Ιερά Μητρόπολις Πάφου-ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Ιερά Μητρόπολις Πάφου-ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

«Δότε αυτοίς υμείς φαγείν... οι δε εσθίοντες ήσαν άνδρες ωσεί πεντακισχίλιοι, χωρίς γυναικών και παιδίων» (Ματθ. ιδ΄ 16 και 21).

 

Ιδιαίτερα σημαντικό το θαύμα της διατροφής των πεντακισχιλίων, για τούτο και αναφέρονται σ’ αυτό και οι τέσσερις Ευαγγελιστές. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όχι απλά σαν θαύμα, αλλά κυρίως για τα μηνύματα που στέλλονται μέσα από αυτό, όπως: Πρώτον, ότι ο Θεός δεν είναι μόνο γνώστης, αλλά γίνεται και κοινωνός των προβλημάτων του ανθρώπου. Δεύτερον, ο Θεός, στο πρόσωπο του Ιησού, γίνεται Εμμανουήλ, που σημαίνει, όπως είπε ο άγγελος στον Ιωσήφ: «ο Θεός είναι μαζί μας» (Ματθ. α΄ 23). Δηλαδή, στο πρόσωπο του Ιησού έχουμε το Θεάνθρωπο. Έχουμε τον τέλειο Θεό που γίνεται και τέλειος άνθρωπος. Αυτή η ένωση της θείας και της ανθρώπινης φύσης στο πρόσωπο του Χριστού είναι το θεμέλιο της ενώσεως του Θεού με τους ανθρώπους. Τρίτον, ο Θεός βλέπει τον άνθρωπο σαν σώμα και πνεύμα. Τέταρτον, όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας, γίνονται κοινωνοί των δωρεών του Θεού. Και πέμπτον, εγκαινιάζεται ένας νέος τρόπος κοινωνικής συμπεριφοράς του ανθρώπου, όπου ο άνθρωπος δε θα είναι απλά γνώστης των προβλημάτων των συνανθρώπων του, αλλά και θα συμπάσχει μαζί τους, μοιραζόμενος κι αυτά τα αγαθά του.

Σήμερα, λοιπόν, δεν έχουμε απλά καταγραφή ενός ακόμα θαύματος του Ιησού. Σήμερα, πέρα από το θαύμα έχουμε καταγραφή της Χριστιανικής αλλά και της κοινωνικής Θεολογίας. Ο Ιησούς, θέλοντας να επιβεβαιώσει ότι έρχεται από τον Πατέρα και ότι είναι ίσος του, για τούτο και έστρεψε το βλέμμα στον ουρανό και ύστερα ευλόγησε. Ως Θεός τώρα παρουσιάζεται γνώστης των προβλημάτων και των αναγκών του ανθρώπου, είτε αυτές είναι πνευματικές, είτε υλικές. Χωρίς να περιφρονεί καμιά από τις ανάγκες του ανθρώπου, τις αξιολογεί και τις ικανοποιεί ιεραρχικά. Προηγούνται οι ανάγκες της ψυχής, οι πνευματικές ανάγκες τις οποίες και ικανοποιεί. Στη συνέχεια προτεραιότητα έχει η ασθένεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι και για τις δυο περιπτώσεις οι Ευαγγελιστές Ματθαίος (ιδ΄ 14) και Μάρκος (στ΄ 34) χρησιμοποιούν την ίδια διατύπωση «και εσπλαγχνίσθη επ’ αυτοίς». Αυτή η ευσπλαχνία έκανε το Θεό να γίνει άνθρωπος, συναναστράφηκε μαζί του και τέλος ανέβηκε ακόμα και στο σταυρό, προκειμένου να προσφέρει τη σωτηρία στον άνθρωπο.

Σήμερα, πέρα από το ότι επιβεβαιώνει τη Θεότητά του, προσφέρει στους μαθητές του λύσεις και διέξοδο, έστω κι αν βρισκόντουσαν στην έρημο. Τους καλεί κατ’ αρχάς, να γίνουν κοινωνοί των προβλημάτων των συνανθρώπων τους. Στη συνέχεια τους αποκαλύπτει την καταφυγή στο Θεό. Αυτές είναι οι δυο σημαντικές δυνάμεις που θα πρέπει να ανακαλύψουν. Να ελευθερωθούν από την εξάρτηση των υλικών αγαθών, φθάνοντας στο σημείο να μοιραστούν με τους συνανθρώπους τους, έστω κι αν τα στερηθούν οι ίδιοι. Αυτή η απελευθέρωση από την εξάρτηση των αγαθών θα τους οδηγήσει στην απελευθέρωση από τη δύναμη – αδυναμία του ανθρώπου και θα στρέψει την προσοχή τους στο Θεό, μέσα από τη δύναμη της προσευχής.

Με τα δυο αυτά σημαντικά μέσα θα μπορέσουν οι μαθητές να ανταποκριθούν στην αποστολή τους, που είναι η δημιουργία του νέου, του ανακαινισμένου από το Θεό ανθρώπου, όπου θα μπορεί, με τη δύναμη της αγάπης του, να θυσιαστεί ακόμα για το συνάνθρωπο. Σ’ αυτό τον κόσμο προσφέρονται τα δώρα του Θεού ισότιμα σε όλους. Άντρες, γυναίκες και παιδιά γίνονται μέτοχοι αυτών των αγαθών, όπως η διδασκαλία, η θεραπεία και η τροφή. Μπορεί στην πλειοψηφία τους να ήταν άντρες. Όμως δε στερήθηκαν των δωρεών του Θεού οι γυναίκες και τα παιδιά, έστω κι αν ήταν λιγότεροι σε αριθμό. Κατά το σημερινό Ευαγγέλιο αυτοί που έφαγαν «ήσαν άνδρες ωσεί πεντακισχίλιοι χωρίς γυναικών και παιδίων».

Ιδιαίτερα σημαντικό από μόνο του τούτο το γεγονός. Σε μια εποχή που και τους πιο πολλούς άντρες τους μεταχειρίζονταν σαν δούλους, οι δε γυναίκες και τα παιδιά ήταν χωρίς δικαιώματα, η ισότιμη συμμετοχή ανδρών, γυναικών και παιδιών στις δωρεές του Θεού, ήταν μια επανάσταση.

Δυστυχώς, όμως, οι πιο πάνω αρχές του Ευαγγελίου, παρά το ότι βρισκόμαστε στην αρχή της τρίτης χιλιετίας, δεν εφαρμόζονται στο βαθμό που πρέπει. Παρά το ότι σαν κοινωνία και σαν πολιτισμός επικαλούμαστε τις αρχές του Ευαγγελίου, εντούτοις κάποιες συμπεριφορές σε ανθρώπους και λαούς, σε γυναίκες και παιδιά, μας παίρνουν σε ... προχριστιανικές εποχές! Και τούτο γιατί σαν άτομα, αλλά και σαν κοινωνίες, στεκόμαστε μακριά από τον άνθρωπο και τα προβλήματά του. Στο τέλος της ημέρας το μόνο που αφήνουμε να διαφανεί είναι μόνο ο εαυτός μας.

Όμως, μια τέτοια νοοτροπία μετατρέπει την ψυχή μας σε άγονη έρημο και τους ανθρώπους σε πολλούς αλλά άγονους κόκκους άμμου. Μια νοοτροπία που, δυστυχώς, παρασέρνει σήμερα και τους μαθητές, που επικαλούνται το προχωρημένο της ώρας καθώς και το ότι «έρημος εστιν ο τόπος».

Κοίταξαν, σαν άνθρωποι, πρώτα τον εαυτό τους. αγνόησαν τη δυνατότητα της βοήθειας του Θεού. Έτσι τους ξάφνιασε η προτροπή «δότε αυτοίς υμείς φαγείν». Δώστε τους εσείς να φάνε. Μια προτροπή με μια προοπτική που αποκάλυπτε την ποιότητα του ανθρώπου που έπρεπε να δημιουργηθεί. Ενός ανθρώπου που θα γνοιάζεται για το συνάνθρωπο και θα θυσιάζεται γι’ αυτόν, ξέροντας ότι, ό,τι μοιράζεται από αγάπη, ευλογείται από το Θεό και στο τέλος, όχι μόνο φτάνει αλλά και περισσεύει, όπως και τα δώδεκα κοφίνια με τα κομμάτια των ψωμιών. Σαν να μας λέει ο Κύριος: Μοιραστείτε τα κι εκεί που η δική σας αγάπη αδυνατεί, τότε απευθυνθείτε στο Θεό. Ας μην ξεχνούμε την υπόσχεση του Κυρίου ότι: «Όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή με πίστη, θα τα λάβετε» (Ματθ. κα΄ 22).

Αδελφοί μου, ο Κύριος με τις τρεις διαδοχικές εκδηλώσεις του, δηλαδή τη διδασκαλία, τη θεραπεία από τις ασθένειες και το χορτασμό του πλήθους, έκανε ισότιμα κοινωνούς των δωρεών του όλους τους ανθρώπους. Μέσα από την τριπλή αυτή προσφορά απέδειξε ότι ο Χριστιανισμός ενδιαφέρεται όχι μόνο για τις πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου, αλλά ενδιαφέρεται ακόμα για την υγεία και τη διατροφή του ανθρώπου. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την πορεία της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων. Το μαρτυρούν μεγάλα κοινωνικά έργα, όπως η «Βασιλειάδα». Έργα που θα πρέπει να βρουν και σήμερα συνεχιστές, έστω κι αν υπάρχει κοινωνικό κράτος. Η ευσέβεια θα πρέπει να συνοδεύεται και από τα ανάλογα έργα αγάπης. Αυτή η ευσέβεια είναι ωφέλιμη γιατί κατά τον Απόστολο Παύλο: «υπόσχεται τη ζωή και την τωρινή και τη μελλοντική» (Α΄ Τιμ. δ΄ 8). Ας την εφαρμόσουμε. Αμήν.

 

 

 

Θεόδωρος Αντωνιάδης