν, ότι απαραίτητος δρόμος για τη σωτηρία του ανθρώπου και την οικείωση της αρετής, ήταν η ανθρώπινη γνώση. Αυτό είναι η μία όψη του προβλήματος, διότι το πρόβλημα δεν είναι γνωστικό. Ο χριστιανισμός υπογραμμίζει ότι η πίστη σώζει γιατί ικανοποιεί την επιθυμία του ανθρώπου για το απόλυτο. Η δύναμη της πίστης είναι ανυπολόγιστη, είναι μία δυνατότητα που μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή μας, γι’ αυτό ας κάνουμε μόνιμο αίτημα προσευχής το: « Κύριε, πρόσθες ημίν πίστιν».
Καλή Κυριακή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου